- Τα οικονομικά του εγκλήματος είναι περιουσιακά στοιχεία σε οποιαδήποτε μορφή
ΓΡΑΦΕΙ ΧΡΥΣΩ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ
H Europol αποκαλύπτει ότι «επενδύονται και αναμιγνύονται έσοδα από εγκληματικές δραστηριότητες στη νόμιμη οικονομία, όπως στα ακίνητα, στη βιομηχανία τροφίμων, σε επιχειρήσεις υψηλής έντασης μετρητών, σε εταιρικές μετοχές κ.λπ». Σε έκθεσή της, που κατάρτισε τη φετινή χρονιά και αφορά τις απειλές του οικονομικού εγκλήματος στις χώρες της Ευρώπης, αποκαλύπτει ότι, «εκτός από την ποικιλία των μεθόδων και των τυπολογιών που εφαρμόζουν οι επαγγελματίες που προχωρούν σε ξέπλυμα χρήματος, ορισμένοι εγκληματίες έχουν δημιουργήσει ένα σύστημα χρηματοδότησης του εγκλήματος».
Στην έκθεση καταγράφονται συγκεκριμένα στοιχεία, όπως:
Πρώτο, τα οικονομικά του εγκλήματος είναι περιουσιακά στοιχεία σε οποιαδήποτε μορφή και προέρχονται από προηγούμενες εγκληματικές δραστηριότητες και έχουν ήδη ξεπλυθεί με επιτυχία και ενσωματωθεί στη νόμιμη οικονομία.
Δεύτερο, τα οικονομικά του εγκλήματος χρησιμοποιούνται για την ενθάρρυνση περαιτέρω εγκληματικής δραστηριότητας μέσω επενδύσεων ή πληρωμών, και βοηθούν στην εξαφάνιση εγκληματικών δικτύων στη νόμιμη οικονομία και κοινωνία.
Τρίτο, τα κέρδη που προέρχονται από εγκληματικές δραστηριότητες ετών - και έχουν ήδη ξεπλυθεί σε φυσικά και χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία – τυγχάνουν νόμιμης διαχείρισης από μια σειρά ιδιωτικών εταιρειών και οικονομικούς και άλλους εμπειρογνώμονες
Εγκληματική προέλευση
Να σημειωθεί πως, σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτοί οι παράγοντες δεν γνωρίζουν την εγκληματική προέλευση των περιουσιακών στοιχείων. Όταν χρειάζεται, η ιδιοκτησία αυτών των περιουσιακών στοιχείων ανταλλάσσεται μεταξύ εταιρειών, ως μέσο πληρωμής ή/και ως επένδυση.
Όπως επισημαίνει η Europol «σε ορισμένες περιπτώσεις δεν υπάρχουν χρηματοοικονομικές συναλλαγές κατά τη μεταβίβαση των περιουσιακών στοιχείων, έτσι είναι δύσκολο για τους ερευνητές να συνδέσουν την κίνηση των περιουσιακών στοιχείων με μια εγκληματική επιχείρηση».
«Οι επενδύσεις στο οργανωμένο έγκλημα υπόσχονται υψηλές αποδόσεις και οι εγκληματίες επενδυτές χρησιμοποιούν τον παράνομα συσσωρευμένο και ως εκ τούτου ανεξήγητο πλούτο τους, για να χρηματοδοτήσουν εγκληματικές δραστηριότητες, όπως η εισαγωγή παράνομων αγαθών στην Ε.Ε. από τοπικά εγκληματικά δίκτυα», τονίζεται στην έκθεση
Μέθοδοι διαφθοράς
Επίσης αποκαλύπτεται πως «το 60 % των εγκληματικών δικτύων που δραστηριοποιούνται στην Ε.Ε. χρησιμοποιούν μεθόδους διαφθοράς για να επιτύχουν τους παράνομους στόχους τους. Τα τεράστια κέρδη του οργανωμένου εγκλήματος επιτρέπουν στα εγκληματικά δίκτυα να πληρώνουν υψηλές δωροδοκίες για τη διευκόλυνση της περαιτέρω εγκληματικότητας».
Όπως αναφέρεται στην έκθεση:
- Δίκτυα διεφθαρμένων ατόμων λειτουργούν σε πολλούς οργανισμούς και γεωγραφικές τοποθεσίες.
- Σε ορισμένες περιπτώσεις, η διαφθορά διευκολύνεται από ανεξάρτητους μεσίτες που ενεργούν ως πάροχοι υπηρεσιών.
- Τα άτομα στοχοποιούνται για διαφθορά λόγω της θέσης εξουσίας τους επειδή διαθέτουν σχετικές πληροφορίες.
- Οι στόχοι διαφθοράς συνήθως λειτουργούν σε κρίσιμους τομείς και γενικά δεν έχουν ποινικό υπόβαθρο ή προηγούμενες καταδίκες.
- Τα διεφθαρμένα άτομα κυμαίνονται από χαμηλόβαθμους υπαλλήλους ή αξιωματούχους ως εκπροσώπους υψηλού επιπέδου στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένων πολιτικών ατόμων.
- Τα άτομα στα οποία έχουν ανατεθεί δημόσιες λειτουργίες στη δημόσια διοίκηση και στην επιβολή του νόμου και οι εισαγγελείς και οι δικαστές, αποτελούν ελκυστικούς στόχους για τη διαφθορά.
Εγκληματικές δραστηριότητες
H Εuropol επίσης εξηγεί πως η διαφθορά χρησιμοποιείται σε όλα τα στάδια εγκληματικών δραστηριοτήτων:
- Διεφθαρμένοι συνεργάτες σε διάφορες χώρες χρησιμοποιούνται για τον συντονισμό και την ενεργοποίηση της αλυσίδας εμπορίας ανθρώπων στους κόμβους εισόδου, διέλευσης και εξόδου.
- Εγκληματικά δίκτυα εμπλέκονται σε διαφθορά για να ελέγξουν κρίσιμες υποδομές, όπως λιμάνια, για να διασφαλίσουν ότι οι εισερχόμενες αποστολές κοκαΐνης παραλαμβάνονται με επιτυχία από εγκληματίες - πελάτες.
- Αστυνομικοί, τελωνειακοί, προσωπικό ασφαλείας και λοιπό προσωπικό σε ευαίσθητους κόμβους μεταφοράς και σε σημεία ελέγχου προσεγγίζονται για να δώσουν πληροφορίες και να διασφαλίσουν ότι τα εμπορεύματα που διακινούνται μπορούν να περάσουν απρόσκοπτα.
- Οι διεφθαρμένοι αξιωματούχοι της επιβολής του νόμου και της δικαιοσύνης παρέχουν επίσης ευαίσθητες πληροφορίες και επηρεάζουν τις έρευνες.
- Ορισμένα εγκληματικά δίκτυα ενδέχεται να δημιουργήσουν δίκτυα «κατεστραμμένων» ατόμων σε πολλούς οργανισμούς και κόμβους, συχνά μέσω πολλών καναλιών.
- Σε ορισμένες περιπτώσεις, η διαφθορά διευκολύνεται από ανεξάρτητους μεσίτες που ενεργούν ως πάροχοι υπηρεσιών.
- Οι υψηλότερες δωροδοκίες καταβάλλονται σε βασικούς κρίκους της αλυσίδας εξόρυξης, συχνά χειριστές γερανών, σχεδιαστές ή υπαλλήλους που παρέχουν πρόσβαση σε πληροφορίες μέσω συστημάτων πληροφορικής.
Οι εγκληματίες συσκοτίζουν την πηγή
Η διαφθορά και το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος είναι στενά συνυφασμένα. Όπως αναφέρεται στην έκθεση «αυτό ισχύει επίσης για τη διαφθορά μεγάλης κλίμακας, η οποία περιλαμβάνει πρακτικές π.χ. μεγάλες πληρωμές σε τραπεζικούς λογαριασμούς και υπεράκτιες εταιρείες σε διαφορετικές δικαιοδοσίες, χρήση πολύπλοκων εταιρικών σχεδίων για τη συσκότιση των πραγματικών δικαιούχων, επενδύσεις σε ακίνητα ή στην οικονομία μιας χώρας και είδη πολυτελείας που παραχωρούνται ως δώρα. Η διαφθορά περιλαμβάνει εκατομμύρια ευρώ από παράνομα κεφάλαια και διεφθαρμένες οντότητες που χρησιμοποιούν επαγγελματικά εγκληματικά δίκτυα για να βοηθήσουν στο ξέπλυμα των δωροδοκιών που λαμβάνουν».
«Οι εγκληματίες συσκοτίζουν την πηγή και την ιδιοκτησία των κεφαλαίων σε συστήματα διαφθοράς, έτσι οι άνθρωποι που λαμβάνουν δωροδοκίες μπορούν να κρύψουν τα παράνομα κεφάλαιά τους και να δυσχεραίνουν τον εντοπισμό τους», τονίζεται.
Οι ερευνητές της Europol καταλήγουν ότι «οι έρευνες για ξέπλυμα χρήματος είναι το “κλειδί” για την αποκάλυψη σχεδίων διαφθοράς. Για παράδειγμα, μια αναφορά χρηματοοικονομικών πληροφοριών ή μια αναφορά ύποπτων συναλλαγών από μια Μονάδα Χρηματοοικονομικών Ερευνών (FIU) συχνά οδηγεί σε ποινική έρευνα για διαφθορά. Αυτές οι έρευνες ακολουθούν χρήματα μέσω “μπερδεμένων” εταιρικών δικτύων που συνδέονται με οντότητες και άτομα που μπορεί να είναι γνωστοί εγκληματίες ή υψηλού επιπέδου αξιωματούχοι με περιουσιακά στοιχεία που δεν δικαιολογούνται από τις νόμιμες δραστηριότητές τους».
Χρύσω Αντωνιάδου