Από την πρώτη μέρα που ανέλαβε καθήκοντα η τριμελής Ερευνητική Επιτροπή, για τη διεξαγωγή έρευνας, σχετικά με την κατάρρευση του Συνεργατισμού, η «Brief» συγκεντρώνει απρόσκοπτα όλες τις ανακοινώσεις που αφορούν στη δημόσια ακροαματική διαδικασία.

Υπενθυμίζουμε ότι η τριμελής ερευνητική επιτροπή απαρτίζεται από τους: 

• Πρόεδρος: ο Δικαστής στο Διεθνές Δικαστήριο του Κατάρ, τέως Δικαστής της ΕΕ και πρώην Δικαστής του Ανωτάτου Γεώργιος Αρέστης
• Μέλος: ο οικονομολόγος πρώην Υποδιευθυντής του Τμήματος Οικονομικών Μελετών της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, πρώην Ανώτερος Γενικός Διευθυντής της Τράπεζας Κύπρου, πρώην Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας Αναπτύξεως και πρώην Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου Γεώργιος Χαραλάμπους
• Μέλος: ο πρώην Διευθύνων Σύμβουλος και εκτελεστικό μέλος στο Διοικητικό Συμβούλιο της Alpha Bank Κύπρου, πρώην Πρόεδρος του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου και του Εργοδοτικού Συνδέσμου Τραπεζών Γεώργιος Γεωργίου. 

Ακολουθούν όλες οι πληροφορίες για τις δημόσιες καταθέσεις κατά σειρά, αρχίζοντας με την πλέον πρόσφατη:

3/12/2018
Κατέθεσε: Δημήτρης Φιλιππίδης
“Συκοφαντικά και ψευδή τα δημοσιεύματα σε σχέση με το πρόσωπό μου"

Στη συνεργασία της Delfi Partners με τη Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα (ΣΚΤ) επικεντρώθηκε η κατάθεση του Δημήτρη Φιλιππίδη, πρώην Διευθυντή Διαχείρισης Ακινήτων και Επενδύσεων ΣΚΤ, ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού, με τον μάρτυρα να χαρακτηρίζει, στο πλαίσιο της κατάθεσής του, ως συκοφαντίες και ψεύδη, δημοσιεύματα που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας και αφορούσαν τον ίδιο.
 
Ο κ. Φιλιππίδης εργοδοτήθηκε στο Συνεργατισμό τον Ιούνιο 2014 στο γραφείο του τότε Προέδρου Νικόλα Χατζηγιάννη, με υποστηρικτικά καθήκοντα προς τον Πρόεδρο και τα μέλη της Επιτροπείας και παρέμεινε εκεί μέχρι το τέλος 2015, όταν ο Νικόλας Χατζηγιάννης διορίστηκε Γενικός Διευθυντής.
 
Ακολούθως, το 2016 υπέβαλε αίτηση και διορίστηκε στη θέση του Διευθυντή Διαχείρισης Ακινήτων και Επενδύσεων της Συνεργατικής και τον Ιανουάριο του 2018 μεταφέρθηκε στην Αλταμίρα.
 
Συμμετέχει επίσης στο Διοικητικό Συμβούλιο της Δήμητρα Επενδυτική από το 2014, με απόφαση της Επιτροπείας.
 
Ο κ. Φιλιππίδης, ρωτήθηκε από τον Πρόεδρο της Ερευνητικής Γιώργο Αρέστη, για την εταιρεία Delfi Partners και τη σχέση του με τη συγκεκριμένη εταιρεία. Ανέφερε πως η εν λόγω εταιρεία ήταν συνεργάτης της Τράπεζας και της Αλταμίρα και παρείχε υπηρεσίες που αφορούσαν διαχείριση μη εξυπηρετούμενων δανείων και ακινήτων.
 
Με τη Διαχείριση Ακινήτων και Επενδύσεων η συνεργασία της εταιρείας, πρόσθεσε, αφορούσε πολύ συγκεκριμένες αναθέσεις για αξιολόγηση ακινήτων.
 
«Η Delfi Partners συνεργαζόταν με την τράπεζα πριν να πάω εγώ στη διεύθυνση. Όλες οι αναθέσεις γίνονταν κατόπιν διαδικασιών. Αν κάτι δεν γίνει κατόπιν διαδικασιών πρέπει να πάει στην Επιτροπεία για να ληφθεί απόφαση για απευθείας ανάθεση», είπε.
 
Πρόσθεσε ότι η εταιρεία ήταν συνεργάτης όλων των τραπεζών στην Κύπρο και Ελλάδα, διευκρινίζοντας ότι πρόκειται για κυπριακή εταιρεία, με μεγάλες εργασίες στην Ελλάδα, η οποία υπήρξε σύμβουλος σε όλες τις μεγάλες συναλλαγές πώλησης χαρτοφυλακίων ακινήτων που έγιναν σε Κύπρο και Ελλάδα.
 
«Εξ όσων με έχουν ενημερώσει συνεργάζεται με όλες τις τράπεζες. Δεν είμαι σίγουρος για την Ελληνική. Σε όλες τις πράξεις αγοραπωλησίας χαρτοφυλακίων που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια σε Κύπρο και Ελλάδα ήταν σύμβουλος η Delfi Partners. Επομένως δεν ήταν μια εταιρεία που χρειαζόταν από μένα να τη συστήσω, ούτε ο δρ Μούντης, με τον οποίο είμαστε φίλοι» είπε.
 
Ο κ. Φιλιππίδης απάντησε αρνητικά σε ερώτηση του Προέδρου της Επιτροπής αν η φιλία του με τον Γιώργο Μούντη, εκ των συνεταίρων της Delfi Partners, βοήθησε στο να επεκτείνει τις εργασίες της και στον Συνεργατισμό.
 
Σε άλλη ερώτηση του κ. Αρέστη, ανέφερε ότι εταιρεία της γυναίκας του Γιώργου Μούντη αγόρασε ακίνητο από τη ΣΚΤ, διευκρινίζοντας ότι όλες οι διαδικασίες πώλησης ακινήτων ακολουθούν κλειστές προσφορές. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, είπε, είχε γίνει προσφορά και η εν λόγω εταιρεία ήταν ο πιο ψηλός προσφοροδότης. Όπως ανέφερε, αγοράστηκε διαμέρισμα αξίας €80-85 χιλιάδων.
 
Δεν γνώριζε τι προνοούσε η συμφωνία
Σε ερώτηση του μέλους της Επιτροπής Γεώργιου Χαραλάμπους για τη συνεργασία μεταξύ της ΣΚΤ και της Delfi Partners και τι περιλάμβανε, ο Δημήτρης Φιλιππίδης είπε ότι δεν γνωρίζει ακριβώς ποια ήταν η συνεργασία και αν αυτή αναβαθμίστηκε αργότερα όταν ο ίδιος ανέλαβε το στήσιμο της Διεύθυνσης Διαχείρισης Ακινήτων.
 
Ανέφερε ότι τον Αύγουστο το 2017 είχε δοθεί εντολή για επιτάχυνση των αναδιαρθρώσεων και σε αυτούς περιλαμβανόταν στόχος για ανταλλαγές χρέους με ακίνητα ύψους €300 εκ., αλλιώς η τράπεζα θα έκλεινε. Ήταν εισήγηση του κ. Κουρουνά, πρόσθεσε, να προχωρήσουμε σε ανάθεση της εργασίας αυτής στη Delfi Partners.
 
«Εγώ δεν είχα λάβει καθόλου μέρος στην όποια διαδικασία είχε γίνει για να αναλάβει η Delfi Partners. Το μόνο που είχαμε ρωτηθεί εμείς είναι κατά πόσον αυτοί οι στόχοι ήταν εφικτοί να γίνουν με το εσωτερικό δυναμικό που είχαμε».
 
Στο πλαίσιο της κατάθεσής του, ο Δημήτρης Φιλιππίδης χαρακτήρισε πρόσφατα δημοσιεύματα για τον ίδιο ως «λιβελλογραφήματα», κι έκανε λόγο για «συκοφαντίες εναντίον του προσώπου μου και της οικογένειάς μου». Ζήτησε δε να καταθέσει στην Επιτροπή ένορκη δήλωση, με την οποία καλύπτονται όλα τα θέματα για τα οποία έχει κατηγορηθεί, όπως είπε, με τον Πρόεδρο της Επιτροπής να του υποδεικνύει ότι οι ακροάσεις είναι δημόσιες και ό,τι έχει να πει πρέπει να λεχθεί προφορικά.  
 
Ερωτηθείς αν έχει αγοράσει ο ίδιος ή συγγενικό του πρόσωπο σπίτι από την ΣΚΤ ή από την Αλταμίρα, είπε ότι πρόκειται για πληροφορίες του ίδιου λιβελλογραφήματος, για εικασίες και ψεύδη. «Έχω τεκμήρια στην ένορκη δήλωση που αποδεικνύουν ότι είναι παντελώς ψευδή τα όσα μου έχουν καταλογιστεί και είναι καθοδηγούμενα».
 
Όπως ανέφερε, αγόρασε το σπίτι του το 2017 από ιδιώτη που υπήρξε δανειολήπτης του Συνεργατισμού για δάνειο μικρής αξίας το οποίο είχε ξοφλήσει προτού γίνει οποιαδήποτε πράξη συναλλαγής μαζί του, και το οποίο δεν υπήρξε ποτέ μη εξυπηρετούμενο. Ούτε, είπε, διαγράφηκε οποιοδήποτε ποσό όταν ξοφλήθηκε το δάνειο.
 
Ερωτηθείς για τη σχέση του με υπάλληλο της Υπηρεσίας διαχείρισης ακινήτων της ΣΚΤ με το επώνυμο Καρολίδης, είπε ότι δεν είχαν καμιά σχέση, πλην του ότι ήταν υπάλληλός του στην Υπηρεσία.
 
Απέρριψε επίσης δημοσιεύματα που τον έφεραν να είναι συνέταιρος σε εταιρεία που σχετίζεται με πωλήσεις ακινήτων ή σε οποιαδήποτε άλλη εταιρεία, λέγοντας πως «είναι όλα εντελώς ψευδή και κατασκευασμένα».
 
Η σχέση με Αλταμίρα
Σε σχέση με τη σημερινή του θέση στην Αλταμίρα, είπε ότι είναι υπεύθυνος στο κομμάτι διαχείρισης ακινήτων των οποίων οι ιδιοκτήτες συμφωνούν να παραδώσουν έναντι χρεών.
 
Μέχρι σήμερα, είπε οι πωλήσεις έχουν φτάσει περί τα €90 εκ. και αναμένεται να κλείσει η χρονιά με πωλήσεις €110- 120 εκ. Ειδικότερα ανέφερε ότι πωλήθηκαν γύρω στις πρώτες 10 κατοικίες, που είναι, όπως είπε, πολύ μικρός αριθμός αν ληφθεί υπόψιν ότι φέτος μέχρι στιγμής έχουν πωληθεί 400 ακίνητα και η χρονιά εκτιμάται ότι θα κλείσει με πέραν των 420-430 πωλήσεων ακινήτων.
 
Για την Αλτάμιρα είπε πως έφερε «τεράστια διαφορά», με τη μεταφορά υποδομών και συστημάτων τεχνογνωσίας, εφάρμοσαν στρατηγικές, άλλαξαν διαδικασίες κι έδωσαν βάρος στο commercialization, σε ενέργειες, δηλαδή, που αυξάνουν την εμπορευσιμότητα και την αξία ενός ακινήτου.
 
«Δεν είναι μαγικά τεχνάσματα, είναι κινήσεις που είχαν γίνει και φέρνουν αποτελέσματα, και όπως θα δείτε και στα νούμερα υπολογίζουμε για την επόμενη χρόνια θα είναι σχεδόν τα διπλάσια από τα αυξημένα νούμερα που έχουμε φέτος» πρόσθεσε, απαντώντας σε ερώτηση. Συμπλήρωσε πως με την εγκατάσταση νέας ιστοσελίδας ακινήτων προ μηνός έχουν τετραπλασιαστεί τα αιτήματα που λαμβάνουν.

3/12/2018
Κατέθεσε: Βαρνάβας Κουρουνάς
“Κακοπληρωτές υπάλληλοι στελέχωσαν τη Δ/νση Διαχείρισης ΜΕΧ”

Μεταξύ των ατόμων που στελέχωσαν την Ανώτερη Διεύθυνση Διαχείρισης Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων (ΜΕΧ) της Συνεργατική Κυπριακής Τράπεζας (ΣΚΤ) ήταν και άτομα τα οποία ήταν οι ίδιοι κακοπληρωτές, όπως επιβεβαίωσε στην Ερευνητική Επιτροπή για το Συνεργατισμό ο πρώην Ανώτερος Διευθυντής της Διεύθυνσης ΜΕΧ Βαρνάβας Κουρουνάς, ο οποίος κατέθεσε για τρίτη φορά στην Επιτροπή.

Νυν εκτελεστικός διευθυντής της Altamira Asset Management (Cyprus), ο κ. Κουρουνάς μετακινήθηκε στη Διεύθυνση ΜΕΧ το 2015 της ΣΚΤ και όπως ανέφερε, η στελέχωση της διεύθυνσης έγινε το 2014.

Ερωτηθείς κατά πόσο υπήρχε περίπτωση υπαλλήλου που είχε ο ίδιος και συγγενείς του προβληματικά δάνεια και μπήκε στη Διεύθυνση, ανέφερε ότι όντως υπήρχε τέτοια περίπτωση, ενώ κάποιοι που δεν συνεργάστηκαν, στο τέλος μετακινήθηκαν. Όπως είπε, η τράπεζα υποχρεωτικά στηρίχτηκε στα υφιστάμενα άτομα, τα οποία πιθανόν να είχαν στο παρελθόν εγκρίνει και κάποια από τα προβληματικά δάνεια.

Είπε επίσης ότι τον 8/2016 λήφθηκε απόφαση ώστε ο ίδιος να μην χειρίζεται υποθέσεις που έρχονταν από την περιφερειακή διεύθυνση Λευκωσίας, στην οποία ήταν προηγουμένως.

Σε ερώτηση του μέλους της Επιτροπής, Γεώργιου Χαραλάμπους, γιατί δεν αποκόπτονταν τα καθυστερημένα δάνεια απευθείας από το μισθό των υπαλλήλων, και τα οποία ανέρχονταν σύμφωνα με τα στοιχεία του 2017 σε 30 εκατομμύρια ευρώ για 162 υπαλλήλους, ο κ. Κουρουνάς είπε ότι αρχικά τα ΣΠΙ δεν εφάρμοζαν αυτή την πρακτική. Στη συνέχεια είπε, στάλθηκαν επιστολές και έγιναν προσπάθειες αναδιάρθρωσης ανάμεσα στο προσωπικό. Στο τέλος είπε, υπήρξε απόφαση και για απολύσεις, αλλά σημείωσε ότι δεν γνωρίζει κατά πόσο τελικά υλοποιήθηκαν.

Στο θέμα της στελέχωσης της Κεντρικής Διεύθυνσης ΜΕΧ ο κ. Κουρουνάς είπε επίσης ότι οι επόπτες ζητούσαν να δοθούν κίνητρα στο προσωπικό για να αυξήσουν την απόδοσή τους για διαχείριση των ΜΕΧ κάτι που δεν μπορούσε να κάνει η τράπεζα.

Ο κ. Χαραλάμπους σημείωσε ότι οι επόπτες παρατήρησαν ότι το 2017 η παραγωγικότητα ήταν πολύ φτωχή και ότι κατά μέσο όρο κάθε στέλεχος χειριζόταν δύο υποθέσεις προβληματικών δανείων τον μήνα.

Ο κ. Κουρουνάς αντέτεινε ότι στο τέλος του 2017 επιτεύχθηκαν οι στόχοι για μείωση των ΜΕΧ, που είχαν τεθεί από την ΚΤΚ.
 
Σημαντική μείωση των ΜΕΔ μετά τον Ιούνιο του 2017
Ερωτηθείς για το πού οφειλόταν η μεγάλη μείωση των ΜΕΧ μετά τον Ιούνιο του 2017, ενώ τα προηγούμενα χρόνια παρέμεναν καθηλωμένα, είπε ότι η τράπεζα μεταξύ 2015-2016 προσπάθησε και πέτυχε τους στόχους της για τις αναδιαρθρώσεις δανείων, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν μείωνε το ποσοστό των ΜΕΧ, αφού τα δάνεια αυτά δεν αναταξινομήθηκαν άμεσα, σύμφωνα με τους ισχύοντες εποπτικούς ορισμούς.

Στη συνέχεια είπε η ΕΚΤ είχε αλλάξει στρατηγική και ζητούσε από τις τράπεζες να προχωρήσουν σε νέους τρόπους αντιμετώπισης των ΜΕΧ που δεν θα στηρίζονταν στις αναδιαρθρώσεις. Έτσι όπως είπε, η Διεύθυνση άρχισε να προχωρά περισσότερο σε χρήση ανταλλαγής ακινήτων έναντι χρέους και μεταφορά κάποιων λογαριασμών εκτός ισολογισμού. Επίσης είχε καταφέρει, είπε, να μειώνει τη δημιουργία νέων ΜΕΧ.

Ο κ. Χαραλάμπους παρατήρησε ότι η μεγάλη μείωση οφειλόταν πρωτίστως στις μαζικές διαγραφές σημαντικών ποσών από τα βιβλία της τράπεζας και ο κ. Κουρουνάς ανέφερε ότι στη μείωσε συνέβαλε σημαντικά και ανταλλαγή ακινήτων έναντι χρέους.

Ερωτηθείς γιατί αφέθηκαν κάποια δάνεια να διογκωθούν με τόκους και καθυστερήσεις και μετά να είναι υποχρεωμένοι να διαγράφουν το μισό, είπε ότι στο παρελθόν τα ΣΠΙ δεν είχαν πολιτικές να χειριστούν τα δάνεια.

Σε παρατήρηση ότι και μετά το 2013 δεν κινήθηκαν γρήγορα στο θέμα των ΜΕΔ, ο κ. Κουρουνάς είπε ότι είχαν δημιουργηθεί μονάδες για μικρά, μεσαία και μεγάλα ανοίγματα, ωστόσο όπως είπε, δεν ήταν δυνατό να χειριστούν εκατοντάδες πελάτες ταυτόχρονα κάποιοι από τους οποίους ήταν συνεργάσιμοι και κάποιοι όχι. Σημείωσε παράλληλα ότι το μεγάλο ποσοστό των ΜΕΔ είχε δικαστικά μέτρα.

Δεν προχωρούσαν τα δικαστικά μέτρα
Ο κ. Αρέστης εξέφρασε την έκπληξή του για τον αριθμό των υποθέσεων που είχαν δικαστικά μέτρα, αφού όπως είπε, από την ΚΕΔΙΠΕΣ τους δόθηκαν διαφορετικά στοιχεία.

Ο κ. Κουρουνάς  είπε ότι βάσει των στοιχείων για το 61%  του χαρτοφυλακίου που αφορά 28,000 λογαριασμούς με €3 δισ. έχουν ξεκινήσει νομικά μέτρα. Αυτή τη στιγμή, είπε, τα ΜΕΧ είναι 6 δισεκ. ευρώ και αφορούν 57,000 λογαριασμούς εκ των οποίων €3,141 εκ. βρίσκονται σε διαδικασία τερματισμού, ενώ για άλλους 8,844 λογαριασμούς με €944 εκ. ή 16% έχει εκδοθεί απόφαση δικαστηρίου.

Πρόσθεσε ότι οι επόπτες ασκούσαν κριτική ότι το δικαστικό κομμάτι δεν δουλεύει και αυτό δεν βοηθά στην είσπραξη.

Μέχρι τον Μάρτιο η πώληση του 49% της ΣΕΔΙΠΕΣ στην Αλταμίρα
Απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις ο κ. Κουρουνάς είπε ότι η ΣΕΔΙΠΕΣ πρέπει να πουλήσει το 49% της συμμετοχής της στη δομή της Αλταμίρας, μέχρι τον Μάριο του 2019.

Είπε επίσης ότι η Αλταμίρα συνέβαλε στη μείωση των ΜΕΔ με επαναχαρτογράφηση του χαρτοφυλακίου των ΜΕΧ, βελτίωση της ιστοσελίδας για πώληση ακινήτων και τις διεθνείς εμπειρίες της στο θέμα.

Σημείωσε επίσης ότι η Αλταμίρα δεν αποφασίζει από μόνη της ποια θα είναι η πολιτική της με τα δάνεια, αλλά εφαρμόζει τη στρατηγική του πελάτη.

3/12/2018
Κατέθεσε: Σταύρος Ιακώβου
“Μου ζητήθηκε να ανακαλέσω αναφορές στην Διερευνητική”

Ο Εκτελών Χρέη Γενικού Διευθυντή ΚΕΔΙΠΕΣ Σταύρος Ιακώβου, ανέφερε ότι του ζητήθηκε γραπτώς να ανακαλέσει κάποιες αναφορές που είχε κάνει σε προηγούμενες καταθέσεις του στη Διερευνητική Επιτροπή για το Συνεργατισμό, κατά την σημερινή παρουσία του στην Επιτροπή.

Ερωτηθείς από τον Πρόεδρο της Επιτροπής Γεώργιο Αρέστη, κατά πόσο κάποιοι ενοχλήθηκαν από όσα είπε ενώπιον της Επιτροπής και έλαβαν μέτρα εναντίον του, ο κ. Ιακώβου, ανέφερε ότι δεν έλαβαν μέτρα, απλώς τον ενημέρωσαν γραπτώς ότι κάποιες αναφορές στις οποίες προέβη δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα και θα έπρεπε να ανακαλέσει. Όπως είπε, ο ίδιος απάντησε μέσω δικηγόρου ότι δεν προτίθεται να ανακαλέσει και θεωρεί ότι το θέμα έληξε.  

Ο κ. Ιακώβου, πρώην Επικεφαλής της Ανώτερης Διεύθυνσης Λειτουργικών & Διοικητικών Εργασιών  της ΣΚΤ, οποίος κατέθεσε για τρίτη φορά στην Επιτροπή, ρωτήθηκε κατά πόσο απορρίφθηκαν αιτήματα του πρώην Γενικού Διευθυντή της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας (ΣΚΤ) Νικόλα Χατζηγιάννη για χρήση της υπηρεσιακής του κάρτας, και ανέφερε ότι δεν έχουν πληρωθεί 5 χρεώσεις τις οποίες επωμίστηκε προσωπικά ο κ. Χατζηγιάννης, καταβάλλοντας το ποσό μετά το κλείσιμο της τράπεζας.

Ρωτήθηκε επίσης για τον τρόπο διορισμού τη Πάολας Τουμαζή και είπε ότι η συγκεκριμένη συμμετείχε σε συνέντευξη ως υποψήφια για τη θέση της Επικεφαλής της μονάδας Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ), για την οποία η Επιτροπεία αποφάσισε να προσλάβει άλλον υποψήφιο, ωστόσο προσέφερε στην κ. Τουμαζή τη θέση της Προϊσταμένης της Υπηρεσίας Διαχείρισης Καθυστερήσεων. Στη συνέχεια η Επιτροπεία εξουσιοδότησε τον κ.  Χατζηγιάννη να διαπραγματευτεί τη μισθοδοσία και άλλους όρους για όλους όσοι είχαν επιλεγεί εκείνη την περίοδο.

Ερωτηθείς γιατί ασχολείτο η Επιτροπή Αμοιβών Διορισμών και Εταιρικής Διακυβέρνησης της Επιτροπείας με διορισμούς και όχι η Γενική Διεύθυνση, είπε ότι η συγκεκριμένη περίοδος ήταν ιδιαίτερα κρίσιμη και υπήρχε μεγάλη πίεση από τους επόπτες και έπρεπε οι διαδικασίες να επισπευσθούν. Είπε επίσης ότι ήταν υποστελεχωμένη η Διεύθυνση Προσωπικού.
 
Αγορά νέων αυτοκινήτων σε ανώτερα στελέχη μεταξύ 2017-2018
Στο θέμα της αγορά αυτοκινήτων για στελέχη και Ανώτερους Διευθυντές της ΣΚΤ ανέφερε ότι ήταν πολιτική της ΣΚΤ να παρέχει αυτοκίνητο για αποκλειστική χρήση στον ΓΔ, τον Πρόεδρο, Ανώτερους Διευθυντές Διευθύνσεων και άλλα στελέχη για την εκτέλεση των καθηκόντων τους παρά να τους δίνει οδοιπορικά.

Για το 2018, είπε, οι αγορές αφορούσαν τα αυτοκίνητα των περιφερειακών διευθυντών και ένα αυτοκίνητο για την επικεφαλής της Μονάδας Εσωτερικής Επιθεώρησης που πηγαινοερχόταν καθημερινά Λεμεσό.

Σε παρατήρηση ότι όλα τα αυτοκίνητα ήταν πάνω από 24-25 χιλιάδες ευρώ, είπε ότι οι αγορές καθορίζονταν βάσει συγκεκριμένης πολιτικής και είχαν γίνει με την έγκριση της Επιτροπείας.

Ερωτηθείς κατά πόσο προβληματιζόταν η τράπεζα για τα επιπλέον έξοδα σε μια εποχή που έπαιρνε προειδοποιήσεις από τους επόπτες, ανέφερε ότι υπήρχαν όντως προβληματισμοί για τα έξοδα.

Σημείωσε ότι υπήρξαν τότε νέοι δικαιούχοι για αυτοκίνητα, αφού με τη νέα δομή του οργανισμού έγιναν συγχωνεύσεις και τοποθετήθηκαν επικεφαλής στις επαρχίες και θεωρήθηκε σκόπιμο να τους παραχωρηθεί αυτό το ωφέλημα.

Ερωτηθείς για την αγορά αυτοκινήτου Jaguar το 2014 για τον κ. Χατζηγιάννη χωρίς προσφορές, ανέφερε ότι τότε δεν υπήρχε καμιά συγκεκριμένη διαδικασία και εγκριτικό κλιμάκιο που θα το υλοποιούσε. Συμφώνησε ότι η αγορά αυτοκινήτου αξίας 28.000 ευρώ είχε γίνει με απευθείας ανάθεση.

Για το αυτοκίνητο του κ. Κουρουνά είπε ότι αγοράστηκε το 2015 μέσα από διαδικασία προσφορών, ενώ για τον κ. Μάριο Κληρίδη είπε ότι το 2014 του αγοράστηκε το αυτοκίνητο που είχε στην Ελληνική Τράπεζα, αξίας €12.000 μετά από επιλογή του ιδίου.

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής παρατήρησε επίσης ότι αγοράστηκε αυτοκίνητο το 2015 στον κ. Αντρέα Βύρα, του οποίου δεν άρεσε και ήθελε αυτόματο, ενώ ανέφερε στον κ. Ιακώβου ότι ο ίδιος πήρε το πιο ακριβό αυτοκίνητο αξίας €30.000 το 2017.

Συμφωνώντας με τις παρατηρήσεις, ο κ. Ιακώβου, ανέφερε ότι παρόλο που εδικαιούτο να έχει αυτό το ωφέλημα πριν από το 2017, δεν έκανε χρήση, μέχρι που το δικό του αυτοκίνητο χάλασε και αναγκάστηκε να παίρνει ταξί για να πηγαίνει στην δουλειά.

Αμοιβή €55.000 σε δικηγορικό γραφείο για τις καταθέσεις στην Ερευνητική
Ο κ. Ιακώβου έδωσε λίστα στην Επιτροπή με τα δικηγορικά γραφεία με τα οποία διατηρούσε συνεργασία η ΣΚΤ, αναφέροντας ότι η διαδικασία ήταν αποκεντρωμένη και κάθε ΣΠΙ διατηρούσε τους δικούς του δικηγόρους, ενώ σήμερα ο κατάλογος είναι πολύ μικρότερος.

Ερωτηθείς γιατί στη συγκεκριμένη λίστα δεν εμφανίζονται τρία δικηγορικά γραφεία, μεταξύ των οποίων το γραφείο του Χρίστου Τριανταφυλλίδη, το οποίο πληρώθηκε με €55.000 για συμβουλευτικές υπηρεσίες στα μέλη της Επιτροπείας που θα κατέθεταν στην Ερευνητική για τον Συνεργατισμό, είπε ότι οι συνεργασίες αυτές εντάσσονται σε άλλο κατάλογο με βάση διαφορετική διαδικασία συνεργασίας.

Είπε επίσης ότι ήταν απόφαση της Επιτροπείας ότι θα μπορούσαν να τύχουν νομικής και άλλης τεχνοκρατικής αρωγής τα στελέχη της Επιτροπείας που θα κατέθεταν στην Επιτροπή.

Ο κ. Αρέστη διερωτήθηκε για την αναγκαιότητα αυτών των συμβουλών σε μια Επιτροπή που έρχεται κάποιος για να πει την αλήθεια και τίποτε άλλο. Αφού σημείωσε ότι δικαιούται κάποιος να έχει μια νομική συμβουλή και μάλιστα εντός της αίθουσας των καταθέσεων, είπε ότι  αυτό που κάνει εντύπωση είναι ότι κάποιος προκαταρκτικά ετοιμαζόταν πριν να ξέρει τι θα ρωτήσει η Επιτροπή.

Ερωτηθείς για τη συνεργασία με την εταιρεία Delfi Partners & Compοny, ανέφερε ότι η συνεργασία αυτή ήταν αποτέλεσμα απευθείας ανάθεσης ύστερα από εισήγηση ήρθε από την ανώτατη διεύθυνση διαχείρισης ΜΕΔ, ενόψει του επείγοντος της κατάστασης. Η συμφωνία είπε τερματίστηκε όταν ξεκίνησε η λειτουργία της κοινοπραξίας με την Αλταμίρα και η τελική αμοιβή ήταν 426 χιλιάδες ευρώ. Η εταιρεία είπε, βοηθούμε στη διεκπεραίωση της ανταλλαγής ακινήτων έναντι χρέους.

Ερωτηθείς με ποιο τρόπο έγινε η επιλογή των ατόμων που συνέχισαν να εργάζονται την ΚΕΔΙΠΕΣ, είπε ότι αυτές έγιναν με βάση τις ανάγκες και με υπόδειξη του αρμόδιου της κάθε υπηρεσίας και αιτιολογήθηκε η εισήγησή τους. Όπως είπε, έμειναν εκείνοι που θέλαμε και μπορούσαν να μείνουν, ενώ εξέφρασε την άποψη ότι τα άτομα που έμειναν αποδείχτηκαν αρκετά αποτελεσματικά.

Διπλά σχέδια εθελούσιας αποχώρησης
Ο κ. Ιακώβου ρωτήθηκε για άτομα που προσλήφθηκαν από την πρώην Λαϊκή Τράπεζα την περίοδο 2014-2016 και είχαν πάρει σχέδιο εθελούσιας αφυπηρέτησης και οι οποίοι, με το κλείσιμο του Συνεργατισμού είχαν δικαίωμα εκ νέου για σχέδιο εθελούσιας αποχώρησης.

Όπως είπε, έγιναν πολλές σκέψεις όσον αφορά την τελική διαμόρφωση του σχεδίου εθελοντικής αποχώρησης, με τις συντεχνίες να έχουν έντονες θέσεις και στο τέλος της ημέρας για να είναι και το σχέδιο επιτυχές κατέληξαν σε συγκεκριμένους όρους.

19/11/2018
Κατέθεσε: Χούλιαν Ναβάρο 
Δίκαιη η συμφωνία της Altamira με την ΣΚΤ

Την θέση ότι η συμφωνία που έγινε μεταξύ Altamira και Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας ήταν μια δίκαιη συμφωνία και για τα δύο μέρη, εξέφρασε ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού ο Διευθύνων Σύμβουλος της Χούλιαν Ναβάρο.

«Αν κοιτάξετε την επίδοση της Altamira τους πρώτους οκτώ μήνες, έχουμε αυξήσει κατά 42% το επίπεδο ανάκτησης (ΜΕΔ) σε σχέση με προηγούμενα χρόνια και στην ακίνητη ιδιοκτησία έχουμε πολλαπλασιάσει επί του τρία το ποσοστό των περιουσιακών στοιχείων που πωλήθηκαν στην αγορά», είπε απαντώντας σε ερωτήσεις, μέσω τηλεδιάσκεψης.

Ερωτηθείς αν με τον τρόπο που τελικά διαμορφώθηκε η συμφωνία ήταν ετεροβαρής υπέρ της Altamira απάντησε: «όχι κατά την άποψή μας πρόκειται για μια δίκαιη συμφωνία». Προς αυτό, έκανε αναφορά στην δέσμευση από πλευράς της Altamira να αυξήσει σημαντικά και δραματικά το ρυθμό μείωσης των ΜΕΔ.

Έκανε λόγο για πολύ ψηλούς στόχους που θα αλλάξουν δραστικά τον ρυθμό των ανακτήσεων και των ακίνητων που θα πωλούνταν, σε σχέση με τους ρυθμούς με τους οποίους προχωρούσε τα προηγούμενα χρόνια η τράπεζα.

Ανέφερε επίσης ότι το γεγονός ότι πήρε κάπου ενάμιση χρόνο για να ολοκληρωθεί η τελική συμφωνία, δείχνει ότι η διαπραγμάτευση που έγινε ήταν σκληρή. Σε κανένα σημείο, είπε, «δεν νοιώσαμε ότι είχαμε οποιαδήποτε δύναμη. Αλλιώς η συμφωνία θα είχε «κλείσει» σε πιο σύντομο χρονικό διάστημα», είπε.

Σε ερώτηση τι είναι το καινούριο στοιχείο που εισήγαγε η Altamira για βελτίωση της αποδοτικότητας της είσπραξης των ΜΕΔ ο κ. Ναβάρο ανέφερε ότι στην περίπτωση των ΜΕΔ η Altamira προσφέρει ένα πειθαρχημένο επιχειρηματικό μοντέλο, βασισμένο σε τέσσερις άξονες.

Σύμφωνα με τον ίδιο, ο πρώτος είναι η παροχή γνώσης και υποστήριξης για το διαχωρισμό των χαρτοφυλακίων, ο δεύτερος άξονας αφορά την συνεργασία με τον πελάτη, με τον ιδιοκτήτη των περιουσιακών στοιχείων για την παροχή συγκεκριμένης στρατηγικής για τα διάφορα κομμάτια των χαρτοφυλακίων, ο τρίτος άξονας είναι η εκτέλεση (execution) της διαχείρισης των χαρτοφυλακίων ΜΕΔ η οποία απαιτεί εμπειρογνωμοσύνη την οποία οι τράπεζες δεν έχουν συνήθως και έδωσε ως παράδειγμα τον τομέα της ακίνητης περιουσίας. Ο τέταρτος άξονας είναι να έρθουν στα μέτρα της κάθε περίπτωσης οι διαφορετικές στρατηγικές.

Σε σειρά ερωτήσεων για την συνεργασία που έχει η Altamira Cyprus με την εταιρεία Delfi Partners, ο κ. Ναβάρο ανέφερε ότι πρόκειται για εταιρεία που παρέχει υπηρεσίες που έχουν να κάνουν με την εκτίμηση ακινήτων, ότι πληρώνονται με βάση την απόδοσή τους και ότι η απόφαση για συνεργασία με την συγκεκριμένη εταιρεία, ο ίδιος υποθέτει ήταν της διευθυντικής ομάδας της Altamira Cyprus.

Σε ερώτηση αν γνωρίζει αν οι διευθυντές, οι μέτοχοι αυτής της εταιρείας σχετίζονται με κάποιον από τα στελέχη της ΣΚΤ, το οποίο εξακολουθεί να εργάζεται για τους δύο νέους οργανισμούς ο κ. Ναβάρο απάντησε «όχι. Εξ’ όσων γνωρίζω δεν υπάρχει οποιαδήποτε σχέση με την ΣΚΤ».

Σε ερώτηση πως επιλέγηκε ο Γενικός Διευθυντής της Altamira Cyprus, ο μάρτυρας είπε ότι με βάση την εσωτερική πολιτική της Altamira προχώρησαν σε μια αξιολόγηση και έφτασαν στο συμπέρασμα ότι ο Βαρνάβας Κουρουνάς, ήταν ο πιο κατάλληλος υποψήφιος για την θέση αυτή.  

Σε ερώτηση για την εργοδότηση κατά πλειοψηφία, του προσωπικού που προηγουμένως εργαζόταν στην μονάδα διαχείρισης καθυστερήσεων της ΣΚΤ, απάντησε ότι είναι κοινή πρακτική την οποία εφαρμόζει η εταιρεία συνήθως σε όλες τις χώρες στις οποίες επιχειρεί.

Ο κ. Ναβάρο απέφυγε να απαντήσει σε ερώτηση που είχε να κάνει με το ύψος της επιβάρυνσης που προνοείται στη συμφωνία μεταξύ ΣΚΤ και Αltamira σε περίπτωση διακοπής της συνεργασίας με υπαιτιότητα από πλευράς ΣΚΤ. Αρκέστηκε να επαναλάβει την ετοιμότητα της Altamira για επαναδιαπραγμάτευση οποιωνδήποτε όρων της συμφωνίας.

Το μόνο πράγμα πάνω στο οποίο επικεντρωνόμαστε τώρα, είπε, είναι η επίτευξη με τον καλύτερο δυνατόν τρόπο των στόχων που έχουν συμφωνηθεί με την ΣΚΤ.

Σε σχέση με την έλευσή τους στην Κύπρο, ανέφερε ότι η Altamira αποφάσισε να επεκτείνει τις δραστηριότητες της σε Κύπρο, Ελλάδα, Πορτογαλία και Ιταλία. Αυτή την στιγμή επιχειρούμε σε τέσσερις από αυτές τις χώρες, πρόσθεσε.

Σε σχετικές ερωτήσεις ανέφερε ότι για την έλευσή τους στην Κύπρο έλαβαν τις υπηρεσίες της Axia Ventures, η οποία και τους είχε προσεγγίσει, ετοίμασε έκθεση με την αγορά της Κύπρου αλλά και κανόνισε συναντήσεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Κύπρου το  πρώτο τρίμηνο του 2016.

Ερωτηθείς για το άτομο με το οποίο είχε την κυρίως επικοινωνία με την ΣΚΤ είπε ότι αυτός ήταν ο Νικόλας Χατζηγιάννης, αλλά και ότι πίσω από αυτόν όπως και από τον ίδιο υπήρχε ολόκληρη ομάδα.

Για τους τρεις οίκους οι οποίοι είχαν χρησιμοποιηθεί από την ΣΚΤ, BlackRock, Citibank και PwC είπε ότι πρόκειται για απόφαση εσωτερική της ΣΚΤ για την οποία δεν είχε κανένα λόγο η Altamira.

19/11/2018
Κατέθεσε η Διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας, Χρυστάλλα Γιωρκάτζη
“Αδιανόητο για Κεντρικό Τραπεζίτη να πει δημόσια ότι μια τράπεζα έχει πρόβλημα ρευστότητας”
 
Είναι αδιανόητο για οποιοδήποτε (κεντρικό) τραπεζίτη να πει δημόσια ότι μια τράπεζα έχει πρόβλημα ρευστότητας, δήλωσε την Δευτέρα (19/11) η Διοικήτρια της Κεντρικής Χρυστάλλα Γιωρκάτζη καταθέτοντας για τρίτη φορά ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού.
 
Η κ Γιωρκάτζη κατέθεσε στην Επιτροπή και δύο επιστολές που απέστειλε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στις 19/01/2018 και στις 08/02/2018 λέγοντας ότι έχει λάβει την έγκριση να τις παραδώσει αφού αυτές έχουν γίνει, κατά την έκφρασή που χρησιμοποίησε, “sanitised” (απολυμανθεί).
 
Προηγούμενη επιστολή ημερομηνίας 15/3/2015 η οποία απευθυνόταν προς το Υπουργικό Συμβούλιο, του οποίου προεδρεύει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ανέφερε, «σας την έχουμε παραδώσει, την προηγούμενη φορά».
 
Σε σχόλιο από την έδρα ότι συνοδευτικό υπόμνημα της επιστολής 19/01/2018 «έχει υποστεί λογοκρισία» επανέλαβε τον ορισμό «sanitisation».
 
Η Διοικήτρια της Κεντρικής προέβη η ίδια σε μια παρουσίαση του υπομνήματος εξηγώντας ότι αυτό το κείμενο δείχνει τους λόγους που η ΕΚΤ θεωρεί τη Συνεργατική «ως τράπεζα υψηλού κινδύνου».
 
Εστιάζονται κυρίως στο ψηλό ποσοστό των ΜΕΔ, το οποίο δεν έχει διαχρονικά παρουσιάσει ουσιαστική βελτίωση, είπε, στην συγκριτικά χαμηλή κάλυψη των ΜΕΔ από προβλέψεις, στην αρνητική επικερδότητα της τράπεζας λόγω του ψηλού ποσοστού ΜΕΔ που καθιστά προβληματική τη βιωσιμότητά της αν δεν βελτιωθεί τάχιστα η κατάσταση με τα ΜΕΔ και στην προβληματική εταιρική διακυβέρνηση.
 
Η ΣΚΤ είναι η μόνη τράπεζα που εποπτεύεται από την ΕΚΤ για την οποία έχουν επιβληθεί επιπρόσθετα κεφάλαια λόγω αδυναμιών στην εταιρική διακυβέρνηση, ανέφερε.
 
Πρόσθεσε ότι υπήρχε μια συζήτηση αν θα γινόταν ή όχι ο επιτόπιος έλεγχος. «Και επειδή και εμείς, ναι μεν είμαστε συνεργάτες της ΕΚΤ, αλλά κατά πρώτον είμαστε όλοι μας Κύπριοι, «προσπαθούσαμε να κερδίσουμε χρόνο», ανέφερε.
 
Γιατί μίλησε τώρα
Η κ. Γιωρκάτζη απάντησε επίσης σε δημόσια κριτική που έχει δεχθεί γιατί επέλεξε να μιλήσει τώρα και όχι νωρίτερα για τα προβλήματα που αντιμετώπιζε η ΣΚΤ.
 
«Είναι αδιανόητο για οποιοδήποτε (Κεντρικό) Τραπεζίτη να βγει και να πει ότι μια τράπεζα έχει πρόβλημα ρευστότητας δημόσια», ανέφερε.
 
«Αυτό που ενδιαφέρει πρωτίστως την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου είναι η χρηματοπιστωτική σταθερότητα», διευκρίνισε. Διερωτήθηκε αν έβγαινε ο Διοικητής και έλεγε ότι η τράπεζα αυτή κινδυνεύει τι θα γινόταν την άλλη μέρα, δίνοντας την ίδια ώρα την απάντηση: «Ουρές».  
 
Η κ. Γιωρκάτζη προχώρησε επίσης σε μια ανάλυση αναφορικά με την κρατική ενίσχυση που έχει δοθεί στην ΣΚΤ.
 
Η τράπεζα αντιμετώπιζε πρόβλημα και όπως γνωρίζετε για να δοθεί κρατική ενίσχυση σε οργανισμό που ελέγχεται από το κράτος χρειάζεται η έγκριση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, ανέφερε. Έγιναν διάφορες διαβουλεύσεις από το Υπουργείο Οικονομικών, είπε, και τελικά η Επιτροπή Ανταγωνισμού, η Επιτροπή στο σύνολό της, αποφάσισε να δεχθεί να δοθούν €3,5 δισεκατ. στην Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα.
 
Εξήγησε ότι από τον Ιανουάριο 2018 είχαν αρχίσει εκροές των καταθέσεων και υπήρχαν συνεχείς αναφορές ότι ο κόσμος έτρεχε να αποσύρει τα χρήματά του. Με τον ρυθμό των εκροών των 30 ημερών από τις 2 Απριλίου, η ρευστότητα που είχε η τράπεζα θα ήταν επαρκής για να πληρώνει τους πελάτες της για περίπου 80 ημέρες, είπε, προσθέτοντας ότι με βάση τις εκροές της τελευταίας εβδομάδας του Απριλίου η τράπεζα είχε ρευστά διαθέσιμα μόνο για 35 μέρες.
 
«Το κράτος, κατά τη γνώμη μας σωστά και άμεσα προκειμένου να μην καταρρεύσει η τράπεζα, αντέδρασε καταθέτοντας - ήταν κατάθεση πρώτα - €2,5 δισεκατομμύρια, έτσι ώστε να σταθεροποιηθεί η κατάσταση της ρευστότητας και να συνεχίσει ομαλά η διαδικασία πώλησης της τράπεζας», πρόσθεσε η κ. Γιωρκάτζη.
 
Η κατάθεση αυτή, συνέχισε η ίδια, όπως και το επιπλέον €0,8 δισεκατ. που η κυβέρνηση κλήθηκε να χορηγήσει για να βοηθήσει την ολοκλήρωση της πώλησης εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως κρατική βοήθεια με προϋποθέσεις.
 
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή λοιπόν, ανέφερε η Διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας, δέχθηκε να βάλει το κράτος και αυτά μετατράπηκαν σε κεφάλαιο - τα χρήματα που έβαλε κατ’ αρχήν ως κατάθεση για να ενισχύσει την ρευστότητα της ΣΚΤ – προς την ΚΕΔΙΠΕΣ.
 
Προς αυτό η κ. Γιωρκάτζη διάβασε ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής απόσπασμα από την σχετική ανακοίνωση της Επιτροπής.
 
Αλληλογραφία με ΥΠΟΙΚ
Αναφορά έγινε και στην αλληλογραφία μεταξύ Κεντρικής και Υπουργείου Οικονομικών την οποία η Ερευνητική Επιτροπή κατέχει από τον Ιούνιο του 2017 και έπειτα και η κ. Γιωρκάτζη ρωτήθηκε αν υπάρχει προηγούμενη αλληλογραφία ανάλογου περιεχομένου.
 
Ναι, απάντησε η Διοικήτρια της Κεντρικής, υπάρχει. Εξήγησε ακόμη ότι το 2017 είχαν αρχίσει και γίνονταν τα πράγματα εξαιρετικά κρίσιμα και γι αυτό και είναι απανωτές οι επιστολές, 11 στο σύνολό τους. Αλλά και προηγουμένως γράφαμε και σας έδωσε, νομίζω, ο κ. Γιάγκος Δημητρίου επιστολές προς τον Υπουργό από το 2014, πρόσθεσε.
 
Διαβεβαίωσε παράλληλα την Επιτροπή ότι η Κεντρική τις έχει και εξέφρασε την πεποίθηση από την στάση που τηρεί ο SSM ότι θα μας επιτρέψει να τις δώσουμε.

07/11/2018
Κατέθεσε: Νικόλας Χατζηγιάννης (δεύτερη μέρα κατάθεσης)
“Οι Ευρωπαίοι πίεζαν το κράτος μέσω του Συνεργατισμού”
 
Επειδή η Συνεργατική ήταν μια κρατική τράπεζα, ήταν και ένας τρόπος για τους επόπτες να πιέζουν το κράτος για ευρύτερα θέματα, όπως το θέμα της νομοθεσίας των εκποιήσεων, ανέφερε ο πρώην Γενικός Διευθυντής της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας Νικόλας Χατζηγιάννης, κατά τη δεύτερη μέρα κατάθεσής του ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για τα αίτια κατάρρευσης του Συνεργατισμού.
 
Ο κ. Χατζηγιάννης ανέφερε ότι υπήρχε «αλλεργία» στην κρατική ιδιότητα της τράπεζας και η ίδια η Επιτροπή Ανταγωνισμού ανέφερε το θέμα των πολιτικών παρεμβάσεων. Η λύση, όπως είπε, θα ήταν η επίτευξη στόχων για Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (ΜΕΔ) και η όσο πιο γρήγορη ιδιωτικοποίηση για να ομαλοποιηθεί η κατάσταση. Όπως είπε, πάντα υπήρχε αυτή η καχυποψία λόγω της κρατικής οντότητας και επειδή η τράπεζα ήταν κρατική ήταν ο τρόπος να ασκηθούν πιέσεις στο κράτος για ευρύτερα θέματα όπως το θέμα των εκποιήσεων, μέσω Συνεργατισμού.
 
Ο κ. Χατζηγιάννης ανέφερε επίσης ότι η θέση της τράπεζας είναι ότι οι υπολογισμοί του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (ΕΕΜ) μετά τον επιτόπιο έλεγχο του 2018 ήταν λάθος, αφού οι θέσεις τους ήταν υποκειμενικές.
 
Για τις έρευνες εις βάρος του
Ο κ. Χατζηγιάννης ερωτήθηκε επίσης από τον Πρόεδρο της Επιτροπής Γεώργιο Αρέστη, γιατί σε ερωτηματολόγιο αξιολόγησης της καταλληλότητάς του μέλους πιστωτικού ιδρύματος στην απάντηση κατά πόσο αποτέλεσε αντικείμενο έρευνας για θέματα που σχετίζονται με την παροχή χρηματοοικονομικών υπηρεσιών απάντησε αρνητικά, δεδομένων των δύο πειθαρχικών διαδικασιών που υπήρχαν εναντίον του όταν εργαζόταν στην πρώην Λαϊκή και την Τράπεζα Κύπρου.   
 
Ο κ. Χατζηγιάννης είπε ότι απάντησε αρνητικά επειδή δεν θεωρεί ότι όταν εργαζόταν στην Λαϊκή και στην Τράπεζα Κύπρου παρείχε ο ίδιος χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, αλλά ότι ο οργανισμός στον οποίο εργαζόταν παρείχε χρηματοοικονομικές υπηρεσίες.
 
«Είναι θέμα ερμηνείας», όπως είπε, απατώντας σε επίμονες υποδείξεις του κ. Αρέστη ότι το να εργάζεται σε τράπεζα είναι παροχή χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Κάποιος που προσδοκούσε, είπε ο κ. Αρέστη, να είναι πρόεδρος και Γενικός Διευθυντής μιας υπό κρίση τράπεζας θα έπρεπε να μπορούσε να αντιληφθεί τι σημαίνει ο όρος χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και να μην χρειαστεί να καταφύγουμε σε φιλολογική ερμηνεία του όρου.
 
Ο κ. Χατζηγιάννης είπε ότι δεν θεωρεί ότι αν κάποιος ερευνηθεί για κάτι και δεν αποδειχθεί κάτι καταδικαστικό εναντίον του, αυτό είναι μεμπτό. Είπε επίσης ότι δεν θυμάται σύγκληση Επιτροπής για την πρώτη περίπτωση.
 
Με υποκειμενικά κριτήρια η αλλαγή παραμέτρων
Ο κ. Χατζηγιάννης ανέφερε ότι τον Ιούνιο του 2017 η ΣΚΤ με βάση τις οικονομικές καταστάσεις θεωρούνταν επαρκώς κεφαλαιοποιημένη, με μεγάλη ρευστότητα, δείκτη κάλυψης και ΜΕΔ €7,6 δισ. Τους επόμενες 9 μήνες, είπε, «άλλαξε το γήπεδο» και οι παράμετροι υπολογισμού των προβλέψεων παρά τη σημαντική μείωση στα ΜΕΔ κάτω των €6,5 δισ.
 
Στη συνέχεια είπε ήρθαν οι εποπτικές αρχές και ζήτησαν €816 δισ. προβλέψεις με βάση τον επιτόπιο έλεγχο. Ανέφερε ακόμα ότι ο Γιάγκος Δημητρίου από την ΚΤΚ τους είπε εκ των προτέρων ότι αναμένεται να καταλήξουν σε προβλέψεις €800 δισ. οι Ευρωπαίοι επόπτες και διερωτήθηκε πώς ήξεραν από πριν πού θα κατέληγαν.
 
Όπως είπε, δεν παραβιάστηκαν συγκεκριμένες οικονομικές παράμετροι, πέρασε και τα στρες τεστ η ΣΚΤ και ήρθαν και άλλαξαν τις παραμέτρους, μηδενίζοντας τις αξίες των εξασφαλίσεων για πρώτη κατοικία. Διερωτήθηκε γιατί οι επόπτες δεν ζήτησαν από την Κυπριακή Δημοκρατία να αλλάξει το πλαίσιο των πλειστηριασμών, αναφέροντας τους ότι διαφορετικά θα επιβληθεί χαράτσι στο Συνεργατισμό. Η θέση της τράπεζας είπε, είναι ότι οι υπολογισμοί του ΕΕΜ είναι λάθος επειδή είναι υποκειμενικοί.  
 
Με τις κινήσεις του ΕΕΜ χάναμε την αξιοπιστία μας ενώπιον επενδυτών
Όσον αφορά τις διεργασίες για έξοδο του κράτους από το Συνεργατισμό ο κ. Χατζηγιάννης είπε ότι στο τέλος του Νοεμβρίου 2017 ο Συνεργατισμός είχε ετοιμαστεί, μέσω της Citi να προσελκύσει ενδιαφέρον από επενδυτές. Ανέφερε ότι έγιναν παρουσιάσεις στο Λονδίνο και οι επενδυτές είδαν κάποια θετικά παρά το ύψος των ΜΕΔ. Το έργο αυτό διακόπηκε, είπε, εν γνώσει του ΕΕΜ μόλις αποφασίστηκε ο επιτόπιος έλεγχος. Η Citi, τότε, όπως ανέφερε ο πρώην ΓΔ της ΣΚΤ, τους είπε ότι ενόψει αυτή της αβεβαιότητας δεν μπορούσαν να συνεχίσουν με τους επενδυτές. Εκεί η τράπεζα, ανέφερε, βρέθηκε να διακόπτει το έργο της, να χάνει την αξιοπιστία της, χωρίς δυνατότητα για έξοδο του κράτους.  
 
Επίσης, πρόσθεσε, δεν μπόρεσε να προχωρήσει από τη Citi το έργο για άντληση €100 εκ δευτεροβάθμιου κεφαλαίου, που ο οίκος πίστευε ότι ήταν εφικτό.
 
Ανέφερε ότι η Citi μιλούσε με τους επόπτες για το θέμα της ιδιωτικής τοποθέτησης και ακολούθως διακόπηκε. Διερωτήθηκε τί είδους έξοδο του κράτους ήθελαν τελικά οι επόπτες.  
 
Ανέφερε ακόμα ότι η ΣΚΤ ήταν υπεύθυνη για την ετοιμασία του πλαισίου για να γίνει η έξοδος και όχι για τον τρόπο διάθεσης των μετοχών, κάτι που αφορούσε τον μέτοχο, δηλαδή την Κυπριακή Δημοκρατία.
 
Ο ίδιος όπως είπε, δεν μπορούσε να αντιληφθεί πως, όπως προβλέπετο στο σχέδιο αναδιάρθρωσης του 2015, θα μπορούσε να ενταχθεί στο Χρηματιστήριο ένας όμιλος με 18 θυγατρικές για αυτό η τράπεζα από μόνη της, τον Δεκέμβριο του 2016 προχώρησε στη νομική συγχώνευση.
 
Όπως είπε, ο ίδιος έβλεπε και θετικά και αρνητικά στη δωρεάν παραχώρηση μετοχών από το κράτος αλλά δεν είχε μια ολοκληρωμένη άποψη, όμως δεν συζητήθηκε το θέμα για να πάρει θέση η Επιτροπεία.
 
Ερωτηθείς για τις ενστάσεις που υπήρχαν για δωρεάν παραχώρηση μετοχών από τον Έφορο Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων, την ΚΤΚ, τον  ΕΕΜ, τον Γενικό Ελεγκτή, και τον Γενικό Εισαγγελέα, είπε ότι ο ΕΕΜ εξέφρασε την ανησυχία του σε συνάντηση που είχαν στις 27-5-2017 στην Φρανκφούρτη ο ίδιος, ο κ. Ταουσιάνης και ο κ. Διονυσίου.
 
Η συγκεκριμένη ιδέα, συμπλήρωσε εγκαταλείφθηκε ένα μήνα μετά και η ΣΚΤ προχώρησε σε προκήρυξη διαγωνισμού για  επενδυτική τράπεζα με στόχο την εξεύρεση επενδυτών.
 
Ερωτηθείς για τις ανησυχίες που εξέφραζαν οι επόπτες για πολιτικές παρεμβάσεις στην ΣΚΤ, ανέφερε ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί είχαν αυτή την ανησυχία για τη σύνδεση του Συνεργατισμού με το κράτος και για το γεγονός ότι η ΣΚΤ ήταν αντικείμενο πολιτικών παρεμβάσεων, γιατί η ΣΚΤ, όπως είπε τύγχανε και δημοσίων πολιτικών αντιπαραθέσεων. Κάτι τέτοιο είπε, μπορούσε να λυθεί μόνο με ιδιωτικοποίηση και για κάτι τέτοιο η ΣΚΤ ήταν έτοιμη από το πρώτο εξάμηνο του 2017.
 
Ερωτηθείς για την κριτική που ασκούσαν οι επόπτες σε θέματα εταιρικής διακυβέρνησης είπε ότι από τη στιγμή που η τράπεζα δομείτο από το μηδέν σίγουρα θα είχε πρόβλημα εταιρικής διακυβέρνησης. Όπως είπε οι Ευρωπαίοι επόπτες είχαν πάντα αλλεργία στην κρατική ιδιότητα της τράπεζας και καχυποψία λόγω αυτού του γεγονότος, ενώ επειδή η τράπεζα ήταν κρατική ήταν και ένας τρόπος να ασκηθούν πιέσεις προς το κράτος σε ευρύτερα θέματα όπως αυτό των εκποιήσεων.
 
Είπε επίσης ότι στο θέμα της εταιρικής διακυβέρνησης υπήρχε βελτιωτική εικόνα και όπου γίνονταν υποδείξεις λαμβάνονταν βελτιωτικά βήματα, ενώ το 2017 πέτυχε και τους ιδιαίτερα επιθετικούς στόχους που είχαν μπει από την ΚΤΚ για μείωση των ΜΕΔ.
 
Ανέφερε παράλληλα ότι παρ' όλες τις βελτιώσεις η χαμηλή βαθμολογία που υπήρχε από τον ΕΕΜ σε θέματα εταιρικής διακυβέρνησης, που ήταν 4, δεν είχε αλλάξει κάτι που κατά τη γνώμη του μπορούσε να αλλάξει μόνο με την ιδιωτικοποίηση.
 
Η Altamira θα ενίσχυε την αξιοπιστία της Κύπρου όσον αφορά τις ευρωπαϊκές αρχές
Ερωτηθείς για το θέμα της ανάθεσης στην Altamira της διαχείρισης των ΜΕΔ, και κατά πόσο αυτό ήταν συμφέρον για την ΣΚΤ, εξέφρασε την άποψη ότι αν η εταιρεία έλυνε το πρόβλημα με μείωση κατά €5 δις των ΜΕΔ, το να λάβουν 70-80 εκ συνολική αμοιβή, δεν ήταν μεγάλο κόστος και θα στοίχιζε όσο η πρόσληψη ενός συμβούλου.
 
Η Altamira, είπε, ήταν μια πολύ αξιόπιστη εταιρεία δούλευε για τους επόπτες στις περιοχές της και πληρούσε τα κριτήρια.
 
Ερωτηθείς κατά πόσο αντί της ανάθεσης στην εταιρία, θα μπορούσε να ενισχυθεί η εσωτερική μονάδα διαχείρισης ΜΕΔ, είπε ότι δεν ήταν δυνατό να προσληφθούν ακόμα 50 άτομα γιατί κάτι τέτοιο θα παραβίαζε τις δεσμεύσεις και θα δημιουργούσε προστριβές εσωτερικά αλλά και γιατί δεν υπήρχαν τόσα άτομα με τέτοια εξειδίκευση στην αγορά.
 
Η διαφορά, ανέφερε, ήταν ότι η Altamira θα αναλάμβανε τη διαχείριση με σκοπό να πετύχει συγκεκριμένα ορόσημα κάτι που θα έπειθε πιθανόν και τον επόπτη, αφού ως Κύπρος «είχαμε θέμα αξιοπιστίας όσον αφορά τις ευρωπαϊκές αρχές». Πρόσθεσε ότι «δεν θεωρούν αρκετά πράγματα αξιόπιστα όταν έχουν μπροστά τον κωδικό της Κύπρου».
 
Για τον ίδιο, όπως είπε, ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία να δούμε τι θα μπορούσε ένας μεγάλος οίκος να παρουσιάσει την άποψη του για την πορεία των ΜΕΔ της Κύπρου και να δουν πώς οι ίδιοι χειρίστηκαν τις πιέσεις από τους επόπτες.
 
Η τελική συμφωνία με την Altamira υπογράφτηκε τέλος Δεκεμβρίου 2017, ενώ άρχισε εργασίες αρχές του 2018. Ο κ. Χατζηγιάννης αντέκρουσε τις επικρίσεις που ακούστηκαν στην Επιτροπή ότι κρατούσε την Επιτροπεία απληροφόρητη για το θέμα.
 
Η πρώτη ενημέρωση, είπε έγινε 1.6.2016, η ώρα 9 το πρωί, στην Επιτροπή Στρατηγικής της Επιτροπείας με σκοπό να γίνει αξιολόγηση και την ίδια μέρα το απόγευμα υπογράφηκε το μη δεσμευτικό μνημόνιο συνεργασίας. Στις 30.6.2016, ανέφερε, τα πρακτικά της Επιτροπής Στρατηγικής εγκρίθηκαν από την Επιτροπεία. Πρόσθεσε ότι ο πρόεδρος της Επιτροπής Στρατηγικής ήταν ο Πρόεδρος της Επιτροπείας.
 
Η μονάδα παρακολούθησης του ΥΠΟΙΚ ενημερώθηκε, σχετικά στις 30-6-2016. Στις 23-9-2016, πρόσθεσε έγινε αναφορά πάλι στην Επιτροπή Στρατηγικής ότι θα παρακολουθούν την εξέλιξη του μνημονίου, ενώ στις  30-9-2016 έληξε αυτό το μη δεσμευτικό μνημόνιο συνεργασίας.
 
Η Επιτροπεία, είπε, αποφάσισε στις 14.11.2016 όπως αναθέσει στην Black Rock να αξιολογήσει τη συνεργασία με την Altamira. Είπε επίσης ότι πριν από την υποβολή της προσφοράς της Altamira στις 12.10.2016 στην Επιτροπή ΜΕΧ, η εταιρεία είχε κάνει μια εθιμοτυπική συνάντηση με τον τότε πρόεδρο του ΔΣ Τάκη Ταουσιάνη.
 
Είπε επίσης ότι λήφθηκε υπόψη και το fairness opinion από τη Citi για τη συνεργασία με την Altamira που θεωρούσε ότι  θα υπήρχε €546 εκ οικονομικό όφελος.
 
Ανέφερε επίσης ότι δεν λήφθηκαν άλλες προσφορές επειδή θεωρούσε ότι υπήρχε πίεση χρόνου, ενώ είπε ότι δεν θεωρούσε εφικτή την πρόταση Ταουσιάνη για να βγει η τράπεζα σε προσφορές και να κάνει παράλληλη διαπραγμάτευση με την Altamira.
 
Ο κ. Χατζηγιάννης θα βρεθεί για τρίτη φορά, αύριο στις 9.30 το πρωί ενώπιον της Διερευνητικής Επιτροπής για τον Συνεργατισμό.

11/02/2018
Κατέθεσε: Δώρος Θεοδώρου
"Οι υπερεξουσίες του διοικητή συνεργατικής ανάπτυξης και το σύστημα εκλογής μελών των επιτροπειών"

Σε δύο μεγάλα προβλήματα του Συνεργατισμού την περίοδο πριν από το 2013, τις υπερεξουσίες του διοικητή συνεργατικής ανάπτυξης και το σύστημα εκλογής των μελών των επιτροπειών που ήταν το πλειοψηφικό, αναφέρθηκε ο πρώην Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης και πρώην βουλευτής της ΕΔΕΚ Δώρος Θεοδώρου, ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για τον Συνεργατισμό.
 
Ταυτόχρονα, ο κ. Θεοδώρου είπε ότι ο συνεργατισμός δεν κατέρρευσε, αλλά «τον διέλυσαν κάποιοι για να σκεπάσουν αμαρτίες τους, άλλοι δε για να επωφεληθούν με διάφορους τρόπους από τα επακόλουθα που υπήρξαν με τη διάλυση του Συνεργατισμού», κάνοντας παράλληλα λόγο «για συμπαιγνία».
 
Επιπλέον, ο κ. Θεοδώρου, ο οποίος βρέθηκε ενώπιον της Επιτροπής ύστερα από δικό του αίτημα να καταθέσει, παραδίδοντας μεγάλο όγκο εγγράφων από την περίοδο κατά την οποία διετέλεσε βουλευτής μέχρι και το 1981, και στη συνέχεια από το 1991 μέχρι το 2003, χαρακτήρισε την συνεργατική συνομοσπονδία ως εκφραστή της Γιάλτας.
 
«Υπήρξε μία Γιάλτα στην παγκόσμια ιστορία, είχαμε και στην Κύπρο Γιάλτα. Είναι η Γιάλτα με την οποία καταχωρίστηκαν τα τιμάρια των διαφόρων. Στον συνεργατισμό, στον αθλητισμό, στο ποδόσφαιρο, στα μπακάλικα, στους καφενέδες», είπε ο κ. Θεοδώρου απαντώντας σε ερώτηση του Προέδρου  της Ερευνητικής Γεώργιου  Αρέστη σε σχέση με το ρόλο της συνεργατικής συνομοσπονδίας.
 
«Και η συνεργατική συνομοσπονδία ήταν η έκφραση αυτή της Γιάλτας», ανέφερε, ενώ σε σχέση με ποιος έλεγχε αυτή την συνομοσπονδία είπε «όσοι ήταν πλεγμένοι στον Συνεργατισμό» και βασικά τα τρία κόμματα ΑΚΕΛ, ΔΗΣΥ και ΔΗΚΟ καθώς τα μέλη της Επιτροπείας, όπως είπε, εκλέγονταν με το πλειοψηφικό σύστημα.
 
«Το πλειοψηφικό σύστημα στερεί ένα βασικό  εργαλείο για την εύρυθμη λειτουργία και για την χρηστή διοίκηση, τον πολιτικό έλεγχο», πρόσθεσε.
 
Στο σημείο αυτό ο κ. Αρέστη είπε ότι με βάση σημείωμα της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (Μάιο ή Ιούνιο του 2014), η μέθοδος Γιάλτας συνέχιζε να αποτελεί μέθοδο διορισμού και των μελών της επιτροπείας της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας το 2014, ο κ. Θεοδώρου είπε ότι «δεν έχουν αλλάξει πολλά πράγματα» την περίοδο μετά το 2013, προσθέτοντας ότι μία διαφοροποίηση έγινε όπως είναι η καρατόμηση των εξουσιών του Διοικητή της συνεργατικής ανάπτυξης, οι οποίες μεταφέρθηκαν στον Έφορο, προσθέτοντας ότι αυτές τις εξουσίες «τις μετέφεραν αυτούσιες στις επιτροπείες, δηλαδή στους εαυτούς τους».  
 
Συγκεκριμένα, ο κ. Θεοδώρου είπε ότι τα μεγάλα προβλήματα του Συνεργατισμού άρχισαν με τις υπερεξουσίες που δόθηκαν στον τότε διοικητή της συνεργατικής ανάπτυξης Ανδρέα Αζίνα, που οδήγησαν τον Συνεργατισμό σε μια σοβαρότατη κρίση.
 
Ανέφερε επίσης ότι το σύστημα εκλογής των  μελών των επιτροπειών ήταν το πλειοψηφικό το οποίο οδηγεί σε μονοκομματικές ή μονοχρωματικές καταστάσεις καθώς όποιο κόμμα πλειοψηφεί εκλέγει όλα τα μέλη της Επιτροπείας.
 
Αυτό στερεί και τον Συνεργατισμό και οποιονδήποτε οργανισμό εφαρμόζει αυτό το σύστημα από τον λεγόμενο πολιτικό και δημοκρατικό έλεγχο, πρόσθεσε.
 
Σε παρατήρηση του Προέδρου της Επιτροπής Γεώργιου Αρέστη ότι ύστερα από έρευνα ο κ. Αζίνας δικάστηκε και καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης το 1982, ο κ. Θεοδώρου είπε ότι «μετά από αυτό το τραγικό γεγονός η βουλή προβληματίστηκε» τι έπρεπε να κάνει για τον Συνεργατισμό και αποφάσισαν να εξετάσουν τη νομοθεσία του Συνεργατισμού και το ονόμασαν αυτό εκδημοκρατικοποίηση και εκσυγχρονισμό.
 
Ανέφερε ότι η ΕΔΕΚ επέμενε στην εισαγωγή της απλής αναλογικής η οποία είχε εισαχθεί στις βουλευτικές εκλογές του 1981 και στις τοπικές εκλογές.
 
Ο κ. Θεοδώρου είπε ότι στη συνέχεια υπήρξε πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ και ταυτόχρονα νομοσχέδιο από την Κυβέρνηση για μεταφορά όλων σχεδόν των υπερεξουσιών του τότε διοικητή στις επιτροπείες του Συνεργατισμού καθιστώντας τις επιτροπείες όργανα με υπερεξουσίες και άνευ ελέγχου.
 
«Σήκωσαν τις εξουσίες από τον Έφορο και τις πήραν στις επιτροπείες», πρόσθεσε.
 
Ανέφερε ότι το μείζον τότε ήταν η αντιμετώπιση των αυθαιρεσιών του Διοικητή Συνεργατικής Ανάπτυξης και «συμβιβαστήκαμε γιατί έπρεπε να αντιμετωπιστεί το μείζον».
 
Στην συνέχεια αναφέρθηκε σε πρόταση νόμου που κατέθεσε το 1993 ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Αυγερινός Παπαρές και όχι η κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος που ζητούσε την αντικατάσταση του πλειοψηφικού συστήματος με το σύστημα απλής αναλογικής για εκλογή των μελών των επιτροπειών των ΣΠΙ και πρόσθεσε ότι η πρόταση δεν συζητήθηκε η πρόταση.
 
Είπε ακόμη ότι το 1997 η ΕΔΕΚ επανάφερε την πρόταση και συζητήθηκε το 2000 στην Ολομέλεια όπου το ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ τάχθηκαν εναντίον και υπέρ ΔΗΣΥ, ΕΔΥ και ΕΔΕΚ με αποτέλεσμα να υπάρξει ισοψηφία και με βάση το κανονισμό της βουλής να απορριφθεί η πρόταση.
 
Σε παρατήρηση ότι η Επιτροπή άκουσε επανειλημμένα ότι ο Συνεργατισμός ήταν κομματικοποιημένος και ερωτηθείς ποιο κόμμα έλεγχε ποιο ΣΠΙ, ο κ. Θεοδώρου είπε ότι δεν μπορεί να κάνει διερεύνηση επί του θέματος, προσθέτοντας ότι η τεκμηρίωση θα γίνει αν εξετάσουμε ποιοι ήταν εκείνη την περίοδο στις επιτροπείες ή στις επιτροπείες των ΣΠΕ των σκανδάλων
 
Αν δείτε τις πλειοψηφίες των κομμάτων στις διάφορες περιοχές  θα γνωρίζεται ποιοι έλεγχαν τα ΣΠΙ, πρόσθεσε.
 
Επίσης, ο κ. Θεοδώρου διερωτήθηκε αν είναι τυχαία ή σύμπτωση το μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ, γνωστός κομματικός άνθρωπος, ο Ανδρέας Μουσκάλης να επιλέξει τον ίδιο άνθρωπο με τον Υπουργό Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη, τον Νικόλα Χατζηγιάννη, και να ταχθεί υπέρ του να συμπεριληφθεί στον κατάλογο υποψηφίων για Γενικός Διευθυντής.
 
Αντίθεση Γιωρκάτζη για ελεγκτικούς οίκους της επιλογής των ΣΥΤΙΕΚ

Επιπλέον, ο κ. Θεοδώρου παρέπεμψε την Ερευνητική Επιτροπή σε πρακτικά της Βουλής τα οποία παρέδωσε στην Ερευνητική λέγοντας ότι εκεί «θα βρείτε άποψη και της Χρυστάλλας Γιωρκάτζη» όταν ήταν Γενικός Ελεγκτής αλλά και πρόεδρος της λεγόμενης επιτροπής ελέγχου του συνεργατισμού, η οποία θεσπίστηκε  το 1983.
 
Αναφέροντας ότι η προσπάθεια τότε ήταν να εισαχθούν στη διαδικασία ελέγχου του Συνεργατισμού πέρα της επιτροπής αυτής και ελεγκτικοί οίκοι της επιλογής των ΣΥΤΙΕΚ, ο κ. Θεοδώρου είπε ότι η κ. Γιωρκάτζη είχε στείλει σημειώματα στη βουλή που αντιτίθετο σε αυτό, λέγοντας ότι τουλάχιστον αν θα γίνει κάτι τέτοιο πρέπει να είναι με την επιλογή και την έγκριση του Γενικού Ελεγκτή γιατί ένας που ελέγχει το δημόσιο είναι εντελώς διαφορετικός από ένα που ελέγχει ιδιώτη.  
 
Υπάρχει εδώ, ανέφερε, καθαρή η διαφωνία της κ. Γιωρκάτζη ως προέδρου της επιτροπής ελέγχου των συνεργατικών εταιρειών.
 
Ανέφερε επίσης ότι τα μέλη της επιτροπής ελέγχου διορίζονταν από τον Υπουργό Εμπορίου από κατάλογο που ετοίμαζε η συνεργατική συνομοσπονδία, δηλαδή πάλι από το χώρο των συνεργατιστών.

11/02/2018
Κατέθεσε:Πασχάλης Μπουχώρης
"Η αξιολόγηση που μας ζητήθηκε ήταν μόνο για  Αλταμίρα"

Εξάλλου, καταθέτοντας στην Ερευνητική Επιτροπή μέσω τηλεδιάσκεψης, ο Managing Director της Blackrock Πασχάλης Μπουχώρης, ο οποίος ανέλαβε εργασία στην Blackrock από το Μάιο του 2015, είπε ότι η Blackrock είχε την πρώτη επαφή με την Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα (ΣΚΤ) όταν ξεκίνησε το έργο της τον Ιουνίου του 2014 και αφορούσε την υποστήριξη της τράπεζας σε σχέση με τα stress test.
 
Ερωτηθείς με ποιους πραγματοποιούσαν επαφές στην τράπεζα και ποιοι έδιναν εντολές, ο κ. Μπουχώρης είπε ότι οι άμεσες επαφές ήταν με την Μονάδα του ρίσκου και με την τότε διοίκηση της τράπεζας.
 
«Κάναμε συνολικά πέντε έργα με την ΣΚΤ από το 2014 μέχρι σήμερα και τα τρία από αυτά ήταν στον τομέα των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ) με άμεσο πελάτη τον Βαρνάβα Κουρουνά», πρόσθεσε.
 
Ερωτηθείς για τις αμοιβές της BlackRock για τα πέντε έργα, ο κ. Μπουχώρης είπε ότι συνολικά για τα πέντε έργα που έχουμε κάνει για την ΣΚΤ η BlackRock έλαβε €3,8 εκατομμύρια.
 
Ανέφερε ότι για το πρώτο έργο η αμοιβή ήταν €600-700.000, για το ΑΡΙΑΔΝΗ €1,5 εκατομμύριο, για το ΑΡΙΑΔΝΗ 2 γύρω στα €500.000, για το σχέδιο COMPASS που αφορά μεταξύ άλλων και η αξιολόγηση της Αλταμιρα ήταν €760.00 και ένα τελευταίο έργο για το stress test €350.000.
 
Αναφέρθηκε στην προκήρυξη προσφοράς το 2015 στο έργο ΑΡΙΑΔΝΗ που είχε ως αντικείμενο τα ΜΕΔ και πρόσθεσε ότι είχε ορισμένες θεματικές που ήταν η πρώτη θεματική η πολύ λεπτομερής ανάλυση του χαρτοφυλακίου ΜΕΔ της τράπεζας με περίμετρο €7,5 δισεκατομμυρίων, από τα περίπου €12,5 δισ. εκείνη την εποχή.
 
Έγινε μια κατάτμηση του χαρτοφυλακίου με διάφορα χαρακτηριστικά δανείου (μέγεθος, τύπος δανείου, εξασφαλίσει, τύπος οφειλέτη, συνεργασία οφειλέτη, στάδιο διεκδίκησης απαίτησης), πρόσθεσε.
 
Ο κ. Μπουχώρης είπε ότι το δεύτερο ήταν οι λεγόμενες στρατηγικές που είναι να τυποποιήσεις και να επεκτείνεις με το τι κάνεις με ένα δανειολήπτη που έχει ΜΕΔ και το τρίτο ήταν η ανάπτυξη λογιστικού εργαλείου για την εκτίμηση των ζημιών που προέκυπταν από συγκεκριμένες λύσεις και σε κάθε συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο.
 
Ανέφερε ότι το ΑΡΙΑΔΝΗ ξεκίνησε το Αύγουστο του 2015 και ολοκληρώθηκε το Μάρτιο του 2016 και το Σεπτέμβριο του 2016 είχαμε το ΑΡΙΑΔΝΗ 2 που αφορούσε μεταξύ άλλων την ανάπτυξη ενός σύνθετου υπολογιστικού μοντέλου και τις προβλέψεις απομείωσης των ΜΕΔ τα επόμενα χρόνια.
 
Ερωτηθείς αν έκαναν εισήγηση για χρήση πλατφόρμας διαχείρισης ΜΕΔ, ο κ. Μπουχώρης είπε ότι δεν είχαμε συγκεκριμένη εισήγηση και δεν μελετήσαμε συγκεκριμένες εταιρείες ή πλατφόρμες. 
 
Αλταμίρα

Ανέφερε ότι η ΣΚΤ ενημέρωσε την BlackRock τέλη Οκτωβρίου ότι είχε συζητήσεις και διαπραγματεύσεις με την Αλταμίρα και μας είπαν το Νοέμβριο ότι είχαν υπογράψει ένα μνημόνιο συναντίληψης και «ζητήθηκε η συνδρομή μας στην υποστήριξη της τράπεζας για την αξιολόγηση αυτού του ενδεχομένου συνεργασίας».
 
Πρόσθεσε ότι η BlackRock υπέβαλε πρόταση, κέρδισε το έργο «και ξεκινήσαμε το Νοέμβριο του 2016 το συγκεκριμένο έργο». 
 
Είπε ακόμη ότι στις 22 Νοεμβρίου του 2016 με την έναρξη του έργου της BlackRock, «λάβαμε γιατί το ζητήσαμε» το μνημόνιο συναντίληψης (MoU) που υπέγραψε η ΣΚΤ με την Αλταμίρα.
 
Ερωτηθείς αν αναφερόταν στην αξιολόγηση που τους ανατέθηκε ήταν μόνο για αξιολόγηση της Αλταμίρας ή θα μπορούσαν να αξιολογήσουν και άλλες εταιρείες με ανάλογες υπηρεσίες, ο κ. Μπουχώρης είπε ότι δεν δόθηκε εντολή για διαδικασία εξεύρεσης υποψήφιων αλλά ήταν μόνο για αξιολόγηση της Αλταμίρα.
 
 

29/10/2018
Κατέθεσε: Χαρίλαος Σταυράκης 
Δεν έδειχναν πρόβλημα στο Συνεργατισμό οι εκθέσεις των ελεγκτών

Οι εκθέσεις της ελεγκτικής υπηρεσίας του Συνεργατισμού και του Εφόρου Συνεργατισμού δεν έδειχναν πρόβλημα κεφαλαιουχικής επάρκειας, ή κακοδιαχείρισης ή ατασθαλιών, ήταν «καλές εκθέσεις» , ανέφερε ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για το Συνεργατισμό ο πρώην Υπουργός Οικονομικών Χαρίλαος Σταυράκης.
 
Ο κ. Σταυράκης ο οποίος διετέλεσε Υπουργός στην κυβέρνηση Χριστόφια την περίοδο 29.2.2008 έως και 5.8.2011 ανέφερε επιπρόσθετα ότι μερίδιο ευθύνης ίσως να είχε και η κυβέρνηση για την κατάσταση και διατύπωσε την προσωπική εκτίμηση ότι οι αρχές του Συνεργατισμού με συνετή πολιτική , αποτελεσματικότερη διαχείριση είσπραξης δανείων  και παραχώρηση δανείων με καλύτερα κριτήρια, το θέμα της κεφαλαιουχικής επάρκειας θα μπορούσε να είχε καλυφθεί.
 
Σε άλλο σημείο της κατάθεσής του ο κ. Σταυράκης παραδέχθηκε ότι ο Συνεργατισμός είχε θέμα με ψηλά επιτόκια την περίοδο 2009-2010.
 
Συγκεκριμένα για το θέμα της κεφαλαιουχικής επάρκειας ο κ. Σταυράκης είπε ότι ως Κυβέρνηση «θα μπορούσαμε να το είχαμε κυνηγήσει λίγο περισσότερο και ναι αν υπήρξε ολιγωρία έχουμε και εμεις μερίδιο ευθύνης».

Σε ερώτηση για τις εκθέσεις (ελεγκτικής υπηρεσίας του Συνεργατισμού και Εφόρου) που παρουσιάζονταν στο Υπουργικό και αν είχαν ληφθεί οποιαδήποτε μέτρα διόρθωσης, ο κ. Σταυράκης είπε ότι δεν θυμάται να γινόταν διεξοδική συζήτηση των εκθέσεων αυτών και ότι οι εκθέσεις αυτές «ήταν καλές», και έδιναν ικανοποιητική εικόνα για την οικονομική κατάσταση του Συνεργατισμού.
 
Σε σχόλιο του Γιώργου Χαραλάμπους της Επιτροπής ότι εκπλήσσει το γεγονός ότι λάμβαναν εκθέσεις που έδιναν ωραιοποιημένη εικόνα και διερωτώμενος «δεν σας ενημέρωναν σωστά;», ο πρώην ΥΠΟΙΚ απάντησε ότι οι εκθέσεις αυτές δεν έδιναν την εικόνα για τα κεφάλαια , ούτε για σπατάλες, κακοδιαχείριση και ΜΕΔ.
 
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Γεώργιος Αρέστη διάβασε στον πρώην ΥΠΟΙΚ πρακτικά του Υπουργικού ημερομηνίας 8/3/2010 στα οποία φαίνεται ότι ο τότε Πρόεδρος είχε ζητήσει από τον Υπουργό Εμπορίου Αντώνη Πασχαλίδη να συνεργαστεί με τον ίδιο και τον υφυπουργό παρά τω προέδρω για να προστατευθεί ο Συνεργατισμός γιατί ήταν λαϊκή κατάκτηση. Σε ερώτηση αν θυμάται τους χειρισμούς που έγιναν προς αυτή την κατεύθυνση και τα μέτρα που ενδεχομένως να λήφθηκαν, ο κ. Σταυράκης είπε ότι δεν θυμάται, καθώς πέρασαν πολλά χρόνια.
 
«Δεν θυμάμαι να ζητήθηκε η βοήθεια μου από τον Αντώνη (Πασχαλίδη) και τον υφυπουργό, και αν επανέρχετο ( το θέμα) στο Υπουργικό, θα καταγράφετο στα πρακτικά», ανέφερε.
 
Ο κ. Αρέστη συνέχισε με άλλο πρακτικό ημερομηνίας 29/3/2011 στο οποίο ο Δημήτρης Χριστόφιας έκανε επισημάνσεις για αλόγιστα έξοδα, για ενδεχόμενο να μπει ο Συνεργατισμός υπό επιτήρηση κλπ και ρώτησε τον κ. Σταυράκη να πει αν λήφθηκαν μέτρα, μετά τις επισημάνσεις του τότε Προέδρου.

«Παραιτήθηκα τον Ιούλιο του 2011 και δεν θυμάμαι να είχαν ληφθεί οποιαδήποτε μέτρα», απάντησε ο πρώην ΥΠΟΙΚ.
Ο ίδιος, είπε, τον Απρίλιο του 2011 είχε πει στο Υπουργικό για το ενδεχόμενο να γίνουν τεστ αντοχής και στον Συνεργατισμό ο οποίος ίσως αποτύχει γιατί είχε θέμα επάρκειας κεφαλαίων με έλλειψη ύψους 200 εκατομμυρίων.
 
Ο κ. Σταυράκης αναφέρθηκε σε ενημέρωση προς τον Αντώνη Πασχαλίδη, τότε Υπουργό Εμπορίου, για μεγάλες καθυστερήσεις στις αποπληρωμές δανείων , προσθέτοντας ότι παρά τις υποθήκες που είχαν τα δάνεια αυτά, «δεν τα κυνηγήσαμε».

Είπε ακόμη ότι είχε επισημανθεί στον Συνεργατισμό ότι έπρεπε να βελτιωθεί ο δείκτης των ΜΕΔ, ότι αυτό ήταν το μεγάλο πρόβλημα και η μέριμνα όλων έπρεπε να ήταν η εξεύρεση τρόπων βελτίωσης της είσπραξης αυτών των δανείων.
 
Είπε επίσης ότι τα επιτόκια ήταν ψηλά το 2009 και το 2010 σε σχέση με το τι ίσχυε στην υπόλοιπη Ευρώπη και έγινε προσπάθεια για μείωση αλλά η μείωση αυτή «δεν ήρθε όσο γρήγορα ελπίζαμε».
 
Σε άλλο σημείο της κατάθεσης, ο Γιώργος Χαραλάμπους διάβασε πρακτικό στις 20/1/2011 με βάση το οποίο έγινε συζήτηση στο Υπουργικό για επιβολή τραπεζικού τέλους που θα απέφερε έσοδα 60 εκατομμύρια ετησίως.

Σε παρατήρηση ότι ο ίδιος είχε πει ότι θα έπρεπε να γίνουν προσεκτικές κινήσεις για να μην εμφανιστεί ότι ο Συνεργατισμός έχει πρόβλημα και ερωτηθείς «αν το πρόβλημα απεκρύβετο», ο κ. Σταυράκης απάντησε ότι τα πρακτικά δεν αποδίδουν σωστά το τι είχε πει ο ίδιος και ότι βρίσκονταν σε αναζήτηση τρόπων καταμερισμού του τέλους σε τράπεζες, ξένες και ντόπιες , και στο συνεργατισμό ώστε αυτός ο τρόπος να ήταν αποδεκτός.

Σε ερώτηση αν ο ίδιος αναγνώριζε το πρόβλημα, απάντησε καταφατικά προσθέτοντας ότι στο Υπουργικό είχε τονίσει ότι ενδεχομένως ο Συνεργατισμός να αντιμετώπιζε πρόβλημα με έλλειψη κεφαλαίων ίσως μέχρι και 200 εκ .
 
Σε ερώτηση αν στις συναντήσεις με την Συνεργατική Κεντρική και στις επισημάνσεις για πρόβλημα επάρκειας, είχαν ληφθεί μέτρα και αποφάσεις για την μαύρη τρύπα, ο πρώην ΥΠΟΙΚ είπε ότι ο ίδιος είχε την προσωπική εκτίμηση ότι το ποσό των 200 εκ ήταν μικρό σε σύγκριση με το μέγεθος του Συνεργατισμού και ήταν διαχειρίσιμο με συνετή πολιτική και μείωση των ΜΕΔ.

«Και είπα ότι αν ο Συνεργατισμός επικεντρώνετο στην καλύτερη είσπραξη δανείων και στη χορήγηση δανείων με καλύτερα κριτήρια, το θέμα θα ελύνετο σχετικά εύκολα», ανέφερε.
 
Ανέφερε ότι δεν γνωρίζει τι πλάνο έκανε ο Συνεργατισμός, και ότι αν η Κυβέρνηση είχε ακούσει τους ψιθύρους για τα 200 εκ , τότε θα έπρεπε και οι του Συνεργατισμού να τους είχαν ακούσει και να έκαναν πλάνα.

«Δεν ξέρω αν ενήργησε ( ο Συνεργατισμός),  θα μπορούσαμε να το κυνηγήσουμε λίγο περισσότερο και αν υπήρξε ολιγωρία, ναι και εμείς έχουμε μερίδιο ευθύνης», είπε ο πρώην ΥΠΟΙΚ.
 
Ο πρώην ΥΠΟΙΚ είπε επίσης ότι διαχρονικά οι κυβερνήσεις δανείζονταν από τον Συνεργατισμό και ότι αυτό δεν δημιουργεί πρόβλημα , αντιθέτως εκ του αποτελέσματος φαίνεται ότι τα ποσά εισπράχθηκαν και δεν ζήμιωσε ο Συνεργατισμός.

Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, ανέφερε ότι ο Συνεργατισμός πρόσφερε μακροχρόνιο δανεισμό στους δήμους με πολύ χαμηλό επιτόκιο και για να υπάρξει ενίσχυση του Συνεργατισμού το Υπουργικό είχε αποφασίσει την αναπροσαρμογή του επιτοκίου στο 1,5%, με τη συμφωνία των δύο μερών

29/10/2018
Κατέθεσε:  Πανίκος Δημητριάδης
"Η εσωτερική διακυβέρνηση ο λόγος κατάρρευσης του Συνεργατισμού"

Η εσωτερική διακυβέρνηση ήταν ο κύριος λόγος που οδήγησε στην κατάρρευση του Συνεργατισμού, εκτίμησε ο πρώην Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Πανίκος Δημητριάδης καταθέτοντας ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για το Συνεργατισμό, μέσω τηλεδιάσκεψης από το Λέστερ της Βρετανίας.

Ο κ. Δημητριάδης αναφέρθηκε επίσης σε άρνηση συνεργασίας μαζί του από την Κυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη καθώς και σε τροποποίηση της νομοθεσίας της λειτουργίας της Κεντρικής, η οποία επηρέασε την ανεξαρτησία της αλλά και την απρόσκοπτη λειτουργία της, κάτι που ήταν ανάμεσα στους λόγους που οδήγησαν στην αποχώρησή του.

Προς αυτό παρέπεμψε σε απόφθεγμα από το περιοδικό “The Economist” το 1990 λέγοντας ότι “the only good central bank is one that can say no to politicians” (η μόνη καλή κεντρική τράπεζα είναι αυτή που μπορεί να πει όχι στους πολιτικούς).

Απαντώντας σε ερώτηση για επιστολή που απέστειλε ο ίδιος στον Υπουργό Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη στη οποία ζητούσε συνάντηση για το διορισμό κατάλληλων συμβούλων στο Συνεργατισμό και κατά πόσο έγινε αυτή η συνάντηση ο κ. Δημητριάδης ανέφερε ότι δεν θυμάται αν έγινε τέτοια συνάντηση. Αλλά, πρόσθεσε, έχουν περάσει 5 χρόνια.

«Δεν θυμάμαι να συζήτησα αυτό το θέμα με τον Υπουργό. Η αντιμετώπιση ήταν πολύ δύσκολη και αρνητική. Δεν υπήρχε η απαραίτητη συνεργασία. Πίστευαν ότι γνώριζαν καλύτερα. Είχα τεράστια προβλήματα μαζί τους και αυτά τα έχω πει πολλές φορές», σημείωσε ο πρώην Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας.

Σε ερώτηση για επιστολή μια εβδομάδα αργότερα του Υπουργού Οικονομικών που παρέθετε τα ονόματα των προτεινόμενων μελών του Συμβουλίου, απάντησε ότι εκ των πραγμάτων φαίνεται ότι ούτε καν υπήρξε απάντηση. Αυτή ήταν η αντιμετώπιση, είπε, «ήξεραν καλύτερα». Ουσιαστικά, πρόσθεσε, όταν κάποιος έλεγε ότι ‘είμαστε μια ανεξάρτητη αρχή’ δημιουργούσε έντονες αντιδράσεις.

Σε επιπρόσθετη ερώτηση απάντησε ότι με τις αλλαγές που έγιναν στην λειτουργία της Κεντρικής Τράπεζας δημιουργήθηκε πρόβλημα στο decision making (διαδικασία λήψης αποφάσεων) της Κεντρικής Τράπεζας το καλοκαίρι του 2013.  Αναφορά έκανε συγκεκριμένα στο διορισμό δύο εκτελεστικών συμβούλων στο Συμβούλιο της Κεντρικής, βάσει των αλλαγών της νομοθεσίας.

«Μετά που έγιναν αυτές οι αλλαγές με το Συμβούλιο να αποκτά ουσιαστικά εκτελεστική εξουσία που δεν περνούσε από τον Διοικητή, δεν μπορούσα να διοικήσω την Κεντρική Τράπεζα», ανέφερε. «Αυτός ήταν και ένας λόγος, οι προστριβές που είχα με το Συμβούλιο, που οδήγησαν τελικά στην τελική μου αποχώρηση», είπε. Πρόσθεσε ότι το Συμβούλιο αποφάσισε από μόνο του και έδωσε την  ευθύνη για τη μισή τράπεζα σε κάθε εκτελεστικό σύμβουλο.

Λαμβάνονταν αποφάσεις χωρίς τη δική μου τελική συμφωνία, είπε, προσθέτοντας ότι οι υπάλληλοι δεν ήξεραν σε ποιον να λογοδοτήσουν. Αυτό λειτούργησε ανασταλτικά και στη δική μου, αλλά και τη μετέπειτα περίοδο, ανέφερε.

Για το ΔΣ της Κεντρικής είπε  ότι η μεγάλη τους έγνοια ήταν ‘να έχουμε καλές σχέσεις με την Κυβέρνηση’.  Ειδική αναφορά έκανε στην παύση του Σπύρου Σταυρινάκη από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη από την θέση του Υποδιοικητή της Κεντρικής και στις πιέσεις που δέχθηκε ο ίδιος για απόσυρση της προσφυγής εναντίον της απόφασης αυτής από το Συμβούλιο.  

Έκανε λόγο για «κομφούζιο». Όλοι είχαν διοριστεί από την ίδια κυβέρνηση, όλοι προσπαθούσαν με τον άλφα ή βήτα τρόπο να περάσουν θέσεις της Κυβέρνησης, είπε. Ένας Διοικητής από μόνος του είναι πολύ δύσκολο να διοικήσει, πρόσθεσε.

Σε ερώτηση για πιο λόγο κατέρρευσε κατά την άποψή του ο Συνεργατισμός είπε ότι «κατά τη δική μου άποψη για να είμαι ειλικρινής εγώ διάβασα ξεκάθαρα τι μας είχε πει η Κομισιόν πρόσφατα». «Μας είχε πει ξεκάθαρα ότι ήταν δύο λόγοι: η εσωτερική διακυβέρνηση, αλλά επίσης και η νομοθεσία για τις εκποιήσεις», σημείωσε. Σύμφωνα με τον κ. Δημητριάδη «οι δύο λόγοι μαζί εξηγούν».

Η νομοθεσία για τις εκποιήσεις επηρέαζε και τις τράπεζες.  Άρα ο Συνεργατισμός είχε κάτι περισσότερο, ήταν η δική τους εσωτερική διακυβέρνηση για την οποία δεν με εκπλήττει βασικά μετά από αυτά που είδα, αλλά δεν γνωρίζω ακριβώς τι έγινε, συνέχισε.

Ειδική αναφορά έκανε στον πρώην Γενικό Διευθυντή της ΣΚΤ Μάριο Κληρίδη λέγοντας ότι  θυμάται πριν να φύγει από την Κύπρο ότι είχαν διορίσει τον κ. Κληρίδη «το θεώρησα κάτι πολύ θετικό  γιατί έχει εμπειρία και σε retail banking (λιανική τραπεζική) και σε risk management (διαχείριση κινδύνων)». Είχαν κάνει κάποιους καλούς διορισμούς, είπε, προσθέτοντας ότι μετά όταν αποχώρησε από το Συνεργατισμό ο Μάριος Κληρίδης, ο ίδιος ανησύχησε.

Για την προ της κρίσης εποχή, ανέφερε ότι ο Συνεργατισμός είχε προβλήματα ελέγχου διότι υπήρχαν πάρα πολλά μικρά συνεργατικά στα οποία δεν υπήρχε ο έλεγχος. Ο κεντρικός φορέας η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα  δεν είχε εξουσίες και ο έφορος συνεργατικής ανάπτυξης είχε ένα ‘conflict of interest΄.

Ο κ. Δημητριάδης απάντησε καταφατικά σε ερώτηση αν αποτελεί θέση του ότι η εποπτεία θα μπορούσε να είχε καλύτερα αποτελέσματα. Ναι, είπε, κρίνοντας από τις περιπτώσεις που είχα δει υπήρχαν περιπτώσεις που θα μπορούσαν να ήταν πιο αυστηροί.

Εξέφρασε επίσης την άποψη ότι πριν να αναλάβει ο ίδιος στην Κεντρική Τράπεζα υπήρχε γενικά μια χαλαρή ρύθμιση και εποπτεία σε όλο το χρηματοπιστωτικό σύστημα που οδήγησε στην κρίση του 2012 – 2013.

Σε ερώτηση αν ειδικά για τις μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις του Συνεργατισμού  έκανε ο ίδιος κάποιες ενέργειες απάντησε ότι πιστεύω ότι είχαν γίνει επιστολές για τη διαχείριση των ΜΕΔ αλλά ουσιαστικά η διαχείριση των ΜΕΔ μπήκε σε ορθολογιστική βάση μέσω του σχεδίου αναδιάρθρωσης.

Η τάση που υπήρχε στη Κύπρο ήταν να μην διαχειρίζονται τα ΜΕΔ και αυτό τελικά οδήγησε στην κρίση, είπε.

Για το διαγνωστικό έλεγχο της Pimco ανέφερε ότι υπήρχε μια προσπάθεια εκ μέρους της Κεντρικής Τράπεζας να ελέγξει όλη τη δουλειά που έκανε, υπήρχαν κάποιες διαφορές αλλά δεν ήταν πολύ μεγάλες, δεν ήταν κάτι το οποίο θα άλλαζε την γενική εικόνα.

Όλα τα στοιχεία είχαν ελεγχθεί για την ακεραιότητα τους από την Deloitte Κύπρου. Δεν υπήρχε θέμα να δοθούν λανθασμένα στοιχεία στην Κύπρο, είπε.

29/10/2018
Κατέθεσε: Κωνσταντίνος Λύρας
“Δεν μπορούσαμε να αλλάξουμε τα μυαλά των ανθρώπων”
 
Κάναμε ό,τι ήταν ανθρωπίνως δυνατό για εφαρμογή του νόμου, αλλά δεν μπορούσαμε να αλλάξουμε τα μυαλά των ανθρώπων, ανέφερε ο πρώην Έφορος Υπηρεσίας Εποπτείας & Ανάπτυξης Συνεργατικών Εταιρειών Κωνσταντίνος Λύρας στην κατάθεσή του για δεύτερη φορά ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για τα αίτια κατάρρευσης του Συνεργατισμού.
 
Σημείωσε επίσης ότι προτεραιότητα της Υπηρεσίας κατά την περίοδο μετά το 2004 ήταν να κάνουν το Συνεργατισμό να δουλέψει σε νέο περιβάλλον μετά την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
 
Όπως είπε, ήταν ανθρωπίνως αδύνατο να ελέγχει στενά όλες τις συνεργατικές εταιρείες που υπήρχαν γιατί αλλιώς θα σήμαινε ότι έπρεπε να έχει 400 υπαλλήλους. Πρόσθεσε ότι υπήρχαν διαδικασίες και ρυθμιστικές οδηγίες και ο Επόπτης ανέμενε από τους διευθυντές να συμπεριφέρονται ανάλογα. Αναφέρθηκε ακόμα σε έλλειψη δυνατοτήτων σε μια μεταβατική περίοδο που έπρεπε να γίνει προσαρμογή με τις οδηγίες της ΕΕ και για πολλούς υπήρχε μεγάλη δυσκολία να προσαρμοστούν.
 
Όπως είπε, η υπηρεσία του έκανε ό,τι ήταν ανθρωπίνως δυνατό για εφαρμογή του νόμου, ωστόσο δεν μπορούσαν να αλλάξουν τα μυαλά των ανθρώπων.
 
Απαντώντας σε διαρκείς επισημάνεις των μελών της Ερευνητικής για σκάνδαλα στο Συνεργατισμό κατά την περίοδο που προΐστατο της υπηρεσίας Υπηρεσίας Εποπτείας & Ανάπτυξης Συνεργατικών Εταιρειών, ο κ. Λύρας ανέφερε ότι η προσπάθεια εφαρμογής οδηγιών του Εφόρου ήταν συνεχής, ωστόσο θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η ιδιαίτερα δύσκολη περίοδος μετά την ένταξη στην ΕΕ το 2004, όταν άλλαξε ριζικά η νομοθεσία. Όπως είπε, ήταν μια δύσκολη μεταρρύθμιση για το Συνεργατισμό και έγινε ό,τι ήταν δυνατό για αυτό. Είπε επίσης ότι κάποιες κακές πρακτικές ήταν αναμενόμενο να υπάρχουν παρά τις προσπάθειες αναβάθμισης της εποπτείας, λόγω νοοτροπίας, λόγω αμάθειας, λόγω του κλίματος που άλλαζε με την κρίση. Όσον αφορά την κακοδιαχείριση στα ΣΠΙ είπε ότι οι μισοί από τους αξιωματούχους ήταν εκλεγμένοι, ενώ είπε «αν μια κοινότητα εκλέγει ανθρώπους που εφαρμόζουν κακές πρακτικές είναι κρίμα».
 
Ερωτηθείς γιατί δεν προχωρούσε στην παύση κάποιων αξιωματούχων ενώ είχε τη δυνατότητα, ανέφερε ότι είχε αυτή την εξουσία υπό κάποιες προϋποθέσεις οι οποίες το καθιστούσαν δύσκολο να εφαρμοστεί. Έπρεπε να παύσεις εκλελεγμένους επιτρόπους, ανέφερε κάτι που μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα στο ΣΠΙ και έπρεπε να υπάρχει η συγκατάθεση των Επιτροπειών των ΣΠΙ για να προχωρήσουν μέτρα προς την Αστυνομία. Όπως είπε το δικαίωμα παύσης ήταν δώρο άδωρο και δύσκολο να εφαρμοστεί γιατί έπρεπε να είναι τεκμηριωμένο και να μπορεί να σταθεί στο δικαστήριο. Η διατύπωση του νόμου, είπε δεν βοηθούσε στην εφαρμογή αυτής της πρόνοιας.
 
Ο κ. Λύρας, Έφορος Εποπτείας και Ανάπτυξης τους Συνεργατισμού, από το 2004 μέχρι το 2014 ρωτήθηκε αν γνώριζε για τις ατασθαλίες στην ΣΠΕ Άχνας της περίοδο 2005-2013, όπου δίνονταν μεγάλα δάνεια υπό τη μορφή παρατραβήγματος σε τρεχούμενους με μηδενικές καταθέσεις, με την πιο ακραία περίπτωση το παρατράβηγμα να έχει φτάσει πέραν των 3 εκατ. ευρώ. Όπως είπε σε μια περίπτωση επιχειρηματία ανάπτυξης γης, η οποία εντοπίστηκε από την υπηρεσία του, έγιναν άμεσες ενέργειες για να διασφαλιστεί το λαβείν την εταιρείας και έγιναν πειθαρχικές διαδικασίες, που είχαν ως αποτέλεσμα ο υπεύθυνος για την κατάσταση να τιμωρηθεί με στέρηση προσαυξήσεων.
 
Πρόσθεσε ότι από εκεί και πέρα ήταν αρμοδιότητα της ίδιας της Επιτροπής του ΣΠΙ να λάβει μέτρα και να δώσει το θέμα στην αστυνομία κάτι που η ΣΠΕ Αχνας αρνείτο να κάνει. Η Αστυνομία, ανέφερε, ήθελε κατάθεση από την ίδια την επηρεαζόμενη εταιρεία.
 
«Εγώ δεν μπορούσα να το ξανανοίξω γιατί κανείς δεν μπορεί να τιμωρηθεί για το ίδιο αδίκημα δύο φορές», είπε. Συμπλήρωσε ότι έθεσε την εταιρεία υπό στενή παρακολούθηση ώστε κάτι τέτοιο να μην επαναληφθεί.
 
Ερωτηθείς για την ύπαρξη 6000 Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ) στο Συνεργατικό Ταμιευτήριο Λεμεσού, είπε ότι δεν ήταν ενήμερος. Είπε ότι δύο φορές είχε γίνει έκθεση εποπτείας από κοινού με την Κεντρική Τράπεζα Κύπρου (ΚΤΚ) η οποία είχε ανάμειξη με το θέμα από το 2003 . Είπε επίσης ότι η ΚΤΚ θα μπορούσε να παρέμβει μέσω της Εποπτείας που είχε μέσω της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας από το 1968. Είπε επίσης ότι νομικά δεν προβλέπετο να ενημερώνει ο ίδιος την ΚΤΚ.
 
Ερωτηθείς για το θέμα της ΣΠΕ Παραλιμνίου και κατά πόσο ο Γραμματέας της λειτουργούσε ως κράτος εν κράτη, είπε ότι δεν μπορεί να συμφωνήσει σε αυτό. Σε παρατήρηση ωστόσο εκ μέρους του προέδρου της Επιτροπής ότι ο Γραμματέας παρακαθόταν σε συνεδρίες της Επιτροπείας και ενέκρινε δικά του δάνεια, ο κ. Λύρας είπε ότι αυτό αποτελεί απαράδεκτη τραπεζική πρακτική. Είπε επίσης ότι εκείνο που γνώριζε ήταν ότι υπήρχε υψηλή χρηματοδότηση για δραστηριότητες της οικογένειας του Γραμματέα, Γιάννης Γιαννάκη.
 
Σε παρατήρησε ότι ο κ. Γιαννάκη φρόντιζε να διαγράφεται από εγγυητής σε δάνεια συνδεδεμένων με αυτόν προσώπων με χειρόγραφες οδηγίες, είπε ότι δεν το γνώριζε.
 
Για τις ατασθαλίες στην ΣΠΕ Αθηένου, είπε ότι δέχτηκε στο γραφείο του την Εσωτερική Ελέγκτρια της ΣΠΕ η οποία όπως ανέφερε ο κ. Λύρας, ήρθε «κλαμένη» γιατί είχε διαπιστώσει ατασθαλίες και δεν ήξερε πού να τις καταγγείλει. Ο κ. Λύρας είπε ότι της είπε ότι είναι υπόχρεη να κάνει έκθεση προς την Επιτροπεία της και ο ίδιος διέταξε ερευνητική Επιτροπή στο υψηλότερο επίπεδο με τους κ. Κύπρο Πρωτόπαπα και Κυριάκο Χαραλάμπους από τη Λευκωσία. Το θέμα, είπε αφορούσε τον τομέα ζωοτροφών όχι τον πιστωτικό τομέα και ο υπεύθυνος τιμωρήθηκε, καταβάλλοντας το ποσό που καταχράστηκε από προμήθειες ζωοτροφών.
 
Σε παρατήρησε του μέλους της Επιτροπής Γιώργου Χαραλάμπους ότι η Επιτροπεία της ΣΠΕ είπε στην Ελέγκτρια ότι θα την απολύσει και έτσι αναγκάστηκε να υποβάλει παραίτηση, ο κ. Λύρας ανέφερε ότι η Επιτροπεία του παραπονέθηκε για κακή συμπεριφορά της λειτουργού και υποτιθέμενη έλλειψη εχεμύθειας και όπως είπε, σέβεται και τις δύο απόψεις. Συμπλήρωσε ότι ο ίδιος θεωρεί ότι καθοδήγησε σωστή την Ελέγκτρια για τη διαδικασία και ότι την προστάτευσε. Στην Αθηένου ανέφερε, δεν είχαν αντιληφθεί ότι ο εσωτερικό έλεγχος γινόταν για δικό τους καλό.
 
Ερωτηθείς για άλλες ατασθαλίες που αφορούσαν το άνοιγμα τρεχούμενου αντί δανείου ο κ. Λύρας είπε ότι αυτή ήταν συνήθης πρακτική στην Αθηένου και στα Κοκκινοχώρια, αφού υπήρχαν πολλοί γεωργοκτηνοτρόφοι που ζητούσαν να λειτουργούν με τρεχούμενο λογαριασμό.
 
Ερωτηθείς για περίπτωση στη ΣΠΕ Λατσιών όπου δόθηκε δάνειο 570 χιλιάδων ευρώ σε φοιτητές για εξόφληση εμπορικής τράπεζας όπου πρωτοφειλέτες ήταν οι γονείς και μετά που ο ίδιος ο Έφορος δεν έδωσε την έγκρισή του για να γίνει αυτό το δάνειο σε νομικό πρόσωπο, ο κ. Λύρας παραδέχθηκε ότι επρόκειτο για παρατυπία, για κακό δάνειο που κανόνισαν να δοθεί με άλλο τρόπο.
 
Σε ερώτηση γιατί ενώ ο πρώην διοικητής της ΚΤΚ Αθανάσιος Οργανίδης ζητούσε την απομάκρυνση του Γραμματέα της ΣΠΕ Στροβόλου Δημητράκη Σταύρου, λόγω των προβλημάτων κεφαλαιακής επάρκειας που είχε η τράπεζα και ο ίδιος σε επιστολή του εκθείαζε την προσφορά του κ. Σταύρου, ο οποίος στη συνέχεια παραιτήθηκε, είπε ότι δεν μπορούσε να πει κακό λόγο για τον κ. Σταύρου, και ότι δεν επικοινώνησε κανένας μαζί του για να κάνει αυτή την επιστολή.
 
Είπε επίσης ότι ήταν καθαρά αρμοδιότητα της ΚΤΚ που είχε την εποπτεία να παύσει τον γραμματέα ή τον διευθυντή της ΣΠΕ.
 
Σε ερώτηση αν τον εμπόδιζε οτιδήποτε να πάρει πιο αυστηρά μέτρα, ανέφερε ότι αυτή η εικόνα με τα ΜΕΔ παρουσιάστηκε το 2011-12-13 με αλλαγή των νομοθεσιών. Το 2005, είπε ο Συνεργατισμός δεν είχε την έννοια των ΜΕΔ, τα ονόμαζε καθυστερημένα δάνεια, καθυστερημένες δόσεις, μετά φάνηκαν οι πραγματικοί αριθμοί για τα ΜΕΔ.
 
Ερωτηθείς αν είχε έξωθεν παρεμβάσεις για να μην βγαίνουν κάποιες περιπτώσεις στην επιφάνεια, είπε ότι παρεμβάσεις είχε σε δευτερεύοντα θέματα όπως για τις εκλογές Επιτροπών. Αναφέρθηκε μόνο σε μια παρέμβαση που είχε ώστε να βοηθήσει να εκλεγεί συγκεκριμένο άτομο, ωστόσο όπως είπε, ο ίδιος ακολουθούσε το νόμο. Ανέφερε ότι μόνο μια φορά παρακολούθησε εκλογική διαδικασία στην Αθηένου για να βεβαιωθεί ότι όλα λειτουργούν εντάξει επειδή υπήρχε τότε μια αντιπαράθεση εκεί.

23/10
Κατέθεσε: Ελένη Γεωργίου
Στη ΣΠΕ Αθηένου έκρυβαν τα ΜΕΔ κάτω από το χαλί υπό τη μορφή τρεχούμενων 

Τις κακές πρακτικές που ακολουθούνταν στη ΣΠΕ Αθηένου και οι οποίες οδήγησαν στην απώλεια της κερδοφορίας της, απεκάλυψε στην Ερευνητική Επιτροπή για την κατάρρευση του Συνεργατισμού, η Ελένη Γεωργίου, πρώην Εσωτερικός Ελεγκτής ΣΠΕ Αθηένου, η οποία τέθηκε σε διαθεσιμότητα τον Απρίλιο του 2013 με τη δικαιολογία της «απρεπούς συμπεριφοράς», λόγω των σοβαρών ευρημάτων που απεκάλυπταν οι έλεγχοι που διενεργούσε στο χαρτοφυλάκιο της ΣΠΕ.
Όπως ανέφερε στην Ερευνητική Επιτροπή, στη ΣΠΕ Αθηένου ήταν πρακτική οι περισσότερες χρηματοδοτήσεις να δίνονται υπό μορφή τρεχούμενου, αντί με δάνειο τακτής προθεσμίας, όπου στο δεύτερο ο δανειολήπτης αναγκάζεται να πληρώνει σε τακτά χρονικά διαστήματα τη δόση που ορίζεται από τη σύμβαση, ενώ σε τρεχούμενους υπάρχει ένα όριο, χωρίς να χρειάζεται να πληρώνεις σε τακτά χρονικά διαστήματα.
«Θυμάμαι ότι ήταν ένα τεράστιο ποσοστό των χρηματοδοτήσεων μας υπό μορφή τρεχούμενου άρα με αυτό τον τρόπο δεν φαίνονταν καθυστερήσεις. Εάν υπήρχε υπέρβαση το καλύπταμε εγκρίνοντας τον ίδιο τρεχούμενο ξανά με πιο ψηλό όριο», είπε.
Ανέφερε ότι το 2013 είχε έρθει οδηγία από τον τότε Έφορο Υπηρεσίας Εποπτείας και Ανάπτυξης Συνεργατικών Εταιρειών, Κωνσταντίνο Λύρα, για έλεγχο του 70% του χαρτοφυλακίου της ΣΠΕ και η ίδια με αφορμή τον έλεγχο ζήτησε από την Επιτροπή να της δοθεί η άδεια για επανεκτίμηση όλων των ακινήτων που ήταν υποθηκευμένα στα δάνεια που θα ελέγχονταν, αφού η πρακτική που ακολουθείτο ήταν τα ακίνητα εντός Αθηένου να εκτιμώνται από την Επιτροπή και όχι από τρίτους.
Ηταν ευκαιρία, είπε, να ληφθούν εκτιμήσεις από τρίτους για να αναγνωριστεί το μέγεθος του προβλήματος, διότι είχε εντοπιστεί από πριν ότι τα ΜΕΔ έμπαιναν «κάτω από το χαλί υπό μορφή τρεχούμενου».
Από τα αποτελέσματα των εκτιμήσεων, συνέχισε, τα οποία συνέκρινε με δάνεια που είχαν δοθεί, «φαινόταν καθαρά ότι δεν είχαμε κεφάλαια. Δηλαδή η κερδοφορία που δημιούργησε ο Συνεργατισμός της Αθηένου τα τελευταία 90 χρόνια είχε εξαφανιστεί και ήταν πλην. Όταν το υπέδειξα μού είπαν ότι κινδυνολογώ».
Η κα. Γεωργίου είπε ότι το πρόβλημα με τους τρεχούμενους ήταν εμφανές από πριν και ότι εγκρίνονταν δάνεια χρησιμοποιώντας μόνο τις εξασφαλίσεις και χωρίς να εξετάζεται η ικανότητα αποπληρωμής. Η ίδια, πρόσθεσε, είχε θέσει το ζήτημα ως λάθος πρακτική και ότι έπρεπε να εισάξουν στις αιτήσεις την ικανότητα αποπληρωμής.
«Υπήρχαν περιπτώσεις που αύξαναν το όριο του τρεχούμενου για να καλυφθούν υπερβάσεις που υπήρχαν χωρίς να έχει προβεί ο δανειολήπτης σε κατάθεση. Δηλαδή δεν τον πιέζαμε τίποτε. Υπάρχουν εκθέσεις στις οποίες αναφέρονται αυτά και ότι οι ψηλοί τρεχούμενοι δεν συνάδουν με την πιστωτική κίνηση των λογαριασμών».
Όπως ανέφερε, οι εκθέσεις της ήταν στη διάθεση τόσο της ελεγκτικής υπηρεσίας που έλεγχε τότε τον Συνεργατισμό στο τέλος του χρόνου, όσο και της Υπηρεσίας του Εφόρου. Γίνονταν έλεγχοι αλλά ποτέ δεν τέθηκε κάποιο χρονοδιάγραμμα ή διορθωτικά μέτρα που έπρεπε να ληφθούν, σημείωσε.
Ερωτηθείσα αν υπήρχαν άτομα στην Επιτροπεία που ασκούσαν κριτική στον τότε Γραμματέα της ΣΠΕ Αθηαίνου, Βάσο Παπαϊώαννου, είπε ότι η Επιτροπεία λειτουργούσε περισσότερο ως ομάδα, με την εξαίρεση ενός ατόμου το οποίο εξέφραζε κατά καιρούς ανησυχίες. «Θεωρώ ότι δεν ήταν σε θέση να αντιληφθούν τα προβλήματα και το μέγεθος των προβλημάτων. Δηλαδή έπρεπε να φτάσουμε στην καταστροφή για να αντιληφθούν κάποια πράγματα» ανέφερε η μάρτυρας.
 Η απόφαση, όπως ανέφερε για να τεθεί σε διαθεσιμότητα, λήφθηκε στην πρώτη συνεδρία της Επιτροπείας αμέσως μετά το άνοιγμα των τραπεζών τον Απρίλιο του 2013, κατά την οποία κατέθεσε εκ νέου έκθεσή της που περιλάμβανε τα σοβαρά ευρήματα του ελέγχου του χαρτοφυλακίου στον οποίο προέβη. Παραιτήθηκε στις 30 Ιουνίου του ίδιου έτους, αφότου οι δύο πλευρές κατέληξαν σε συμβιβασμό. Η ίδια ενημέρωσε τον Έφορο, Κωνσταντίνο Λύρα και τον τότε γενικό διευθυντή της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας,  Ερωτόκριτο Χλωρακιώτη, όταν τέθηκε σε διαθεσιμότητα, οι οποίοι δεν έπραξαν κάτι.
 
Η κα. Γεωργίου αναφέρθηκε ενώπιον της Επιτροπής και σε υπόθεση που αφορούσε παράνομες προμήθειες από εμπορικούς συνεργάτες της ΣΠΕ Αθηένου, την οποία η ίδια κατήγγειλε στον Έφορο στις 5 Μαρτίου 2009. Κι ενώ, είπε, ο Έφορος την ενημέρωσε ότι θα αναλάμβανε ο ίδιος τη διερεύνηση της υπόθεσης, εντούτοις δεν προέβη σε οποιαδήποτε κίνηση, και όταν η ίδια παρέδωσε επιστολή στις 11 Μαρτίου για τα γεγονότα της υπόθεσης σε κάθε μέλος της Επιτροπής αλλά και στον κ. Λύρα, ο τελευταίος της τηλεφώνησε για να την ενημερώσει ότι τον άφηνε εκτεθειμένο και ότι θα έστελνε επιστολή με ημερομηνία προγενέστερη της 11ης Μαρτίου για έναρξη ελέγχου επί της υπόθεσης, όπως και έπραξε. Οι παράνομες προμήθειες σύμφωνα με την κ. Γεωργίου, αφορούσαν ποσό €170,000 τα οποία επεστράφησαν στη ΣΠΕ.
 
Μετά το 2010, είπε, όταν ανέλαβε νέος Γραμματέας στη ΣΠΕ, οι πρακτικές παρέμειναν οι ίδιες. «Ενσωματώθηκαν στην κουλτούρα των επιτρόπων. Τα θεωρούσαν φυσιολογικά. Αν κάποιος τους έλεγε το αντίθετο τον θεωρούσαν παράλογο. Θεωρούσαν φυσιολογικό να μη λαμβάνεται υπόψη η ικανότητα αποπληρωμής. Θεωρούσαν φυσιολογικό να κάνουν οι ίδιοι τις εκτιμήσεις. Το θεωρούσαν φυσιολογικό να έχουν τρεχούμενο 1 εκατ ευρώ και καταθέσεις μέσα σε όλο το χρόνο να είναι €100,000. Υπήρχαν πολύ ψηλοί τρεχούμενοι για τα δεδομένα της Αθηένου» είπε.
Εγκρίνονταν, όπως ανέφερε, δάνεια όπου η αναλογία του συνολικού δανεισμού προς το ενεργητικό μιας εταιρείας ήταν 90%, δηλαδή το 90% χρηματοδοτείτο από δάνειο και μόνο 10% από ίδια κεφάλαια.
«Δεν ήταν η κρίση του 2013 που μας έφερε εδώ, ήταν οι πρακτικές που ακολουθούνταν τόσα χρόνια», σημείωσε.
Είπε ακόμα ότι εντόπιζε ατασθαλίες που αφορούσαν τις ζωοτροφές και χρέη αξιωματούχων.
 
Στη βάση κάποιων εκθέσεών της, ανέφερε, έγιναν καταγγελίες αργότερα στην Αστυνομία από τον Γραμματέα της ΣΠΕ Αλληλεγγύης με την οποία είχε συνενωθεί η ΣΠΕ Αθηένου μετά τα γεγονότα του 2013.
 

23/10/2018
Κατέθεσε: Κώστας Μελάς
“Η κατάρρευση του Συνεργατισμού οφείλεται στη μη εφαρμογή του κώδικα συμπεριφοράς της Κεντρικής”

Η κατάρρευση του Συνεργατισμού οφείλεται στη μη εφαρμογή του κώδικα συμπεριφοράς της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ) για χειρισμό των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ) από τους υπεύθυνους του Συνεργατισμού από το 2013 και μετά, δήλωσε ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Προστασίας Δανειοληπτών Τραπεζών (ΣΥΠΡΟΔΑΤ) Κώστας Μελάς, ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού.
 
Ταυτόχρονα, ο κ. Μελάς είπε ότι η ΚΤΚ δεν έκανε εκείνο που όφειλε να κάνει για να υποχρεώσει τον Συνεργατισμό να κάνει σωστές αναδιαρθρώσεις, ενώ έβλεπε ότι αντί αυτού, ο Συνεργατισμός έκανε διαιτησίες, επιβάλλοντας επιτόκια μέχρι και 10,5%.
 
Καταθέτοντας για δεύτερη φορά ενώπιον της Ερευνητικής, ο κ. Μελάς είπε ότι από το 2013 και μετά όταν άρχισε η υποχρεωτική εφαρμογή της οδηγίας της ΚΤΚ και ο κώδικας συμπεριφοράς για τον τρόπο χειρισμού των αναδιαρθρώσεων δανείων, «εάν εφάρμοζαν (οι τράπεζες) τις πολύτιμες διατάξεις που περιέχουν αυτά τα δύο θεσμοθετήματα δεν θα φθάναμε εδώ που φθάσαμε», προσθέτοντας ότι τα δύο αυτά θεσμοθετήματα «έχουν ετοιμαστεί με βάση τις βέλτιστες πρακτικές που υπάρχουν παγκοσμίως και τις πέταξαν στα σκουπίδια».
 
Ο κ. Μελάς κατέθεσε στην Επιτροπή αριθμό εγγράφων ως τεκμήρια σε σχέση με τα όσα υποστήριξε κατά την μαρτυρία του αλλά και με τις διατάξεις από τα δύο θεσμοθετήματα της ΚΤΚ.
 
Καταθέτοντας στην Επιτροπή αναφορές του μνημονίου, ο κ. Μελάς είπε ότι το μνημόνιο αναφέρει πως η ΚΤΚ θα πρέπει μέχρι τέλος Μαρτίου του 2014 να ολοκληρώσει τον δεύτερο γύρο ελέγχου για εφαρμογή του κώδικα συμπεριφοράς και αν χρειαστεί να επιβάλει κυρώσεις, προσθέτοντας ότι «μέχρι σήμερα δεν έχουν επιβληθεί κυρώσεις» εκ μέρους της ΚΤΚ.
 
Από τον καιρό που ανέλαβε η ΚΤΚ να εποπτεύει και τον Συνεργατισμό (εκτός από τις εμπορικές τράπεζες) δεν έκανε εκείνο που έπρεπε για να υποχρεώσει τον Συνεργατισμό να κάνει σωστές αναδιαρθρώσεις, ενώ έβλεπε ότι αντί αυτού, ο Συνεργατισμός έκανε διαιτησίες, πρόσθεσε.  
 
«Τα έβλεπε όλα αυτά (η ΚΤΚ) και δεν έκανε απολύτως τίποτε και αυτός είναι ένας βασικός λόγος που κατέρρευσε» ο Συνεργατισμός, σημείωσε.

Καταθέτοντας 5ο έγγραφο στην Ερευνητική Επιτροπή ως τεκμήριο το οποίο περιλάμβανε οδηγίες και συμβουλές της ΕΚΤ για τον τρόπο χειρισμού των ΜΕΔ που εκδόθηκαν το Μάρτιο του 2018, ο κ. Μελάς είπε ότι «οι Ευρωπαίοι έκαναν ότι μπορούσαν για να μας υποδείξουν πως να χειριστούμε τα ΜΕΔ με συνεχή έγγραφα που μας έστελναν, ενώ η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου δεν έκανε τίποτα».
 
Ειδικά για την Κύπρο που αντιμετώπιζε το τεράστιο πρόβλημα των ΜΕΔ και ήταν ωρολογιακή βόμβα που το αναγνώριζαν όλοι, η ΚΤΚ δεν έκανε τίποτα από εκείνα που έπρεπε να κάνει για να υποχρεώσει την διοίκηση του Συνεργατισμού να ακολουθήσει τις οδηγίες που τις υποδείκνυαν οι Ευρωπαίοι, ανέφερε και πρόσθεσε ότι εκείνα που έκαναν ήταν να παραπέμπουν σε διαιτησίες.
 
Ανέφερε ακόμη ότι ο Σύνδεσμος απέστειλε επιστολές στις 29 Ιανουαρίου και στις 24 Φεβρουαρίου του 2014 με τις οποίες κατάγγελλε ότι οι τράπεζες δεν εφαρμόζουν τον κώδικα και ότι λένε στους δανειολήπτες πως δεν υπάρχει κώδικας ή ότι δεν εφαρμόστηκε ακόμη.
 
Αναφορικά με υποθέσεις διαιτησίας, ο κ. Μελάς αναφέρθηκε σε παράδειγμα διαιτησίας τον Δεκέμβριο του 2011 όπου τότε τον διαιτητή τον διόριζε ο Έφορος Υπηρεσίας και Ανάπτυξης Συνεργατικών Εταιρειών Τάκης Λύρας, λέγοντας ότι η απόφαση του διαιτητή ήταν υπέρ της Συνεργατικής επιβάλλοντας επιτόκιο 10,5% και με αναφορά ότι θα αυξάνεται το επιτόκιο σε περίπτωση αύξησης του βασικού και του περιθωρίου του επιτοκίου.
 
Επίσης αναφέρθηκε σε άλλη υπόθεση διαιτησίας το Μάρτιο του 2017, λέγοντας ότι η απόφαση του διαιτητή ήταν για επιτόκιο 9% ενώ η συμφωνία δανείου αναφέρει ότι φέρει τόκο 4,25% και περιθώριο 1,30%.
 

22/10//2018
Κατεθεσε: Ευστάθιος Ευσταθίου
"Λογαριασμός στη ΣΠΕ Άχνας μηδενικού ορίου έφθασε να οφείλει πέραν των 3 εκ" 

Περιπτώσεις λογαριασμών μηδενικού ορίου που έφθασαν να οφείλουν μέχρι και 3,2 εκ ευρώ και σήμερα βρίσκονται στην κατηγορία των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων από την ΣΠΕ Άχνας, εξέτασε σήμερα η Ερευνητική Επιτροπή για την κατάρρευση του Συνεργατικού Πιστωτικού Συστήματος. Ενώπιον της Επιτροπής κατέθεσε σήμερα ο πρώην Γραμματέας της ΣΠΕ Άχνας Ευστάθιος Ευσταθίου.
 
Κατά την εξέταση του κ. Ευσταθίου, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Γιώργος Αρέστη μίλησε για περιπτώσεις Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων και τρεχούμενων λογαριασμών των οποίων το όριο από μηδενικό έφθασε στην μια περίπτωση στα 3,3 εκ ευρώ και σε μια άλλη περίπτωση στις 500 χιλιάδες.
 
Ο πρώτος λογαριασμός ανοίχθηκε στις 19.2.2007 με όριο 1 ευρώ και επιτράπηκε στην  εταιρεία που είχε τον λογαριασμό να φθάσει να χρωστά 3.232.926 ευρώ. Παρομοίως υπήρχε και μια άλλη περίπτωση που ανοίχθηκε λογαριασμός σε δύο άτομα στις 7.8.2006 με μηδενικό όριο και αφέθηκε να οφείλει 413.555 ευρώ. Επίσης, άλλος ένας λογαριασμός εταιρείας με όριο μηδέν, αφέθηκε να οφείλει 15,860 ευρώ.
 
Όπως απάντησε ο κ. Ευσταθίου, στο ερώτημα πώς έγινε και αφέθηκαν αυτοί οι λογαριασμοί να χρωστούν αυτά τα υπέρογκα ποσά, στην περίπτωση του λογαριασμού των 3,2 εκ. ευρώ, είχαν κάνει το λάθος να λειτουργούν με το τρέχον και όχι με το διαθέσιμο υπόλοιπο. Όπως εξήγησε, ο συγκεκριμένος πελάτης έπαιρνε χρήματα και εξέδιδε επιταγές για να καλύπτει αυτό το όριο από μια άλλη εμπορική τράπεζας που διατηρούσε λογαριασμό, προσκομίζοντας τους και κατάσταση του λογαριασμού ότι διατηρούσε αυτά τα χρήματα.
 
Μια μέρα, όπως είπε, ο κύριος συνεργάτης του εν λόγω πελάτη της Συνεργατικής Άχνας, μπήκε στο ΚΑΠ και αμέσως επιστραφήκαν όλες οι επιταγές που κρατούσε η Συνεργατική. Προχώρησαν σε ενεργοποίηση του ομολόγου κυμαινόμενης επιβάρυνσης, έγινε έρευνα από την υπηρεσία εποπτείας του εφόρου αλλά και από ανεξάρτητο δικηγόρο, διαφάνηκε πως ήταν λάθος η ενέργεια να λειτουργούν τον λογαριασμό με το τρέχον υπόλοιπο και όχι με το διαθέσιμο υπόλοιπο. Αμέσως, η οφειλή του συγκεκριμένου πελάτη προς την Συνεργατική εκτοξεύτηκε στο 1,7 εκ. ευρώ και με τους τόκους από εκείνη τη μέρα έφθασε στο 3,2 εκ.
 
Ερωτηθείς τί έπραξαν οι επόπτες, ο κ. Ευσταθίου ανέφερε πως για την συγκεκριμένη περίπτωση είχε διαταχθεί έρευνα από την Υπηρεσία Εποπτείας, διορίστηκε ανεξάρτητος ερευνητής, και του είχε επιβληθεί πειθαρχική ποινή η οποία ήταν στέρηση ετήσιας προσαύξησης για τρία χρόνια.
 
Ο κ. Ευσταθίου ανέφερε πως μετά τη συγκεκριμένη περίπτωση τόσο ο ίδιος όσο και η Επιτροπή ήταν πολύ πιο προσεκτικοί, και πρόσθεσε πως οι Επόπτες συνέχισαν να έρχονται στην Συνεργατική Άχνας και να κάνουν ελέγχους.
 
Απαντώντας σε διευκρινιστική ερώτηση για το τι σημαίνει να λειτουργούν έναν λογαριασμό με το τρέχον και όχι το διαθέσιμο υπόλοιπο, ο κ. Ευσταθίου είπε ότι ο πελάτης της Συνεργατικής προχωρούσε στην κατάθεση επιταγών στον λογαριασμό του και προτού ξεκαθαρίσουν αυτές οι επιταγές, η Συνεργατική πλήρωνε τις επιταγές που έκδιδε ο ίδιος σε άλλους πελάτες του.  
 
Όπως πρόσθεσε, ο συγκεκριμένος πελάτης διακινούσε επιταγές ύψους 300 χιλιάδων, αλλά δυστυχώς τον άφησε εκτεθειμένο ο συνεργάτης του για 2,2 εκ ευρώ και στη συνέχεια μέσα σε μια εβδομάδα άφησε ο ίδιος με τη σειρά του εκτεθειμένη την Συνεργατική, και σημείωσε πως η όλη ζημιά δημιουργήθηκε σε μια εβδομάδα.
 
Σε άλλο σημείο της κατάθεσης του, είπε πως είχε διοριστεί από την Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα τον Μάιο του 2014 ως προϊστάμενος της υπηρεσίας αναδιαρθρώσεων και ανάπτυξης της ΣΠΕ Ελεύθερης επαρχίας Αμμοχώστου, μετά διορίστηκε ως υπεύθυνος της οργάνωσης και μεθόδων της επαρχίας και μετά υπεύθυνος του υποκαταστήματος της ΣΠΕ Αγίας Νάπας.

05/10/2018
Κατέθεσε:Κώστας Μελάς

"Η ευθύνη για την κατάρρευση του Συνεργατισμού βαρύνει ΚΤ και όσους χειρίζονταν τις αναδιαρθρώσεις" 

Τη θέση ότι την κύρια ευθύνη για την κατάρρευση του Συνεργατισμού είχαν όσοι χειρίζονταν τα δάνεια και τις αναδιαρθρώσεις και δεν εφάρμοζαν τη σχετική Οδηγία της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου (ΚΤΚ), διατύπωσε ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού ο Κώστας Μελάς, Πρόεδρος του Συνδέσμου Δανειοληπτών, επιρρίπτοντας ευθύνες και στην ΚΤΚ που δεν επέβαλλε κυρώσεις για τη μη εφαρμογή της Οδηγίας.
 
Όπως ανέφερε, η πρακτική αυτή είχε ως αποτέλεσμα οι δανειολήπτες να παραμένουν φορτωμένοι με δάνεια τα οποία δεν μπορούσαν να αποπληρώσουν.
 
Στην κατάθεσή του, ο κ. Μελάς αναφέρθηκε στη διαδικασία της διαιτησίας που ακολουθείτο σε περιπτώσεις προβληματικών δανείων, κάνοντας λόγο για υπερεξουσίες του Εφόρου της Υπηρεσίας Συνεργατικών Εταιρειών, ο οποίος διόριζε διαιτητή για την επίλυση της διαφοράς και δέσμευε την κινητή και ακίνητη περιουσία του δανειολήπτη.
 
Αντί, όπως ανέφερε, να προχωρούν σε αναδιαρθρώσεις με βάση την Οδηγία της Κεντρικής Τράπεζας του 2013, οι διαιτητές εξέδιδαν διαιτητικές αποφάσεις που επιδίκαζαν στα Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα ποσά με επιτόκια 9, 10, 13 ακόμα και 15 τοις εκατόν και προχωρούσαν σε εγγραφή της απόφασης στα επαρχιακά δικαστήρια για σκοπούς εκτέλεσής της.  
 
«Υπήρχαν υπερεξουσίες του Εφόρου σε όλες τις περιόδους και κάναμε αγώνα μέχρι και πρόσφατα για να φύγουν οι υπερεξουσίες που αφορούσαν τις διαιτησίες. Ο Έφορος μπορούσε με απλή υποψία ότι πιθανώς ένας δανειολήπτης να αποφύγει να πληρώσει όταν πάει σε διαιτησία, να δεσμεύσει την ακίνητη και κινητή του περιουσία. Έστελνε φιρμάνι στο κτηματολόγιο και όλη η περιουσία του δανειολήπτη ήταν δεσμευμένη. Αυτός ο Εφορος κατακρεούργησε του δανειολήπτες» ανέφερε ο κ. Μελάς.
 
«Η διαδικασία αυτή ήταν μια από τις αιτίες κατάρρευσης του Συνεργατισμού. Διότι οι δανειολήπτες έμεναν φορτωμένοι με δάνεια τα οποία δεν πλήρωναν. Βασίζονταν στις υποθήκες που είχαν όλοι οι δανειολήπτες του Συνεργατισμού και έμενε εκεί το θέμα. Εκποιήσεις δεν μπορούσαν να κάνουν ή δεν ήθελαν να κάνουν κι έτσι ο υπερδανεισμός ήταν εκεί. Με επιτόκια 13% και 15% που προνοούνταν σε αρκετές από τις διαιτητικές αποφάσεις» είπε.  
 
Την ίδια ώρα επέρριψε ευθύνη στον Διονύση Διονυσίου, Προϊστάμενο της Μονάδας Διαχείρισης Συμμετοχής της Δημοκρατίας στην Ιδιοκτησιακή Δομή Πιστωτικών Ιδρυμάτων, ο οποίος, όπως ανέφερε, επέμενε στη διατήρηση της διαιτησίας.
 
Αναφέρθηκε επίσης σε δάνεια που δίνονταν σε αθλητικά σωματεία βάζοντας ως πρωτοφειλέτες μέλη των διοικητικών τους συμβουλίων.
 
Ο κ. Μελάς είπε πως από τα τέλη του 2009 με αρχές του 2010 «άρχισαν να κλέβουν τον κόσμο». Ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μείωνε το επιτόκιο, στο Συνεργατισμό αύξαναν το επιτόκιο και αντισυμβατικά και παράνομα. «Με τις μεθόδους αυτές και τους τόκους υπερημερίας που έβαζαν, επιπλέον της παράνομης και αντισυμβατικής αύξησης του περιθωρίου, που σήμαινε ότι το συνολικό επιτόκιο ανέβαινε στο 6-7% ενώ έπρεπε να ήταν 0-2%, έτσι υπερφορτώθηκαν τα δάνεια του απλού κόσμου με τεράστια ποσά που ήταν αδύνατο να εξυπηρετηθούν» υπέδειξε.
 
Πρόσθεσε δε ότι, μετά το 2013, οι υπάλληλοι των Συνεργατικών έλεγαν ψέματα στους δανειολήπτες ότι δεν υπήρχε Οδηγία και Κώδικας συμπεριφοράς από την ΚΤΚ και ότι χρησιμοποιούσαν κάθε μέσο για να παραπλανούν και να εκβιάζουν τους δανειολήπτες να αποδεχτούν τους όρους των αναδιαρθρώσεων.
 
«Ένας λόγος που κατέρρευσε ο Συνεργατισμός είναι η απουσία κυρώσεων γιατί δεν εφάρμοζαν τον Κώδικα και την Οδηγία της Κεντρικής και η πλήρης αδράνεια. Η Κεντρική Τράπεζα περιοριζόταν στα ευχολόγια» είπε, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Δανειοληπτών, καταλογίζοντας στην ΚΤ τεράστια ευθύνη, για τη μη εφαρμογή της Οδηγίας για τις αναδιαρθρώσεις δανείων.
 
 «Ο Συνεργατισμός κατέρρευσε με κύρια ευθύνη αυτών που χειρίζονταν τα δάνεια και τις αναδιαρθρώσεις και δεν εφάρμοζαν την Οδηγία και η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου» είπε ο καταλήγοντας ο πρόεδρος του Συνδέσμου Δανειοληπτών.
 
Ο κ. Μελάς θα επανέλθει ενώπιον της Ερευνητικής στις 23 Οκτωβρίου, στις 9 πμ για κατάθεση τεκμηρίων.
 
Την επόμενη βδομάδα η Ερευνητική Επιτροπή δεν θα συνεδριάσει, λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων των μελών της στο εξωτερικό.

05/10/2018
Κατέθεσε: Παύλος Ιωάννου 

"Η ΣΚΤ γνώριζε από το 2013 τις λανθασμένες χρεώσεις αλλά προτίμησε το κέρδος"

H Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα (ΣΚΤ) γνώριζε από το 2013 το πρόβλημα των λανθασμένων χρεώσεων που αφορούσε το βασικό επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Euribor, αλλά προτίμησαν το κέρδος αντί της διόρθωσης του λάθους, δήλωσε ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος Παύλος Ιωάννου.

«Σημαίνει ότι τους ενδιέφερε (την ΣΚΤ) περισσότερο η επικερδότητα των επιτοκιακών χρεώσεων παρά η νομιμότητά τους», είπε ο κ. Ιωάννου καταθέτοντας για δεύτερη φορά ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού.

Υπενθυμίζεται ότι οι λανθασμένες χρεώσεις εντοπίστηκαν από τον ίδιο τον Χρηματοοικονομικό Επίτροπο, κατόπιν εξέτασης παραπόνου, το 2017 και η διόρθωσή τους στοίχισε στην ΣΚΤ περίπου €100 εκατομμύρια.

Ο κ. Ιωάννου είπε πως ζήτησε να καταθέσει εκ νέου στην Επιτροπή με αφορμή έκθεση της προϊστάμενης της Μονάδας Εσωτερικής Επιθεώρησης του Συνεργατισμού Μαρίας Ιωάννου, έκθεση την οποία εξέτασε ο ίδιος και πήρε νέα στοιχεία αναφορικά με το πρόβλημα των λανθασμένων χρεώσεων επιτοκίων.
 
Είπε ειδικότερα ότι από τα στοιχεία της έκθεσης, εντοπίζεται ότι στους ελεγμένους λογαριασμούς του 2014 και του 2015 συγκεκριμένων συνεργατικών πιστωτικών ιδρυμάτων, όπως η ΣΠΕ Πάφου και η ΣΠΕ Αλληλεγγύης, υπήρχαν πρόνοιες συνολικού ύψους €13 εκατομμυρίων για ενδεχόμενες αποζημιώσεις, σημειώνοντας ότι το πρόβλημα ήταν γνωστό στους ιθύνοντες των συγκεκριμένων ΣΠΙ αλλά και της ΣΚΤ.
 
«Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό ποσό που ήταν γνωστό για δύο χρόνια αλλά ουδέν μέτρο ελήφθη για να αποζημιώσουν τους πελάτες τους σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο που οι Συνεργατιστές αντιμετώπιζαν τα τεράστια προβλήματα λόγω της οικονομικής κρίσης».
 
Ερωτηθείς από τον Πρόεδρο της Επιτροπής, Γεώργιο Αρέστη αν το λάθος ήταν γνωστό σε όλα ή σε μερικά ΣΠΙ, ο κ. Ιωάννου διατύπωσε την εκτίμηση πως το πρόβλημα ήταν γνωστό σε αρκετά ΣΠΙ κυρίως στα μεγάλα.  Αναφέρθηκε σε αλληλογραφία μεταξύ συγκεκριμένων ΣΠΙ και της ΣΚΤ, όπως για παράδειγμα ότι διευθυντικό στέλεχος της ΣΠΕ Στροβόλου είχε εισηγηθεί όπως στους λογαριασμούς της ΣΚΤ το 2015 μπει πρόνοια ύψους €400.000, αλλά κρίθηκε από τη διεύθυνση «ότι το ποσό αυτό δεν είναι σημαντικό και εξάλλου είχε κλείσει η περίοδος διαμόρφωσης των λογαριασμών και επομένως δεν έπρεπε να γίνει οποιαδήποτε αναφορά».
 
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, αν η διόρθωση των λανθασμένων χρεώσεων θα επηρέαζε τα δάνεια που θεωρούνταν ως μη εξυπηρετούμενα, ο κ. Ιωάννου είπε πως από μια μαθηματική πράξη προκύπτει ότι πολλά δάνεια, αν δεν γινόταν το λάθος των λανθασμένων χρεώσεων, θα καθίσταντο εξυπηρετούμενα υπό την έννοια ότι οι καθυστερήσεις ενός δανείου θα απορροφούντο από το ποσό του λάθους. Είπε για παράδειγμα πως το λάθος σε ένα δάνειο ύψους €220.000 με καθυστέρηση αντιστοιχούσε σε €90.000.

Οι συνέπειες θα ήταν μικρότερες αν το λάθος διορθωνόταν νωρίτερα.

Ερωτηθείς σχετικά από τον κ. Αρέστη, ο κ. Ιωάνου είπε πως οι οικονομικές συνέπειες των λανθασμένων χρεώσεων θα ήταν οι μισές αν το λάθος διορθωνόταν το 2013 ή το 2014, όπως είπε.
 
«Εάν προχωρούσαν να το έκαναν τότε θα ήταν αρκετά χαμηλότερο κόστος και από την άλλη τα τυχόν κεφάλια που απαιτούνταν θα μπορούσαν να μπουν στη 2η ανακεφαλαιοποίηση του 2015 με γενικότερο αποτέλεσμα η εξέλιξη στην πορεία να ήταν πιο ανώδυνη σε σύγκριση με το πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα», είπε.
 
Ερωτηθείς γιατί θεωρεί ότι δεν διορθώθηκε το λάθος νωρίτερα, ο κ. Ιωάννου είπε πως υπήρχε εισήγηση από την ΣΚΤ ότι δεν θα έπρεπε να γίνει μια γενική διόρθωση διότι «αυτό θα δημιουργούσε κακή φήμη».
 
«Σημαίνει ότι τους ενδιέφερε περισσότερο η επικερδότητα των επιτοκιακών χρεώσεων παρά η νομιμότητά τους», συμπλήρωσε.
 
Ο Παύλος Ιωάννου είπε ακόμη ότι η ΣΚΤ είχε «πάμπολλες νομικές συμβουλές» για το θέμα των επιτοκίων ιδιαίτερα μετά το νόμο περί ελευθεροποίησης των επιτοκίων.
 
Σε αυτό το σημείο, ο κ. Ιωάννου είπε πως αν το 2016 εγκρινόταν η τροποποίηση που είχε ζητήσει η ΣΚΤ για μεταβατική διάταξη 45 ημερών στον νόμο και η οποία δεν εγκρίθηκε λόγω και της δικής του αντίθεσης τότε «δεν θα υπήρχε το λάθος διότι θα εγκρίνονταν νέες συμβάσεις με διαφορετικά επιτόκια».
 
Σημείωσε ακόμη ότι την τροποποίηση προωθούσε ο προϊστάμενος της ΜΟναδας Συμμετοχής του Κράτους στον Συνεργατισμό, Διονύσης Διονυσίου, λόγω και μνημονιακής υποχρέωσης για θέσπιση ενοποιημένων επιτοκίων στον Συνεργατισμό.
 
«Θεωρώ τον κ. Διονυσίου έναν πολύ έντιμο άνθρωπο αφοσιωμένο με ζήλο στο δημόσιο συμφέρον», πρόσθεσε.
 
 Ερωτηθείς από τον Γιώργο Χαραλάμπους γιατί τότε άφησαν το θέμα κάτω από το χαλί, ο κ. Ιωάννου εκτίμησε πως η ύπαρξη συγκεκριμένων προνοιών στα αποτελέσματα ορισμένων ΣΠΙ «υποδείκνυε ότι γνώριζαν το πρόβλημα στην έκτασή του και το μέγεθος της παρανομίας».
 
Αναφορικά με το κίνητρό τους, πρόσθεσε, ότι «τεκμαίρεται ότι το θεμελιώδες κριτήριο δεν ήταν η νομιμότητα αλλά η επικερδότητα».
 
«Αν όλα αυτά γίνονται το 2013, 2014 και 2105 που γνώριζαν και είχαν πρόνοιες και άρα δεν θα επηρεάζονταν τα κεφάλαιά τους τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά και διερωτώμαι γιατί υπάρχει αυτή η ενσυνείδητη αμέλεια», συμπλήρωσε.
 
Ο κ. Ιωάννου ανέδειξε και το πρόβλημα χιλιάδων όπως είπε τρεχούμενων λογαριασμών που συνέχισαν να χρεώνονται με λανθασμένο επιτόκιο, αλλά, όπως είπε, δεν μπορούν να εντοπιστούν λόγω προβλήματος στο λογισμικό της ΚΕΔΙΠΕΣ, που είναι η διάδοχος οντότητα της ΣΚΤ. Σημείωσε όμως ότι κάποιοι λογαριασμοί συμψηφίστηκαν με δάνεια ενώ οι υπόλοιποι έχουν μεταφερθεί στη Ελληνική.
 
Εναπόκειται στον Γενικό Εισαγγελέα να παρέμβει

Τέλος, ερωτηθείς αν η έκθεση της Μονάδας Εσωτερικής Επιθεώρησης, που, όπως ανέφερε ο κ. Αρέστη, κάνει λόγο για παρατυπίες αστικές, πειθαρχικές και πιθανόν άλλες ευθύνες έχει δοθεί σε άλλο ανεξάρτητο αξιωματούχο της Δημοκρατίας, ο κ. Ιωάννου είπε πως η έκθεση λόγω των όρων εντολής της μονάδας δόθηκε στον Γενικό Διευθυντή της ΣΚΤ και παραμένει εμπιστευτική.
 
«Πλέον αυτός που πρέπει να εξετάσει το θέμα είναι ο Γενικός Εισαγγελέας και ενδεχομένως να κάνει συγκεκριμένες διερευνήσεις», κατέληξε.

05/10/2018
Κατάθεσε: Νίκος Ρολάνδης

"Τα κόμματα ήταν μέρος της σάρκας του Συνεργατισμού"

Τα κόμματα ήταν μέρος της σάρκας του Συνεργατισμού, δήλωσε ο πρώην Υπουργός Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού (1998-2003), Νίκος Ρολάνδης, καταθέτοντας σήμερα ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατικού Πιστωτικού Συστήματος. Ο ίδιος είπε, ήταν θορυβημένος για την κατάσταση του Συνεργατισμού, όταν ανέλαβε στο Υπουργείο Εμπορίου το 1998.
 
Τον Μάρτιο του 2001 ο Νίκος Ρολάνδης απέστειλε στον τότε Έφορο Υπηρεσίας Εποπτείας και Ανάπτυξης Συνεργατικών Εταιρειών επιστολή, στην οποία έκανε αναφορά σε ατασθαλίες και παρατυπίες σε συνεργατικές εταιρείες, υποδεικνύοντάς του την ανάγκη να καταβληθεί κάθε προσπάθεια για προληπτική εποπτεία και να ληφθούν μέτρα για διασφάλιση των συμφερόντων του Συνεργατισμού.
 
Ο Συνεργατισμός «ήταν ο χρόνιος ασθενής. Από το 1960 και μετά ο Συνεργατισμός ήταν άρρωστος. Δεν είχε εποπτεία πραγματική. Ήταν δυσχερές το έργο να ελέγξεις 362 Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα και 103 Εταιρείες, οι οποίες ήταν σε μικρές κοινότητες που ελέγχονταν από Επιτροπείες που είχαν οικογενειακές φιλίες και συγγένειες, που ήταν τα κόμματα πίσω από αυτές τις καταστάσεις και υπεραμύνονταν των καταστάσεων αυτών» ανέφερε ο κ. Ρολάνδης.
 
Ερωτηθείς αναφορικά με τις ετήσιες εκθέσεις των ΣΠΙ που κατατίθεντο στον Υπουργό, είπε ότι αυτές εξετάζονταν από τον αρμόδιο λειτουργό του Υπουργείου μαζί με τον Γενικό Διευθυντή και στη συνέχεια μαζί με τον Υπουργό και ακολουθούνταν η νομική διαδικασία. Η κατάθεσή τους στο Υπουργικό Συμβούλιο ήταν τυπική, είπε.
 
Σε ερώτηση του Προέδρου της Επιτροπής κατά πόσον στο Υπουργείο εντόπιζαν τα προβλήματα που υπήρχαν στα ΣΠΙ και αν υπήρχε περιθώριο παρέμβασης, ο κ. Ρολάνδης ανέφερε ότι ο λειτουργός του Υπουργείου δεν μπορούσε να διορθώσει αυτές τις καταστάσεις, αλλά μπορούσε να τις ελέγξει και να δώσει οδηγίες στον Έφορο που ήταν αρμόδιος. Πρόσθεσε ότι και το Ελεγκτικό Συμβούλιο δεν μπορούσε να κάνει πολλά πράγματα με βάση το νόμο.
 
«Σε όλα αυτά τα ΣΠΙ, τα 362, υπήρχαν κομματικές παρεμβάσεις. Δηλαδή οι Επιτροπείες στα χωριά αποτελούντο από τα κόμματα που ήταν πιο δυνατά. Και οι μεγάλες Συνεργατικές Πιστωτικές Εταιρείες ήταν κοινή γνώσις ότι ελέγχονταν από κόμματα» είπε ο Νίκος Ρολάνδης.
 
Ο πρώην Υπουργός Εμπορίου είπε πως ο ίδιος έβλεπε τότε τη διαδικασία της εναρμόνισης με το ευρωπαϊκό κεκτημένο ενόψει της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως «πανάκεια» για τα προβλήματα του Συνεργατισμού.
 
«Προσπαθήσαμε ορισμένοι υπουργοί να ελέγξουμε όσο μπορούμε την κατάσταση. Εγώ θεωρούσα ότι θα φθάναμε στο τέλος κάποιου κακού δρόμου με την εναρμόνιση, δυστυχώς όμως απεδείχθη εκ των πραγμάτων ότι μετά την ένταξη το 2004 τα πράγματα δεν πήγαν καλύτερα. Δυστυχώς συνέχισε μια πορεία λανθασμένη και καταλήξαμε εδώ που καταλήξαμε» είπε.
 
«Ήμουν θορυβημένος και εγώ για τον Συνεργατισμό όταν ανέλαβα το Υπουργείο διότι είχα γνώση του παρελθόντος. Είχα προσλαμβάνουσες παραστάσεις από το παρελθόν. Δυστυχώς, φαίνεται ότι όταν ενταχθήκαμε στον ευρωπαϊκό χώρο οι θεσμοί οι νέοι που μπήκαν αντί να βοηθήσουν μας οδήγησαν σε χειρότερα μονοπάτια που μας έφεραν στον γκρεμό» συμπλήρωσε ο πρώην Υπουργός Εμπορίου.
 
Ερωτηθείς από την Επιτροπή κατά πόσον υπήρχε τρόπος τα κόμματα να απομακρυνθούν από τα ΣΠΙ, απάντησε χαρακτηριστικά ότι «αυτό όχι μόνο ο Ρολάνδης δεν μπορούσε να το κάμει, αλλά ούτε ο Θεός δεν μπορούσε να απομακρύνει τα κόμματα από το Συνεργατισμό. Τα κόμματα ήταν μέρος της σάρκας του Συνεργατισμού. Τα κόμματα ήταν εντονότατα ενδιαφερόμενα μέρη».
 
Είπε ακόμα ότι «δόθηκαν απεριόριστες εξουσίες σε ορισμένα πρόσωπα κατά καιρούς να καθοδηγούν, να ποδηγετούν κα να ελέγχουν το Συνεργατικό κίνημα».
 
Στην κατάθεσή του ο Νίκος Ρολάνδης είπε επίσης πως ο Συνεργατισμός «πέρασε πολύ σοβαρή κρίση» την περίοδο της «φούσκας» του χρηματιστηρίου, λόγω εκροών καταθέσεων. «Περάσαμε και μια πολύ σοβαρή κρίση τότε με το χρηματιστήριο. Που πουλούσαν τις αίγες και αγόραζαν μετοχές. Δυστυχώς τότε οι αγρότες ό,τι καταθέσεις είχαν τις τραβούσαν για να αγοράσουν μετοχές» είπε.

Όπως ανέφερε, για το θέμα έγιναν συσκέψεις με τον τότε Πρόεδρο Γλαύκο Κληρίδη και τον Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας Αυξέντη Αυξεντίου. «Ευτυχώς μας έσωσε το γεγονός ότι κάποια στιγμή έγινε αντιληπτό ότι αυτή η ιστορία της επένδυσης σε μετοχές ήταν λανθασμένη και άρχισε ο κόσμος να προσπαθεί να πουλήσει τις μετοχές».

05/10/2018 
Κατάθεσε: Ανδρέας Σωκράτους

"Ως μοχλό πίεσης χρησιμοποιούν ακόμη και σήμερα οι τράπεζες την εκποίηση ακινήτου"

Στόχος των τραπεζών μέχρι το 2014, ακόμη και όταν ενεργοποιούσαν την διαδικασία της εκποίησης, δεν ήταν να φθάσουν στην πώληση των ακινήτων αλλά να την χρησιμοποιήσουν ως ένα ισχυρό μοχλό πίεσης για να φέρουν κοντά τους οφειλέτες, τόνισε ο Διευθυντής Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας Ανδρέας Σωκράτους, καταθέτοντας το πρωί στην Ερευνητική Επιτροπή για την κατάρρευση του Συνεργατισμού.
 
Ο κ. Σωκράτους είπε ότι ακόμη και σήμερα πάρα πολύ μικρό ποσοστό καταλήγει σε εκποίηση, υπογραμμίζοντας ότι «για ακόμη μια φορά το θέμα τη εκποίησης χρησιμοποιείται σαν μοχλός (πίεσης) και όχι σαν τελική βούληση».
 
Από το 2015 που ψηφίστηκε η τροποποίηση της νομοθεσίας αν και υπάρχει μια σημαντική αύξηση του αριθμού των περιπτώσεων όπου οι τράπεζες ξεκινούν την διαδικασία της εκποίησης είναι ένα πάρα πολύ μικρό το ποσοστό που καταλήγει σε εκποίηση, σημείωσε.
 
Ωστόσο, εξέφρασε την πεποίθηση ότι οι τράπεζες σήμερα το χρησιμοποιούν ως μοχλό πίεσης και έχουν αποτελέσματα προτού φθάσουν στο τελικό στάδιο της εκποίησης καθώς σήμερα έχουν και άλλα εργαλεία όπως είναι μεταξύ άλλων οι αναδιαρθρώσεις.
 
Παλαιότερα, ελάχιστες ήταν οι περιπτώσεις που αφήνετο το Κτηματολόγιο να προχωρήσει σε εκποίηση, ανέφερε και πρόσθεσε ότι αυτό δίδει και την εικόνα μέσα σε πια πλαίσια γινόταν η αξιοποίηση του εργαλείου της εκποίησης για ικανοποίηση χρέους.
 
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Γεώργιος Αρέστης ζήτησε στοιχεία για τον αριθμό τόσο των υποθέσεων που ξεκινούσαν για εκποίηση και κατέληξαν στην εκποίηση όσο και των υποθέσεων που το ίδιο το ίδρυμα σταματούσε την εκποίηση γιατί υπήρξε διευθέτηση. Ο κ. Σωκράτους αν και είπε ότι είναι δύσκολο λόγω του ότι δεν υπήρχε μηχανογραφικό σύστημα παλαιότερα, δεσμεύτηκε να προσκομίσει τα στοιχεία σε μεταγενέστερη παρουσία του στην Επιτροπή.
 
Συγκεκριμένα, κατά την αρχική του τοποθέτηση ενώπιον της Επιτροπής, ο κ. Σωκράτους αναφέρθηκε στις διαδικασίες που υπήρχαν μέχρι το 2014 πριν ψηφιστεί η νέα νομοθεσία στο πλαίσιο του μνημονίου που συμφωνήθηκε με την Τρόικα, λέγοντας ότι «η μόνη υπηρεσία που μπορούσε να κάνει πλειστηριασμό και να εκποιήσει ακίνητη περιουσία ήταν το Κτηματολόγιο», ενώ μετά το 2014 που ψηφίστηκαν οι νέες νομοθετικές ρυθμίσεις εισάχθηκε η έννοια, όπως είπε, του ιδιωτικού πλειστηριασμού και «τον κύριο όγκο των εκποιήσεων τον κάνουν οι ίδιες τράπεζες».
 
Ανέφερε ότι το ουσιαστικό είναι πως όταν ένας ενυπόθηκος δανειστής απευθύνονται όχι στο δικαστήριο αλλά στον Διευθυντή του Κτηματολογίου να προχωρήσει την διαδικασία εκποίησης ακινήτου ήταν απαραίτητο να προσκομίσει κάποια έγγραφα και μετά ξεκινούσε «μια πολύ πολύπλοκη διαδικασία», προκειμένου να ολοκληρωθεί η αίτηση για πώληση του ακινήτου.
 
Εξήγησε ότι η πολυπλοκότητα έγκειται στο γεγονός ότι είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις που πάνω σε ένα ακίνητο υπάρχει μια υποθήκη ή ένα εμπράγματο βάρος και θα έπρεπε να εντοπιστούν όλοι όσοι είχαν δικαιώματα πάνω στο ακίνητο και εξήγησε ότι μεταξύ άλλων η διαδικασία απαιτούσε όπως εντοπιστούν φορολογικές οφειλές, καθοριστεί η επιφυλαχθείσα τιμή πώλησης, που να καλύπτει στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό τα χρέη του ακινήτου, καθοριστούν τα έξοδα πώλησης και ενημερωθούν οι ενδιαφερόμενοι με τον χρόνο και τόπο της εκποίησης του ακινήτου.  
 
Η διαδικασία εκποίησης ξεκινούσε από την αρχή με διάταγμα δικαστηρίου

Ωστόσο, ο κ. Σωκράτους, αφού σημείωσε ότι οι εκποιήσεις γίνονταν συνήθως Κυριακή, είπε ότι όταν έφθανε η Παρασκευή έφθανε ξαφνικά στο γραφείο του διευθυντή του Κτηματολογίου ένα διάταγμα δικαστηρίου για αναστολή της διαδικασίας πώλησης με αποτέλεσμα να μην μπορεί να γίνει η εκποίηση του ακινήτου και έτσι ξεκινούσε από την αρχή η όλη διαδικασία της εκποίησης.
 
Ελάχιστες ήταν οι περιπτώσεις που αφήνετο το Κτηματολόγιο να προχωρήσει σε εκποίηση, ανέφερε και πρόσθεσε ότι αυτό δίδει και την εικόνα μέσα σε πια πλαίσια γινόταν η αξιοποίηση του εργαλείου της εκποίησης για ικανοποίηση χρέους.
 
«Ακόμη και οι δανειστές φαίνεται μέσα από την όλη διαδικασία ότι ο στόχος τους – ακόμη και αν ενεργοποιούσαν την διαδικασία της εκποίησης - δεν ήταν να φθάσουν στην πώληση των ακινήτων», υπογράμμισε.
 
Ήταν ένας ισχυρός μοχλός πίεσης για να φέρουν κοντά τους οφειλέτες και να κάνουν άλλες διευθετήσεις, τόνισε.
 
Ανέφερε ότι η εμπειρία δείχνει πως ήταν «τεράστιο το ποσοστό που χρησιμοποιούταν η διαδικασία της εκποίησης σαν μοχλός πίεσης από τους δανειστές για να πληρώσουν ή να βρουν μια φόρμουλα αποπληρωμής του δανείου» και σημείωσε ότι αυτό ικανοποιούσε και τον δανειστή και τον οφειλέτη που μετέφερε το πρόβλημα του παρακάτω.
 
Ο Διευθυντής του Κτηματολογίου είπε ότι το μεγάλο θέμα ήταν ότι όταν υπήρξε η μαζικοποίηση της μη εξυπηρέτησης των δανείων, αν υπήρχε η βούληση και από τους δανειστές και από την πολιτεία και τους θεσμούς να αξιοποιηθούν διαφορετικά τα εργαλεία που ήταν εκεί και όχι μόνο ο μοχλός πίεσης.
 
Εξήγησε ότι θα έπρεπε αν το Κτηματολόγιο έφερνε την διαδικασία σε ένα σημείο, η διαδικασία να είναι μη αναστρέψιμη, αν θέλαμε όντως, όπως σημείωσε, να το έχουμε όχι μόνο σαν μοχλό πίεσης αλλά σαν εργαλείο εξασφάλισης των χρημάτων που παραχώρησε ένα πιστωτικό ίδρυμα.
 
Αναφορικά με τις αναφορές ευρωπαϊκών θεσμών ότι η Κύπρος έχει μια χρονοβόρα διαδικασία, ο κ. Σωκράτους είπε ότι ναι μεν υπάρχει μια χρονοβόρα διαδικασία αλλά δεν είναι αυτή το εμπόδιο αλλά ο τρόπος χρήσης της διαδικασίας.
 
Εκποίηση πρώτης κατοικίας

Ερωτηθείς από τον κ. Αρέστη πως περιγράφει το πρόβλημα της εκποίησης της πρώτης κατοικίας, ο κ. Σωκράτους είπε ότι «πρέπει να είμαστε δέκα φορές προσεκτικοί στο τι θεωρείται και δεν θεωρείται πρώτη κατοικία».
 
Ανέφερε ότι το ένα θέμα είναι αν την χρησιμοποιώ σαν πρώτη κατοικία και πρόσθεσε, ωστόσο, ότι δεν μπορεί να αντιληφθεί γιατί χρειάζεται μια οικογένεια των τριών ατόμων μια πρώτη κατοικία με 500 τετραγωνικά μέτρα και πισίνα.
 
Ερωτηθείς αν αυτή η διαδικασία εκποίησης υπήρχε και σε άλλες χώρες, ο κ. Σωκράτους είπε ότι φαίνεται πως δεν υπήρχε αν εξαιρέσουμε την Ελλάδα, προσθέτοντας ότι όταν ομάδες της τρόικας ήρθαν στην Κύπρο μετά την Ελλάδα «παλέψαμε να πείσουμε ότι έχουμε μια σημαντική διαφορά» με την Ελλάδα.
 
Ανέφερε ότι στην Ελλάδα δεν υπήρχαν μηχανισμοί αλλά στην Κύπρο υπήρχαν αλλά δεν λειτουργούσαν οι μηχανισμοί.  
 
Υπάρχουν οι μηχανισμοί, οι νομοθεσίες, οι υπηρεσίες, οι διαδικασίες αλλά κάναμε εθνικό σπορ όχι να εφαρμόζουμε αλλά «όταν βρίσκω παράθυρο και (ξε)γελώ είμαι ο καλός της παρέας», πρόσθεσε.
 
Ερωτηθείς περιμένουν όλοι τον δεύτερο πλειστηριασμό ακινήτου για χαμηλότερη τιμή, ο κ. Σωκράτους απάντησε αρνητικά και πρόσθεσε ότι η μεγάλη πλειοψηφία πωλείται στην πρώτη διαδικασία πλειστηριασμού και είναι πολύ μικρό το ποσοστό που πωλείται στην δεύτερη διαδικασία.
 
Απαντώντας σε ερώτηση γιατί ενώ υπάρχει προσφορά δεν υπάρχει το ανάλογο ενδιαφέρον, ο κ. Σωκράτους είπε ότι αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι «υπάρχει ένα στοιχείο κοινωνικό» και εξήγησε ότι δύσκολα θα πάει κάποιος να πάρει την περιουσία από κάποιον άλλο.
 
Σαν κοινωνία είμαστε δεμένοι με την γη και το ακίνητο, πρόσθεσε.

04/10/2018
Κατάθεσε: Διονύσης Διονυσίου (για 3η φορά)

"Η Κομισιόν συναινούσε στην παραχώρηση των δωρεάν μετοχών, όχι όμως η ΕΚΤ"
 

Την άποψη ότι η διαχείριση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ) και η εκροή καταθέσεων είναι οι κύριοι λόγοι της κατάρρευσης του Συνεργατισμού, τόνισε ο Οικονομικός Λειτουργός Α΄ και Προϊστάμενος της Μονάδας Διαχείρισης Συμμετοχής της Δημοκρατίας στην Ιδιοκτησιακή Δομή Πιστωτικών Ιδρυμάτων, Διονύσης Διονυσίου.
 
Ταυτόχρονα, ο κ. Διονυσίου είπε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συναινούσε στην παραχώρηση των δωρεάν μετοχών έτσι ώστε να επιτευχθεί η εισαγωγή της τράπεζας στο χρηματιστήριο»,  αλλά «η ΕΚΤ είχε τις αντιρρήσεις της». Σημείωσε ότι έγιναν συναντήσεις του Υπουργού Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη με την Πρόεδρο του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) Ντανιέλ Νουί και «συμφωνήθηκε μια νέα διαδικασία, η οποία ήταν η παγοποίηση της παραχώρησης των δωρεάν μετοχών και να προηγηθεί η εξεύρεση νέων επενδυτών».
 
Ανέφερε επίσης ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), η οποία είναι μέτοχος τόσο στην Τράπεζα Κύπρου όσο και στην Ελληνική, έθεσε απαραίτητη αρχή για να εξετάσει το ενδεχόμενο να επενδύσει στην ΣΚΤ, η τράπεζα να βρίσκεται στο χρηματιστήριο.
 
Κατά την τρίτη πολύωρη παρουσία του ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού, ο κ. Διονυσίου είπε ότι «το κυριότερο πρόβλημα που αντιμετώπιζε η τράπεζα ήταν η διαχείριση των ΜΕΔ», ενώ «σε θέμα εταιρικής διακυβέρνησης το μεγαλύτερο θέμα ήταν λόγω της οργανωτικής διάρθρωσης της τράπεζας».
 
Επίσης, επανέλαβε ότι το μεγαλύτερο λάθος -  ανεξάρτητα οποιασδήποτε διαδικασίας - ήταν που καθυστέρησε η απόφαση για δημιουργία πλατφόρμας διαχείρισης ΜΕΔ, κάτι που καθυστέρησε την όλη διαχείριση των ΜΕΔ.  
 
Αναφέροντας ότι έμπαιναν συνεχώς θέματα που καθυστερούσαν άλλα θέματα, ο κ. Διονυσίου είπε ότι μια σημαντική καθυστέρηση ήταν που πήρε ένας χρόνος αν θα πάμε σε πλατφόρμα διαχείρισης ΜΕΔ, ενώ ένα άλλο σημαντικό θέμα ήταν οι υπερχρεώσεις που άγγιξαν 15.000 λογαριασμούς.
 
Υπήρχαν καθυστερήσεις αλλά υπήρχαν και νομικά προβλήματα, σημείωσε.
 
Είπε ακόμη ότι το μεγαλύτερο θέμα αυτό της εταιρικής διακυβέρνησης ξεκίνα από το όλο πλαίσιο διάρθρωσης της τράπεζας, καθώς υπήρχαν 18 ανεξάρτητες οντότητες και ένα συμβούλιο που δεν μπορούσε να λάβει αποφάσεις.
 
Ανέφερε επίσης ότι υπήρχαν και νομικά προβλήματα λόγω της ξεχωριστής νομικής οντότητας που είχαν τα ΣΠΙ, προσθέτοντας ότι άλλο θέμα καθυστέρησης ήταν η ανάγκη τροποποίησης της νομοθεσίας για μεταφορά προσωπικού των ΣΠΙ στην ΣΚΤ.
 
«Φάγαμε έξι μήνες στη Βουλή» για το θέμα αυτό, πρόσθεσε.
 
Ο κ. Διονυσίου είπε ακόμη ότι πριν από το Καλοκαίρι του 2017 η τράπεζα δεν ήταν έτοιμη να μπει στο χρηματιστήριο γιατί δεν ήταν μια τράπεζα αλλά 18 ΣΠΙ και γινόταν εισήγηση να ξεκινήσει η διαδικασία των συγχωνεύσεων.
 
Ανέφερε επίσης ότι τον Φεβρουάριο του 2018 έγινε η συγχώνευση του συστήματος και σημείωσε ότι το 2013 ήταν 93 ΣΠΙ και έγιναν το 2014 18, ενώ η ενοποίηση της βάσης δεδομένων ολοκληρώθηκε το 2018.
 
Επιπλέον, ανέφερε ότι εντός 2016 τέθηκε ερώτηση και ζητήθηκε έγκριση από την Κομισιόν για την πιθανότητα η ΣΚΤ να αγόραζε το ποσοστό της Logicom 7%, στο μετοχικό της κεφάλαιο και το αίτημα δεν έγινε αποδεκτό.
 
Αίτηση δανείου 60 εκ. ευρώ
 

Σε παρατήρηση του μέλους της Επιτροπής Γιώργου Γεωργίου ότι όταν η τράπεζα αναζητούσε χρήματα, από την εκτελεστική επιτροπή της τράπεζας «εγκρίθηκε να εξεταστεί» αίτηση για δάνειο ύψους €60 εκατομμυρίων τον Μάρτιο του 2018 και το θέμα στάλθηκε στο ΔΣ της ΣΚΤ, ο κ. Διονυσίου είπε ότι «θέση μας ήταν ότι έπρεπε να σταματήσουν».
 
Δεν έμπαιναν οι θέσεις μου στα πρακτικά των συνεδριών, ενώ μέχρι το τέλος 2014 αρχές 2015 κάποιες εισηγήσεις, παρεμβάσεις μου έμπαιναν στα πρακτικά αλλά μετά από τον SSM λόγω του ότι ήταν παρατηρητής δεν έπρεπε οι θέσεις του να καταγράφονται.
 
Η EBRD ζητούσε την εισαγωγή της ΣΚΤ στο ΧΑΚ προτού συμμετάσχει ως στρατηγικός επενδυτής

Απαντώντας σε ερώτηση κατά πόσον έγιναν επαφές με επενδυτές, ο κ. Διονυσίου είπε ότι υπήρχαν κάποιες επαφές του Υπουργού Οικονομικών με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), η οποία είναι μέτοχος τόσο στην Τράπεζα Κύπρου όσο και στην Ελληνική, και είχε αναφερθεί στις συναντήσεις αυτές ότι «για ενδεχόμενη συμμετοχή της EBRD ως στρατηγικός επενδυτής στην ΣΚΤ μια απαραίτητη αρχή ήταν να υπάρχει και το δικαίωμα εξόδου από την επένδυση της» και ευνοούσαν όπως για να εξεταστεί οποιαδήποτε επένδυση η ΣΚΤ να είναι στο χρηματιστήριο.
 
Αναφορικά με το θέμα των δανείων συνδεδεμένων προσώπων, ο κ. Διονυσίου περιορίστηκε να πει ότι μπορεί για αυτό το θέμα να καλεστεί ο αρμόδιος εκτελεστικός διευθυντής που ήταν επικεφαλής της μονάδας διαχείρισης κινδύνου.
 
Δέσμευση για διάθεση των μετοχών με πώληση
---------------------------
Σε ερώτηση του Προέδρου της Επιτροπής Γεώργιου Αρέστη ότι είναι σαφές από τα σημειώματα σας ότι η διάθεση των μετοχών θα πρέπει να γίνει με πώληση, ο κ. Διονυσίου απάντησε καταφατικά.
 
Σε παρατήρηση ότι μέσα στις δεσμεύσεις που είχαν αναληφθεί η υποχρέωση ήταν να γίνει με πώληση και ερωτηθείς γιατί αυτή η επίμονη προσπάθεια για παραχώρηση δωρεάν του 25%  των μετοχών που φαίνεται ότι συνέτεινε στην απώλεια χρόνου και παρά την αντίθετη γνώμη του Γενικού Ελεγκτή, του Γενικού Εισαγγελεα, του Εφόρου Κρατικών Ενισχύσεων και κυρίως των ευρωπαϊκών αρχών, ο κ. Διονυσίου είπε ότι η διαμόρφωση του όλου πλαισίου πολιτικής ξεκίνησε από τον Δεκέμβριο του 2016 και σχετικές αναφορές έκανε ο Υπουργός Οικονομικών σε ομιλία του στην Βουλή για τον κρατικό προϋπολογισμό για το 2017 τον Δεκέμβριο του 2016.
 
Ο κ. Διονυσίου αναφέρθηκε στο περιεχόμενο της ομιλίας του Υπουργού στην Βουλή, στις 2 Δεκεμβρίου, σημειώνοντας ότι ξεκίνησε η πολιτική θέση της Κυβέρνησης κατά την διαδικασία των προϋπολογισμών.
 
Είπε ότι ακολούθως του δόθηκαν οδηγίες για την ετοιμασία με διαβούλευση πλαισίου πολιτικής και στη βάση αυτού ετοιμάστηκε σχετικό έγγραφο και παρουσίαση και έγιναν τηλεδιασκέψεις και κατ΄ ιδίαν συναντήσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ΕΚΤ.
 
«Με βάση τις συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή συναινούσε η Επιτροπή στην παραχώρηση αυτού του ποσοστού των δωρεάν μετοχών έτσι ώστε να επιτευχθεί η εισαγωγή της τράπεζας στο χρηματιστήριο», ανέφερε, προσθέτοντας, ωστόσο, ότι «η ΕΚΤ είχε τις αντιρρήσεις της τόσο πριν όσο και μετά».
 
Ο κ. Διονυσίου είπε ότι μετά την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για παραχώρηση δωρεάν μετοχών, έγιναν συναντήσεις του ΥΠΟΙΚ με την Πρόεδρο του SSM και «συμφωνήθηκε μια νέα διαδικασία, η οποία ήταν η παγοποίηση της παραχώρησης των δωρεάν μετοχών και να προηγηθεί η εξεύρεση νέων επενδυτών».
 
Ερωτηθείς από τον κ. Αρέστη κατά πόσον οι ευρωπαϊκές αρχές έδωσαν ποτέ την εξουσιοδότηση να αλλάξουν οι κατευθύνσεις για πώληση των μετοχών που περιέχονταν στις δεσμεύσεις, σε παραχώρηση δωρεάν μετοχών, ο κ. Διονυσίου είπε ότι «υπάρχει επιστολή από την Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού (της Κομισιόν) ότι συναινούν σε αυτή την διαδικασία».
 
Στο σημείο αυτό ο κ. Αρέστη ανέφερε στον κ. Διονυσίου ότι σε σημείωμα του στις 22 Δεκεμβρίου του 2017 στον ΓΔ του ΥΠΟΙΚ τον ενημέρωνε για την απόφαση του Υπουργικού στις 31 Μαϊου του 2017 για το πλαίσιο πολιτικής, για τον σταδιακό περιορισμό της συμμετοχής του κράτους δεν του έλεγε ότι η υποχρέωση ήταν η πώληση μετοχών και αποδίδει την μη υλοποίηση σε παρεμβάσεις (Γενικός Ελεγκτής, Γενικός Εισαγγελέας, Έφορος Κρατικών Ενισχύσεων, ΚΤ, SSM) για την μην υλοποίηση της α΄ φάση πλαισίου πολιτικής, δηλαδή της παραχώρησης δωρεάν μετοχών, ο κ. Διονυσίου επανέλαβε ότι υπήρχε η σύμφωνη γνώμη της Κομισιόν.
 
Αναφορικά με την εξεύρεση επενδυτών για συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο της ΣΚΤ, ο κ. Διονυσίου είπε ότι υπήρχαν κάποιες επαφές του ΥΠΟΙΚ με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), η οποία είναι μέτοχος τόσο στην Τράπεζα Κύπρου όσο και στην Ελληνική, και είχε αναφερθεί στις συναντήσεις ότι για ενδεχόμενη συμμετοχή της EBRD  ως στρατηγικός επενδυτής στην ΣΚΤ μια απαραίτητη αρχή ήταν να υπάρχει και το δικαίωμα εξόδου από την επένδυση της και ευνοούσαν όπως για να εξεταστεί οποιαδήποτε επένδυση η ΣΚΤ θα έπρεπε να είναι στο χρηματιστήριο.
 
Σε παρατήρηση του Προέδρου της Ερευνητικής ότι ο πρώην Πρόεδρος της Επιτροπείας Τάκης Ταουσιάνης ανέφερε ενώπιον της Ερευνητικής ότι ο SSM ήταν κάθετα εναντίον της παραχώρησης δωρεάν μετοχών γιατί αυτό θα δυσκόλευε την ικανότητα του κράτους να βρει επενδυτές ιδιαίτερα λόγω του μεγάλου αριθμού μετόχων, ο κ. Διονυσίου είπε ότι ο ίδιος το είχε καταγράψει πως ο SSM είχε αντίθετη άποψη.
 
Σε παρατήρηση του κ. Αρέστη ότι έπρεπε να βρεθούν χρήματα άμεσα "και εσείς χάνατε χρόνο για να δώσετε δωρεάν τις μετοχές", ο κ. Διονυσίου είπε ότι «υπήρχε πολιτική απόφαση και πολιτική κατεύθυνση».
 
Ερωτηθείς τι υπήρχε πίσω από αυτή την απόφαση, ο κ. Διονυσίου είπε ότι είναι τεχνοκράτης και δεν το γνωρίζει, προσθέτοντας ότι «στον ίδιο δόθηκαν οδηγίες να καταρτίσει ένα πλαίσιο πολιτικής»

02/10/2018

Κατέθεσε: Γιώργος Λιλλήκας 

"Η συμμετοχή των κομμάτων, μεταξύ άλλων, δυσχαίρενε τον εκσυγχρονισμό του Συνεργατισμού" 

Η συμμετοχή των κομμάτων και η εκλογή των επιτροπειών των ΣΠΙ από τα μέλη κατέστησαν το Συνεργατισμό ένα πολύ ιδιόμορφο σχήμα που ήταν δύσκολο να εκσυγχρονιστεί, δήλωσε ο πρώην Υπουργός Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, Γιώργος Λιλλήκας ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για τη κατάρρευση του Συνεργατισμού.
 
«Είχαμε συζητήσει και θέματα συνένωσης ΣΠΕ αλλά η φύση του Συνεργατισμού ήταν ένα πολύ ιδιόμορφο σχήμα και σταδιακά τα ίδια τα κόμματα συμμετείχαν όπως και στην περίπτωση των σχολικών εφορειών», ανέφερε ο κ. Λιλλήκας ο οποίος διετέλεσε Υπουργός Εμπορίου από τις αρχές του 2003 μέχρι τον Ιούνιο του 2006.
 
«Αυτή η δομή και ο τρόπος οργάνωσης καθιστούσε κάθε αλλαγή ακόμη πιο δύσκολη», είπε, προσθέτοντας ότι «Τα κόμματα απλά να ασχοληθούν με την πολιτική αντί με την ΑΗΚ τη Cyta».
 
Αναγνώρισε πως άργησαν να γίνουν αλλαγές στο Συνεργατισμό, ώστε να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις, παραπέμποντας κυρίως στον τρόπο εκλογής των μελών των τοπικών ΣΠΙ.
 
«Ο Συνεργατισμός δεν ήταν κλασσική τράπεζα, ξεκίνησε ως κοινωνικό κίνημα και είχε μεγάλη προσφορά στα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα, ξεκίνησε με δομή που στηριζόταν στην εκλογή των τοπικών επιτροπειών. Αυτό δημιουργούσε ένα πρόβλημα στο πώς μπορεί ένας τέτοιος οργανισμός να μεταλλαχθεί σε ένα κλασσικό τραπεζικό, διότι θα έπρεπε να εγκαταλειφθεί η όλη φιλοσοφία ότι τα μέλη εκλέγουν τους επιτρόπους του κάθε Συνεργατικού ιδρύματος», είπε.
 
 Όπως είπε, επί Υπουργίας του δεν συζητήθηκε ενώπιον του Υπουργικού θέμα ατασθαλιών και κακοδιαχείρισης. Σημείωσε ότι στο επίπεδο Υπουργείου συζητούντο θέματα εκσυγχρονισμού και συνένωσης των ΣΠΙ έτσι ώστε να υπάρξει επαγγελματισμός στη διακυβέρνηση.
 
Ο κ. Λιλλήκας είπε πως αν υπήρχαν ποινικά θέματα ή θέματα ατασθαλιών θα τα παρέπεμπε στον Γενικό Εισαγγελέα. Υπενθύμισε υπόθεση όταν ο ΣΟΔΑΠ τον ενημέρωσε ότι ήθελε να διαθέσει φιλέτο στην Κάτω Πάφο υπό μορφή ενοικίου σε ντιβέλοπερ για να το αναπτύξει, ο ίδιος αρνήθηκε γιατί, όπως είπε, αυτό θα έθετε σε κίνδυνο τη συγκεκριμένη περιουσία.
 
Ερωτηθείς τι κατά την άποψή του οδήγησε στην κατάρρευση του Συνεργατισμού, ο κ. Λιλλήκας είπε αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες.
 
Αναφέρθηκε στην έλλειψη στελέχωσης με επαγγελματικά κριτήρια, σημειώνοντας ότι οι τοπικές επιτροπές εκλέγονταν από τα μέλη «με τα γνωστά κριτήρια, τον φίλο, τον κουμπάρο».
 
«Η οικονομία έγινε πιο σύνθετη και δεν υπήρχε ο επαγγελματισμός», είπε προσθέτοντας επίσης ότι δεν υπήρχε η κουλτούρα του εσωτερικού ελέγχου.
 
«Δίνουμε έμφαση στην έκθεση του Ελεγκτή ή του Γενικού Ελεγκτή (για τις κρατικές επιχειρήσεις) που θα βγάζει μια έκθεση στο τέλος του χρόνου όπου γίνεται μια νεκροψία στην πραγματικότητα. Εκείνο που έπρεπε να γίνει είναι ο εσωτερικός έλεγχος που θα εντοπίσει τις τρύπες και θα τις κλείσει. Ο τρίτος λόγος ήταν ότι τα κόμματα δεν είχαν μείνει αμέτοχα, συμμετείχαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και αυτό έκανε τα πράγματα πιο περίπλοκα», κατέληξε.
 

02/10/2018
Κατέθεσε: Μάρκ Μπάιερς

"Η λύση της πώλησης του Συνεργατισμού η καλύτερη εναλλακτική"

Η λύση της πώλησης της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας ήταν η καλύτερη, δήλωσε ο Μάρκ Μπάιερς, συνέταιρος του οίκου Grant Thornton Ηνωμένου Βασιλείου, προσθέτοντας πως το τίμημα των €74 εκατομμυρίων που κατέβαλε η Ελληνική Τράπεζα για την απόκτηση του καλού Συνεργατισμού ήταν εύλογο.
 
Η Grant Thornton είχε αναλάβει ως εντολοδόχος παρακολούθησης των δεσμεύσεων της ΣΚΤ και της Κυπριακής Δημοκρατίας έναντι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στο πλαίσιο της κρατικής στήριξης του Συνεργατισμού, ενώ αργότερα της ανατέθηκε να προβεί σε αποτίμηση εύλογης συναλλαγής, στο πλαίσιο της μεταφοράς του καλού Συνεργατισμού στην Ελληνική.
 
«Αυτή η συναλλαγή ήταν η καλύτερη εναλλακτική, η ρευστοποίηση δημιουργούσε σημαντικές συνέπειες… Η λύση του κουρέματος δεν ήταν πρακτική λύση, η πώληση σε τρίτο μέρος ήταν η καλύτερη λύση», ανέφερε ο κ. Μπάιρς καταθέτοντας ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού.
 
Ο κ. Μπάιερς ερωτήθηκε για το τίμημα των €74 εκατ που κατέβαλε η Ελληνική, την στιγμή που η ίδια η τράπεζα σε παρουσίασή της αναφέρει ότι υπάρχει μια διαφορά €247 εκατ μεταξύ περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων. Ρωτήθηκε εάν εξετάστηκαν εναλλακτικές πέραν της πώλησης της εξυγίανσης και της ρευστοποίησης.
 
Μιλώντας μέσω μεταφραστή, ο κ. Μπάιερς είπε πως εξετάστηκαν οι συνέπειες στην ευρύτερη οικονομία, το κούρεμα ήταν εναλλακτικές που εξετάστηκαν, προσθέτοντας ωστόσο ότι αυτά δεν επηρέασαν την κρίση του οίκου στην αποτίμηση του εύλογου της συναλλαγής.
 
«Δεν υπήρχε καλύτερο αποτέλεσμα. Αν υπήρχε ένα εναλλακτικό θα ήταν πιο δύσκολο για μας να δώσουμε την αποτίμησή μας», είπε.
 
Σε ερώτηση για την αξία του δανειακού χαρτοφυλακίου που μεταφέρθηκε στην Ελληνική, ο κ. Μπάιερς ανέφερε πως «ήταν συζητήσιμο αν όλα τα δάνεια ήταν καλά δάνεια».
 
Σε παρατήρηση ότι στη γνωμοδότησή της, η εταιρεία αναφέρει η επιλογή της πώλησης προσφέρει καλύτερο αποτέλεσμα για τους πιστωτές από τις εναλλακτικές, ο κ. Μπάιερς είπε πως αν υπάρχει τράπεζα σε δύσκολη θέση τότε είναι ξεκάθαρα είναι σε δύσκολη θέση.
 
«Και αν η απόφαση των ΔΣ ήταν να αποδεχθούν μια συναλλαγή, το ερώτημα είναι αν με την συναλλαγή οι πιστωτές δεν είναι σε δυσκολότερη θέση», πρόσθεσε.
 
Απαντώντας σε ερώτηση, ο κ. Μπάιερς είπε πως το ΔΣ της Grant Thornton εξέτασε και είδε πως δεν υπήρχε σύγκρουση για το έργο της αποτίμησης της συναλλαγής με το ότι ο οίκος είχε διατελέσει και εντολόδοχος παρακολούθησης των δεσμεύσεων του Συνεργατισμού.
 
Πρόβλημα ο κατακερματισμός των ΣΠΙ
 
Ο κ. Μπάιερς είπε πως ο ίδιος είχε διατελέσει εντολοδόχος παρακολούθησης εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε 14 ευρωπαϊκές τράπεζες και ότι ήταν ανεξάρτητος.
 
Ο Βρετανός αξιωματούχος της Grant Thornton εξήγησε ότι ο κατάλογος των δεσμεύσεων όπως καταρτίστηκε από την Κομισιόν αφορούσε 3 κατηγορίες. Την επιστροφή στη βιωσιμότητα, τον επιμερισμό βάρους (burden sharing) και την στρέβλωση της αγοράς.
 
«Υπήρχαν πάρα πολλές προκλήσεις στην τράπεζα από την αρχή επειδή ήταν κατακερματισμένη, 90 πιστωτικά ιδρύματα και συγχωνεύθηκαν. Αυτό εγείρει θέματα δεδομένων, πληροφοριών, διακυβέρνηση και η δυσκολία ήταν πολύ σημαντική», προσθέτοντας πως οι δυσκολίες οφείλονταν και στο μέγεθος των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
 
Σε παρατήρηση του Προέδρου της Επιτροπής ότι το θέμα του κερματισμού είχε λήξει από τις αρχές του 2017, αφού τα 18 είχαν γίνει ένα με τον κεντρικό φορέα, ο κ. Μπάιερς είπε πως μετά από μια συγχώνευση υπάρχουν θέματα κληρονομιάς (legacy) λόγω της προηγούμενης κατάστασης.

27/09/2018

Κατέθεσε ο Διονύσης Διονυσίου

«Ένα από τα μεγαλύτερα λάθη η καθυστέρηση σύμπραξης με πλατφόρμα διαχείρισης ΜΕΔ»
 

Ένα από τα μεγαλύτερα λάθη που έγιναν ήταν που καθυστέρησε η υπογραφή, ανεξαρτήτως της οποιαδήποτε διαδικασίας, της σύμπραξης με μια πλατφόρμα διαχείρισης ΜΕΔ, δήλωσε ο Οικονομικός Λειτουργός Α΄, προϊστάμενος Μονάδας Διαχείρισης της Συμμετοχής της Δημοκρατίας στην Ιδιοκτησιακή Δομή Πιστωτικών Ιδρυμάτων Διονύσης Διονυσίου, μιλώντας ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού.
 
Παράλληλα, ο. Διονυσίου είπε ότι η εσωτερική μονάδα διαχείρισης των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων της ΣΚΤ «μόνο το ότι ήταν υπό το όνομα Συνεργατική υπήρχε η αντίληψη στον κόσμο ότι θα το τραβήξουμε ώσπου πάει και δεν θα πληρώσουμε τα δάνεια μας».
 
Σημείωσε ότι από το 2014 όταν δημιουργήθηκε αυτή η υπηρεσία της τράπεζας διαχείρισης ΜΕΔ με βάση τις πρόνοιες του μνημονίου, υπήρχαν συνεχείς εξωτερικοί σύμβουλοι.
 
Ανέφερε ότι ενημέρωσε τον Υπουργό από τις αρχές του 2017 ότι η διεύθυνση εντός της τράπεζας που έκανε εσωτερική διαχείριση ΜΕΔ είχε φθάσει πλέον στο μέγιστο των δυνατοτήτων της και πρόσθεσε ότι «η διαχείριση και οι αποφάσεις για τα ΜΕΔ θα έπρεπε σταδιακά να φύγουν από την τράπεζα και να μπουν σε πιο επαγγελματική βάση».
 
«Όταν οι δύο άλλες τράπεζες προχώρησαν σε πλατφόρμα έστω και εσωτερική ενδυνάμωση της τράπεζας δεν θα γινόταν αποδεκτό από τους επόπτες», υπογράμμισε.
 
Επιπλέον, ο κ. Διονυσίου είπε ότι αν οι παραδοχές που τέθηκαν στην ΣΚΤ τίθονταν και σε άλλα πιστωτικά ιδρύματα όλα θα χρειάζονταν κεφάλαια.
 
Ερωτηθείς πότε αποφασίστηκε η πώληση της ΣΚΤ, ο κ. Διονυσίου είπε ότι από τον Φεβρουάριο του 2018 ξεκίνησαν εντατικές πιέσεις από τις εποπτικές αρχές για να προχωρήσει άμεσα η διαδικασία πώλησης μέρους ή του συνόλου της τράπεζας λόγω των εκροών καταθέσεων, ενώ περί τα μέσα Μαρτίου υπήρχαν σαφείς οδηγίες από τις εποπτικές αρχές να ανοίξει το λεγόμενο εικονικό δωμάτιο δεδομένων για να εισέλθουν μέσα ενδεχόμενοι επενδυτές.
 
Ανέφερε πως το ότι οι επόπτες θα προχωρήσουν «σε ακραίες λύσεις αρχίσαμε να το αισθανόμαστε το Νοέμβριο του 2017», όταν έγινε μια συνάντηση στην ΚΤ όπου συμμετείχαν ο Υπουργός Οικονομικών, ο Γενικός Διευθυντής Διευθυντή του Υπουργείου, η Διοικήτρια της ΚΤ, το ΔΣ της ΣΚΤ, με βάση τις συνθήκες εξόδου του κ. Ταουσιάνη (Οκτώβριο 2017) και μια έκθεση του προϊστάμενου κοινής εποπτείας της ΚΤ και του SSM ότι εξετάζεται η λήψη εποπτικών μέτρων.
 
Ο κ. Διονυσίου χαρακτήρισε κομβική για το μέλλον της ΣΚΤ τη συνάντηση στις 24 Νοεμβρίου 2017 στην ΚΤ όπου την ίδια μέρα δόθηκε επιστολή της κ. Νουί στον Υπουργό Οικονομικών.
 
Πρόσθεσε ότι στη συνέντευξη εξόδου του κ. Ταουσιάνη τέθηκαν θέματα εσωτερικής διακυβέρνησης, θέματα  διαχείρισης ΜΕΔ και θέματα προετοιμασίας των οικονομικών λογαριασμών.
 
Σε παρατήρηση του κ. Γεωργίου ότι συστάθηκε ομάδα εργασίας για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα που προέκυψε από την επιθυμία των εποπτικών αρχών για να προχωρήσει η διαδικασία πώλησης μέρους ή ολόκληρης της ΣΚΤ και σε σημειώματα 19 Μαρτίου του 2018 από στελέχη υπουργείου οικονομικών προς τον Γενικό Διευθυντή αναφέρεται ότι παρόλο ότι η ΚΤ έχει καθοριστικό ρόλο έχει αποστασιοποιηθεί και αρνείται οποιαδήποτε ανάμειξη για παρακολούθηση και υλοποίηση των όποιων σχεδιασμών, ενώ στα ίδια σημειώματα σημειώνεται ότι η ΚΤ δεν συμμετέχει και δεν αναλαμβάνει τις ευθύνες που της αναλογούν.
 
Ο κ. Διονυσίου είπε ότι στις 3 Ιανουαρίου ήρθε εισήγηση του Γενικού Ελεγκτή για να συσταθεί κοινή ομάδα μεταξύ του Υπουργείου Οικονομικών της ΚΤ και της ΣΚΤ για εξέταση διαφόρων σχεδίων αλλά δυστυχώς η ΚΤ αποφάσισε να μην συμμετέχει στην υλοποίηση και αξιολόγηση αυτών των σχεδίων. 
 
Ανέφερε ότι υπήρχε σχέδιο Β΄ πριν προχωρήσουμε στην διαδικασία εντός Μαρτίου 2018 για την εξεύρεσή ξένων επενδυτών και πρόσθεσε ότι το σχέδιο Β ήταν σε τρεις άξονες, το ένα σχέδιο Εστία, το δεύτερο ήταν τροποποίηση νομοθετικού πλαισίου και το τρίτο ήταν το λεγόμενο σχέδιο ΩΑΣΗΣ με το οποίο θα γινόταν διαχωρισμός της ΣΚΤ σε καλή και κακή τράπεζα.
 
Ανέφερε ότι την κακή τράπεζα θα την αναλάμβανε το κράτος και το καλό κομμάτι θα προχωρούσε σε ιδιωτικοποίηση και σημείωσε ότι αυτό το θέμα συζητήθηκε και με την Επικεφαλής του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού Ντανιέλ Νουί στις 14 Φεβρουαρίου του 2018 που βρισκόταν στην Κύπρο. 
 
Ανέφερε, ωστόσο, ότι υπήρχαν μεγάλες εκροές και μετά από πιέσεις οδηγηθήκαμε στη μη υλοποίηση αυτού του πλάνου το οποίο θα είχε λιγότερο βάρος για τον φορολογούμενο.
 
Ανέφερε ότι το σχέδιο Β΄ ήταν ξεκάθαρο ότι θα διαχωρίζετο η τράπεζα σε καλή και κακή, ενώ την κακή δηλαδή τα ΜΕΔ θα τα αγόραζε το κράτος σε μία τιμή και η οντότητα που θα έμενε με το καλό κομμάτι θα ανακεφαλαιοποιείτο.  
 
Πρόσθεσε ότι ανάλογα με την τιμή θα παρουσίαζε μια ζημιά το καλό κομμάτι για παράδειγμα αν τα αγόραζε στα 45 σεντ δεν θα είχε ζημιά η τράπεζα επειδή ήταν καλυμμένα με προβλέψεις.
 
Είπε ακόμη ότι όσο κατέβαινε η τιμή προς τα κάτω, ναι μεν εμειώνετο το κόστος για το κράτος αλλά αυξάνετο η ζημιά του καλού κομματιού που θα έπρεπε να την καλύψει ο επενδυτής.
 
Ανέφερε πως εισήγηση ήταν να αγόραζε το κακό στα γύρω στα 33 με 35 σεντ και θα χρειάζονταν γύρω στα 300 εκ. για ανακεφαλαιοποίηση του καλού κομματιού της τράπεζας από ξένο επενδυτή και πρόσθεσε ότι όπως διαφάνηκε από την τελευταία πράξη που έγινε ότι η αποτίμηση είναι περίπου στα 24 σεντ.
 
Ο κ. Διονυσίου είπε ότι συνεχίζονταν μέχρι την τελευταία στιγμή οι συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως προς την αποτίμηση του κακού χαρτοφυλακίου.
 
Απαντώντας σε ερώτηση γιατί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν δέχθηκε το σχέδιο που θα διασώζετο η Συνεργατική με το καλό χαρτοφυλάκιο, ο κ. Διονυσίου είπε ότι τέθηκε θέμα κρατικών ενισχύσεων.
 
Ανέφερε επίσης ότι η κυριότερη διαφωνία που εκφράστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήταν στην τιμή αγοράς από το κράτος του χαρτοφυλακίου γεγονός που καθυστέρησε την όλη διαδικασία, ενώ μετά λόγω εκροών καταθέσεων και των εποπτικών πιέσεων οδηγηθήκαμε στη διαδικασία που ακολουθήθηκε τελικά.
 
Είπε ακόμη ότι υπήρξε συνάντηση του Υπουργού Οικονομικών και την επικεφαλής του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού Ντανιέλ Νουί στις 14 Φεβρουαρίου στο Υπουργείου, ενώ υπήρξαν συναντήσεις του Υπουργού εκτός Κύπρου με αρμόδιους που θα λάμβαναν αποφάσεις αλλά το θέμα κόλλησε στην τιμή μεταφοράς.
 
Παραχώρηση δανείων
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Γεώργιος Αρέστης αναφέροντας ότι ζητήθηκε από τον Οικονομικό Διευθυντή της ΣΚΤ Μάριο Παπαδόπουλο να ετοιμάσει κατάλογο δανείων που δόθηκαν από το 2016-2018 πέραν των 3 εκ. ευρώ και σε αυτό τον κατάλογο υπάρχουν 12 εταιρείες και τα εννέα από αυτά δόθηκαν τέλος του 2017 αρχές του 2018, ρώτησε τον κ. Διονυσίου αν γνωρίζει για αυτά τα δάνεια, το σύνολο των οποίων ανέρχεται στα €116.755.729 και τα οποία δόθηκαν από μια τράπεζα που τέλος του 2017 αρχές του 2018 ήταν στα πρόθυρα της κατάρρευσης.
 
Ο κ. Διονυσίου είπε ότι μια από τις βασικές παρατηρήσεις από το 2016 ήταν η αλλαγή του επιχειρηματικού μοντέλου της τράπεζας, η οποία μέχρι το 2015 ήταν εστιασμένη στην λιανική τραπεζική και πρόσθεσε ότι αυτό ήταν και υποδείξεις των εποπτικών αρχών να γίνει αλλαγή του επιχειρηματικού μοντέλου και έτσι από το τέλος του 2016 ξεκίνησε η παραχώρηση μεγάλων δανείων.
 
Διαβάζοντας από τον κατάλογο, ο Πρόεδρος της Επιτροπής ανέφερε ότι παραχωρήθηκε τον 11ο του 2017 δάνειων 23 εκ. σε μια εταιρεία ξενοδοχείων στην ελεύθερη περιοχή Αμμοχώστου, τον 12ο του 2017 σε άλλη εταιρεία ξενοδοχείων σχεδόν €13 εκ., τον 6ο του 2017 δάνειο €19 εκ. σε μια άλλη εταιρεία ανάπτυξης και πρόσθεσε ότι τον 12ο του 2017 πήρε δάνειο €9 εκ. η εταιρεία Logicom.
 
Ο κ. Αρέστη ανέφερε ότι το φέρνει «στην επιφάνεια επειδή απασχολεί την κοινή γνώμη αυτό το πράγμα».
 
Ο κ. Διονυσίου είπε ότι τα γνώριζε αυτά και ήταν παρών στις αποφάσεις της Επιτροπείας λόγω συμμετοχής του στην Επιτροπεία αλλά δεν ήταν δικές του αποφάσεις.
 
Αύξηση της αντιμισθίας των μελών της Επιτροπείας
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής σημείωσε ότι με επιστολή του Υπουργού Οικονομικών 3 Μάϊου του 2016 η ετήσια αντιμισθία του Προέδρου της τράπεζας αυξήθηκε από €50.000 σε €75.000, του αντιπροέδρου από €38.000 σε €55.000, ανεξαρτήτως του αριθμού των επιτροπείων που λαμβάνουν μέρος, ενώ αυξήθηκε και η βασική αντιμισθία των μη εκτελεστικών μελών από €15.000 σε €25.000 καθώς και η αντιμισθία ανά επιτροπή και διερωτήθηκε πως σε μια τράπεζα που έκανε αγώνα να επιβιώσει έγιναν αυτές οι αυξήσεις
 
Ο κ. Διονυσίου είπε ότι ο λόγος αύξησης της αντιμισθίας ήταν ότι μέχρι τις αρχές του 2016 υπήρχαν τα 18 ΣΠΙ όπου υπήρχαν 5μελής και 7μελής επιτροπές οι οποίες έπαιρναν και εκείνες σχετική αντιμισθία αφού θεωρούνταν ανεξάρτητες αρχές.
 
Ανέφερε ότι σε συνέχεια του δεύτερου σχεδίου ανακεφαλαιοποίησης του Συνεργατισμού από τον Φεβρουάριο του 2016 μέλη των επιτροπών των 18 ΣΠΙ ήταν μόνο εκτελεστικά μέλη και όλες οι αποφάσεις λαμβάνονταν πλέον από την επιτροπεία της τράπεζας.
 
Πρόσθεσε ότι το όλο κόστος αντιμισθίας των μη εκτελεστικών μελών τόσο της τράπεζας όσο και των ΣΠΙ ανέρχονταν στις γύρω στις €750.000 το χρόνο και μετά την αποχώρηση των μη εκτελεστικών μελών και την μεταφορά των αρμοδιοτήτων το κόστος ήταν περίπου στις €350.000 και υπήρξε μια μείωση γύρω στο 50%.
 
Σημείωσε ότι αυτό έγινε μετά από αίτημα της επιτροπείας της τράπεζας και απόφαση του Υπουργού Οικονομικών.
 
Συνεργασία με Altamira
Αναφορικά με τη συνεργασία με την Altamira, ο κ. Διονυσίου είπε ότι δεν είχε καμιά συνάντηση με την Altamira από τον καιρό που ξεκίνησε η διαπραγμάτευση, από τον Δεκέμβριο του 2016 μέχρι τον Ιούλιο του 2017 που λήφθηκε η απόφαση από την Γενική Συνέλευση της τράπεζας.
 
Ανέφερε ότι υπήρχε παρουσίαση από Blackrock 5 Δεκεμβρίου του 2016 προς την Επιτροπεία που αφορούσε κατάλογο για 13 κύριες πλατφόρμες που δραστηριοποιούνταν στην Ευρώπη (Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία) μεταξύ των οποίων η Altamira και που είχαν σχέση με το χαρτοφυλάκιο του Συνεργατισμού.
 
Αναφορικά με την αμοιβή της Altamira, ο κ. Διονυσίου είπε ότι από ότι έχει πληροφορηθεί το όλο κόστος για την 10ετία είναι περίπου €350 με €355 εκ. εκ., εξαιρουμένου του ΦΠΑ, και από αυτά περίπου €180 εκ. ήταν τα διαχειριστικά έξοδα της λειτουργίας της μονάδας, προσθέτοντας ότι το καθαρό ποσό ήταν €240 εκ. για την 10ετία ή €1,7-€1,8 εκ. το μήνα περίπου €20 εκ. τον χρόνο (management fee).
 
Είπε ότι τους πρώτους οκτώ μήνες της έχει καταβληθεί ένα ποσό περίπου €25 εκ. που καλύπτει το management fee και το success fee με έσοδα σε μετρητά περίπου €200 εκ. μέσω πωλήσεως ακινήτων και αποπληρωμών.
 
Συνεργασία με δικηγορικά γραφεία
Αναφέροντας ότι όταν η τράπεζα στόχευε να μπει στο χρηματιστήριο ετοιμάστηκε ένα ενημερωτικό δελτίο και για αυτό εκτός από το ότι πλήρωσε σε ειδικούς για να το ετοιμάσουν πλήρωσε και τρία δικηγορικά γραφεία για να εξετάσουν κατά πόσον υπήρχαν ή όχι νομικά προβλήματα, ο Πρόεδρος της Επιτροπής ρώτησε τον κ. Διονυσίου να του αναφέρει κατά ποσό το κόστος πληρωμής των νομικών συμβούλων ήταν €1 εκ., ο κ. Διονυσίου είπε ότι δεν θυμάται.
 
Ο κ. Διονυσίου είπε ότι λόγω του θέματος με την επιστροφή των τόκων έγινε ο λεγόμενος διαγνωστικός έλεγχος για όλες τις νομικές υποθέσεις που είχε εναντίον της η τράπεζα και ήταν χιλιάδες, ενώ η διάρκεια της συνεργασίας αυτής ήταν για τέσσερις μήνες

26/09/2018
Κατέθεσε: Όμηρος Πισσαρίδης
 

Υπήρχε κατεύθυνση από τον ΕΕΜ για εξεύρεση πλατφόρμας διαχείρισης των ΜΕΔ

Η γενική κατεύθυνση που έδινε που ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (ΕΕΜ) ήταν η εξεύρεση πλατφόρμας διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων (ΜΕΧ) του κυπριακού τραπεζικού συστήματος, δήλωσε ο Όμηρος Πισσαρίδης, Γενικός Διευθυντής της Axia Venture Group Ltd, καταθέτοντας σήμερα στην Ερευνητική Επιτροπή σε σχέση με την κατάρρευση του Συνεργατικού Πιστωτικού Συστήματος.
 
Ο κ. Πισσαρίδης είπε πως η Axia ήταν σύμβουλος της Αλταμίρα σε σχέση με τη κοινοπραξία με το Συνεργατισμό και η συνεργασία των δύο πρώτων τερματίστηκε με την έναρξη της κοινοπραξίας.
 
Ο κ. Πισσαρίδης επεσήμανε πως η Αλταμίρα είναι από τους καλύτερους και μεγαλύτερους διαχειριστές ΜΕΧ.
 
Στην κατάθεσή του, αναφέρθηκε στο τρόπο με τον οποίο έγινε η επαφή με την Αλταμίρα. Όπως εξήγησε, η Απόλλο, η οποία ήταν μεγαλομέτοχος της Αλταμίρα κατά 28%, επικοινώνησε με την Axia και εξέφρασε ενδιαφέρον για τον τομέα των ΜΕΧ στην Κύπρο. Σύμφωνα με τον μάρτυρα, τότε η Απόλλο εξέταζε και η ίδια την πιθανότητα εξαγοράς χαρτοφυλακίου σε τράπεζες και όταν ήρθε για πρώτη φορά στην Κύπρο, τον Δεκέμβριο του 2015, είχε συναντήσεις μόνο με την Τράπεζα Κύπρου και την Ελληνική.
 
Η Απόλλο ήταν μεγαλομέτοχος της Αλταμίρα οπότε είχε και συμφέρον να προωθήσει την Αλταμίρα στην Κύπρο, σημείωσε.
 
Είδαν επίσης τον Υπουργό Οικονομικών καθώς, σύμφωνα με τον κ. Πισσαρίδη, η Απόλλο ήθελε να σχηματίσει άποψη για την πορεία της κυπριακής οικονομίας και πέραν του τομέα των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων, ενδιαφερόταν και για την ιδιωτικοποίηση της Cyta και άλλα projects. Η συζήτηση, συμπλήρωσε, αφορούσε όλες τις τράπεζες, ιδίως την Τράπεζα Κύπρου που είχε μεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο ΜΕΧ.
 
«Ο κ. Υπουργός μας άκουσε πολύ προσεκτικά. Ήταν ήδη εις γνώσιν μας και από τις εκθέσεις των εποπτών και από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό ότι προωθούνταν τέτοια σχέδια και ήταν προς το συμφέρον όλων των τραπεζών να βρεθεί μια πλατφόρμα διαχείρισης για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια» είπε ο κ. Πισσαρίδης.
 
Από τους επόπτες, συνέχισε -διευκρινίζοντας ότι εννοεί τον ΕΕΜ- υπήρχε αυτή η κατεύθυνση και «το γνώριζαν τόσο η Axia, όσο και ο Υπουργός και η Απόλλο. Αναφέρομαι στις γενικές κατευθύνσεις που έδιναν προς τα έξω. Αυτά τα βλέπαμε μέσω του Τύπου, της Κεντρικής Τράπεζας και του δικού μας τμήματος ανάλυσης που είχε συχνές επαφές με τις τράπεζες. Και επίσης αναφέρονταν και σε συναντήσεις που είχαμε με την αντιπροσωπεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην Κύπρο, με το Σύνδεσμο Τραπεζών στην Κύπρο. Αναφέρθηκε η ανάγκη για κάτι τέτοιο ακόμα και από την Ανεξάρτητη Επιτροπή για το μέλλον του κυπριακού τραπεζικού συστήματος, ότι θα ήταν μια καλή λύση. Οπότε ήταν γνωστό ότι αυτό θα ήταν κάτι που θα εξυπηρετούσε το τραπεζικό μας σύστημα».
 
Ο κ. Πισσαρίδης είπε ότι ο Υπουργός Οικονομικών τους παρότρυνε να έχουν συναντήσεις με όλες τις τράπεζες και να συζητήσουν κατευθείαν μαζί τους για τα περιθώρια συνεργασίας που υπήρχαν.
 
Η συνάντηση με τον Συνεργατισμό, έγινε σε δεύτερη επίσκεψη των εκπροσώπων της Απόλλο στην Κύπρο, τον Φεβρουάριο του 2016, κατά την οποία είδαν ξανά την Τράπεζα Κύπρου και την Ελληνική. Σύμφωνα με τον μάρτυρα, αυτή ήταν η πρώτη φορά που ήρθε η Αλταμίρα στην Κύπρο. «Ήταν προκαταρκτικό το ταξίδι, δεν τέθηκε ακόμα θέμα δημιουργίας πλατφόρμας ή κοινοπραξίας των δύο στην Κύπρο. Ήταν ευκαιρία να ακούσουν η μία την άλλη» είπε. Στη συνάντηση πήραν μέρος από πλευράς Συνεργατισμού, οι Νικόλας Χατζηγιάννης, Βαρνάβας Κουρουνάς και Δημήτρης Φιλιππίδης.
 
Είπε πως ο ίδιος τηλεφώνησε στον Νικόλα Χατζηγιάννη, τον οποίο γνώριζε από προηγουμένως όταν εργαζόταν στη Λαϊκή, για να τον ενημερώσει ότι η Απόλλο και η Αλταμίρα θα έρχονταν στην Κύπρο. Ο Νικόλας Χατζηγιάννης «έκρινε ότι ήταν καλό να γίνει συνάντηση και έφερε τους υπαλλήλους που έκρινε ότι έπρεπε να ήταν παρόντες» πρόσθεσε ο μάρτυρας.
 
Ο μάρτυρας απέδωσε το μεγάλο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ της πρώτης επαφής της Συνεργατικής με την Αλταμίρα τον Φεβρουάριο του 2016 και της υπογραφής της τελικής συμφωνίας για την κοινοπραξία στις 3 Ιανουαρίου 2018, σε ασυμφωνίες στο ΔΣ της Συνεργατικής τόσο σε σχέση με την κατεύθυνση που έπρεπε να ακολουθήσουν όσο και επί της διαδικασίας.
 
Είπε ακόμα πως από ένα σημείο και μετά ο ρόλος της Axia «ακολούθησε φθίνουσα πορεία», καθώς τη θέση της πήραν άλλοι σύμβουλοι πιο εξειδικευμένοι. Επίσης, πρόσθεσε, η Αλταμίρα και ο Συνεργατισμός ανέπτυξαν μια καλή σχέση.
 
Σε ό,τι αφορά τη γνωριμία του με τον Υπουργό Οικονομικών, ο Όμηρος Πισσαρίδης είπε ότι αυτή ξεκίνησε σε επαγγελματικό επίπεδο και εξελίχθηκε με την πάροδο του χρόνου σε πιο φιλική σχέση.
 
Αναφορικά με τη σχέση της Axia με την Ελληνική Τράπεζα, είπε πως ήταν σύμβουλος το 2013 στην αύξηση κεφαλαίου της Ελληνικής και το 2015 μαζί με τη Deutsche Bank στο rights issue.
 
Ενώπιον της Επιτροπής ολοκλήρωσε σήμερα την κατάθεσή του και ο πρώην Ανώτερος Διευθυντής τραπεζικών δραστηριοτήτων ΣΚΤ, Mάριος Παπαδόπουλος, ο οποίος σήμερα εργάζεται στην Κυπριακή Εταιρεία Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων (ΚΕΔΙΠΕΣ). Η μαρτυρία του κ. Παπαδόπουλου ολοκληρώθηκε με κατάθεση εγγράφων.

26/09/2018

Κατάθεσε: Βαρνάβας Κουρουνάς

Στους 1.156 οι συνολικοί λογαριασμοί που συνδέονται με πολιτικά εκτεθειμένα πρόσωπα

Στους 1.156 ανέρχονται συνολικά οι λογαριασμοί (εξυπηρετούμενοι και μη) που συνδέονται με Πολιτικά Εκτεθειμένα Πρόσωπα, δήλωσε ο Βαρνάβας Κουρουνάς στη συμπληρωματική του κατάθεσή του ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού.
 
Ο κ. Κουρουνάς, πρώην Ανώτερος Διευθυντής στη Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα και νυν Εκτελεστικός Διευθυντής της Altamira Asset Management Cyprus, ανέφερε ακόμη ότι από αυτούς τους λογαριασμούς, οι 623 σχετίζονται με μη εξυπηρετούμενα δάνεια ΠΕΠ, με τον ορισμό των ΠΕΠ να περιλαμβάνει μέχρι και κοινοτάρχες.
 
Όπως είπε, στις 31 Αυγούστου του 2018, υπήρχαν μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις ύψους €146 εκατομμυρίων που συνδέονται με ΠΕΠ.
 
Σύμφωνα με τον ίδιο, από αυτά τα ποσά, τα €54 εκ. έχουν αναδιαρθρωθεί, τα €11 εκ. είναι σε διαδικασία αναδιάρθρωσης, και €54 εκ. έχουν τερματιστεί και μεταφέρθηκαν στη διεύθυνση ανάκτησης για λήψη νομικών μέτρων, ενώ ένα ποσό €5,5 εκ. εκκρεμεί για χειρισμό.
 
€1,9 εκατομμύριο μηνιαίως για την Αλταμίρα

Απαντώντας σε ερωτήσεις για την επιλογή της ισπανικής Αλταμίρα για τη διαχείριση των ΜΕΧ του Συνεργατισμού, ο κ. Κουρουνάς είπε πως ο ίδιος, αν και του ζητήθηκε να κάνει παρουσιάσεις στην Επιτροπεία της ΣΚΤ, τόσο ο ίδιος όσο και άλλα στελέχη της Ανώτατης Διεύθυνσης Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων (ΑΔΜΕΧ) δεν συμμετείχαν στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων για συνεργασία με την Αλταμίρα.

Σε ερώτηση για τις απολαβές της Αλταμίρα, ο κ. Κουρουνάς είπε πως η εταιρεία λάμβανε 1.9 εκ. τον μήνα ως διοικητικό τέλος, που αντιστοιχούσε στα έξοδα της ΑΔΜΕΧ αν λειτουργούσε την ΣΚΤ. Είπε πως η ΑΔΜΕΧ με το προσωπικό της μεταφέρθηκε στην Αλταμίρα, η οποία έφερε επιπλέον προσωπικό 25 ατόμων.
 
Σημείωσε ακόμη πως για την επιλογή της Αλταμίρα είχε συσταθεί ομάδα έργου με επικεφαλής τον 2^ο εκτελεστικό αξιωματούχο της ΣΚΤ και τη συμμετοχή της μονάδας διαχείρισης κινδύνων, ενώ είχε ζητηθεί και η βοήθεια της PwC.

Είπε τέλος πως την συνεργασία με την Altamira πρότεινε στην ΣΚΤ η εταιρεία παροχής επενδυτικών υπηρεσιών Axia Ventures.
 

26/09/2018

Κατάθεσε: Αντώνης Πασχαλίδης

"Η ΕΚΤ ήθελε να κλείσει τον Συνεργατισμό"

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ήθελε να κλείσει τον Συνεργατισμό, δήλωσε ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού ο πρώην Υπουργός Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, Αντώνης Πασχαλίδης.

«Κάποιοι στην ΕΕ πίεζαν πάρα πολύ την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου και το Υπουργείο Οικονομικών και για κάποιους λόγους ήθελαν να το βγάλουν από τη μέση, η ΕΚΤ», ανέφερε στη κατάθεσή του ο κ. Πασχαλίδης, ο οποίος υπό τη ιδιότητά του ως Υπουργός Εμπορίου από τον Φεβρουάριο του 2018 μέχρι τον Αύγουστο του του 2011, ήταν πολιτικός προϊστάμενος του Συνεργατισμού.
 
Όταν ρωτήθηκε από τον Πρόεδρο της Επιτροπής, Γεώργιο Αρέστη, αν κατέχει συγκεκριμένα στοιχεία για αυτή την θέση, ο κ. Πασχαλίδης παρέπεμψε στην ΚΤΚ.

«Είναι η ταπεινή μου γνώμη, το 2013 ή τώρα, εάν εφαρμόσουν ότ,ι εφαρμόστηκε για τον Συνεργατισμό, στην Ελλάδα, στην Πορτογαλία στην Ισπανία, στη Ιταλία, οι μισές τράπεζες δεν θα υπάρχουν. Επέλεξαν να το κάνουν στην Κύπρο», είπε ο κ. Πασχαλίδης, αναγνωρίζοντας ωστόσο ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί εκμεταλλεύτηκαν «τα λάθη, τις αδυναμίες και τα λοιπά», που υπήρχαν στον Συνεργατισμό.

Σημείωσε όμως ότι ο Συνεργατισμός δεν είχε μεγαλύτερα προβλήματα από τις εμπορικές τράπεζες.

Αιχμές για την επιλογή της διεύθυνσης

Λέγοντας ότι η Τράπεζα Κύπρου είχε προβλήματα και ήταν «άρρωστη», ο κ. Πασχαλίδης είπε πως η τράπεζα επέλεξε να φέρει έναν «διεθνούς εμβέλειας τραπεζίτη», τον Τζον Πάτρικ Χούρικαν για να αναλάβει τη διεύθυνση της τράπεζας και να βάλει τα πράγματα στη σειρά, όπως είπε.

«Ο Συνεργατισμός έφερε τον Χατζηγιάννη, τι σχέση έχει;» διερωτήθηκε.

Όταν του έγινε παρατήρηση για κριτική για τη οποία δεν ρωτήθηκε, ο κ. Πασχαλίδης είπε πως «δεν είναι θέμα κριτικής, αλλά θέμα γεγονότων. «Από την ημέρα που ήρθε, υπήρχαν ΜΕΔ τι έκανε η διοίκηση; Έστειλαν επιστολές σε όλους διεκδίκησαν το λαβείν τους;».

Ωστόσο, είπε πως ενώ τα ΜΕΔ ήταν το σημαντικότερο ζήτημα, το κύριο θέμα και στην Κυβέρνηση, και στη Βουλή και στον Τύπο «ήταν να προστατεύσουμε την πρώτη κατοικία, έγινε σλόγκαν όλων».

«Εγώ δεν είμαι εναντίον να κάνεις κοινωνική πολιτική, η συντριπτική πλειοψηφία των δανείων είχαν υποθήκη την πρώτη κατοικία. Δηλαδή ζητούσαν η Κυβέρνηση όλα τα κόμματα ο Τύπος όλος, έστελναν μήνυμα σε όλους αυτούς που χρωστούσαν και έλεγαν μη πληρώσετε», είπε.

Το ΥΠΟΙΚ υποβάθμιζε τις κεφαλαιακές ανάγκες του Συνεργατισμού

Ερωτηθείς για επιστολή που ο ίδιος απέστειλε τον Μάιο του 2011 στον τότε Υπουργό Οικονομικών, Χαρίλαο Σταυράκη, μεταφέροντάς τού τις ανησυχίες του για συμπερίληψη του Συνεργατισμού στα τεστ αντοχής της ΕΚΤ το 2012, ο κ. Πασχαλίδης είπε πως έγινε και συνάντηση στο ΥΠΟΙΚ και ότι ο ίδιος είχε υιοθετήσει τις θέσεις του Διοικητή και πρόσθεσε ότι υπήρχε μια αντίληψη από το ΥΠΟΙΚ ότι ο Διοικητής «υπερβάλλει».

Ο κ. Αρέστη έθεσε στον κ. Πασχαλίδη τις επανειλημμένες επιστολές που απέστειλε ο Αθανάσιος Ορφανίδης στον  ίδιο για το κεφαλαιακό έλλειμμα του Συνεργατισμού. Ο κ. Πασχαλίδης είπε πως ενημέρωσε και το Υπουργικό και τον Υπουργό Οικονομικών, ο οποίος, όπως είπε, δεν μιλούσε με τον τότε Διοικητή.
 
«Ήταν γνωστό ότι ο Ορφανίδης δεν τα πήγαινε καλά με τον Σταυράκη ούτε με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, εγώ πάντοτε έλεγα στον Ορφανίδη ότι είσαι ο Κεντρικός Τραπεζίτης πρέπει να δείχνεις σεβασμό και να ακούς τις απόψεις της κυβέρνησης. Την ίδια στιγμή έλεγα στον ΥΠΟΙΚ ότι πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη τον Κεντρικό Τραπεζίτη. Εν πάση περιπτώσει δεν ήταν καλές οι σχέσεις τους μέχρι τέλους», είπε.

Εκθέσεις για έγκριση στο Υπουργικό

Ερωτηθείς αν οι οικονομικές εκθέσεις του Συνεργατισμού που τίθεντο ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου ελέγχονταν αφού περιείχαν και σοβαρά ζητήματα, ο κ. Πασχαλίδης είπε πως δεν γινόταν ουσιαστική συζήτηση εκτός και αν τίθετο κάτι συγκεκριμένο.

Ο Υπουργός Εμπορίου δεν είχε ουσιαστικό εποπτικό έλεγχο. Ήμουν ο πολιτικός προϊστάμενος, ο σύνδεσμος που μετέφερε τις πολιτικές θέσεις της κυβέρνησης στον Συνεργατισμό, κατέληξε.  

25/09/2018

Κατέθεσε: Βαρνάβας Κουρουνάς

"Προέκριναν Altamira οι επόπτες της ΣΚΤ για πιο δραστικές λύσεις σε ΜΕΧ"

Οι επόπτες προέκριναν την πλατφόρμα της Altamira για την επίλυση του προβλήματος των Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων (ΜΕΧ) στον Συνεργατισμό καθώς «ζητούσαν πλέον πολύ πιο γρήγορες λύσεις και πιο δραστικές» ανέφερε σήμερα ο Βαρνάβας Κουρουνάς, πρώην Ανώτερος Διευθυντής της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας (ΣΚΤ).
 
Καταθέτοντας ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής σχετικά με την Κατάρρευση του Συνεργατικού Πιστωτικού Συστήματος, ο κ. Κουρουνάς είπε ακόμη ότι το πρόβλημα των ΜΕΧ στον Συνεργατισμό ήταν σημαντικό, αλλά αυτό το πρόβλημα αφορούσε ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα.
 
Αναφέρθηκε επίσης στις διαφοροποιήσεις του χαρτοφυλακίου του Συνεργατισμού σε σχέση με τις εμπορικές τράπεζες και είπε ότι παρά τον μεγάλο αριθμό αναδιαρθρώσεων, ο Συνεργατισμός δεν οδηγήθηκε στη σημαντική μείωση του ποσοστού των ΜΕΧ.
 
Καταθέτοντας σήμερα ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής, είπε ότι μεταφέρθηκε το 2015 στην Ανώτερη Διεύθυνση Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων (ΜΕΧ) της της ΣΚΤ, η οποία δημιουργήθηκε για να διαχειριστεί τα δάνεια σε καθυστέρηση, ενώ τον Ιανουάριο του 2018 μεταφέρθηκε στην Altamira, όπου κατέχει τη θέση του Διευθυντή.
 
Ανέφερε εξάλλου ότι όταν ανέλαβε το 2015, η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών εξέδωσε νέα οδηγία για την ταξινόμηση των ΜΕΧ και υπήρχαν αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των ΜΕΧ. Από το 2015, ο τρόπος υπολογισμού των ΜΕΧ ήταν ίδιος με αυτόν του 2017 και 2018, συμπλήρωσε, ενώ ανέφερε ότι όλες οι τράπεζες θα έπρεπε να εφαρμόζουν την ίδια οδηγία.
 
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε ο κ. Κουρουνάς, όταν ανέλαβε το 2015 το ποσοστό των ΜΕΧ στο Συνεργατισμό ήταν κοντά στο 60%, ανέρχονταν σε €7,3 δις ενώ υπήρχαν 108 χιλιάδες λογαριασμοί.
 
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση του Προέδρου της Ερευνητικής Επιτροπής, την 31 Δεκεμβρίου 2017 οι ΜΕΧ ανέρχονταν σε €6,4 δις. Η μείωση σε απόλυτους αριθμούς ανέρχεται σε €1,2 δις σε σχέση με την κορύφωση το τέλος του 2015, όταν ανήλθαν σε €7,6 δις, συμπλήρωσε, ενώ είπε ότι το ποσοστό τους μειώθηκε στο 56-57% του συνόλου.
 
Σε παρατήρηση του κ. Αρέστη ότι οι ΜΕΧ δεν μειώθηκαν πολύ, ο κ. Κουρουνάς αναφέρθηκε σε μια σειρά από λόγους, όπως το ότι συνεχίστηκε η δημιουργία των ΜΕΧ τις χρονιές 2015, 2016 και 2017. Πρόσθεσε ότι αν και τα ΜΕΧ μειώθηκαν σε απόλυτους αριθμούς, την ίδια ώρα μειώθηκαν και οι συνολικές χορηγήσεις, με αποτέλεσμα το ποσοστό να είναι πιο μικρό.
 
Ο Γεώργιος Αρέστης ανέφερε εξάλλου ότι από πληροφόρηση που έχει η Ερευνητική Επιτροπή από γυναίκα πολίτη, η αναδιάρθρωση του δανείου της πήρε περίπου τρία χρόνια. Απαντώντας, ο κ. Κουρουνάς ανέφερε ότι χωρίς να γνωρίζει λεπτομέρειες, τέτοιες περιπτώσεις πιθανόν να οφείλονται στο ότι δεν υπήρξε κατάληξη σε συμφωνημένη λύση με την τράπεζα.
 
Είπε εξάλλου ότι το 2014 έγιναν περίπου €400 εκ. αναδιαρθρώσεις ενώ όταν ανέλαβε ο ίδιος, οι επόπτες του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) ζήτησαν αύξηση του ρυθμού αναδιαρθρώσεων. Ακολούθως, είπε, η τράπεζα κατάφερε το 2015 να πραγματοποιήσει €1 δις αναδιαρθρώσεις και €1,2 δις το 2016.
 
Όπως εξήγησε ο κ. Κουρουνάς, το γ’ τρίμηνο του 2015 η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου είχε θέσει στόχο κάθε τρίμηνο να γίνεται αναδιάρθρωση του 7% του χαρτοφυλακίου της τράπεζας με καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών. Ακολούθως, είπε ότι ο στόχος αυξήθηκε στο 10% με την Συνεργατική να πετυχαίνει τον στόχο κατά 140%. Συνέχισε, λέγοντας ότι το 2016, η ΚΤΚ ανέβασε τον στόχο των αναδιαρθρώσεων στο 15%, με την Συνεργατική να τον επιτυγχάνει κατά 92% ή €1,2 δις.
 
Μεταξύ 2015-2017, ο κ. Κουρουνάς ανέφερε ότι η τράπεζα προχώρησε συνολικά σε €3 δις αναδιαρθρώσεις, €800 εκ. εισπράξεις μετρητών και €220 εκ. ανταλλαγές ακινήτων έναντι δανείων. Σε απόλυτους αριθμούς είπε ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια μειώθηκαν κατά 1,3 δις περίπου από το 2015.
 
Ερωτηθείς από την κ. Αρέστη για την πίεση που ασκούσαν οι ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές για τη μείωση των ΜΕΧ, ο κ. Κουρουνάς είπε ότι το 2015 και 2016 οι στόχοι που είχαν τεθεί αφορούσαν την επίτευξη των αναδιαρθρώσεων και όχι στη μείωση των ΜΕΧ, αν και επιδίωκαν να μειωθούν τα ΜΕΧ το συντομότερο δυνατό.
 
Τον Αύγουστο του 2017, συνέχισε, η ΚΤΚ έθεσε ως στόχο τη μείωση των ΜΕΧ στο Συνεργατισμό κατά 25% εντός επταμήνου, ενώ ο στόχος μέχρι τέλος του 2017 ήταν η μείωση να ανέλθει στα €800 εκ. Ο στόχος αυτός όχι μόνο επιτεύχθηκε, αλλά ξεπεράστηκε είπε ο κ. Κουρουνάς.
 
Ως προς τα εμπόδια για τη μείωση των ΜΕΧ, είπε εξάλλου ότι τα δύο από τα τέσσερα εργαλεία που προβλέπονταν από την σχετική ευρωπαϊκή οδηγία που εκδόθηκε τέλη 2016-αρχές του 2017, δεν ήταν στη διάθεση της τράπεζας. Εξήγησε ότι τα εργαλεία αυτά είναι οι αναδιαρθρώσεις, η ανταλλαγή ακινήτων έναντι χρεών, οι εκποιήσεις και η πώληση ή τιτλοποίηση δανείου και είπε ότι κατά την περίοδο 2015-2017 τα δύο τελευταία εργαλεία ήταν απενεργοποιημένα.
 
Ανέφερε ακόμη ότι η Συνεργατική καλούνταν να διαχειριστεί ένα χαρτοφυλάκιο λιανικής τραπεζικής με 108 χιλιάδες λογαριασμούς και μικρά δάνεια, κατά μέσο όρο. Αυτό απαιτούσε πολύ προσπάθεια και χρόνο και δεν ήταν δυνατό να ολοκληρωθεί σε ένα χρόνο, συμπλήρωσε. Οι αναδιαρθρώσεις που έγιναν κατά την τριετία αφορούσαν 30 χιλιάδες λογαριασμούς, είπε.
 
Ερωτηθείς σχετικά με την Altamira, ο κ. Κουρουνάς είπε εξάλλου ότι ως Διευθυντής είχε υπό την ευθύνη του τέσσερεις διευθύνσεις, με το προσωπικό να αριθμεί 520 άτομα. Ο κ. Αρέστης διερωτήθηκε στο σημείο αυτό γιατί ποιόν λόγο δεν μπορούσε αυτή η ομάδα να συνεχίσει να λειτουργεί αποτελεσματικά, με κάποια ενίσχυση από συμβούλους.
 
Απαντώντας, ο κ. Κουρουνάς είπε ότι οι επόπτες προέκρινα την πλατφόρμα της Altamira για την επίλυση του προβλήματος για διάφορους λόγους. «Ζητούσαν πλέον πολύ πιο γρήγορες λύσεις και πιο δραστικές» συμπλήρωσε. Πρόσθεσε ότι μια ξένη εταιρεία φέρνει τεχνογνωσία και εμπειρία που δεν έχει η τράπεζα, ενώ την ίδια ώρα η τράπεζα μεταφέρει ένα σημαντικό κομμάτι του κινδύνου εκτός.
 
Όσον αφορά την απόδοση της Altamira από τον Ιανουάριο μέχρι τον Αύγουστο του 2018, είπε ότι στη διαχείριση ακινήτων η κοινοπραξία πέτυχε πωλήσεις ύψους €72 εκ. (αύξηση κατά 257% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2017), ενώ στο κομμάτι της απόκτησης ακινήτων έναντι χρεών η βελτίωση ανήλθε σε 306% (€244 εκ. το οκτάμηνο του 2018 έναντι 60 εκ. την ίδια περίοδο το 2017).
 
Σημείωσε ότι κατά την περίοδο του οκταμήνου του 2018 η κοινοπραξία πέτυχε 940 εκ. ανακτήσεις (αναδιαρθρώσεις, εξοφλήσεις κλπ). Αυτό σύμφωνα με τον κ. Κουρουνά είναι μια αύξηση 35% σε σχέση με το 2017.
 
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση του μέλους της Ερευνητικής Επιτροπής Γεώργιου Χαραλάμπους, ο κ. Κουρουνάς ανέφερε ότι ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίστηκαν ήταν η επανεμφάνιση προβλημάτων σε αναδιαρθρωμένα δάνεια.
 
Όσον αφορά τη μεταφορά κόκκινων δανείων εκτός ισολογισμού, ο κ. Χαραλάμπους παρατήρησε ότι «ήταν μια λογιστική πράξη διαγραφής» που έριξε τις ΜΕΧ σε απόλυτους αριθμούς στο 58% μετά το 2015.
 
Πάντως ο κ. Κουρουνάς είπε ότι από το 2017 άλλαξε ο στόχος και η νέα κατεύθυνση από τους επόπτες ήταν η τράπεζα να μην επιδιώκει μόνο αναδιαρθρώσεις δανείων, αλλά και εισπράξεις μετρητών και ανταλλαγή ακινήτων έναντι χρεών.
 
Η κατάθεση του Βαρνάβα Κουρουνά έχει οριστεί να συνεχιστεί αύριο, Τετάρτη στις 9.45 πμ.

25/09/2018

Κατέθεσε: Ερωτόκριτος Χλωρακιώτης

"Η κατάσταση στον Συνεργατισμό δεν ήταν χειρότερη από τις τράπεζες"

Η κατάσταση στον Συνεργατισμό όσον αφορά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια δεν ήταν χειρότερη από τις εμπορικές τράπεζες, η οποία ήταν συνέπεια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης που επηρέασε και την Κύπρο, υποστήριξε σήμερα ο Ερωτόκριτος Χλωρακιώτης, καταθέτοντας ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για τη κατάρρευση του Συνεργατισμού.
 
Στην πολύωρη κατάθεσή του, ο κ. Χλωρακιώτης, ο οποίος διατέλεσε αρχικά έφορος Συνεργατικής Ανάπτυξης και στη συνέχεια Γενικός Διευθυντής της τότε Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2013, σημείωσε πως εδώ και πέντε χρόνια ο ίδιος κατασυκοφαντήθηκε και λοιδορήθηκε.
 
«Εγώ δεν είμαι όπως τους άλλους μάρτυρες. Εγώ για πέντε χρόνια έχω λοιδορηθεί έχω κατασυκοφαντηθεί, αλλά για κάποια θέματα πιστεύω ότι θα έχω το δικαίωμα να αναφερθώ για να ακούσει ο κόσμος και κάποιες αλήθειες», είπε.
 
Ερωτηθείς για το πρόβλημα με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ), ο κ. Χλωρακιώτης είπε πως μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008 επηρεάστηκε και η Κύπρος, και κατά συνέπεια οι εμπορικές τράπεζες και ο Συνεργατισμός, που είχε μια πελατειακή βάση που υπερέβαινε την πλειοψηφία του λαού, όπως είπε.
 
Απαντώντας σε ερώτηση για τη διαχείριση των ΜΕΔ, ο κ. Χλωρακιώτης υποστήριξε ότι η εικόνα δεν ήταν διαφορετική από τις τράπεζες.
 
«Μα για να μπορέσει κανείς να δει τις πραγματικότητες πρέπει να κάνει σύγκριση με τις εμπορικές τράπεζες. Σε ποιά κατάσταση βρέθηκαν οι τράπεζες και σε ποιά κατάσταση βρέθηκε το Συνεργατικό Κίνημα. Οι τράπεζες βρέθηκαν σε καλύτερη θέση από το Συνεργατικό Κίνημα; Δεν νομίζω ότι αυτές οι ζημιές προήλθαν διότι όποιος δανείζετο στον Συνεργατισμό ήταν δανεικά και αγύριστα», είπε.
 
Αναφέρθηκε και στην Ελληνική Τράπεζα, η οποία μετά την απορρόφηση του καλού μέρος του Συνεργατισμού θα μειώσει τα ΜΕΔ της από 55% στο 25%, όπως είπε.
 
Σε άλλο σημείο των απαντήσεών του, ο κ. Χλωρακιώτης άφησε να νοηθεί ότι η κατάσταση σε σχέση με την διαχείριση των ΜΕΔ ήταν καλύτερη από τηn αντίστοιχη της νέας διεύθυνσης του Συνεργατισμού μετά το 2013.
 
«Εγώ συγκρίνω τί κάναμε εμείς πριν το 2013 και αυτοί που πήγαν με ένα στρατό ολόκληρο για να αντιμετωπίσουν το θέμα των ΜΕΔ, αυτοί που ανέλαβαν», είπε, και συμπλήρωσε: "Είδαμε εδώ και πέντε χρόνια πού οδηγήθηκε η μείωση των ΜΕΔ και νομίζω ότι οι συνθήκες της οικονομίας είναι τουλάχιστον κατά τι καλύτερες από την περίοδο που ζούσαμε εμείς κατά την κρίση».
 
Αναγνώρισε επίσης πως οι δανειοδοτήσεις γίνονταν στη βάση της αξίας της εξασφάλισης και όχι της δυνατότητας αποπληρωμής, κάτι, που όπως είπε, ίσχυε και στις τράπεζες. Αναγνώρισε και τα προβλήματα εποπτείας, διακυβέρνησης, πιστοληπτικής πολιτικής, την απουσία συστημάτων παρακολούθησης ως ζητήματα που συνέτειναν στην κρίση, αλλά σημείωσε πως με τη διάρθρωση των ΣΠΙ, την αυτόνομη πολιτική του κάθε ιδρύματος, αλλά και τα μεγέθη των πιστωτικών ιδρυμάτων δεν θα μπορούσαν να εφαρμοστούν εκτεταμένες αλλαγές.
 
Αυτόνομη πολιτική των ΣΠΙ

Απαντώντας σε ερωτήσεις για το ποιός καθόριζε την πολιτική παραχώρησης δανείων, ο κ. Χλωρακιώτης είπε πως βάσει του νόμου περί συνεργατικών εταιρειών, που τροποποιήθηκε το 1985, ο Έφορος μπορούσε μόνο να απορρίψει πολιτικές των ΣΠΙ μόνο σε περίπτωση που υπήρχαν παρατυπίες και ότι η δανειοδοτική πολιτική ήταν αρμοδιότητα των Συμβουλίων των ΣΠΙ και όχι του Εφόρου.

Οι προειδοποιήσεις Αθανάσιου Ορφανίδη

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Γιώργος Αρέστη έθεσε στον κ. Χλωρακιώτη τις επιστολές που του απέστειλε το 2011 ο τότε Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, Αθανάσιος Ορφανίδης, για τα κεφαλαιακά ελλείμματα στον Συνεργατισμό.

Απαντώντας, ο κ. Χλωρακιώτης είπε πως ο Συνεργατισμός μέχρι το 2011 λειτουργούσε ως ενώσεις προσώπων και δεν χρειάζονταν κεφάλαια για τη λειτουργία τους, για να σημειώσει, ωστόσο, ότι με υποδείξεις του Εφόρου τα Συνεργατικά μετέφεραν την κερδοφορία τους στα αποθεματικά τους, υπενθυμίζοντας πως το συνεργατικό κίνημα είχε φτάσει το 2013 να έχει ρευστότητα €1 δις που ήταν κατατεθειμένη στην ΕΚΤ.

Ερωτηθείς για τις επισημάνσεις του κ. Ορφανίδη σε επιστολή ημερομηνίας 22 Φεβρουαρίου 2011 για δωρεές της ΣΠΕ Στροβόλου ύψους €350.000, ενώ είχε μεγάλο κεφαλαιακό έλλειμμα, ο κ. Χλωρακιώτης είπε πως ο ίδιος όταν προήδρευε σε Συνελεύσεις ΣΠΙ τους προέτρεπε να περιόριζαν τις δαπάνες για δωρεές πιο κάτω από το 7,5% των κερδών τους, που τους επέτρεπε ο νόμος, διότι οι καιροί ήταν δύσκολοι, όπως είπε.
 
Σημείωσε, ωστόσο, πως ο ίδιος μπορούσε μόνο να πείσει και όχι να υποχρεώσει, αφού η Γενική Συνέλευση του κάθε ΣΠΙ λάμβανε αυτές τις αποφάσεις.
 
Ερωτηθείς για νέα επιστολή του κ. Ορφανίδη ότι ο Δημήτρης Σταύρου, τότε Πρόεδρος της Επιτροπείας της ΣΚΤ ήταν ακατάλληλος, ο κ. Χλωρακιώτης είπε πως γνώριζε την επιστολή για να προσθέσει πως τα μέτρα τα έπαιρνε το Συμβούλιο και όχι ο ίδιος ως Γενικός Διευθυντής.
 
Θα έκλεινε ο Συνεργατισμός

Ερωτηθείς για επιστολή του Αθανάσιου Ορφανίδη στις 7 Νοεμβρίου του 2011 ότι η ΣΠΕ Στροβόλου θα έπρεπε να καλύψει το κεφαλαιακό έλλειμμά της, ύψους €65,7 εκατομμυρίων, διαφορετικά να αποσυνδεθεί από τον Κεντρικό Φορέα, αφού το έλλειμμα αυτό αποτελούσε το ένα τρίτο του συνολικού ελλείμματος του Συνεργατισμού, ο κ. Χλωρακιώτης είπε πως εκφράστηκαν αντιρρήσεις σε συνάντηση του Συμβουλίου με τον κ. Ορφανίδη.
 
Αν ανακοινώνετο η αποσύνδεση της ΣΠΕ Στροβόλου από τον Κεντρικό Φορέα, «αυτό που συνέβη τον Ιούνιο (του 2018) θα συνέβαινε και τότε», είπε ο κ. Χλωρακιώτης και απαντώντας σε διευκρινιστική ερώτηση του κ. Αρέστη εξήγησε ότι εννοεί «το κλείσιμο του Συνεργατισμού».
 
Σε ερώτηση του κ. Χαραλάμπους, αν ο Εφορος έλεγχε τις δανειοδοτήσεις εταιρειών, ο κ. Χλωρακιώτης υποστήριξε πως οι δανειοδοτήσεις των ΣΠΙ γίνονταν σε φυσικά πρόσωπα που συνδέονταν με τις εταιρείες και για τον λόγο αυτό, ο Έφορος δεν είχε λόγο στην έγκριση τους αφού δεν ήταν εταιρικά δάνεια.
 
Δεν στήριξα Χριστόφια

Ο κ. Χλωρακιώτης αναφέρθηκε και στο κρατικό ομόλογο ύψους €677 εκατομμυρίων που αγόρασε το 2011 ο Συνεργατισμός, το οποίο ανανεώθηκε το 2013, στο πλαίσιο των αποφάσεων του προγράμματος στήριξης (η ανανέωση των εγχώριων ομολόγων).
 
«Σίγουρα οι εφημερίδες έγραψαν ότι ο Χλωρακιώτης στήριξε τον Χριστόφια, ήταν τίτλοι. Και επειδή ο Θεός είναι δίκαιος το 2013 δεν ήταν ο Χριστόφιας Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ήταν ο Αναστασιάδης και η έγινε ίδια σύσκεψη και δεν εκβιαστήκαμε από κανένα. Δώσαμε τα χρήματα διότι νοιώσαμε εκείνη τη στιγμή ότι έπρεπε να τα επενδύσουμε», είπε.
 
 
Τα δάνεια Χλωρακιώτη

Στο τέλος της κατάθεσής του, ο κ. Χλωρακιώτης υποστήριξε ότι τον διέβαλαν μέσω του Τύπου σχετικά με τα δάνεια που είχε συνάψει ο ίδιος και συγγενικά του πρόσωπα στην ΣΠΕ Στροβόλου, τα οποία – πέραν από την υπόθεσή που βρίσκεται ενώπιον δικαστηρίου – ανέρχονταν σε €18 εκατομμύρια όταν άρχισαν οι επαφές για τον διακανονισμό τους.

Ο ίδιος εξέφρασε παράπονο για την εκτίμηση που του έγινε για το ακίνητο που θα παραχωρούσε στην τράπεζα έναντι του δανείου του. «Επιχειρηματολογήσαμε ότι δεν ήταν δυνατόν να γίνει εκτίμηση για ένα οικόπεδο στη λεωφόρο Μακαρίου και να χρησιμοποιηθούν πωλήσεις για (ένα οικόπεδο) στο Δάλι, στο Μέσα Χωριό και στα Λατσιά», είπε.

Ο κ. Χλωρακιώτης είπε πως έδωσε στην ΣΚΤ ακίνητο έναντι €19.5 εκατ, ενώ τους είχε πει να μην το τιμολογήσουν κάτω από €24 εκατ, προσθέτοντας ότι τον ανάγκασαν να συνάψει νέο δάνειο €2,4 εκατ, πέραν του ακινήτου που δόθηκε έναντι του δανείου.
Σημείωσε ότι δεν αποδέχθηκαν πρόταση να συνυπολογιστεί στο δάνειο αν το ακίνητο πωλείτο σε διάστημα λιγότερο ενός χρόνου.

«Πήραν το κτήμα, το πώλησαν, κέρδισαν €4 εκατ σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, το 2017 (μπήκε προς πώληση), πωλήθηκε το 2018», είπε, προσθέτοντας πως δεν του έγινε διαγραφή και ούτε είχε χαμηλότερο επιτόκιο.

20/09/2018

Κατέθεσε: Νίκος Μιχαηλάς

"Η Δήμητρα δεν είχε ακριβή πληροφόρηση για το θέμα της εξαγοράς του καλού Συνεργατισμού και μάθαιναν τις εξελίξεις από τον Τύπο."

Ακολούθησε ο Νίκος Μιχαηλάς, Διευθύνων Σύμβουλος της Δήμητρα Επενδυτική Δημόσια Λτδ, η οποία είναι μέτοχος της Ελληνικής Τράπεζας. Απαντώντας σε ερωτήσεις είπε ότι η Δήμητρα ενώ είναι ο τρίτος πιο μεγάλος μέτοχος στην Ελληνική από το 2013 δεν είχε παρουσία στο ΔΣ της Ελληνικής και άρα δεν είχε ακριβή πληροφόρηση για το θέμα της εξαγοράς του καλού Συνεργατισμού και μάθαιναν τις εξελίξεις από τον Τύπο.

Πρόσθεσε ότι μετά που είχε καταλήξει  το περίγραμμα της συμφωνίας μεταξύ Ελληνικής και του Συνεργατισμού τούς κάλεσε η διεύθυνση της Ελληνικής στις 11 Ιουνίου για να τους ενημερώσει για τη συμφωνία και τους ρώτησαν εάν τους ενδιέφερε να αναλάβουν κάτι από την εξασφάλιση της έκδοσης.

Είπε ακόμη ότι στη συνάντηση τότε υπογράφηκε μια συμφωνία μεταξύ της Δήμητρας και της Ελληνικής και ότι η Ελληνική έδωσε μια περισσότερη πληροφόρηση όσον αφορά τη συμφωνία με τον Συνεργατισμό και τις ανάγκες σε κεφάλαια. Σημείωσε ότι εκεί κατάλαβαν ότι στο τέλος της ημέρας δεν υπήρχε κανένας άλλος για να βοηθήσει την Τράπεζα να προχωρήσει με τη συμφωνία.

Πρόσθεσε ότι αφού μελέτησαν τα οικονομικά στοιχεία και έχοντας ως γνώμονα τη μεγάλη τους επένδυση στην Ελληνική, υπέγραψαν συμφωνία με την Ελληνική. Εξήγησε ότι  η συμφωνία είναι ότι θα δοθούν όλα τα δικαιώματα / rights που θα εκδοθούν προς όλους τους μετόχους δημοκρατικά  να εξασκήσει ο κάθε μέτοχος τα δικαιώματα που θα ήθελε να εξασκήσει, και ότι εάν μείνουν αδιάθετα δικαιώματα τότε η Δήμητρα θα έχει την υποχρέωση να εξασκήσει αδιάθετα δικαιώματα για το ποσό μέχρι 82 εκατ. που ήταν η αρχική συμφωνία αλλά το οποίο στη συνέχεια μειώθηκε και η δέσμευσή τους είναι στα 50 εκατ.

Αρα, αυτή τη στιγμή εμείς έχουμε μια συμφωνία που όταν εκδοθούν τα rights και διαφανεί πόσα θα μείνουν ανεξάρτητα η Δήμητρα έχει υποχρέωση να επενδύσει μέχρι 50 εκατ. στην Ελληνική, είπε.

Ερωτηθείς γιατί έλαβε την απόφαση αυτή, είπε ότι γνώμονας πάντα είναι το συμφέρον των μετόχων της εταιρείας, να προστατευθεί η υφιστάμενη επένδυση και είπε ότι με αυτή τη συμφωνία στο τραπέζι δημιουργείται ένα πολύ μεγαλύτερο τραπεζικό σχήμα που σε βάθος χρόνου θα αποφέρει αξία στους μετόχους και ότι ως Κύπριοι πολίτες ένιωσαν την ηθική υποχρέωση να υποστηρίξουν την Ελληνική για να προχωρήσει η πράξη διότι, όπως είπε, μετά θα ήταν δύσκολα τα πράγματα για την κυπριακή οικονομία γενικότερα.

Κληθείς να αναφερθεί στο ψηλό ποσό της επένδυσης σε σχέση με το ενεργητικό της Δήμητρας και κατά πόσον το Συμβούλιο το θεώρησε λογικό να υπάρχει μια τεράστια συγκέντρωση κινδύνου βάζοντας μεγάλο μέρος των περιουσιακών τους στοιχείων στην Ελληνική Τράπεζα, είπε ότι τους προβλημάτισε πολύ, ζύγισαν τα συν και τα πλην και πήραν την απόφαση μετά από ενδελεχή μελέτη και ότι εάν η απόφαση αυτή ήταν σωστή η λάθος θα φανεί στο μέλλον.

Κληθείς να αναφέρει κατά πόσον απέσυραν καταθέσεις από τον Συνεργατισμό, είπε ότι αυτό δεν ευσταθεί, λέγοντας ότι ως επενδυτική εταιρεία περί τα τέλη του 2017 έκαναν μια επένδυση στο Λουξεμβούργο λέγοντας ότι αυτό δεν αφορά απόσυρση καταθέσεων.

Ερωτηθείς εάν στο ΔΣ της Δήμητρας υπήρχε εκπροσώπηση από στελέχη του Συνεργατισμού είπε ότι κατά καιρούς υπήρχαν διάφοροι, συνήθως 2- 3 άτομα.
 

20/09/2018
Κατέθεσε:Αντώνιος Αχιλλεούδης

 "Η Αλταμίρα είδε ως καταλληλότερο συνέταιρο τον Συνεργατισμό"

Αλταμίρα και συμφωνία Ελληνικής με Δήμητρα στο μικροσκόπιο της Ερευνητικής για τον Συνεργατισμό 

Το θέμα της έλευσης της Αλταμίρα στην Κύπρο αλλά και η συμφωνία της Ελληνικής Τράπεζας με τη Δήμητρα Επενδυτική εξετάστηκαν σήμερα από την Ερευνητική Επιτροπή για τα αίτια της κατάρρευσης του Συνεργατισμού.
 
O Αντώνιος Αχιλλεούδης, Διευθύνων Σύμβουλος της Axia Ventures Group Ltd, ανέφερε ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής ότι
η εταιρεία του ήταν σύμβουλοι της Αλταμίρα και ότι τον Φεβρουάριο του 2016 έφεραν στελέχη της στην Κύπρο, όπου είχαν επαφές με όλες τις τράπεζες γιατί ήθελαν να επεκταθούν εκτός Ισπανίας σε άλλες χώρες. Ετσι, τους έφεραν στην Κύπρο και τους βοήθησαν να κατανοήσουν το περιβάλλον στην Κύπρο. 

Είπε ότι η Axia είναι μια επενδυτική τράπεζα και ότι ο μόνος Κύπριος μέτοχος είναι ο ίδιος. Απαντώντας σε ερωτήσεις για τον ρόλο του κ. Ομηρου Πισσαρίδη, είπε ότι έχει διευθυντική θέση, υπεύθυνος για τις επιχειρήσεις της εταιρείας παγκοσμίως και διευθυντής του γραφείου στην Κύπρο.

Ερωτηθείς εάν πριν φέρουν σε επαφή την Αλταμίρα με την ΣΚΤ υπήρξε επαφή με την ΣΚΤ, είπε ότι αυτό έγινε, και ότι πολύ πιθανόν να την έκανε την επαφή ο κ. Πισσαρίδης.

Είπε ότι η εταιρεία έκανε την αρχική επαφή της Αλταμίρα με την ΣΚΤ, αλλά δεν είχαν κάτι να κάνουν με τη συμφωνία και σήμερα δεν έχουν σχέση με την Αλταμίρα.

Ερωτηθείς τί αναμένετο να προσφέρει η Αλταμίρα στην ΣΚΤ, είπε ότι πρόκειται για εταιρεία υπηρεσιών με τα κακά δάνεια και με έμφαση στα λιανικά δάνεια. Εξέφρασε την εκτίμηση ότι οι προσπάθειες της Αλταμίρα με τη συνεργασία ήταν να βελτιώσει την απόδοση των κακών δανείων στον Συνεργατισμό, έχοντας ήδη εμπειρία από άλλες χώρες.
Η εταιρεία του, είπε, δεν είχε ανάμειξη στις συνομιλίες που έγιναν.

Είπε ότι η Αλταμίρα στην Ισπανία βελτίωσε την είσπραξη δανείων στην τράπεζα Σαντατέρ και πρόσθεσε ότι η εταιρεία του πίστευε ότι η τεχνογνωσία και η τεχνολογία της Αλταμίρα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στην Κύπρο για τις τράπεζες, λέγοντας ότι προβλήματα είχαν και η Ελληνική και η Κύπρου, και όχι μόνον η Συνεργατική.

Ανέφερε ότι η Αλταμίρα είδε ως καταλληλότερο συνέταιρο τον Συνεργατισμό.

Σε ερώτηση εάν η εταιρεία του κάλεσε την Αλταμίρα στην Κύπρο, είπε δεν είναι σίγουρος για αυτό λέγοντας ότι η βούληση ήταν εκεί και τους δείξαμε τον δρόμο τους φέραμε στην Κύπρο επειδή ήθελαν να κάνουν επέκταση και εκτός Ισπανίας.Ερωτηθείς εάν υπήρχε ‘αμοιβή για το προξενιό’, είπε ναι, υπήρχε αμοιβή.

Ερωτηθείς εάν είχαν επίσημη εσωτερική πληροφορία για τα ΜΕΔ της ΣΚΤ, είπε ότι δεν είχαν πληροφόρηση η οποία να μην ήταν ήδη δημόσια.

Σε ερώτηση εάν είτε ο ίδιος είτε άλλος συνεργάτης του είχαν κάποια ιδιαίτερη σχέση με τον Υπουργό Οικονομικών, είπε ότι ο ίδιος τον συνάντησε τότε που ήταν βουλευτής το 2013.

Ανέφερε ότι τον Φεβρουάριο του 2016 συναντήθηκαν με την Αλταμίρα χωριστά με τον Υπουργό Οικονομικών, όπως και με τις τρεις τράπεζες και την ΚΤΚ.

Σε ερώτηση εάν ο Υπουργός τους είπε να συναντήσουν ‘τον άλφα ή τον βήτα στην ΣΚΤ’, απάντησε ‘όχι’.
 
Ερωτηθείς εάν άλλες κυπριακές τράπεζες επέλεξαν την Αλταμίρα για να τους βοηθήσει στην είσπραξη των ΜΕΔ, είπε όχι, λέγοντας ότι στο πρώτο ταξίδι το 2016 για τον ίδιο η καλύτερη εκλογή θα ήταν η Ελληνική, αλλά για την Αλταμίρα επειδή ήταν πιο μικρό το πορτφόλιο δεν τους ενδιέφερε να κάνουν συνεργασία με την Ελληνική και μετά αποφάσισαν ότι το καλύτερο για αυτούς θα ήταν ο Συνεργατισμός γιατί ήταν μεγαλύτερο το πορτφόλιο.

Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, είπε ότι το ποσοστό των ΜΕΔ στην Ελληνική σε σχέση με την ΣΚΤ ήταν το ένα τέταρτο.

Δεν νομίζω ότι η Ελληνική απέρριψε την Αλταμίρα απλώς η Αλταμίρα έδωσε περισσότερη έμφαση στο να κάνει μια συμφωνία με τον Συνεργατισμό, κατέληξε, απαντώντας στις ερωτήσεις της Επιτροπής.

20/9/2018
Κατάθεσε: Διονύσης Διονυσίου

"Η επίσπευση των διαδικασιών για τη Συνεργατική έγινε λόγω εκροής €3 δις"

Η επίσπευση των διαδικασιών για κλείσιμο της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας (ΣΚΤ) έγινε για λόγους ρευστότητας, αφού υπήρχε εκροή €3 δισεκ. και αν συνέχιζε η Τράπεζα δεν θα μπορούσε να πληρώσει τις καταθέσεις της, δήλωσε ο Προϊστάμενος της Μονάδας Διαχείρισης της συμμετοχής της Δημοκρατίας στην Ιδιοκτησιακή δομή Πιστωτικών ιδρυμάτων, Διονύσης Διονυσίου.

Ο κ. Διονυσίου ανέφερε ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για τα αίτια κατάρρευσης του Συνεργατισμού, ότι οι εποπτικές αρχές δύσκολα κλείνουν τράπεζες, αλλά βάζουν εποπτικές απαιτήσεις. Εκείνος που κλείνει ένα πιστωτικό ίδρυμα, είπε, είναι ο κόσμος.

Όπως ανέφερε, υπήρχαν διάφορες φήμες και μια εντονότατη φήμη πριν καν ξεκινήσει ο εποπτικός έλεγχος ότι ο Συνεργατισμός θα κατέρρεε.

Αναφορικά με τα προβλήματα που υπήρχαν σε θέματα εταιρικής διακυβέρνησης, είπε ότι υπήρχαν κενά και γίνονταν διαρκείς προσπάθειες βελτίωσης, παράλληλα με τη διαρκή μετεξέλιξη της Συνεργατικής.

Ωστόσο, σημείωσε ότι παρά τις αναφορές που υπήρχαν κυρίως μετά το 2016 από τις εποπτικές αρχές για θέματα εταιρικής διακυβέρνησης, οι επόπτες (Κεντρική Τράπεζα Κύπρου, Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός) δεν έλαβαν ποτέ τα αναγκαία μέτρα και ποτέ δεν ήρθε ξεκάθαρη θέση ότι έπρεπε να αποχωρήσουν κάποια άτομα. Επεσήμανε παράλληλα ότι ως λειτουργός Α’ στο Υπουργείο Οικονομικών δεν είχε εκτελεστικές αρμοδιότητές.

Ο κ. Διονυσίου που ήταν ο σύνδεσμος του ΥΠΟΙΚ με τη Συνεργατική Τράπεζα, σημείωσε ότι ο Υπουργός Οικονομικών είχε αρμοδιότητες για διορισμό και παύση των μελών της Επιτροπείας, ωστόσο ούτε ο ίδιος ούτε ο ΥΠΟΙΚ είχαν τις δυνατότητες ή τις γνώσεις να αξιολογήσουν την καταλληλότητα των ατόμων που είχαν διοριστεί ως εκτελεστικά μέλη.

Αναφορικά με τη συμφωνία που έγινε με την Ελληνική Τράπεζα, ο κ. Διονυσίου, είπε ότι υπό τις περιστάσεις και την περίοδο που έγινε η διαδικασία και από τη στιγμή που δεν κουρεύτηκαν καταθέσεις και υπήρχε ομαλή μετάβαση στο νέο καθεστώς για τους δανειολήπτες «ήταν ένα αναγκαίο κακό να γίνει».
 
Υπήρχε θέμα εταιρικής διακυβέρνησης

Ο κ. Διονυσίου παραδέχτηκε ότι υπήρχε θέμα εταιρικής διακυβέρνησης αφού δεν υπήρχε οποιοδήποτε πλαίσιο διαχωρισμού εκτελεστικών και μη εκτελεστικών δραστηριοτήτων μέχρι το καλοκαίρι του 2014.

Όσον αφορά το πρόβλημα που υπήρχε στη συνεργασία Μάριου Κληρίδη και Νικόλα Χατζηγιάννη, είπε ότι μετέφερε την ανησυχία του στον Υπουργό Οικονομικών και εισηγήθηκε να γίνει άμεση καταγραφή κώδικα εταιρικής διακυβέρνησης που θα καταγράφει τα εκτελεστικά και μη εκτελεστικά καθήκοντα. Ανέφερε επίσης ότι ο ίδιος ήταν σε συνεχή συνεργασία με τον κ. Κληρίδη, ο οποίος δεν του είπε ότι επρόκειτο να παραιτηθεί.

Ερωτηθείς για τους λόγους παύσης των μελών της Επιτροπείας της ΣΚΤ Δημήτρη Θεοδότου και Γιώργου Στροβολίδη, τις οποίες εισηγήθηκε, ανέφερε ότι δεν είχε καμιά σχέση με την επαγγελματική κατάρτιση των δύο ή με το αν είχαν διαφορετική άποψη εντός της Επιτροπείας.  Για τον κ. Θεδότου, ανέφερε πως ο λόγος ήταν ότι ήταν ταυτόχρονα Γενικός Διευθυντής της εταιρείας ΣΟΠΑΖ, η οποία θα έπρεπε σταδιακά να αποξενωθεί από τον Συνεργατισμό και επομένως δεν μπορούσε να συνεχίσει να είναι μέλος της Επιτροπείας που θα αποφάσιζε τον τρόπο αποξένωσης. Παρέπεμψε την Επιτροπή σε εμπιστευτικό σημείωμα που κατάθεσε για το θέμα.

Ερωτηθείς για την αποχώρηση του Μάριου Κληρίδη από τη θέση του Γενικού Διευθυντή, είπε ότι δεν ήταν ενήμερος για τους λόγους. Αναφέροντας ότι δεν γνώριζε από προηγουμένως τα μέλη της Επιτροπείας, είπε ότι γνώριζε μόνο προσωπικά και σεβόταν τον Μ. Κληρίδη τον Α. Τρόκκο και τον Τ. Ταουσιάνη.

Για την παραίτηση Τρόκκου, ανέφερε ότι ήταν ένας εκ των στενών συνεργατών του κ. Κληρίδη και η παραίτησή και των δύο είχε αρνητικό αντίκτυπο στον οργανισμό. Επεσήμανε παράλληλα ότι στον κ. Τρόκκο είχε προταθεί και μια θέση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Σχετικά με την παραίτηση Τ. Ταουσιάνη, είπε ότι γίνονταν κατ’ ιδίαν συναντήσεις ΥΠΟΙΚ -Ταουσιάνη στις οποίες δεν ήταν παρών από τις αρχές του 2017. Τα κύρια σημεία διαφωνίας του κ. Ταουσιάνη, όπως είπε ο κ. Διονυσίου, ήταν το θέμα της Altamira και ο τρόπος αναδιάρθρωσης του δανείου του πρώην Γενικού Διευθυντή της Τράπεζας Ερωτόκριτου Χλωρακιώτη.

Για την παραίτηση της Σουζάνας Πογιατζή, ο κ. Διονυσίου είπε πως τον είχε ενημερώσει εκ των προτέρων ότι θα αποχωρούσε λόγω φόρτου εργασίας και επειδή δεν μπορούσε να περάσει στην Επιτροπεία τα μηνύματα που ήθελε.

Ανέφερε ότι στο θέμα της εταιρικής διακυβέρνησης υπήρχαν κενά και γίνονταν διαρκείς προσπάθειες βελτίωσης και υπήρχε ενημέρωση των εποπτικών αρχών που ήταν αρμόδιες να επέμβουν. Ο ίδιος, ανέφερε, είχε κάνει σημειώματα προς τον ΥΠΟΙΚ για θέματα εταιρικής διακυβέρνησης, ωστόσο όπως είπε σε περίπτωση που υπάρχουν θέματα ακαταλληλότητας αυτά είναι ευθύνη της ΚΤΚ του ΕΕΜ.

Σε υπόδειξη του μέλους της Επιτροπής Γιώργου Χαραλάμπους ότι η πλειοψηφία των μελών του ΔΣ δεν είχαν γνώσεις γύρω από τραπεζικά ζητήματα και ιδιαίτερα περί λιανικής τραπεζικής, ο κ. Διονυσίου συμφώνησε ότι θα έπρεπε να υπάρχουν γνώσεις λιανικής τραπεζικής, ωστόσο ανέφερε ότι το δικαίωμα διορισμού το είχε ο Υπουργός.

Συμφώνησε επίσης σε παρατήρηση του κ. Χαραλάμπους ότι ο μεγαλομέτοχος είχε το δικαίωμα να αλλάξει ακόμα και ριζικά τα μέλη του ΔΣ.

Σημείωσε παράλληλα ότι υπήρχε μια διαρκής αλλαγή στο ΔΣ από το 2013 και μετά, ιδιαίτερα το 2016 με τη συμμετοχή τριών νέων μελών.

Ερωτηθείς κατά πόσο η Επιτροπεία, όπως επεσήμαναν οι επόπτες ασχολείτο στις συνεδριάσεις της με θέματα που δεν άγγιζαν την ουσία, ο κ. Διονυσίου είπε ότι από τον Ιανουάριο του 2014 μέχρι ο Αύγουστο του 2018 η Επιτροπεία συνεδρίασε 600 φορές. Όπως είπε, λόγω της κατάστασης που επικρατούσε και λόγω της μεταφοράς αρμοδιοτήτων από τα ΣΠΙ κεντρικά, υπήρχαν αρκετά θέματα επιχειρησιακής λειτουργίας των 18 οντοτήτων και υποχρεωτικά αφέθηκε πίσω ο κώδικας εταιρικής διακυβέρνησης.

"Στο θέμα του Γενικού Ελεγκτή εκτελούσα οδηγίες του ΥΠΟΙΚ"

Ερωτηθείς από τον Πρόεδρο της Επιτροπής για την προσπάθεια αποστέρησης των αρμοδιοτήτων του Γενικού Ελεγκτή στον Συνεργατισμό, ο κ. Διονυσίου ανέφερε ότι ο ίδιος εκτελούσε οδηγίες του Υπουργού Οικονομικών. Όπως είπε, η θέση του ΥΠΟΙΚ ήταν ξεκάθαρη και καταγραφόταν στην επιστολή που έστειλε στο Γενικό Εισαγγελέα. Ανέφερε επίσης ότι η θέση του ήταν να αφεθεί εκτός πολιτικών παρεμβάσεων η ΣΚΤ.

Ο ίδιος, είπε, πάντα σεβόταν το θεσμό του Γενικού Ελεγκτή και είχε συνεχή έλεγχο από το 2013. Για το θέμα της ΣΚΤ, ανέφερε πως ήταν η πολιτική κατεύθυνση.

Είπε επίσης ότι σε εκθέσεις των εποπτών για θέματα εταιρικής διακυβέρνησης τους λέχθηκε ότι δεν έπρεπε να υπάρχουν πολιτειακές παρεμβάσεις. Αυτές όπως είπε, δεν προέρχονταν μόνο από τον Γενικό Ελεγκτή, αλλά διαμορφώνονταν και προτάσεις νόμου από κόμματα όπως αυτή από το ΑΚΕΛ που απαγόρευε τη διάθεση των 25% των μετοχών, ενώ υπήρχαν σχετικές νομοθεσίες ενώπιον της Βουλής που καθυστερούσαν.

Ερωτηθείς κατά πόσο οι διορισμοί των μελών της Επιτροπείας γίνονταν με κομματικά κριτήρια ανέφερε ότι τα άτομα επιλέγονταν από τον ΥΠΟΙΚ, περνούσαν τη διαδικασία αξιολόγησης από την ΚΤΚ και στη συνέχει επικυρώνονταν από την Επιτροπή Οικονομικών.

Ερωτηθείς από τον κ. Χαραλάμπους κατά πόσο οι διορισμοί είχαν κομματική χροιά είπε χαρακτηριστικά «στην Κύπρο ζούμε, από τη στιγμή που υπάρχει ανάγκη επικύρωσης από τη Βουλή, είναι εύλογο το ερώτημά σας».
 
Εργαζόμουν 30-35 ώρες επιπλέον την εβδομάδα για την ΣΚΤ

Ερωτηθείς για το επίδομα €25.000 το χρόνο που έπαιρνε για τη συμμετοχή του στη ΣΚΤ πέραν του μισθού του στο Υπουργείο, παρέπεμψε σε σημείωμα που έδωσε στην επιτροπή σε σχέση με την αποδοχές του.

Αναφέροντας ότι βρίσκεται στη θέση του οικονομικού λειτουργού Α’ και δεν έχει οποιαδήποτε δικαιώματα που έχουν τα ανώτατα στελέχη του Υπουργείου, είπε ότι οι επιπλέον αποδοχές του από την Δημοκρατία τα τελευταία πέντε χρόνια που κάλυπταν τις συμμετοχές του σε συμβούλια ήταν 100 ευρώ το μήνα.

Το 2015 ανέφερε, εκδόθηκε διάταγμα που ανέφερε ότι ως προϊστάμενος της Μονάδας του Υπουργείου είχε όλα τα δικαιώματα και υποχρεώσεις μέλους της Επιτροπείας. Όπως είπε, σε αυτά τα 3 χρόνια συμμετείχε σε πέραν των 350 συνεδριάσεων της Επιτροπείας και ως αποτέλεσμα χρειαζόταν ακόμα 30-35 ώρες την εβδομάδα, εκτός των ωρών εργασίας του για τη συμμετοχή του στην Επιτροπεία.

Ξεκαθάρισε παράλληλα ότι δεν γνώριζε τον Χάρη Γεωργιάδη πριν από το διορισμό του στη θέση του Υπουργού.

Είπε επίσης ότι αυτή τη στιγμή είναι προσωρινό μέλος του ΔΣ της ΚΕΔΙΠΕΣ και έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες μέσω ανεξάρτητου οίκου για την εξεύρεση τεσσάρων μη εκτελεστικών μελών που θα αναλάβουν τη διαχείριση του φορέα.

Η καθυστέρηση στις εκποιήσεις έπληξε κυρίως τη ΣΚΤ

Αναφερόμενος στην ανακεφαλαιοποίηση της Συνεργατικής το 2013 είπε ότι αυτή έγινε με βάση τις παραδοχές της PIMCO ότι σε 5 χρόνια από τη μέρα που ένα δάνειο γίνεται μη εξυπηρετούμενο, μπορεί να ρευστοποιηθεί. Στη συνέχεια είπε, αυτό άλλαξε στα 10 χρόνια.

Είπε ακόμα ότι στο πρώτο μνημόνιο υπήρχε δέσμευση να ψηφιστεί η απαραίτητη νομοθεσία ως το 2014, ώστε ο χρόνος εκποίησης να μειώνεται στο 1,5 έτος και στα 2,5 έτη για πρώτη κατοικία. Ωστόσο, ανέφερε μέχρι σήμερα έχουν γίνει μόνο δύο εκποιήσεις. Τις μεγαλύτερες επιπτώσεις από κάτι τέτοιο είπε, τις είχε ο Συνεργατισμός λόγω της φύσης του χαρτοφυλακίου του.

Όσον αφορά την ανάγκη μείωσης του κόστους που επισημάνθηκε από τους επόπτες ανέφερε ότι στο όλο κόστος του τομέα υπήρχε μείωση, ενώ το κόστος αυξήθηκε σε επίπεδο κεντρικού φορέα λόγω των συγχωνεύσεων των ΣΠΙ.

Αναφορικά με την αύξηση της αντιμισθίας των μελών της Επιτροπείας είπε ότι αυτό έγινε επειδή τα μέλη χρειάζονταν 30-35 ώρες την εβδομάδα για τις ανάγκες της Επιτροπείας. Εντός του 2015, ανέφερε ότι με απόφαση του Υπουργού ο μισθός του Προέδρου της Επιτροπείας αυξήθηκε από €50 χιλιάδες το χρόνο στις €75 χιλιάδες και του αντιπροέδρου από €38 χιλιάδες σε €55 χιλιάδες  εντός, ενώ αυξήθηκε και ο μισθός των υπολοίπων μελών. Αναφορικά με το μισθό του ΓΔ που ήταν €200.000 ετησίως, ανέφερε ότι αυτός καθορίζετο από την τράπεζα.

Ερωτηθείς κατά πόσο τον Ιανουαρίου του 2018 αγοράστηκαν αυτοκίνητα πολυτελείας από την ΣΚΤ απάντησε ότι αυτά αγοράστηκαν από την Altamira, όχι από την τράπεζα.

Ο κ. Διονυσίου κλήθηκε εκ νέου να καταθέσει στην Επιτροπή την Πέμπτη 27 Σεπτεμβρίου στις 9 το πρωί.

14/09/2018

Κατέθεσε: Μαρία Ιωάννου

Η Συνεργατική έδωσε 30 υποθέσεις για δάνεια στην Αστυνομία,

Περίπου 30 υποθέσεις για τις συνθήκες δανεισμού στο Συνεργατισμό πριν από το 2013 οδηγήθηκαν στην Αστυνομία, ανέφερε η πρώην Επικεφαλής της Μονάδας Εσωτερικής Επιθεώρησης της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας (ΣΚΤ) Μαρία Ιωάννου.

Στην κατάθεσή της ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού, η κ. Ιωάννου είπε ότι από τις έρευνες που έγιναν για τις συνθήκες δανεισμού υπήρξαν δύο κατηγορίες κακού δανεισμού. Η μια λόγω της μη ύπαρξης εξειδικευμένου προσωπικού και η άλλη λόγω έλλειψης εντιμότητας από τις Διευθύνσεις κάποιων ΣΠΙ και εκμετάλλευσης της θέσης αξιωματούχων για ίδιον όφελος.

Σημείωσε ότι μετά το 2013 παρατηρήθηκε σημαντική βελτίωση όσον αφορά τις εγκρίσεις, τα εγκριτικά όρια και τα εγκριτικά κλιμάκια για δανεισμό. Ανέφερε ωστόσο ότι μετά το 2013 υπήρχαν σημαντικές αδυναμίες όσον αφορά την τήρηση ομοιόμορφων διαδικασιών και δικλείδων ασφαλείας, όμως υπήρξε σημαντική προσπάθεια βελτίωσης. Όπως είπε, υπήρξαν καθυστερήσεις επειδή είχαν να κάνουν με 19 διαφορετικές οντότητες, με διαφορετική κουλτούρα, τεχνογνωσία και δεδομένα.

Παράλληλα, ανέφερε ότι υπήρξε σημαντική πρόοδος σε θέματα επιμόρφωσης προσωπικού και αλλαγής κουλτούρας, καταγραφής διαδικασιών και στο να δοθούν ομοιόμορφες κατευθυντήριες γραμμές.

Η κα. Ιωάννου είπε επίσης ότι είχε ολοκληρωθεί και θα υιοθετείτο το 2018 ένα μοντέλο τυποποίησης του τρόπου αξιολόγησης των πελατών, κάτι που δεν υπήρχε και αποτελούσε μια σημαντική έλλειψη.

Η Ερευνητική Επιτροπή για τα αίτια κατάρρευσης του Συνεργατισμού θα συνεδριάσει εκ νέου την ερχόμενη Πέμπτη, με την κατάθεση μεταξύ άλλων, του προϊστάμενου της Μονάδας Διαχείρισης του Υπουργείου Οικονομικών Διονύση Διονυσίου.

13/09/2018
Κατέθεσε: Ανδρέας Μουσκάλλης

"Φανήκαμε κατώτεροι των περιστάσεων"

Για φαινόμενα ευνοιοκρατίας και νεποτισμού στο συνεργατισμό έκανε σήμερα λόγο ο Πρόεδρος της Παγκύπριας Συνεργατικής Συνομοσπονδίας και Πρόεδρος της Συνεργατικής Κεντρικής Εταιρείας Συμμετοχών Λτδ Ανδρέας Μουσκάλλης, καταθέτοντας ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατικού Πιστωτικού Συστήματος.

Ο κ. Μουσκάλλης ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι μετά το 2013 «εμείς οι παλιοί συνεργατιστές είχαμε την προσδοκία και την ψευδαίσθηση ότι κάτι θα κερδίζαμε από την κρατικοποίηση», εκφράζοντας τη θέση ότι ο Συνεργατισμός θα έπρεπε να είχε δοθεί πίσω στους νόμιμους ιδιοκτήτες του, δηλαδή στο λαό. «Αυτή ήταν η κυρίαρχη και διαχρονική απαίτηση μας», πρόσθεσε.   

Ο κ. Μουσκάλλης χαρακτήρισε ως λάθος την "τραπεζικοποίηση" και "κεντρικοποίηση" του συνεργατισμού, το μοντέλο του οποίου, όπως είπε, διέθετε «φοβερά πλεονεκτήματα», κάνοντας λόγο για «εύκολες, γρήγορες ευέλικτες διαδικασίες».

Ο ίδιος παραδέχτηκε ότι χρειαζόταν περισσότερος έλεγχος και εποπτεία, σημειώνοντας ότι έγιναν σοβαρά λάθη. «Δεν εκσυγχρονιστήκαμε γρήγορα, έπρεπε να εκσυγχρονιστούμε», είπε.
Ο κ. Μουσκάλλης είπε ότι υπήρχαν φαινόμενα ευνοιοκρατίας και νεοποτισμού στο συνεργατισμό «και εγώ είμαι εχθρός του νεοποτισμού, είμαι υπέρ της διαφάνειας», λέγοντας ότι όλα αυτά «αλλοίωσαν την πειθαρχία των ΣΠΙ».

Ανέφερε ότι «αφήσαμε επιτήδειους να εκμεταλλευτούν το συνεργατισμό», προσθέτοντας ότι «όπου υπήρχαν καλές και αδιάφθορες επιτροπείες δεν είχαμε προβλήματα» χαρακτηρίζοντας τις επιτροπείες ως «αχίλλειο πτέρνα» λόγω των πολλών εξουσιών που είχαν. 

Παραδέχθηκε επίσης ότι «χάσαμε τον προσανατολισμό μας και δυστυχώς το αντιληφθήκαμε πολύ αργά» κάνοντας λόγο για έπαρση και υπερβολή στο Συνεργατισμό.  «Έπρεπε ο Συνεργατισμός να παραμείνει σε λογικά όρια ανάλογα με τις δυνατότητες του. Θεωρώ ναι, ήταν λάθος η ενασχόληση μας με μεγάλους οργανισμούς», ανέφερε. 

Είπε επίσης ότι «φανήκαμε κατώτεροι τον περιστάσεων και δεν προνοήσαμε για να εκσυγχρονιστούμε» κάτι που χαρακτήρισε ως ένα «μεγάλο λάθος». Παραδέχτηκε ακόμη ότι ο Συνεργατισμός επηρεαζόταν από τα κόμματα, αποδίδοντας το στο γεγονός ότι η Κύπρος είναι μια μικρή χώρα.

Είπε επίσης ότι βλέπει άρθρα που τον πληγώνουν και πως ο Συνεργατισμός «ήταν πάνω και από την ίδια την οικογένεια μου».

Ερωτηθείς για την επιλογή και το διορισμό του κ. Χατζηγιάννη στη θέση του ΓΔ της ΣΚΤ και ότι η παρέμβαση του ήταν καθοριστική, είπε ότι άκουσε να λέγεται στην Επιτροπή ότι περίπου ότι αυτός διόρισε τον κ. Χατζηγιάννη, κάνοντας λόγο για παραπληροφόρηση. 

Είπε ότι ο ίδιος δεν είναι ούτε φίλος ούτε συγγενής με τον κ. Χατζηγιάννη και πως μετά από έρευνα διαφάνηκε ότι διέθετε τη προσωπικότητα και τις ικανότητες να αντεπεξέλθει των δυσκολιών και του φόρτου εργασίας που υπήρχε. 

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, είπε ότι δεν έγινε έλεγχος των ΣΠΙ  «αλλά μια άτακτη κεντρικοποίηση που βασάνιζε τους πελάτες και τα μέλη του προσωπικού στη βάση μιας ατέρμονης γραφειοκρατίας και καθυστερήσεων»

Ήταν λάθος η τραπεζικοποίηση του Συνεργατισμού

Επανέλαβε ότι ήταν λάθος η αλλαγή του μοντέλου του Συνεργατισμού και η τραπεζικοποίηση του, σημειώνοντας ότι «πήγαμε από το ένα άκρο, στο άλλο άκρο» με αποτέλεσμα να μην μπορεί να λειτουργήσει ο συνεργατισμός. Έκαμε, επίσης, λόγο για απρόσωπη και άχρωμη κεντρική εξουσία μετά την κρατικοποίηση, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να χαθεί η προσωπική επαφή με τους πελάτες.

«Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του Συνεργατισμού έπρεπε να τα διατηρούσαμε ως κόρη οφθαλμού», είπε και πρόσθεσε ότι θα ήταν προδότης αν έφευγε από το Συνεργατισμό και άφηνε τα μέλη του απροστάτευτα. «Είχα την αίσθηση ότι μπορούσαμε να τον σώσουμε», είπε, λέγοντας ότι δόθηκε τεράστια σημασία στα ΜΕΔ. «Έπρεπε να αλλάξει το νομοθετικό πλαίσιο για  τα ΜΕΔ, είπε, σημειώνοντας ότι αυτό έγινε πρόσφατα αλλά «δυστυχώς ο Συνεργατισμός πέθανε».

Είπε επίσης ότι ο ίδιος είναι θιασώτης της πειθαρχίας και της νοικοκυροσύνης και πως οι ευρωπαϊκοί θεσμοί έπρεπε να κάμουν λίγη υπομονή, επιρρίπτοντας και στους ίδιους ευθύνη για την κατάληξη του Συνεργατισμού.  «Πρέπει επιτελούς να γίνουμε λίγο παραπάνω απαιτητικοί και όχι να δεχόμαστε ό,τι μας σερβίρεται», είπε, σημειώνοντας ότι θα μπορούσαμε να διατηρήσουμε το Συνεργατισμό για ακόμη ένα με δύο χρόνια εκφράζοντας την άποψη ότι θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν τα ΜΕΔ.

Είπε επίσης ότι ψήφισε αρνητικά στην πώληση του Συνεργατισμού στην Ελληνική γιατί κάτι τέτοιο θα ήταν η «ταφόπλακα του Συνεργατισμού» επαναλαμβάνοντας ότι στόχος μας ήταν να επιστραφεί ο Συνεργατισμός στα μέλη του.

Ο κ. Μουσκάλλης είπε επίσης ότι ο Συνεργατισμός δεχόταν καθημερινά μπούλινγκ, κατά την έκφραση του,  και πως κάθε σαββατοκύριακο γινόταν λόγος για κούρεμα στο Συνεργατισμό.  «Εμείς λέγαμε ότι είναι ασφαλής ο Συνεργατισμός», είπε.
Είπε ακόμη ότι τα χέρια όλων των τραπεζών ήταν δεμένα πισθάγκωνα όσον αφορά τις αναδιαρθρώσεις δανείων, ενώ ενθαρρύνονταν οι κακοπληρωτές.

Στη δική του κατάθεση ενώπιον της Επιτροπής, ο πρώην Διευθυντής  της Ελεγκτικής Υπηρεσίας Συνεργατικών Εταιρειών Σάββας Πρωτόπαπας ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι «όταν δοκιμάσαμε να κάμουμε σωστούς λογαριασμούς σύμφωνα με τα λογιστικά πρότυπα στάληκε αντιπροσωπεία από το γραφείο του Eφόρου για να με παρακαλέσει να μην αλλάξω τα συστήματα διότι θα καταστρέψουμε το Συνεργατισμό».
«Εγώ τους είπα ότι με τον τρόπο αυτό θα έμπαινε μια τάξη και επικράτησε η άποψη μας και ετοιμάσαμε τους λογαριασμούς με το νέο σύστημα», πρόσθεσε.

Είπε επίσης ότι «όταν στείλαμε την πρώτη έκθεση για τον οικονομικό και διαχειριστικό έλεγχο και ζητούσαμε τις απόψεις των εταιρειών πάνω σε αυτά που γράφαμε για να δούμε πώς θα βελτιωνόταν η κατάσταση, υπήρξε αντίδραση» λέγοντας μας, συνέχισε, ότι αυτά τα πράγματα δεν έπρεπε να ακούγονται στη Γενική Συνέλευση των Εταιρειών.

«Εμείς επιμέναμε ότι η έκθεση θα έπρεπε να διαβάζεται οπότε το γραφείο του Εφόρου ζήτησε από τη Νομική Υπηρεσία και πήρε μια γνωμάτευση ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία δεν έχει δικαίωμα επαφής με τις εταιρείες, πέραν του ελέγχου», είπε.

Στο τέλος του χρόνου, συνέχισε ο μάρτυρας, «υποβάλαμε στον Υπουργό Εμπορίου ετήσια έκθεση για τα πεπραγμένα της Υπηρεσίας και εκεί παραθέταμε όλα αυτά τα οποία βρίσκαμε για τις εταιρείες, σε περίληψη».

Ο κ. Πρωτόπαπας έκανε λόγο για παρατυπίες και ατασθαλίες στο Συνεργατισμό, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι τα μέλη έπαιρναν δάνεια τα οποία δεν εξοφλούσαν ενώ ο καθένας διόριζε τους συγγενείς και τους φίλους του.

«Είχαμε επικεντρώσει τις παρατηρήσεις μας στη ρευστότητα, στις υπερβάσεις των δανείων, στις καθυστερήσεις στην εξόφληση των δανείων, στα θέματα εσωτερικού ελέγχου και στις παραχωρήσεις δανείων χωρίς έγκριση», ανέφερε, ενώ ερωτηθείς σχετικά είπε ότι ότι η Υπηρεσία του είχε εντοπίσει τέτοιες περιπτώσεις παγκύπρια ενώ έφερε ως παραδείγματα δύο περιπτώσεις, η μία στο Παραλίμνι και η άλλη στον Αγρό.

Η νοοτροπία που επικρατούσε ήταν να λαμβάνονται δάνεια τα οποία στη συνέχεια δεν εξοφλούνταν, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι οι πατατοπαρωγοί στα Κοκκινοχώρια  έπαιρναν κάθε χρόνο δάνειο τα οποία δεν αποπλήρωναν. «Όταν τους είπαμε εμείς ότι θα πρέπει να εξοφλούν τα δάνεια τους, μας έλεγαν ότι θα τα πλήρωνε η κυβέρνηση και πως δεν είχαν χρήματα οι ίδιοι», ανέφερε ο μάρτυρας, σημειώνοντας ότι ενώ έλεγαν ότι δεν έχουν χρήματα οδηγούσαν μερσεντές αυτοκίνητα.   

14/09/2018
Κατέθεσε: Μάριος Παπαδόπουλος

"Οι επόπτες ήθελαν ριζική λύση για τον Συνεργατισμό"

Την προσωπική του αντίληψη, ότι οι Ευρωπαίοι επόπτες ήθελαν να δοθεί μια ριζική λύση στο ζήτημα του Συνεργατισμού η οποία θα εξυπηρετούσε το ευρύτερο μακροοικονομικό πλαίσιο της Κύπρου, εξέφρασε ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής ο πρώην Ανώτερος Διευθυντής της ΣΚΤ Μάριος Παπαδόπουλος.

Όπως ανέφερε ο Πρόεδρος της Ερευνητικής Επιτροπής Γεώργιος Αρέστης ο κ. Παπαδόπουλος, οι υπόλοιποι μάρτυρες της σημερινής δημόσιας συνεδρίασης της Επιτροπής, Μαρία Αγαθοκλέους, πρώην Επικεφαλής Μονάδας Διαχείρισης Κινδύνων ΣΚΤ και Μαρία Ιωάννου, πρώην Επικεφαλής Μονάδας Εσωτερική Επιθεώρησης ΣΚΤ  και ακόμη ένας μάρτυρας ο κ. Κουρουνάς έχουν κληθεί να καταθέσουν ενώπιον της Επιτροπής μετά από αίτημα του δικηγόρου της πρώην ΣΚΤ και των Νικόλα Χατζηγιάννη και Γιάννου Σταυρινίδη, Χρίστου Τριανταφυλλίδη.

Ο κ. Παπαδόπουλος ανέφερε, απαντώντας σε ερωτήσεις, ότι ο ίδιος εργάστηκε από το 2003 ως Γραμματέας του Ελληνικού Ταμιευτηρίου Πάφου και ότι το 2016 προσλήφθηκε στη θέση Ανώτερου Διευθυντή Τραπεζικών Εργασιών. Σε ερώτηση γιατί ο ίδιος θεωρεί ότι προσλήφθηκε είπε ότι ήταν ένα από τα άτομα που είχε υπηρεσία προηγουμένως του 2013 και ήταν από τα νεαρότερα στελέχη, προσθέτοντας ότι κατά την άποψή του ο στόχος ήταν να εργοδοτηθεί κάποιος, ο οποίος προερχόταν από τα ΣΠΙ.

Σε ερώτηση κατά πόσο από κάποιο σημείο και μετά μέσα στο 2017 άρχισαν τα πράγματα να φαίνονται ότι γίνονταν δύσκολα απάντησε καταφατικά, λέγοντας ότι μετά το τέλος του καλοκαιριού του 2017 είχαμε κληθεί στην Κεντρική Τράπεζα στη οποία μας ζήτησαν να επιταχύνουμε τους ρυθμούς επίλυσης των ΜΕΧ. Παρόλα ταύτα, πρόσθεσε, η Κεντρική τότε ανέφερε ότι μετά τον Μάρτιο 2018 θα επανερχόταν για να μας δώσει το πλαίσιο εξυπηρέτησης των ΜΕΧ που θεωρούσε η ίδια ότι έπρεπε να τηρηθεί.

Συμπλήρωσε ακόμη ότι στην συγκεκριμένη επιστολή αναφερόταν η Κεντρική Τράπεζα για ορίζοντα τετραετίας, μέχρι το 2022. «Δεν υπήρχε καμία ένδειξη ότι τα πράγματα θα εξελίσσονταν με τον τρόπο που εξελίχθηκαν στη συνέχεια», σημείωσε ο μάρτυρας.

Σε ερώτηση αν είναι υπόψη του ιδίου κατά πόσο τον Ιανουάριο 2018 η τράπεζα αγόρασε 18 αυτοκίνητα πολυτελείας, απάντησε ότι δεν θυμάται κάτι τέτοιο. Απαντώντας σε ερώτηση αργότερα αναφορικά με το δικό του όχημα, ανέφερε ότι ο ίδιος διατήρησε το ίδιο που είχε από την προηγούμενη του θέση.

Για τις επιδόσεις του ταμιευτηρίου Πάφου, του οποίου ήταν ο ίδιος επικεφαλής, ανέφερε ότι σύμφωνα με τα όσα θυμάται συγκαταλεγόταν στα 5 καλύτερα παγκυπρίως, μέχρι που το 2013 έγιναν οι συγχωνεύσεις και η Πάφος έγινε η χειρότερη επειδή συγχωνεύθηκε με μικρά ταμιευτήρια που ήταν σε πολύ άσχημη κατάσταση. Έδωσε προς αυτό το παράδειγμα του Πωμού.

Ο κ. Παπαδόπουλος ανέφερε ότι «υπήρχε μια σχέση εξάρτησης από τον τρόπο που εκλέγονταν οι επιτροπείες των ΣΠΙ και αυτή ήταν πιο έντονη σε μικρές κοινότητες». Αυτή, πρόσθεσε, ήταν και γενεσιουργός αιτία για να εκδίδονται κατά συρροή δάνεια με ψηλά ποσοστά αθέτησης.

Στη προ του 2013 εποχή, είπε ο ίδιος, υπήρχε μια σχέση εξάρτησης στον τρόπο που εκλέγονταν τα μέλη των επιτροπειών σε συνδυασμό με μια έλλειψη εποπτείας και ατιμωρησίας. Δεν δινόταν η πρέπουσα σημασία στη ικανότητα του χρεώστη να αποπληρώσει αλλά πιο πολύ στην εξασφάλιση, ανέφερε. Σύμφωνα με τον κ. Παπαδόπουλο, αυτή ήταν η κυρίαρχη άποψη στον Συνεργατισμό για πολλά χρόνια μέχρι το 2011 και το 2012.

Η έξαρση στις τιμές των ακινήτων, πρόσθεσε, ουσιαστικά πολλαπλασίασε το πρόβλημα. Εξήγησε ότι επηρέασε την κατάσταση από πλευράς εκτίμησης των τραπεζών για το μέλλον. Παράλληλα, απαντώντας σε άλλες ερωτήσεις αναφέρθηκε στην έλλειψη επαρκών μέσων για να διαπιστωθεί η φερεγγυότητα ή όχι κάποιου χρεώστη. Τα ηλεκτρονικά συστήματα δεν υπήρχαν τότε που θα μπορούσε να διαπιστωθεί αν είχε άλλες δανειοδοτήσεις ο αιτητής ακόμη και πρακτικά όπως διαπιστώνει κάποιος σήμερα, είπε.

«Υπήρχε η ανησυχία αλλά υπήρχαν και οι πρακτικές δυσκολίες στην εφαρμογή», σημείωσε.

Σε ερώτηση για το ρόλο που διαδραμάτισαν οι επόπτες στο κλείσιμο του Συνεργατισμού ο μάρτυρας ανέφερε ότι «προσωπικά αισθάνομαι ότι ναι, ήταν ουσιαστικά απόφαση των εποπτών», διότι, πρόσθεσε, εξυπηρετούσε μακροοικονομικά την οικονομία.

Θεωρώ, σημείωσε ο κ. Παπαδόπουλος, ότι οι επόπτες δικαίως είχαν θέσει τον πήχη για μας πιο ψηλά από τις υπόλοιπες τράπεζες λόγω του ότι δεν τύχαμε διάσωσης με ίδια μέσα. Ήταν, πρόσθεσε, πιο απαιτητικοί.

Σύμφωνα με τον ίδιο, ήταν πασιφανές ότι αισθάνονταν ότι θα πρέπει να αποκρατικοποιηθεί ο Συνεργατισμός πράγμα για το οποίο η τράπεζα κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες.

Σε ερώτηση μήπως ήταν αποτέλεσμα των μη ορθών χειρισμών που γίνονταν από την ΣΚΤ δηλαδή μη εκπλήρωσης των στόχων λόγω κακών χειρισμών, απάντησε ότι οι στόχοι εκπληρώνονταν, ακόμα και οι στόχοι που τέθηκαν μετά τον Αύγουστο του 2017.

«Η δική μου αντίληψη ήταν ότι ήθελαν να δοθεί μια ριζική λύση η οποία θα εξυπηρετούσε το ευρύτερο μακροοικονομικό πλαίσιο της Κύπρου», είπε.

12/09/2018
Κατέθεσε: Κωνσταντίνος Λύρας

"Δεν είχα καταγγελία ανώνυμη ή επώνυμη και να μπει κάτω από το χαλί"

Δεν είχα καταγγελία ανώνυμη ή επώνυμη ή έπαιρνα καταγγελία από εποπτείες του Συνεργατισμού και αυτή να μπει κάτω από το χαλί ή να σκεπαστεί, τόνισε ο πρώην Έφορος Υπηρεσίας Εποπτείας και Ανάπτυξης Συνεργατικών Εταιριών Κωνσταντίνος Λύρας, καταθέτοντας ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού.

Ταυτόχρονα, ο κ. Λύρας είπε ότι ο κύριος λόγος όλων αυτών των ατασθαλιών οφείλεται στο ότι ομόφωνα η Βουλή ενέκρινε τη μεταφορά αρμοδιοτήτων από τον Έφορο στις επιτροπείες και σημείωσε ότι «Στην Κυπριακή Δημοκρατία επικράτησε μία φοβία ότι ένας δυνατός Έφορος είναι επικίνδυνος".
 
Ερωτηθείς αν μέχρι το 2004 είχαν εντοπίσει ατασθαλίες στα ΣΠΙ, ο κ. Λύρας,  ο οποίος διορίστηκε Έφορος το 2004 μέχρι το 2014 (από το 2012 η εποπτεία του Συνεργατισμού μεταφέρθηκε στην Κεντρική Τράπεζα), είπε ότι "όποτε είχαν καταγγελίες από μέλη ΣΠΙ ή όποτε εντόπιζαν οι λειτουργοί μας προβλήματα σε μια Συνεργατική αμέσως γινόταν η έκθεση από τον λειτουργό», ενώ υπήρχαν και οι εκθέσεις των εξωτερικών ελεγκτών και «ασκούσαμε πιέσεις», εντοπίζονταν οι αδυναμίες και ενημερώνονταν οι Συνεργατικές.
 
Κληθείς από τον Πρόεδρο της Επιτροπής Γεώργιο Αρέστη να σχολιάσει αναφορές συγκεκριμένου εγγράφου ότι η διαδικασία παρακολούθησης παρέμενε αναποτελεσματική και δυσλειτουργική και ότι ο Έφορος δεν λάμβανε οποιαδήποτε διορθωτικά μέτρα ούτε επέβαλε κυρώσεις ως όφειλε σε σοβαρότερες καταγγελίες κατά των ΣΠΙ και των αξιωματούχων τους, ο κ. Λύρα, αφού το διέψευσε, είπε ότι ο ίδιος ως Έφορος και η υπηρεσία του δεν είχαν καμιά καταγγελία ούτε εντόπισαν οτιδήποτε που να μην ληφθούν οι κυρώσεις.
 
Δεν κρύψαμε καμία υπόθεση.
 
Ανέφερε επίσης ότι η πλειοψηφία των αξιωματούχων σέβονταν τους κανονισμούς των ΣΠΙ και δανείζονταν μέχρι εκεί που δικαιούνταν τα μέλη.
 
Σε κάποιες περιπτώσεις ίσως να παραβιάστηκε το όριο δανεισμού και σε εκείνες τις περιπτώσεις έπαιρναν έκθεση, πρόσθεσε.

Ερωτηθείς που οφείλονται όλες αυτές οι ατασθαλίες με πρωταγωνιστές κυρίως τους Γραμματείς, ο κ. Λύρας είπε ότι ο λόγος οφείλεται κυρίως στην τροποποίηση του νόμου περί Συνεργατισμού το 1985 και 1987 μετά την υπόθεση Αζίνα.
 
«Στην Κυπριακή Δημοκρατία επικράτησε μία φοβία ότι ένας δυνατός Έφορος είναι επικίνδυνος. Δυστυχώς ομόφωνα η Βουλή ενέκρινε τη μεταφορά αρμοδιοτήτων από τον Έφορο και τις έδωσε στις επιτροπείες», πρόσθεσε. 
 
Αυτό, σύμφωνα με τον κ. Λύρα, «προκάλεσε αρκετά προβλήματα γιατί έδωσε εξουσία σε ανθρώπους που δεν είχαν τις αναγκαίες γνώσεις, παρόλο που ήταν τίμιοι, ευσυνείδητοι και αγαπούσαν τη Συνεργατική τους».
 
Κληθείς από τον Πρόεδρο της Ερευνητικής να πει γιατί ανέφερε ότι ο Συνεργατισμός δωρήθηκε στην Ελληνική Τράπεζα, ο κ. Λύρα είπε ότι το θεωρεί δώρο γιατί το μαρτυρούν οι αριθμοί της Ελληνικής όπως έχουν αλλάξει και όπως τους διαφημίζει.
 
Ανέφερε επίσης ότι «έφυγε ο Συνεργατικός Πιστωτικός Τομέας από τη μέση που ο φιλελευθερισμός της σημερινής Ευρώπης δεν τον ήθελε».
 
Είπε ακόμη ότι επιτεύχθηκε οικονομική σταθερότητα αλλά «πετύχαμε και ολιγοπώλιο στο τραπεζικό σύστημα».
 
Επιπλέον, ο κ. Λύρας είπε ότι μετά το 2004, ήταν 360 πιστωτικές εταιρείες από τις οποίες οι 250 ήταν μη μηχανογραφημένες, διέθεταν μέχρι 3 υπαλλήλους και «ήταν πολύ δύσκολο το έργο και έπρεπε να προχωρήσουμε τις συγχωνεύσεις» για να πετύχουμε τους στόχους της ένταξης στην ΕΕ.
 
Πρόσθεσε ότι το 2012 καταλήξαμε σε 93 που βοήθησε πολύ στη μετέπειτα μετεξέλιξη τους σε 18.
 
Ο κ. Λύρας διέψευσε καταγγελίες ότι ο ίδιος αντιτίθετο στις συγχωνεύσεις των ΣΠΙ και πρόσθεσε ότι «αντιδρούσε ο τοπικιστικός παράγοντας στην Κύπρο».
 
Επιπλέον, ο κ. Λύρας είπε ότι ως Έφορος δέκα χρόνια δεν είχε «καμία κομματική παρέμβαση για να δώσω δάνειο ή να ευνοήσω την παροχή δανείου ή οποιαδήποτε εκδούλευση», προσθέτοντας ότι η επιτροπεία εκπροσωπούσε την κοινότητα, αλλά η πλειοψηφία των επιτρόπων ήταν σε θέση να διαχωρίσουν το κομματικό συμφέρον και το συμφέρον της Συνεργατικής.
 
Επίσης, ανέφερε ότι στόχος του Συνεργατισμού το 2012 ήταν να εκδώσει μετοχές β΄ για να λύσει το θέμα της ανάγκης για αύξηση κεφαλαίων, η Τρόικα αρνήθηκε.
 
Καταδίκασε το Συνεργατισμό να μην αυξήσει τα κεφάλαια του, να μπει στο Χρηματιστήριο και να εκδώσει μετοχές β, πρόσθεσε.
 
Σε παρατήρηση ότι πριν το 2012 συνέβησαν μεγάλα σκάνδαλα, σε μεγάλα ΣΠΙ, ο κ. Λύρας ανέφερε ότι αυτά ήταν ευρήματα της εποπτείας του.
 
Για παράδειγμα, ο κ. Λύρας είπε ότι υπήρχε μια περίπτωση στην ΣΠΕ Κοράκου με ατασθαλία του γραμματεία ο οποίος πήγε δικαστήριο και τιμωρήθηκε, ενώ υπήρξε και η ατασθαλία της Γραμματέας του Ταμιευτηρίου του ΡΙΚ και η ατασθαλία της Γραμματέας στους Καπέδες για ποσό 0,5 εκατ. η οποία επίσης τιμωρήθηκε.
 
Ανέφερε επίσης περίπτωση στο ταμιευτήριο ΣΤΕΛΜΕΚ με την ατασθαλία υπαλλήλου που γέμιζε την αυτόματη ταμειακή μηχανή (50.000 ευρώ), ενώ «απολύθηκε ανώτατο στέλεχος μεγάλου ταμιευτηρίου για αποδοχή δωροληψίας από πελάτη».
 
«Οι περιπτώσεις (ατασθαλιών) που εντοπίστηκαν από δικές μου εποπτικές εκθέσεις», τις χειρίστηκε η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα, γιατί δεν είχαμε προλάβει να ολοκληρώσουμε τις διαδικασίες, πρόσθεσε.
 
Ερωτηθείς για την περίπτωση με τα δάνεια που δόθηκαν από την ΣΠΕ Στροβόλου στον πρώην Έφορο Ερωτόκριτο Χλωρακιώτη, ο κ. Λύρας είπε ότι η υπηρεσία του το εντόπισε στην τελική φάση που ήταν η ενοποίηση των πολλών δανείων του κ. Χλωρακιώτη και ζητήθηκε η έγκριση του Εφόρου, προσθέτοντας ότι έκρινε τότε πως επιβαλλόταν να κυρώσει την απόφαση, διότι ήταν προς όφελος, όπως είπε, και του Συνεργατισμού και του ιδίου του κ. Χλωρακιώτη.
 
Στο σημείο αυτό, ο κ. Λύρας διέψευσε κατηγορίες για ευνοϊκό επιτόκιο και σημείωσε πως το επιτόκιο των δανείων του κ. Χλωρακιώτη «ήταν στο επίπεδο που έπρεπε να ήταν χωρίς καμιά χαριστική παραχώρηση».
 
Ανέφερε επίσης ότι εκείνο που γνωρίζει είναι πως υπήρχε για κάλυψη ένα κτήμα στην Πάφο με αξία 25 εκατ. ευρώ.

Ερωτηθείς για τη δυνατότητα αποπληρωμής των δανείων και όχι για την κάλυψή τους και τα οποία παρέμειναν ως ΜΕΔ, αν έγιναν αναδιάρθρωση και διαγράφηκε ποσό πάνω από 2 εκ. ευρώ, ο κ. Λύρας ανέφερε πως εκείνο που γνωρίζει είναι ότι ο Συνεργατισμός πήρε το συγκεκριμένο κτήμα του κ. Χλωρακιώτη (στην Πάφο) με την τιμή των 15 εκ. ευρώ και πουλήθηκε για 20 εκ. ευρώ.
 
Σε παρατήρηση του μέλους της Επιτροπής Γιώργου Χαραλάμπους ότι 77 λογαριασμοί δανείων στη ΣΠΕ Πολεμίου ύψους 1,6 εκατομμυρίων αφορούσαν σε ανύπαρκτα πρόσωπα, ο κ. Λύρας είπε ότι εντοπίστηκαν υποθέσεις που αφορούσαν ανύπαρκτα πρόσωπα - αλλά όχι πεθαμένους όπως ανέφερε άλλος μάρτυρας - οι οποίες οδηγήθηκαν στο δικαστήριο και για τις οποίες υπήρξαν καταδίκες.
 
Ο κ. Χαραλάμπους είπε ακόμη ότι στο ίδιο ΣΠΙ ο πρώην Γραμματέας είχε δάνεια χρεωστικά υπόλοιπα πέρα των 4 εκ. ευρώ χωρίς εξασφαλίσεις και κάποια ταμεία χρωστούσαν 322.000 χωρίς εξασφαλίσεις.
 
Ο κ. Λύρας είπε ότι όλες αυτές οι υποθέσεις πήγαν δικαστήριο και βγήκαν αποφάσεις, προσθέτοντας ότι «ήταν ειδική περίπτωση το Πολέμι».
 
Αναφορικά με την ΣΠΕ Αγίας Νάπας, ο κ. Χαραλάμπους είπε ότι δόθηκαν οδηγίες προς εκτιμητή να κάνει μεγάλη διόγκωση της αξίας ενός ακινήτου που αφορούσε εξασφαλίσεις του Γραμματέα του ΣΠΙ και τελικά αποδείχθηκε ότι η αξία του ακινήτου ήταν 70% μικρότερη από την αρχική εκτίμηση.
 
Ο κ. Λύρας είπε ότι για την Αγία Νάπα «εξαντλήσαμε όλες τις εποπτικές προσπάθειες, εντοπίσαμε τα προβλήματα», αλλά δεν προλάβαμε να ολοκληρώσουμε τη διαδικασία την οποία ανέλαβαν να ολοκληρώσουν άλλοι.

Ο κ. Χαραλάμπους ανέφερε ότι στην ΣΠΕ Πρωτοβουλία Γυναικών δίδετο χρηματοδότηση στον Γραμματέα με επιτόκιο που ήταν χαμηλότερο από το επιτόκιο που πληρώνετο στην κατάθεση που είχε δεσμευμένη για να εξασφαλίζει τη διευκόλυνση.
 
Ο κ. Λύρας είπε ότι δεν θυμάται την περίπτωση αλλά υπάρχουν οι εκθέσεις των λειτουργών που χειρίστηκαν το θέμα.

12/09/2018

Κατέθεσε: Κωνσταντίνος Κάρμιος

«Αρκετά πιστωτικά ιδρύματα μικρού ή μεσαίου μεγέθους, που δεν είχαν τους τεχνοκράτες να προχωρήσουν στην τήρηση των λογαριασμών"

Στις αδυναμίες που υπήρχαν ιδιαίτερα στα μικρά Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα να καταρτίζουν οικονομικές καταστάσεις με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται καθυστέρηση στην ετοιμασία του ελέγχου των ΣΠΙ, αναφέρθηκε στη δική του κατάθεση ο Κωνσταντίνος Κάρμιος, πρώην Διευθυντής Ελεγκτικής Υπηρεσίας Συνεργατικών Εταιρειών.
 
«Αρκετά πιστωτικά ιδρύματα μικρού ή μεσαίου μεγέθους, που δεν είχαν τους τεχνοκράτες να προχωρήσουν στην τήρηση των λογαριασμών σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα. Αφιερώναμε αρκετό χρόνο στην ετοιμασία λογαριασμών αντί στον έλεγχό τους», είπε.
 
Ενδεικτικά, ανέφερε ότι ο έλεγχος του 2011 των ΣΠΙ ήταν ο πρώτος χρόνος που ολοκληρώθηκε μέσα σε οκτώ μήνες από το τέλος του οικονομικού έτους.
 
Ερωτηθείς αν στον έλεγχο είχαν διαπιστωθεί κακοδιαχείριση ή και ατασθαλίες στα ΣΠΙ, ο κ. Κάρμιος αναφέρθηκε σε δύο περιστατικά, τα οποία κοινοποιήθηκαν στον Έφορο της Υπηρεσίας Εποπτείας.
 
Ειδικότερα, αναφέρθηκε στο πιστωτικό ίδρυμα Τόχνης όπου εποπτικός έλεγχος εξώθησε σε παραίτηση τον Γραμματέα του, αφού διαπιστώθηκε ότι χρησιμοποιούνταν τα χρήματα του ταμείου προνοίας των υπαλλήλων για κάλυψη των ελλειμμάτων του ιδρύματος.
 
Αναφέρθηκε, επίσης, σε έλεγχο στο ΣΠΙ Πάχνας, όπου είχε διαπιστωθεί η έκδοση μεγάλου αριθμού επιταγών από τον Γραμματέα του συγκεκριμένου ΣΠΙ και μετά από έλεγχο διαπιστώθηκε ότι είχε συνάψει δανεισμό για κάλυψη ελλειμμάτων.
 
Εξάλλου, ερωτηθείς από τον κ. Χαραλάμπους για πρόσληψη ημετέρων από τα ΣΠΙ, ο κ. Κάρμιος είπε πως δεν υπήρχαν γραπτές διαδικασίες, αφήνοντας έτσι στο κάθε ΣΠΙ τη διακριτική ευχέρεια στο πώς θα προχωρήσουν στην πρόσληψη υπαλλήλων, είτε μέσω δημοσιοποίησης των θέσεων, είτε μέσω της πλήρωσής τους χωρίς προκήρυξη.
 
Απαντώντας σε άλλη ερώτηση για τον δανεισμό αξιωματούχων των ΣΠΙ και των συνδεδεμένων τους προσώπων, ο κ. Κάρμιος είπε ότι το έλεγχος κατέγραφε ομαδοποιημένα τα δάνεια και καταθέσεις των αξιωματούχων του κάθε ΣΠΙ χωρίς να υπάρχει ονομαστική αναφορά. Επεσήμανε ωστόσο ότι στην καταγραφή των συνδεδεμένων προσώπων, έτσι ώστε να διαφανεί ο συνολικός δανεισμός, επενέβαινε ο ανθρώπινος παράγοντας, αφού θα έπρεπε να διασυνδεθούν στο σύστημα οι αξιωματούχοι με τα συγγενικά τους πρόσωπα.
 

12/09/2018
Κατέθεσε: Κύπρος Πρωτόπαπας

"Δεν τηρήσαμε τη δέσμευσή μας για τις εκποιήσεις"

Την κατάρρευση του Συνεργατισμού με το ότι η Κύπρος δεν τήρησε τη δέσμευσή της για την υλοποίηση των εκποιήσεων σε περίοδο πέντε χρόνων σε συνδυασμό με την αλλαγή των εποπτικών παραδοχών, συνέδεσε ο Κύπρος Πρωτόπαπας, Αναπληρωτής Έφορος Συνεργατικών Εταιρειών, καταθέτοντας στην Ερευνητική Επιτροπή για την κατάρρευση του Συνεργατισμού.
 
Από το 2013 μέχρι το 2018 είναι τα πέντε χρόνια που υποσχεθήκαμε, ολόκληρη η κοινωνία, Βουλή και οι πάντες, για τον χρόνο εκποιήσεων, ανέφερε στην κατάθεσή του ο κ. Πρωτοπαπάς.
 
«Γενικά ως Κύπρος έχουμε μια τάση να μην κάνουμε εκείνα τα οποία υποσχόμαστε απέναντι στους ξένους. Ένα σημαντικότατο στοιχείο είναι ο χρόνος εκποιήσεων, τούς είπαμε ότι θα γινόταν εκποιήσεις σε πέντε χρόνια κάτι που δεν έχει γίνει και το άλλο είναι ο χρόνος μείωσης των ΜΕΔ», είπε, απαντώντας σε ερώτηση του Προέδρου της Επιτροπής Γεώργιου Αρέστη.
 
Επεσήμανε πως υποχρεώσεις για τον Συνεργατισμό και ευρύτερα από το τραπεζικό σύστημα είχαν παρουσιαστεί και από την περίοδο της πορείας ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ.
 
«Γενικά από το 2003 μας έλεγαν πράγματα, τα οποία βάζαμε από το ένα αυτί και τα βγάζαμε από το άλλο. Και μετά ήλθε η Τρόικα και τους είπαμε κάποια πράγματα, τα οποία δεν εφαρμόσαμε».
 
Ωστόσο, ο κ. Πρωτοπαπάς είπε πως από το 2013 και εντεύθεν στον Συνεργατισμό σημειώθηκε μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων που ήταν ανάλογη με την αντίστοιχη μείωση των τραπεζών, ενώ παρατήρησε πως στον Συνεργατισμό δεν υπήρχαν τριάντα πελάτες που κατείχαν δανεισμό €6 δισ., κάτι που ευκόλυνε τις προσπάθειες των τραπεζών.
 
Όπως είπε, θα έπρεπε να υπάρξει μια προσπάθεια αυτορύθμισης του Συνεργατισμού πολύ νωρίτερα από το 2003.
 
«Η αναγκαιότητα της ρύθμισης υπήρχε και φάνηκε από τα γεγονότα, αλλά η απαίτηση δεν υπήρχε από κανέναν. Αν δεν είχαμε ενταχθεί στην ΕΕ και να έρθουν όλες αυτές οι απαιτήσεις από το ευρωπαϊκό εποπτικό σύστημα, ίσως να ήμασταν ακόμη χειρότερα», είπε και συμπλήρωσε: «Όπου δεν αυτορυθμιστείς σου επιβάλλονται ρυθμίσεις με ένα τρόπο κάθετο».
 
 
Τεράστια πιστωτική επέκταση, πεπαλαιωμένη νομοθεσία
 
Ο κ. Πρωτοπαπάς είπε πως καθώς τα μεγέθη του Συνεργατισμού παρουσίασαν τεράστια αυξητική τάση η νομοθεσία ήταν πεπαλαιωμένη.
 
Επεσήμανε ότι θα έπρεπε να δοθεί πολύ περισσότερος χρόνος στην εναρμόνιση με τις εποπτικές απαιτήσεις της ΕΕ το 2003 κατά την ενταξιακή πορεία της Κύπρου, αφού οι αλλαγές ήταν πολύ μεγάλες και δεν υπήρχε επαρκής χρόνος υλοποίησής τους.
 
«Αυτό το κενό έδωσε την ευκαιρία σε διάφορους και διάφορες συνεργατικές να το εκμεταλλευτούν, οι απατεώνες είναι μπροστά από τους σωστούς και δημιουργήθηκε ένα πρόβλημα.
 
Ο κ. Πρωτοπαπάς περιέλαβε στις αδυναμίες του Συνεργατισμού και το θέμα της μη δυνατότητας άντλησης κεφαλαίων, καθώς η μόνη πηγή δημιουργίας κεφαλαίων ήταν η κερδοφορία του.

Γενικότερα, ο κ. Πρωτοπαπάς είπε ο τραπεζικός τομέας δεν άντεξε στις πιέσεις λόγω μιας «πολύ λανθασμένης κυπριακής κουλτούρας, άκρατου υπερδανεισμού και υπερπενδύσεων, μίας κουλτούρας μη αποπληρωμής των υποχρεώσεων μας, μίας κουλτούρας μη εκποιήσεων και νομοθεσίας, η οποία μέχρι πρόσφατα που δεν βοηθούσε στην εκποίηση, αλλά ήταν και τροχοπέδη».
 
Διατύπωσε ακόμη την άποψη ότι ο Συνεργατισμός θα μπορούσε νωρίτερα να διαχωριστεί σε καλό και κακό κομμάτι και να αντληθούν κεφάλαια για τις εξυπηρετούμενες εργασίες ώστε να διατηρηθεί στη ζωή.
 
«Τώρα το καλό κομμάτι δεν μπόρεσε να συνεχίσει στον Συνεργατισμό για την ανάγκη κάποιων εκατομμυρίων. Εάν ο Συνεργατισμός, όπως τον ανέλαβε η Ελληνική, είχε τη δυνατότητα άντλησης κεφαλαίων πιστεύετε ότι δεν θα υπήρχαν επενδυτές να βάλουν τα κεφάλαια;», διερωτήθηκε.
 
Ερωτηθείς σχετικά είπε ωστόσο πως δεν γνωρίζει γιατί δεν δόθηκε η δυνατότητα άντλησης κεφαλαίων. «Από την πληροφόρηση που έχω έχουν γίνει προσπάθειες για ένταξη στο ΧΑΚ. Τόσο το συμβούλιο της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας και η ομάδα διαχείρισης επένδυσης του κράτους όσο και ο ΥΠΟΙΚ είχαν και τη θέληση και έκαναν εκείνες τις προσπάθειες», συμπλήρωσε.

11/09/2018
Κατέθεσε: Δώρος Κακουλλή 

"Η αδυναμία του νομοθετικού πλαισίου για εκποιήσεις οδήγησε σε περαιτέρω κεφαλαιακές ανάγκες το Συνεργατισμό"

Εκφράζοντας προσωπική άποψη, ο κ. Κακουλλή είπε ότι ο κύριος λόγος που χρειάστηκαν περισσότερα κεφάλαια ήταν η αδυναμία εκποιήσεων λόγω του νομοθετικού πλαισίου.
 
Οι παραδοχές της PIMCO ανέφεραν ότι θα μπορούσαν να ολοκληρώνονται εκποιήσεις στα πέντε χρόνια, ενώ σχεδόν δεν έγινε καμιά εκποίηση γιατί ήταν πολύ δύσκολο, πρόσθεσε.
 
Κληθείς να πει πώς η PIMCO κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μπορούσαν να γίνουν εκποιήσεις στα πέντε χρόνια, ο κ. Κακουλλής είπε ότι έλαβαν υπόψη πρόνοια του μνημονίου που προέβλεπε αλλαγή του νομικού πλαισίου για να επιτρέπονται εκποιήσεις σε λιγότερο από πέντε χρόνια, για περίοδο 30 μηνών.
 
Μας εμπιστεύτηκαν ότι θα εφαρμόζαμε το μνημόνιο
 
Ανέφερε ότι η PIMCO υπολόγισε το 1,4 δισεκατομμύριο ευρώ κεφαλαιακές ανάγκες για τον Συνεργατισμό με συγκεκριμένες παραδοχές εκ των οποίων ήταν ότι θα μπορούσαν να γίνονται εκποιήσεις μέσα σε 5 χρόνια
 
Όταν αυτή η παραδοχή δεν ίσχυσε στην πράξη το 1,4 δισ. ευρώ θα έπρεπε να διαφοροποιηθεί ανάλογα, πρόσθεσε.
 
Είπε ακόμη ότι τότε που ανακοινώθηκαν οι κεφαλαιακές ανάγκες από την PIMCO «ακούγαμε συνεχώς παράπονα και κατηγορίες ότι μεγαλώναμε τα ελλείμματα» και ότι ήταν πιο πολύ υψηλά από τα πραγματικά.
 
Μάλιστα, κάλεσαν τη συντονιστική ομάδα στη Βουλή και στην ουσία δεχθήκαμε μια επίθεση ότι θεωρούσαν πως τα ποσά ήταν πολύ ψηλά και θα δημιουργείτο πρόβλημα στον τραπεζικό τομέα, πρόσθεσε.
 
Αναφερόμενος στη σημερινή κατάσταση του τραπεζικού συστήματος, ο κ. Κακουλλή είπε ότι φάνηκε πως χρειαζόταν περισσότερα κεφάλαια όλο το τραπεζικό σύστημα. επειδή άλλαξαν οι παραδοχές και γιατί δεν έγιναν εκποιήσεις.
 
Είπε ότι αν η PIMCO έβαζε αντί πέντε, 15 χρόνια χρόνο για να γίνει μια εκποίηση τότε τα νούμερα θα ήταν χειρότερα.
 

11/09/2018
Κατέθεσε: Αργυρώ Προκοπίου

SSM στον ισολογισμό του Συνεργατισμού με ημερομηνία αναφοράς την 31η Δεκεμβρίου του 2013 έδειξε ότι το 1,5 δισ. ευρώ που υπολόγισε η PIMCO «ήταν ικανοποιητικό για τον Συνεργατισμό».

 "Αδυναμία εκποιήσεων και δημόσιες συζητήσεις, κύριες αιτίες για υπέρβαση υπολογισμών PIMCO για ΣΚΤ "

Η αδυναμία εκποιήσεων ενυπόθηκων ακινήτων στα πέντε χρόνια, περίοδο που περιέλαβε η PIMCO στις παραδοχές της για να υπολογίσει τις κεφαλαιακές ανάγκες του 1,4 δισεκατομμυρίου ευρώ για τη Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα (ΣΚΤ), το είδος του δανειακού χαρτοφυλακίου του Συνεργατισμού με τα πολλά οικιστικά δάνεια, αλλά και οι δημόσιες συζητήσεις και υποσχέσεις ότι δεν θα γίνουν εκποιήσεις, ήταν μεταξύ άλλων οι αιτίες για αύξηση των κεφαλαιακών αναγκών του Συνεργατισμού πέραν των υπολογισμών της PIMCO, σύμφωνα με τα όσα λέχθηκαν σήμερα ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού από την πρώην Λειτουργό της Κεντρικής Τράπεζας Αργυρώ Προκοπίου και τον πρώην Α΄ Λειτουργό της Υπηρεσίας Ανάπτυξης και Ελέγχου Συνεργατικών Εταιρειών Δώρο Κακουλλή.
 
Ταυτόχρονα, η κ. Προκοπίου είπε ότι και η άσκηση (comprehensive assessment) που διενήργησε ο SSM στον ισολογισμό του Συνεργατισμού με ημερομηνία αναφοράς την 31η Δεκεμβρίου του 2013 έδειξε ότι το 1,5 δισ. ευρώ που υπολόγισε η PIMCO «ήταν ικανοποιητικό για τον Συνεργατισμό».
 
Καταρχήν δεν υπήρχε επαρκή νομοθεσία για εκποιήσεις, ενώ μετά που έγινε η νομοθεσία αυτή δεν δούλεψε ικανοποιητικά για να φέρει έστω και λίγα αποτελέσματα, ανέφερε ενώπιον της Επιτροπής η κ. Προκοπίου.
 
Πρόσθεσε ότι μετά άρχισε δημόσια συζήτηση για το θέμα και διάφορες υποσχέσεις με αποτέλεσμα παρά πολλοί να σταματήσουν να πληρώνουν τα δάνεια τους με την ελπίδα, όπως είπε, ότι κάποια στιγμή θα τους τα χαρίσουν».
 
Αναφορικά με ελλείψεις που είχε να αντιμετωπίσει ο Συνεργατισμός, η κ. Προκοπίου είπε ότι δεν υπήρχε μηχανισμός να παρακολουθεί τις καθυστερήσεις των δανείων και να προσπαθεί να εισπράξει αυτές τις καθυστερήσεις.
 
«Υπήρχαν λογαριασμοί να μην πληρώνονταν για ένα χρόνο αλλά να μην γινόταν ένα τηλεφώνημα», σημείωσε.
 
Αναφερόμενη στη διαδικασία που ακολουθήθηκε για να διαπιστωθούν οι κεφαλαιακές ανάγκες των ΣΠΙ, η κ. Προκοπίου είπε ότι επειδή συνολικά ήταν 93 τα ΣΠΙ, αποφασίστηκε από την συντονιστική επιτροπή να γίνει ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα.
 
Ανέφερε ότι τα ΣΠΙ χωρίστηκαν σε τρεις κατηγορίες, τα επαγγελματικά και τα υπόλοιπα με γενικές εργασίες χωρίστηκαν στα μεγάλα (πέραν των 100 εκ. ευρώ καταθέσεις) και τα μικρά (κάτω από 100 εκ. ευρώ καταθέσεις).
 
Η κ. Προκοπίου είπε ότι αυτό το δείγμα κάλυψε το 63% των συνολικών στοιχείων ενεργητικού του Συνεργατισμού με ημερομηνία αναφοράς 31 Μαρτίου του 2012 και η PIMCO υπολόγισε έλλειμμα κεφαλαίου στα 589 εκ. ευρώ.
 
Πρόσθεσε ότι για να υπολογιστούν οι ανάγκες κεφαλαίων ειδικά για τον συνεργατισμό επειδή είχε πάρα πολλές εξασφαλίσεις ήταν κατά πόσον μπορούσε να ρευστοποιήσει τις εξασφαλίσεις και πόσο σύντομα.
 
Σημείωσε ότι στις παραδοχές της η PIMCO χρησιμοποίησε την περίοδο των πέντε ετών για να γίνει η εκποίηση εντός ενυπόθηκου ακινήτου.
 
Ανέφερε ότι στη συνέχεια άρχισε συζήτηση με την τρόικα πώς θα υπολογίσουμε το υπόλοιπο κομμάτι του Συνεργατισμού που δεν υπολογίστηκε από την PIMCO.
 
Σύμφωνα με την κ. Προκοπίου, αποφάσισαν να υπολογίσουν τις αναμενόμενες ζημιές για το δανειακό χαρτοφυλάκιο και κτίστηκε ένα οικονομικό μοντέλο που έδειχνε διάφορες συσχετίσεις και βρήκαμε ότι θα χρειάζονταν επιπλέον 816 εκ. ευρώ για τα ΣΠΙ που δεν περιλήφθηκαν μέσα στο δείγμα της PIMCO.
 
Ανέφερε επίσης ότι συνολικά μαζί με τους υπολογισμούς της PIMCO υπολογίστηκε ότι οι κεφαλαιακές ανάγκες του Συνεργατισμού ανέρχονταν στο 1,4 δισ. ευρώ και «προστέθηκε και ένα μικρό μαξιλαράκι και φθάσαμε στο 1,5 δισ. ευρώ».
 
Είπε ακόμη ότι στο μοντέλο που χρησιμοποιήθηκε έπαιζε πολύ ρόλο η εξασφάλιση που είχε ο δανειολήπτης για τις αναμενόμενες ζημιές, ενώ λάμβανε υπόψη την τρέχουσα αξία, έκανε προσαρμογή την πτώση των τιμών με βάση το στρες τεστ και αφαιρούσε 25% της αξίας του ακινήτου για τυχόν εκποίηση σε καταναγκαστική αξία.
 
Σημείωσε ότι λήφθηκε ο ισολογισμός του του κάθε ΣΠΙ για τις 31 Δεκεμβρίου του 2012 και το δανειακό χαρτοφυλακίο του, ενώ υπολογίστηκε πόση κερδοφορία θα είχαν πριν τις προβλέψεις μέχρι τον Ιούλιο του 2015.
 
Επιπλέον, ανέφερε ότι το 2014 πριν αναλάβει ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) υπέβαλε όλες τις τράπεζες που θα αναλάμβανε υπό την εποπτεία του σε συνολική αξιολόγηση με ημερομηνία αναφοράς ισολογισμού την 31 Δεκεμβρίου του 2013.
 
Η κ. Προκοπίου είπε ότι στις 31 Δεκεμβρίου του 2013 ο Συνεργατισμός έκανε πάρα πολλές προβλέψεις και «είχε και αρνητικά κεφάλαια», πριν του χορηγηθεί η κρατική βοήθεια του 1,5 δισ. ευρώ και πρόσθεσε ότι το common equity ration ήταν -3,70% και το Tr1 ration -5,29%.
 
Η κ. Προκοπίου είπε ότι και η άσκηση (comprehensive assessment) που διενήργησε ο SSM στον ισολογισμό του Συνεργατισμού με ημερομηνία αναφοράς την 31η Δεκεμβρίου του 2013 έδειξε ότι το 1,5 δισ. ευρώ που υπολόγισε η PIMCO «ήταν ικανοποιητικό για τον Συνεργατισμό».
 

11/09/2018

Κατέθεσε: Θεοφάνης Θεοφάνους

" Δεν ενημερωνόταν ο Έφορος Κρατικών Ενισχύσεων"  

Ο Έφορος Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων ουδέποτε ρωτήθηκε για θέματα που αφορούσαν κρατικές ενισχύσεις στοΝ Συνεργατισμό, δήλωσε ο επικεφαλής του θεσμού Θεοφάνης Θεοφάνους κατά την κατάθεσή του ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού.

 Ο κ. Θεοφάνους ανέφερε ότι δεν ενημερώθηκε ούτε για τις αποφάσεις του 2014 και του 2015 που αφορούσαν κρατικές ενισχύσεις στο Συνεργατισμό, ούτε για την πρόθεση της Κυβέρνησης για παραχώρηση δωρεάν μετοχών του Συνεργατισμού, αλλά ούτε και για την έκδοση ομολόγων από την Κυβέρνηση για τη στήριξη του Συνεργατισμού πριν από τη συμφωνία με την Ελληνική Τράπεζα, κατά παράβαση της νομοθεσία που διέπει το θεσμό.

Ερωτηθείς από την Επιτροπή γιατί δεν τον λάμβαναν υπόψη, ο κ. Θεοφάνους ανέφερε «ίσως να ήμασταν ένας ενοχλητικός θεσμός».

Σημειώνοντας ότι διαφώνησε και ζήτησε ανάκληση της απόφασης για δωρεάν παραχώρηση του 25% των μετοχών της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας (ΣΚΤ) από το κράτος σε καταθέτες του Συνεργατισμού, αναφέρθηκε σε σειρά αλληλογραφίας που είχε με το Υπουργείο Οικονομικών στην οποία αξιωματούχοι του ΥΠΟΙΚ τον καθησύχαΖαν ότι σύμφωνα με γνωμοδότηση της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν υπήρχε θέμα κρατικών ενισχύσεων.

Αναγνωρίζοντας το επείγον κάποιων θεμάτων που αφορούν τις τράπεζες και την ανάγκη η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού να εμπλακεί από την αρχή στη διαμόρφωση μέτρων, ανέφερε ωστόσο ότι θα έπρεπε να ήταν ενήμερος και ο ίδιος, με βάση τη σχετική κυπριακή νομοθεσία.

Για το θέμα της δωρεάν παραχώρησης μετοχών, πρόσθεσε, ενημερώθηκε από τις εφημερίδες και για το λόγο αυτό έστειλε email στον γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου στις 14 Ιουνίου 2017 και ζητούσε ενημέρωση.

Όπως είπε, το να παραχωρηθεί το 25% των μετοχών του Συνεργατισμού δωρεάν ήταν αντίθετο με τις δεσμεύσεις που είχαν καταγραφεί το 2014 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τον Συνεργατισμό. Ο κατάλογος των δεσμεύσεων, συμπλήρωσε απαιτούσε οι μετοχές να πωληθούν. Η προσπάθειά του, όπως είπε ο κ. Θεοφάνους, ήταν να προστατεύσει την Κυπριακή Δημοκρατία από καταχρηστική εφαρμογή μιας ενίσχυσης.

Ακολούθως, συνέχισε, με επιστολή του στον ΓΔ του Υπουργείου Οικονομικών εισηγήθηκε ότι έπρεπε να αποσυρθεί η δωρεάν παραχώρηση μετοχών την οποία χαρακτήρισε «ατυχέστατη κίνηση», ενώ διερωτήθηκε ποια εντύπωση θα δινόταν στους άλλους επενδυτές, οι οποίοι θα καλούνταν να αγοράσουν μετοχές του Συνεργατισμού, όταν άλλοι την πήραν δωρεάν.

Ο ΓΔ του ΥΠΟΙΚ σε απάντηση της επιστολής στις 30 Ιουνίου 2017, του είπε ότι λήφθηκαν υπόψη οι υφιστάμενες δεσμεύσεις της ΚΔ και της Συνεργατικής ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ότι συμφωνήθηκε ύστερα από επικοινωνία τους και συναντήσεις με την Επιτροπή ότι δεν ήταν κρατική ενίσχυση.  Ο ίδιος, πρόσθεσε θεωρούσε ότι οι δεσμεύσεις του 2014 και 2015 ήταν ακριβώς αντίθετες και θεωρούσε πως δεν μπορούσαν ευκολά να αναιρεθούν με τις επαφές που υπήρξαν με την Επιτροπή.

Τις ανησυχίες του αυτές της εξέφρασε τον Ιούλιο του 2017 σε νέα επιστολή προς τον ΓΔ του ΥΠΟΙΚ, ενώ ζήτησε λεπτομερή ενημέρωση για την αλληλογραφία του ΥΠΟΙΚ με την Κομισιόν. Ωστόσο είπε, δεν ανταποκρίθηκαν στο αίτημα για τέτοια ενημέρωση, κατά παραβίαση της κυπριακής νομοθεσία για τις κρατικές ενισχύσεις.

Στις 25 Ιουλίου, είπε, έλαβε απαντητική επιστολή από τον ΓΔ του ΥΠΟΙΚ όπου του επαναλάμβανε ότι η απόφαση για τις δωρεάν μετοχές συνάδει με τις δεσμεύσεις της ΚΔ, ενώ του επισύναπτε email όπου επικεφαλής μονάδας της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού ανέφερε στο Υπουργείο πώς γνωρίζουν ότι προχωρούν με «λίγο διαφορετικό τρόπο» ωστόσο δεν έφεραν ενστάσεις. Ο κ. Θεοφάνους, είπε ότι ο ίδιος δεν μπορούσε να πειστεί με αυτό και επανήλθε με νέα επιστολή στις 2 Αυγούστου που ζητούσε και πάλι λεπτομερή ενημέρωση.

Στη συνέχεια είπε, υπήρξε συζήτηση στην Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής στις 21/8/2017 όπου ζητήθηκαν διευκρινίσεις από τον Υπουργό Οικονομικών για το θέμα. Στη συνεδρία, όπως είπε ο κ. Θεοφάνους, ο Υπουργός επέμενε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι ενήμερη. Σε συνέχεια της συνεδρίας, πρόσθεσε, ο Γενικός Ελεγκτής μπήκε στο ΥΠΟΙΚ και μάζεψε διάφορα έγγραφα αυτεπάγγελτα για να δει τι γίνεται με τον ανταγωνισμό. Εκεί βρήκε και email αξιωματούχου της Επιτροπής που αναφέρει στις 29/5/2017, ότι βασισμένος στην προφορική επικοινωνία και ενημέρωση που είχε από το ΥΠΟΙΚ η συγκεκριμένη κίνηση δεν είναι κρατική ενίσχυση και συνάδει με τις δεσμεύσεις.

Στις 8/9/2017, πρόσθεσε ο κ. Θεοφάνους  επικοινώνησαν τηλεφωνικώς μαζί του δύο λειτουργοί της Ευρωπαϊκής Επιτροπή και τον διαβεβαίωσαν ότι δεν υπήρχε πρόβλημα εκ μέρους της Επιτροπής, ωστόσο όταν ζήτησε να του το παρουσιάσουν γραπτώς, δεν το έκαναν ποτέ.
 
Λόγοι εχεμύθειας δεν επέτρεπαν ενημέρωση για τη συμφωνία με την Ελληνική

Ο κ. Θεφάνους ανέφερε πως ζήτησε να ενημερωθεί για το θέμα της συμφωνίας με την Ελληνική Τράπεζα και την έκδοση κυβερνητικών ομολόγων για ενίσχυση του Συνεργατισμού, καλώντας στο γραφείο του τους λειτουργούς του Υπουργείου Οικονομικών Γιώργο Παντελή και Διονύση Διονυσίου, οι οποίοι του είπαν ότι δεν μπορούν να πουν για λόγους εχεμύθειας και έπρεπε να αρκεστεί στη σχετική ανακοίνωση του ΥΠΟΙΚ.

Στις 27 Απριλίου 2018, όπως ανέφερε, έστειλε επιστολή στο ΓΔ του ΥΠΟΙΚ που του είπε ότι είχε υποχρέωση να τον ενημερώσει διότι υπήρχαν πιθανότατα θέματα κρατικών ενισχύσεων.

Στις 14 Μαΐου 2018, του απάντησε ότι είναι ενήμερη η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αναφέρθηκε επίσης σε επιστολή που έστειλε ο Γενικός Εισαγγελέας, προς τον Υπουργό Οικονομικών και σύστηνε να ερωτηθεί για το θέμα ο Έφορος Κρατικών Ενισχύσεων
 

07/09/2018

•  Κατέθεσε: Γιαννάκης Γιαννάκη

«Παραδοσιακά συνεργάζονταν τα κόμματα με τη Συνεργατική στο Παραλίμνι η οποία δεν ήταν μονοκομματική»

Στην παραδοχή ότι τα κόμματα είχαν εμπλοκή στην επιλογή των μελών των επιτροπειών των ΣΠΙ προέβη το πρώην μέλος της επιτροπείας το οποίο διετέλεσε μέλος την χρονική περίοδο από 1992 – 7/11/2013 Γιαννάκης Γιαννάκη.

Στην κατάθεση του ενώπιον της τριμελούς ερευνητικής επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού, στην ερώτηση αν τα κόμματα παρενέβαιναν στην επιλογή των μελών των επιτροπειών αναφέρθηκε ειδικά στη ΣΠΕ Παραλιμνίου λέγοντας ότι «παραδοσιακά συνεργάζονταν τα κόμματα με τη Συνεργατική στο Παραλίμνι η οποία δεν ήταν μονοκομματική».

Πρόσθεσε ότι «θα ήταν καλό να αποφευγότανε η εμπλοκή των κομμάτων αλλά τα μέλη λειτουργούσαν ως μέλη της επιτροπείας και λιγότερο ως κομματικοί, εργάζονταν ως μια ομάδα για τα συμφέροντα της τοπικής ΣΠΕ. Ήταν πολύ δύσκολο στην παρουσία 300 αντιπροσώπων από όλη την Κύπρο να γίνονται κομματικές παρεμβάσεις. Περισσότερο ψηφίζονταν οι πιο γνωστοί». 

Ο κ. Γιαννάκη ο οποίος διετέλεσε και γραμματέας της ΣΠΕ Παραλιμνίου, ήταν μαζί με τον Δημητράκη Σταύρου οι μακροβιότεροι επίτροποι της ΣΚΤ όπως ανέφερε ενώπιον της τριμελούς ερευνητικής επιτροπής.

Προσωπικά δάνεια από ΣΠΕ Παραλιμνίου

Στην κατάθεση του ενώπιον της τριμελούς επιτροπής, ο κ. Γιαννάκη απάντησε σε μια σειρά ερωτήσεων του προέδρου της ερευνητικής επιτροπής Γεώργιου Αρέστη σχετικά με δάνεια δικά του ή συγγενικών του προσώπων για τα οποία η ερευνητική επιτροπή είχε λάβει σχετικές πληροφορίες.

Στην ερώτηση ότι «σε κάποια από τα δάνεια που λάβατε εσείς ή συγγενικά σας πρόσωπα ήσασταν στη συνεδρία η οποία τα ενέκρινε και μάλιστα τα υπογράψατε»; απάντησε «αυτό δεν το δέχομαι με τίποτα. Μπορεί να έκανα λάθη ως διευθυντής, μπορεί να αδίκησα κόσμο με τις αποφάσεις μου διαδικαστικά ως γραμματέας της ΣΠΕ Παραλιμνίου αλλά ακολουθούσα κατά γράμμα τις οδηγίες».

«Δεν ήμουν παρών σε καμία συνεδρία που εξεταζότανε είτε δικό μου δάνειο είτε συγγενικό ή δάνειο άλλου επιτρόπου κάτι που καταγραφότανε και στα πρακτικά. Μάλιστα αυτό καταγράφεται στα πρακτικά».

Σε άλλη ερώτηση του κ. Αρέστη ότι «η αύξηση του ορίου εγκρίθηκε από την επιτροπεία στην οποία παρίστατο και ο κ. Γιαννάκη και υπέγραψε την έγκριση», απέρριψε και αυτή την πληροφορία λέγοντας ότι αποκλείεται σε οποιαδήποτε δανειοδότηση να μην εγγράψαμε στα πρακτικά ότι εξήλθα από την αίθουσα».

Ο κ. Αρέστη απάντησε ότι «εμείς σας το επισημάναμε και αν θέλετε μπορείτε να βρείτε οποιαδήποτε μαρτυρία που να αποδεικνύει ότι εξήλθατε από την αίθουσα και να επανέλθετε ενώπιον της ερευνητικής επιτροπής».

Σχετικά με την ΣΠΕ Παραλιμνίου είπε ότι «αξιολογήθηκε από την Pimco, και από την Ernest Young, ως η μόνη ποιοτικά και ποσοτικά που μπορούσε να επιβιώσει στα Κοκκινοχώρια. Για την Ernest Young, ο υπουργός οικονομικών το 2012 μας ζητούσε με επιστολή η ΣΚΤ να ζητήσει προσφορές από διεθνείς οίκους για αναδιάρθρωση. Την κέρδισε η Ernest Young Γαλλίας και μας υπέβαλε σχέδια αναδιάρθρωσης στα οποία δόθηκε μια δίμηνη παράταση γιατί υπήρχε μια δυσκολία. Τότε η Alvarel & Marshall πρότεινε ένα άλλο σχέδιο και το πήρε».

Σε ερώτηση του μέλους της ερευνητικής επιτροπής Γεώργιου Χαραλάμπους τι φταίει για τις καθυστερημένες πληρωμές δανείων είπε ότι «δεν υπήρχαν οδηγίες στις πόσες δόσεις πρέπει να κινηθούμε εναντίον του χρεώστη. Το όπλο που είχαμε στα χέρια μας ήταν η διαιτησία. Αυτός ο θεσμός πολεμήθηκε από πολλούς. Δεν εκσυγχρονίστηκε. Δεν είχαμε τα όπλα» επανέλαβε. 
 

07/09/2018

• Κατέθεσε: Δημήτρης Χρήστου

"Η μεγέθυνση του συνεργατισμού χωρίς τα απαιτούμενα κεφάλαια είναι ο  λόγος της στήριξης με 1,5 δις από την Κυβέρνηση"

Στη μεγάλη μεγέθυνση του Συνεργατισμού χωρίς να διαθέτει τα απαιτούμενα κεφάλαια απέδωσε την ανάγκη στήριξης με €1,5 δισ. της ΣΚΤ από το κράτος το 2013, το μέλος της επιτροπείας Δημήτρης Χρίστου.

Στην κατάθεση του ενώπιον της ερευνητικής επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού, ο  κ. Χρίστου ο οποίος διετέλεσε μέλος της επιτροπείας της ΣΚΤ την χρονική περίοδο 2001 – 7/11/2013 ανέφερε ότι «ούτε καν γνωρίζαμε ότι χρειάζονταν νέα κεφάλαια με αποτέλεσμα να βρεθούμε με ένα τεράστιο ισολογισμό χωρίς τα αναγκαία κεφάλαια ή να επενδύσει».

Διευκρίνισε επίσης ότι «στη δομή μας δεν υπήρχαν μέτοχοι ήταν μόνο μέλη. Δεν υπήρχε κάποιος να βάλει κεφάλαια. Τα επιτόκια μέχρι το 2001 για δάνεια ήταν 9% και για καταθέσεις 7- 8%. Αντιλαμβάνεστε τι εισοδήματα θα είχε ένα ΣΠΙ», ανέφερε.

Στην ερώτηση πότε ξεκίνησαν τα προβλήματα των ΣΠΙ είπε ότι «όλες οι τράπεζες αντιμετώπιζαν τα ίδια προβλήματα, όλες χρειάστηκαν κεφαλαιοποίηση με την αλλαγή των νομοθεσιών. Η έννοια των μη εξυπηρετούμενων δανείων ήρθε στην αντίληψη μας το 2018».

«Όλες οι εκθέσεις του εποπτικού ελέγχου μιλούσαν για υπερβάσεις των τρεχούμενων λογαριασμών και καθυστερήσεις δανείων ενώ το προηγούμενο χρονικό διάστημα δεν υπήρχε χρόνος για να γίνει συσσώρευση κερδών ώστε να δημιουργηθεί αποθεματικό για να αντιμετωπίσουν τις νέες απαιτήσεις», σημείωσε.

«Το κέρδος δεν ήταν αυτοσκοπός στα ΣΠΙ τα οποία εξυπηρετούσαν τους πολίτες. Ο Συνεργατισμός για χρόνια ασχολείτο με οικιστικά δάνεια», πρόσθεσε.

Απαντώντας σε άλλη ερώτηση του πρόεδρου της ερευνητικής επιτροπής Γεώργιου Αρέστη είπε ότι «οι μικρές εταιρείες έπρεπε να παραμείνουν συνεργατικές εταιρείες και οι μεγάλες να μετεξελιχτούν σε τράπεζες. Δεν έγινε όμως κάτι τέτοιο».

Στην ερώτηση εάν είχαν μεγάλο ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων στη ΣΠΕ Πύργου που διετέλεσε γραμματέας είπε ότι «μετά τη συγχώνευση των διάφορων ΣΠΙ βρήκαμε ουκ ολίγα προβληματικά δάνεια με αποτέλεσμα να αλλάξει άρδην η ισορροπία των  καθυστερήσεων».

07/09/2018

• Κατέθεσε: Μίκης Νεοφύτου

"Η τράπεζα έπρεπε να είχε μείνει Αγροτική"

Την εκτίμησή του ότι δεν έπρεπε ποτέ η τράπεζα, όπως είπε, να γίνει Συνεργατική αλλά έπρεπε να παραμείνει Αγροτική, γιατί οι αγρότες την ίδρυσαν, εξέφρασε το πρώην μέλος της Επιτροπείας της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας (ΣΚΤ) μεταξύ 2001 και 17 Νοεμβρίου 2013, Μίκης Νεοφύτου, καταθέτοντας ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για τον Συνεργατισμό.

Με την κατάθεση του κ. Νεοφύτου ολοκληρώθηκε η σημερινή δημόσια συνεδρίαση της Επιτροπής και όπως ανακοίνωσε ο Πρόεδρος της Γεώργιος Αρέστη η επόμενη δημόσια συνεδρίαση της θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη. Πρόσθεσε ότι κατά τη διάρκεια της προγραμματίζεται να καταθέσουν τουλάχιστον δύο μάρτυρες, οι οποίοι προέρχονται από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου.

Ο κ. Νεοφύτου ανέφερε στην κατάθεσή του τη δική του εκτίμηση πως κατά τη θητεία του ότι «όλοι προσπαθούσαν για το καλό της συνεργατικής τράπεζας».

Απαντώντας σε ερωτήσεις ο κ. Νεοφύτου είπε ότι ο ίδιος έζησε 50 χρόνια το Συνεργατισμό «όπως τον έχουν ιδρύσει οι πατέρες μας». Οι άνθρωποι, πρόσθεσε, οι οποίοι τον λειτούργησαν το 1909, στο Λευκόνοικο.

«Η Τράπεζα δεν ήταν Συνεργατική ήταν Αγροτική μέχρι το 1938 και έτσι έπρεπε να μείνει γιατί οι αγρότες την ίδρυσαν», τόνισε ο ίδιος.

Ο μάρτυρας μίλησε ακόμη για το έργο του Συνεργατισμού το 1974. «Θέλω να ακουστεί τι έκανε ο Συνεργατισμός για τους σιτοπαραγωγούς που έγιναν πρόσφυγες», είπε, προσθέτοντας ότι δόθηκαν δάνεια, δόθηκε χαλίτικη γη και ότι όταν άρχισαν οι αγρότες να θερίζουν έπρεπε να εξευρεθούν αποθηκευτικοί χώροι.  

Αρχίσαμε, είπε, να δημιουργούμε υπαίθριους αποθηκευτικούς χώρους και στεγασμένους σιγά σιγά.

Έθεσε το ερώτημα σε ποιου την ιδιοκτησία είναι όλοι αυτοί οι χώροι σήμερα. Σύμφωνα με τον κ. Νεοφύτου «έχουν δώσει όλοι οι σιτοπαραγωγοί τον οβολό τους για να χτιστούν αυτές οι αποθήκες και κανονικά ανήκουν στους σιτοπαραγωγούς», προσθέτοντας ότι «δεν έπρεπε να τους πάρει κανένας».

Σε ερώτηση πού βρίσκονται αυτοί οι αποθηκευτικοί χώροι απάντησε ότι είναι σε όλα τα χωριά και ανέφερε ενδεικτικά, μεταξύ άλλων, το Παλαιομέτοχο, την Αθηένου, την Τερσεφάνου και την Τίμη.

Απαντώντας σε ερώτηση αν θυμάται αν συζητούνταν και αδυναμίες στην Επιτροπεία που έχουν σχέση με την σημερινή κατάσταση πραγμάτων στο Συνεργατισμό,  ο κ. Νεοφύτου απάντησε θετικά. Ναι είπε, προσθέτοντας ότι υπήρχε η ανησυχία γιατί υπήρχαν τα κόκκινα δάνεια από παλιά.

Την ίδια ώρα ο ίδιος σημείωσε ότι, υπήρχε ζήτημα αρμοδιότητας, μεταξύ της Τράπεζας και του Εφόρου αφού δεν ήταν ευκρινές ποιος θα επιλαμβανόταν προβλημάτων που παρουσιάζονταν.

Στην ουσία, ανέφερε ο μάρτυρας, όταν γίνονταν ατασθαλίες δεν μπορούσε η Τράπεζα να επέμβει έπρεπε να πάει ο Έφορος.  

Σε ερώτημα αν κατά καιρούς εγείρονταν ερωτήματα για κάποια ΣΠΙ ότι δεν δούλευαν καλά είπε: «Ναι, παρουσιάζονταν, βεβαίως». Αλλά, πρόσθεσε, έπρεπε να πάει ο Έφορος. Παλιά διόριζε διαιτητές για να επιλαμβάνονται όλων αυτών των θεμάτων, ανέφερε, προσθέτοντας ότι «βαρκάριζαν πολλές φορές, για να είμαστε ειλικρινείς».  Σε ερώτηση για τη λέξη που χρησιμοποίησε διευκρίνισε ότι εννοεί πως διαρκούσε «πολύ καιρό» η διερεύνηση των  θεμάτων.

Σε ερώτηση τι φταίει για την κατάσταση στην οποία περιήλθε ο Συνεργατισμός ο μάρτυρας εξέφρασε τη θέση ότι έπρεπε να γίνουν αγροτικοί συνεταιρισμοί στα χωριά. Όχι τράπεζες.

Τι Συνεργατισμός ήταν όταν έγιναν 18 (τα ΣΠΙ) ή τράπεζα εμπορική, διερωτήθηκε, προσθέτοντας ότι «χάθηκε ο χαρακτήρας του Συνεργατισμού και ήταν εύκολο πια να πουληθεί».

Σε παρέμβασή του ο Γεώργιος Αρέστη ανέφερε ότι ο Συνεργατισμός ο οποίος ιδρύθηκε στο Λευκόνοικο, ελέγχεται από ξένους και η Τράπεζα Κύπρου, η οποία ιδρύθηκε επίσης στο Λευκόνοικο, ανήκει σε ξένους, προσθέτοντας «ας προβληματίσει αυτόν τον τόπο».
 

_^06/09/2018

• _{^{Κατέθεσε: Δημήτρης Σταύρου}}

_{^{Δ.  Σταύρου: Υπήρχε πάντοτε κομματική παρέμβαση για το ποιοι θα εκλέγονταν στην επιτροπή ενός ΣΠΙ}}  

 _{^{Υπήρχε πάντοτε κομματική παρέμβαση για το ποιοι θα εκλέγονταν στην επιτροπή ενός ΣΠΙ και ήταν εκεί που είτε κατέβαιναν σε συνδυασμό κόμματα ή μόνο κάποιο κόμμα, ανάλογα με τι δύναμη είχε στην κάθε περιοχή, δήλωσε ο πρώην Πρόεδρος της Επιτροπείας της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας (ΣΚΤ) Δημήτρης Σταύρου, ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού.
 
 Ο κ. Σταύρου, ο οποίος διετέλεσε πρόεδρος της Επιτροπείας από το 2001 μέχρι τις 14 Σεπτεμβρίου του 2011, απάντησε καταφατικά στην ερώτηση του Προέδρου της Επιτροπής Γεώργιου Αρέστη κατά πόσον ένα ΣΠΙ ελεγχόταν από το α΄ κόμμα και άλλο ΣΠΙ από το β΄ κόμμα.
Ερωτηθείς κατά πόσον τα κόμματα εξυπηρετούσαν και τα συμφέροντα των μελών τους, ο κ. Σταύρου είπε ότι αυτό δεν μπορεί να το γνωρίζει.
 
 «Εγώ ουδέποτε εξυπηρέτησα, έβλεπα τον άνθρωπο σαν άνθρωπο και δεν με ενδιέφερε», ανέφερε, προσθέτοντας ότι προσπαθούσε να πείσει τα μέλη της επιτροπείας ότι δεν «είμαστε κόμμα» και τους έλεγε ότι είναι τον άνθρωπο που θα δουν και θα εξυπηρετήσουν που ζητά μια βοήθεια "και όχι αν είναι η ταμπέλα άσπρη, μαύρη ή κίτρινη». «Καταφέραμε παρόλο που ήταν κάποιας κομματικής χροιάς η επιτροπή μου, να λειτουργούμε πάνω από όλα για τον άνθρωπο. Μπορεί να έρχονταν εισηγήσεις αλλά» εγκρίνονταν «μόνο και αν πληρούσαν τις προϋποθέσεις» για σύναψη δανείου, πρόσθεσε.}}
 

_{^{Σε μία μόνο ερώτηση που αφορούσε την ΣΠΕ Στροβόλου στην οποία υπήρξε Γραμματέας, ζήτησε να μην απαντήσει μετά από υπόδειξη του δικηγόρου του.}}
 

 _{^{Κατά την κατάθεση του ο κ. Σταύρου συνοδευόταν από τον δικηγόρο του, καθώς εναντίον του έχει καταχωρηθεί από τον Γενικό Εισαγγελέα ποινική υπόθεση ενώπιον του Μόνιμου Κακουργιοδικείου Λευκωσίας ενώ έχει ήδη ανακριθεί για άλλη υπόθεση που αφορά τον τρόπο λειτουργίας της ΣΠΕ Στροβόλου και η οποία αναμένεται να καταχωρηθεί στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. 
 
 Ο δικηγόρος του κ. Σταύρου, Πέτρος Σταύρου, απέστειλε επιστολή στην Ερευνητική Επιτροπή με την οποία αναφέρει ότι έχει συμβουλεύσει τον πελάτη του σε περίπτωση που του υποβληθούν ερωτήσεις γύρω από τα ζητήματα που αφορούν τη διαδικασία ενώπιον δικαστηρίου να αποφύγει να τοποθετηθεί καθ΄ οιονδήποτε τρόπο προς διαφύλαξη των συνταγματικών κατοχυρωμένων δικαιωμάτων του. Ωστόσο, σε μία μόνο ερώτηση που αφορούσε την ΣΠΕ Στροβόλου στην οποία υπήρξε Γραμματέας, ζήτησε να μην απαντήσει μετά από υπόδειξη του δικηγόρου του.
 
 Κληθείς από τον κ. Αρέστη να πει την άποψη του ως προς το ήταν εκείνο που οδήγησε στην κακή κατάσταση του συνεργατικού τραπεζικού συστήματος ώστε το 2013 να παρέμβει προς βοήθεια το κράτος, ο κ. Σταύρου ανέφερε μεταξύ άλλων τον αθέμιτο ανταγωνισμό των επιτοκίων που άρχισε το 2007. Ανέφερε ότι μέσω επαρχιακών συσκέψεων καλούσε τον κόσμο του συνεργατισμού να μην ξεγελαστεί και να δώσει υψηλότερο επιτόκιο γιατί θα ήταν η καταστροφή του τόπου. «Στο τέλος της ημέρας εκείνος που θα πλήρωνε τη νύφη θα ήταν ο απλός δανειολήπτης», πρόσθεσε.
 «Δυστυχώς η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου δεν έκανε τίποτε για να σταματήσει» αυτό το θέμα, ενώ «σαν παγκύπρια συνεργατική συνομοσπονδία στείλαμε επιστολή που εκφράζαμε την ανησυχία μας».
 
 Άλλος λόγος, σύμφωνα με τον κ. Σταύρου, ήταν ο ερχομός των αξιογράφων από τις τράπεζες με επιτόκιο 7% και μάταια προσπαθούσε ο Συνεργατισμός να πείσει τον κόσμο ότι αυτό θα ήταν μια φούσκα που θα σκάσει. Έτσι βγήκαμε στην αντεπίθεση με αποτέλεσμα να αυξηθούν τα επιτόκια και τα δανειστικά επιτόκια με αποτέλεσμα να την πληρώνει ο απλός πολίτης, πρόσθεσε.
 
Άλλοι λόγοι, σύμφωνα με τον κ. Σταύρου, ήταν οι επαναλαμβανόμενες οδηγίες των ευρωπαϊκών αρχών για το τι είναι ΜΕΔ, η κρίση που έφερε την κατακόρυφη μείωση στην αξία των ακινήτων καθώς στον Συνεργατισμό το 95% ήταν στεγαστικά δάνεια, η μείωση των μισθών και η απώλεια εργασίας.
 
 Είπε ακόμη ότι φταίει και το Κτηματολόγιο γιατί για να παίρνει υψηλούς φόρους, όπως είπε, δεχόταν τις τελευταίες εκτιμήσεις, ενώ ανέφερε ότι αν τα ακίνητα που κατέθεσε ο Συνεργατισμός για εκποίηση εκποιούνταν τότε, ο Συνεργατισμός θα ήταν σε πολύ καλύτερη κατάσταση και γενικότερα το τραπεζικό σύστημα.}}

_{^{«Αυτό κατάστρεψε γενικά το τραπεζικό σύστημα και όχι η ύφεση στην οικονομία»
 
 Ανέφερε ότι ο Συνεργατισμός αλλά και η Τράπεζα Κύπρου έστειλαν επιστολή στο Κτηματολόγιο με την οποία «κρούαμε τον κώδωνα του κινδύνου και προειδοποιούσαμε ότι σε περίπτωση ζημιών θα απαιτούσαμε αποζημιώσεις από το κράτος». Ο κ. Σταύρου είπε ότι ακόμη το Κτηματολόγιο επικαλείτο το ότι δεν είχε προσωπικό να κάνει αυτές τις εκποιήσεις και διερωτήθηκε πώς και σήμερα γέμισε η Κύπρος δημοπράτες.
 
 Πάντως, ο κ. Σταύρου εξέφρασε διαφωνία με τη μείωση της αξίας των ακινήτων που μείωνε την εξασφάλιση και διερωτήθηκε όταν σε μια Κύπρο που το 40% το κατέχουν οι Τούρκοι, το 10% το κρατούν οι βάσεις και το 10% το κρατούν ξένοι πώς είναι δυνατό η αξία των ακινήτων να μειωθεί κατά 50% ή 60%. Αυτό κατάστρεψε γενικά το τραπεζικό σύστημα και όχι η ύφεση στην οικονομία, πρόσθεσε.
 
 Επίσης, ανέφερε ότι η ΣΚΤ δεν είχε εποπτικό ρόλο μέχρι το 2013 γιατί η ΣΚΤ «ήταν η τράπεζα των ΣΠΙ για να καταθέτουν τα χρήματα τους. Ήταν ο τραπεζίτης των ΣΠΙ», πρόσθεσε. Το 2011 με 2012 άρχισε να έρχεται ο ρόλος αυτός και ήταν τότε που αλλάξαμε πολλά πράγματα, πρόσθεσε. Είπε ακόμη ότι η ΣΚΤ ως εμπορική τράπεζα εποπτευόταν ανέκαθεν από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (ΚΤΚ).
 
Πρόσθεσε ότι Εποπτεία στα ΣΠΙ έκαναν ο Έφορος Υπηρεσίας και Ανάπτυξης Συνεργατικών Εταιρειών, ο οποίος διοριζόταν από το κράτος, και η ανεξάρτητη συνεργατική ελεγκτική υπηρεσία που βρίσκονταν στον ίδιο χώρο και μετά είχαν χωρίσει. Ο κ. Σταύρου είπε ότι εκεί που υπήρχε ο εσωτερικός έλεγχος γιατί δεν έκαναν σωστά τη δουλειά τους, διερωτήθηκε και σημείωσε ότι «υπήρχαν άνθρωποι που έκαναν σωστά τη δουλειά τους αλλά υπήρχαν και άτομα που από τη στιγμή που έπιαναν μια θέση θεωρούσαν ότι καλά περνούν…». Ο εξωτερικός και εσωτερικός έλεγχος ήταν ο φύλακας άγγελος και εκείνος που θα έπαιζε τα καμπανάκια, είπε.
 
 Σε ό,τι αφορά το σε ποιο βαθμό συνέβαλαν οι καταστάσεις πριν το 2013 και η διαχείριση μετά το 2013, ο κ. Σταύρου είπε ότι υπάρχει ένα μερίδιο ευθύνης πριν το 2013 γιατί δεν τρέξαμε πιο γρήγορα, αλλά τα ΣΠΙ ήταν ανεξάρτητα και «είχαμε κοπιάσει τόσο πολύ και ο Έφορος» μαζί να πεισθούν επιτροπείες στα χωριά ότι ήταν προς το συμφέρον μας να μειωθούν τα ΣΠΙ.
 
 Ερωτηθείς κατά πόσον η απώλεια της ανεξαρτησίας τους είχε σχέση με το ότι ελέγχονταν από κόμματα και θα χανόταν η δυνατότητα επηρεασμού, ο κ. Σταύρου είπε: «Πιστεύω ναι». «Και όχι μόνο οι κομματικοί αλλά και εκεί που υπήρχε μία επιτροπή και ένας γραμματέας ίσως να αισθανόταν ότι ήταν ένα δικό του βασίλειο» και γιατί να χαθεί μέσα στο σύνολο, πρόσθεσε.  Ανέφερε επίσης ότι μετά το 2013 «υπάρχουν πολλά λάθη» και πρόσθεσε ότι στις τελευταίες συνεδρίες της Επιτροπείας που βρισκόταν και εκπρόσωπος της ΚΤΚ διαφώνησε με την ανέγερση κτιρίων.
 
 «Χάθηκαν δύο χρόνια» για να συγκεντρώσουν σε ένα κτίριο όλους αυτούς που θα έκαναν τις αναδιαρθρώσεις, ανέφερε, προσθέτοντας ότι από τη στιγμή που έμειναν 18 ΣΠΙ υπήρχαν πλέον σε αυτά οι προσοντούχοι για να κάνουν τις αναδιαρθρώσεις και να προσληφθούν ορισμένα άτομα, ένα για κάθε επαρχία, για να συμβουλεύουν για τις αναδιαρθρώσεις. Η προσπάθεια κεντροποίησης «έγινε πολύ βεβιασμένα. Είχαμε ήδη προσοντούχο προσωπικό» για τις αναδιαρθρώσεις, πρόσθεσε. Επιπλέον, ο κ. Σταύρου είπε ότι «κάποιοι μπορεί να άνοιξαν και σαμπάνιες που πουλήθηκε ο Συνεργατισμός».
 
 Αναφορικά με την πώληση του καλού συνεργατισμού στην Ελληνική Τράπεζα και εάν πήρε το αντάλλαγμα που έπρεπε να πάρει ο συνεργατισμός, ο κ. Σταύρου είπε ότι «δεν ήταν η καταλληλότερη συμφωνία» και πρόσθεσε ότι το λάθος ήταν ότι «δεν πουλώ κάτι και πληρώνω και από πάνω για να το δώσω. «Δεν μπορείς να μηδενίζεις την αξία ενός σπιτιού και να λες θέλω εκατομμύρια» για τον Συνεργατισμό. Η αξία του συνεργατισμού δεν είναι αυτή που έχει παρουσιαστεί, πρόσθεσε.
 
 Ανέφερε επίσης ότι μπορεί να μην φταίει μόνο η επιτροπεία αλλά και η ΕΕ, «θέλοντας να φύγει ο Συνεργατισμός και να μείνουν δύο τράπεζες».Ερωτηθείς αν υπήρχαν περιθώρια αντίστασης στις πιέσεις των Ευρωπαίων εποπτών, ο κ. Σταύρου είπε: «Πιστεύω ναι» και πρόσθεσε ότι δεν θέλει να πει περισσότερα.}}

06/09/2018

• Κατέθεσε: Γιώργος Μαρίνου
• Γ. Μαρίνου: Για τις εκποιήσεις είχαμε πρόβλημα γιατί λόγω του νομικού πλαισίου

 Εξάλλου, μιλώντας ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής το πρώην μέλος της Επιτροπείας της ΣΚΤ (2001 - 7.11.2013) Γιώργος Μαρίνου, ο οποίος διετέλεσε Γραμματέας στην ΣΠΕ Μακράσυκας είπε ότι όταν ανέλαβε Γραμματέας το 1997 η ΣΠΕ είχε 10 εκ. ευρώ ισολογισμό και όταν αποχώρησε 1,3 δισεκατομμύρια ευρώ.
 
 Ερωτηθείς από τον κ. Αρέστη πώς το 2013 γενικά το συνεργατικό πιστωτικό ίδρυμα κατέληξε σε χρηματοδότηση από το κράτος, ο κ. Μαρίνος είπε ότι η κύρια αιτία ήταν τα ΜΕΔ που αντιμετώπιζαν όλα τα πιστωτικά ιδρύματα στην Κύπρο και πρόσθεσε ότι πρώτος παράγοντας ήταν η οικονομική κρίση που άρχισε το 2008 και επιδεινώθηκε το 2013.
 
 Σε παρατήρηση του κ. Αρέστη ένα κυριότερο πρόβλημα στα ΣΠΙ ήταν η εσωτερική διακυβέρνηση, υπήρχαν 365 ΣΠΙ και δεν μπορούσε να υπάρχει η εσωτερική διακυβέρνηση, η οποία δίνει την οργανωτική δομή, τα τμήματα ελέγχου και η κανονιστική συμμόρφωση και τα εγχειρίδια που πρέπει να έχει το προσωπικό για να διεκπεραιώνει την εργασία του, ο κ. Μαρίνος είπε ότι τα περισσότερα ΣΠΙ δεν τα είχαν αυτά και πρόσθεσε ότι το 2012 οι καθυστερημένες δόσεις ήταν 6% και ο δείκτης ΜΕΔ ήταν 19%.
 
 Ανέφερε ότι το 2013 με τις αλλαγές και οδηγίες των εποπτικών αρχών και των υπολογισμών κάλυψης των δανείων τα οποία περίπου 75%-80% ήταν στεγαστικά δάνεια πρώτης κατοικίας, οι καθυστερημένες δόσεις ήταν 8% και ο δείκτης ΜΕΔ κοντά στο 40%.
 
 Ανέφερε επίσης ότι οι εξασφαλίσεις σε κάποιο δάνειο έπαιζαν σημαντικό ρόλο και πρόσθεσε ότι εξέταζαν πάντοτε τι δουλειά έκανε κάποιος, ποια τα εισοδήματα και ποιες οι δυνατότητες αποπληρωμής.
 
 Ερωτηθείς από το μέλος της Επιτροπής Γιώργο Χαραλάμπους αν υπήρχε χαλαρότητα στη λήψη μέτρων για τους κακοπληρωτές, ο κ. Μαρίνος είπε ότι στα μικρά ΣΠΙ υπήρχε μια σχέση χωριανού και έτσι αντιμετωπιζόταν κάποιο πρόβλημα να σταλούν σε κάποιον δικαστικά μέτρα.
 
 Στο δικό μας (ΣΠΕ Μακράσυκας) από το 1989 αρχίσαμε την αποστολή επιστολών μέσω δικηγόρου για τους κακοπληρωτές και είχαμε νομικό τμήματα, πρόσθεσε.
 
 Ο κ. Μαρίνος είπε ότι είχαμε αποτελέσματα αλλά για τις εκποιήσεις είχαμε πρόβλημα γιατί λόγω του νομικού πλαισίου δεν προχωρούσε καμία εκποίηση και πολλοί δανειολήπτες το γνώριζαν με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται ΜΕΔ.

06/09/2018

• Κατέθεσε: Νέαρχος Ιωάννου

Ν. Ιωάννου: Ο SSM ήταν εχθρικός με τον Συνεργατισμό 

 Την εκτίμηση ότι ο SSM (Single Supervisory Mechanism-Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός) ήταν ιδιαίτερα εχθρικός με τον Συνεργατισμό, εξέφρασε ο Νέαρχος Ιωάννου, πρώην Μέλος της Επιτροπείας της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας (ΣΚΤ). Σημείωσε, επίσης, πως όντως υπήρξαν ατασθαλίες και πως η εποπτεία του Εφόρου θα μπορούσε να ήταν αυστηρότερη, ωστόσο και πάλι θα δημιουργούνταν τα προβλήματα, καθώς τα ΜΕΔ δεν θα μπορούσαν με τίποτα να πέσουν στο επίπεδο του 10-20%.
 
 Παράλληλα, σημείωσε πως η συμφωνία στην οποία κατέληξε το κράτος με την Ελληνική, ήταν η πλέον συμφέρουσα για την Ελληνική, και χαρακτήρισε την όλη διαδικασία σαν να έπαιξε ψηλό πόκερ και κέρδισε.
 
 Στην κατάθεση του ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού, ο κ. Νεάρχου, ο οποίος διατέλεσε Μέλος της Επιτροπείας από το 2008 μέχρι τον Νοέμβριο του 2013, και ερωτηθείς κατά πόσον η Εποπτεία του Εφόρου ήταν αποτελεσματική, είπε ο ίδιος ο Εφορος και η Επιτροπή του εργαζόταν 24 ώρες το 24ωρο, όμως μπορεί να λεχθεί πως η εποπτεία θα μπορούσε να ήταν καλύτερη. «Εκεί που υπήρχαν ατασθαλίες μπορούσαν τα πράγματα να ήταν πιο αυστηρά», πρόσθεσε.
 
 Ανέφερε πως ένας από τους κύριους λόγους, που δεν γινόταν σωστά και αυστηρά η εποπτεία ήταν ο ίδιος που μια εμπορική τράπεζα, όταν ανακαλύπτει ατασθαλίες δεν τις βγάζει προ τα έξω, να μην χαλάσει η εικόνα της τράπεζας. Ωστόσο, ανέφερε, είχαν γίνει έλεγχοι και καταγγελίες και κόσμος πήγε φυλακή για κάποιες από αυτές.
 
 Σε ερώτηση γιατί το 2013 ο Συνεργατισμός βρέθηκε στην κατάσταση να χρειαστεί κρατική ενίσχυση 1,5 δισ. ευρώ, είπε αρχικά πως το ζήτημα πως ο ρόλος του Συνεργατισμού ήταν περισσότερο κοινωνικός και όχι κερδοσκοπικός. Τόνισε πως ο ρόλος του δεν ήταν να κάνει κέρδη, αλλά να εξυπηρετεί τα μέλη του, που ήταν κατά κύριο λόγο ο απλός και φτωχός άνθρωπος.
 
 Στη συνέχεια, σημείωσε πως όταν η PIMCO δημοσιοποίησε τα αποτελέσματα της έρευνας της για τις κεφαλαιουχικές ανάγκες του Συνεργατισμού, αυτές παρά τις ατασθαλίες ανέρχονταν στα 700 με 800 εκ. ευρώ και αν συγκριθούν αυτά τα χρήματα με τις ανάγκες που καθορίστηκαν για τις εμπορικές τράπεζες, μπορεί να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι ο Συνεργατισμός πήγαινε αρκετά καλά.
 
 Σημείωσε πως δεν υπήρξε κούρεμα στον Συνεργατισμό και Bail in και το κράτος έβαλε 1,5 δισ. για να καλυφθούν οι ανάγκες των 800 περίπου εκ. αλλά και για να παραμείνει ένα μαξιλάρι ασφάλειας ύψους 700 εκ. ευρώ. Στη συνέχεια, απαντώντας στο πού πήγαν αυτά τα χρήματα, είπε ότι πήγαν στην κάλυψη κεφαλαιακών αναγκών γιατί τα αποτελέσματα από τη διαχείριση των ΜΕΔ δεν πήγαν καλά. Η κρίση, δήλωσε, που είχε ξεσπάσει από πιο πριν είχε επηρεάσει κατά πολύ τα λαϊκά στρώματα που ήταν η ραχοκοκαλιά του Συνεργατισμού και τα οποία αδυνατούσαν να πληρώσουν τα δάνεια τους.

“Tα ΜΕΔ δεν θα μπορούσαν με τίποτα να πέσουν στο επίπεδο του 10-20%.”
 
 Ακόμη, είπε πως στον Συνεργατισμό χάθηκαν τα πρώτα 2-3 χρόνια μετά το 2013 καθώς αυτό που πίστευε το κράτος για τον τρόπο διαχείρισης των ΜΕΔ δεν ήταν σωστός, ενώ υπήρχε και ο ενθουσιασμός για την επανεκκίνηση της οικονομίας. Ωστόσο, σημείωσε πως αν και θα μπορούσε να γίνει καλύτερη δουλειά, δεν πρέπει να έχουμε την ψευδαίσθηση πως τα ΜΕΔ θα μπορούσαν να μειωθούν στο 25%, 20% ή στο 10%.
 
 Σε ερώτηση σχετικά με τη συμφωνία του κράτους με την Ελληνική Τράπεζα, ο κ. Ιωάννου είπε πως η συμφωνία σίγουρα ήταν η πλέον συμφέρουσα για την Ελληνική, έχοντας υπόψη και τις εγγυήσεις του κράτους. Είπε πως δεν έχει πληροφορίες αν είχε άλλες επιλογές το Υπουργείο, αυτή όμως η συμφωνία είναι κατά πολύ υπέρ της Ελληνικής και εις βάρος του κράτους. «Η συμφωνία μιλά από μόνη της. Όμως το ερώτημα είναι ποιες ήταν οι άλλες επιλογές που υπήρχαν. Η Ελληνική Τράπεζα αντιλήφθηκε σε κάποια φάση ότι είχε το μονοπώλιο και έπαιξε ψηλό πόκερ και κέρδισε. Αυτή είναι η εντύπωση μου», είπε.
 
Όσον αφορά τα εργαλεία που δόθηκαν στον Συνεργατισμό για τη διαχείριση των ΜΕΔ, είπε πως το εργαλείο της διαγραφής ενός μέρους των δανείων αλλά και αυτό των εκποιήσεων χρησιμοποιήθηκαν αργά. Πρόσθεσε πως ορθά στηρίχθηκε η πρώτη κατοικία όμως με αυτό το μέτρο δεν μπορούσε  να υπάρξει διαχείριση ενός μεγάλου κομματιού του χαρτοφυλακίου. Ωστόσο, επανέλαβε πως ακόμα και όλα σωστά να γίνονταν τα ΜΕΔ δεν μπορούσαν να μειωθούν στο 10 και 20%.
 
Ερωτηθείς αν ο SSM δεν συμπαθούσε τον Συνεργατισμό γιατί οι ιθύνοντες δεν ακολουθούσαν τις υποχρεώσεις που είχαν αναλάβει όταν είχαν πάρει την ανκεφαλαιοποίηση, ο κ. Ιωάννου είπε πως εκεί που έτυχε να έχει κάποιες επαφές μαζί τους το ένιωθες στην ατμόσφαιρα ότι ήταν εχθρικοί απέναντι τους. Όπως είπε, μπορεί να ανέμεναν περισσότερα από αυτά που μπορούσαν να γίνουν.
 

05/09/2018

• Κατέθεσε: Γιώργος Χατζηνικόλας

Χατζηνικόλας: Χάσιμο χρόνου το πρώτο σχέδιο αναδιάρθρωσης του Συνεργατισμού

Το πρώτο σχέδιο αναδιάρθρωσης του Συνεργατισμού, που δόθηκε το 2013 και προνοούσε τη δομή με τα 18 καταστήματα ήταν χάσιμο χρόνου και μας καθυστέρησε, ανέφερε στην κατάθεσή του ενώπιον την Ερευνητικής Επιτροπής για τον Συνεργατισμό ο εκτελών χρέη Προέδρου της Επιτροπείας της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας (ΣΚΤ) Γιώργος Χατζηνικόλας από τον Οκτώβριο του 2017 και μέλος της Επιτροπείας από το 2013.

Αναφερόμενος στα αίτια για τα οποία οδηγήθηκε τελικά στο κλείσιμο ο Συνεργατισμός ο κ. Χατζηνικόλας είπε μεταξύ άλλων ότι θα έπρεπε η τράπεζα να είναι ενιαία από την αρχή, δηλαδή μετά την αναδιάρθρωση του 2013, ενώ έπρεπε από την πρώτη μέρα να φύγουν 300-400 άτομα με ένα ριζικό σχέδιο αναδιάρθρωσης που θα βοηθούσε να στηθεί μια πιο μικρή ενιαία τράπεζα από την αρχή. Σημείωσε παράλληλα πως δεν γνωρίζει γιατί τους δόθηκε αυτό το μοντέλο με τα 18 ΣΠΙ στο οποίο η Τρόικα αρχικά δεν συμφωνούσε, και πως το μόνο που γνωρίζει είναι ότι υπάρχουν φήμες για άσκηση πιέσεων από κάποιους.  Είπε επίσης ότι ενδεχομένως το €1,5 δισ. που δόθηκε από το κράτος να μην ήταν αρκετό λόγω της φύσης του χαρτοφυλακίου που οδήγησε στη συνέχεια στην αύξηση των προβλέψεων.

Αναφερόμενος σε άλλους λόγους που οδήγησαν στο κλείσιμο, ο κ. Χατζηνικόλας αναφέρθηκε στο ευαίσθητο δανειακό χαρτοφυλάκιο της τράπεζας με μεγάλο ποσοστό δανείων για πρώτη κατοικία, τις πολύ αυστηρές παραδοχές με τις οποίες έγινε ο τελευταίος επιτόπιος έλεγχος από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (ΕΕΜ) αλλά και το γεγονός ότι η τράπεζα βρισκόταν διαρκώς στο «μάτι του κυκλώνα» σε οτιδήποτε και να έκανε, από κόμματα, οργανώσεις τον Γενικό Ελεγκτή και άλλους.

Ερωτηθείς για τα λάθη και τις ευθύνες της διοίκησης της ΣΚΤ η ο κ. Χατζηνικόλας ανέφερε ότι από το 2013 και μετά έλαβαν 1700 αποφάσεις και οπωσδήποτε κάποιες ίσως να μην ήταν οι ορθές. Πρόσθεσε ωστόσο ότι ως Επιτροπεία κατέβαλαν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους για να μπορέσουν να κρατήσουν τον οργανισμό.

Ο κ. Χατζηνικόλας επεσήμανε ότι η αχίλλειος πτέρνα του Συνεργατισμού ήταν οι πρώτες κατοικίες, η αξία των οποίων σε Μη Εξυπηρετούμενες Χορηγήσεις μηδενίστηκε μετά τον επιτόπιο έλεγχο από τον ΕΕΜ στις αρχές του 2018, με αποτέλεσμα να απαιτηθούν νέα κεφάλαια ύψους 400 εκ. Όπως είπε, δεν δόθηκε χρόνος στην τράπεζα να αυξήσει σταδιακά τις πρόνοιες της και εξέφρασε την άποψη ότι ερχόμενος ο επόπτης είχε υπόψη του πιο σημείο να αγγίξει βάζοντας τον οργανισμό σε δυσμενέστατη θέση.

Έκανε, επίσης, λόγο για «μεγάλη μαχαιριά» του επιτόπιου ελέγχου στο θέμα του μηδενισμού της αξίας των πρώτων κατοικιών. Σημείωσε ακόμα ότι η νομοθεσία δεν βοηθούσε με την αντιμετώπιση αυτών των ΜΕΔ και ότι η συγκεκριμένη νομοθεσία άλλαξε μετά την πτώση του Συνεργατισμού.

Παραδεχόμενος ότι οι ΜΕΧ ήταν το κυριότερο πρόβλημα που είχαν να αντιμετωπίσουν, σημείωσε ότι αυτό δεν μπορούσε να γίνει από την αρχή αφού έπρεπε πρώτα στα στηθεί η Μονάδα για τα ΜΕΧ και ότι μετά το 2015 η Μονάδα άρχισε να ανεβάζει ρυθμούς και ότι εξελικτικά με την εμπειρία που αποκτήθηκε οι λύσεις που δίνονταν ήταν πιο ριζικές και πιο επιθετικές όσον αφορά την παραχώρηση ακινήτων έναντι δανείων ή τις διαγραφές.

Ερωτηθείς αναφορικά με επιστολή που του έστειλε η Διοικήτρια της ΚΤΚ ότι δεν αντέδρασε η Επιτροπεία στις αυστηρές παραδοχές του Επόπτη, ο κ. Χατζηνικόλας ανέφερε πως απάντησε ότι η τράπεζα αντέδρασε και αμφισβήτησε με επιστημονικό τρόπο τις παραμέτρους. Της είπε επίσης ότι οι παράμετροι που τέθηκαν ήταν άδικοι και παραγνώριζαν τις παθογένειες της Κύπρου, κυρίως σε σχέση με το σύστημα των εκποιήσεων. Είπε επίσης ότι ο ίδιος έγραψε δύο επιστολές υπό μορφή παραπόνου στην κ. Γιωρκάτζη και δεν απάντησε σε καμιά.

Ανέφερε ακόμα ότι μετά την αποχώρηση του κ. Ταουσιάνη από την προεδρία της Επιτροπείας φάνηκε μια αλλαγή στη στάση των εποπτών και ότι υπήρξαν κάποια θέματα που είχαν σχέση με την εγκυρότητα των αριθμών που δόθηκαν. Ανέφερε, επίσης, ότι σε συνεδρία της Επιτροπείας τον Φεβρουάριο του 2018 είχε επικρίνει τον κ. Ταουσιάνη αναφέροντας ότι είναι ανέντιμο, άτομα που αποχώρησαν οικειοθελώς από την Επιτροπεία να παραπλανούν και να υποσκάπτουν τη λειτουργία του οργανισμού. Ευτυχώς πρόσθεσε οι αριθμοί που δώσαμε στους επόπτες ήταν οι σωστοί.

Ανέφερε, επίσης, ότι η μονάδα διαχείρισης κινδύνων προετοιμαζόταν για την πιθανή επίπτωση από το μηδενισμό της αξίας της πρώτης κατοικίας στις ΜΕΧ και αυτό θα γινόταν σταδιακά σε τρία χρόνια.
 
Ο «Μέσι» και η Altamira
Ανέφερε ακόμα ότι ήλπιζαν ότι σύντομα θα δινόταν ώθηση στην αντιμετώπιση του προβλήματος των ΜΕΧ με την αξιοποίηση της συνεργασίας με την πλατφόρμα Altamira.

Υπεραμυνόμενος της συμφωνίας που έγινε με την εταιρεία, η οποία είχε η ίδια προσεγγίσει τον ΓΔ της Τράπεζας Νικόλα Χατζηγιάννη, ο κ. Χατζηνικόλας είπε χαρακτηριστικά πως «όταν έρχεται ένας «Μέσι» να παίξει στην ομάδα σου, εγώ προσωπικά θέλω να τον εξετάσω». Διερωτήθηκε επίσης γιατί να εξετάζεις άλλους αν ο «Μέσι» θέλει να συνεργαστεί μαζί σου έστω και με μεγαλύτερο κόστος, το οποίο σταδιακά βελτιώθηκε, όπως είπε.

Ανέφερε ακόμα ότι για τη συγκεκριμένη εταιρεία η Citi γνωμοδότησε ότι η συμφωνία ήταν δίκαιη για αυτούς και είχαν και τη θετική γνωμοδότηση από την Black Rock. H οικονομική πτυχή είπε βελτιώθηκε ακόμα περισσότερο στη συνέχεια ύστερα και από παραίνεση της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου (ΚΤΚ). Ανέφερε ακόμα ότι η τράπεζα δεν είναι υποχρεωμένη να προβαίνει πάντοτε σε προσφορές.

Ερωτηθείς σχετικά είπε ότι από τον Ιούνιο του 2016 υπογράφηκε μη δεσμευτικό μνημόνιο μεταξύ Altamira και του κ. Χατζηγιάννη. Σημείωσε επίσης ότι αν η Altamira έπιανε τον υψηλό στόχο μεταξύ των τεσσάρων σεναρίων που είχαν τεθεί, η τράπεζα θα είχε €563 εκατ. περισσότερες ταμειακές ροές. Η βοήθεια της Altamira, είπε, ήταν αναγκαία προκειμένου και να πεισθεί ο επόπτης ότι θα γινόταν πρόοδος με τις ΜΕΧ.

Αυτή τη στιγμή πρόσθεσε, η Altamira μπορεί να αποδίδει σε ετήσια βάση γύρω στα €300 εκατ. που θα αποτελούν τα έσοδα της οντότητας που παραμένει στο κράτος.

Σημείωσε ωστόσο ότι φαίνεται να υπάρχει κάποια υστέρηση ως προς τη μείωση των ΜΕΧ, αφού το πλάνο με την Altamira προέβλεπε εξωλογιστικές διαγραφές δεδομένου ότι η τράπεζα λειτουργούσε κανονικά. Το 2018, πρόσθεσε, η τράπεζα βρισκόταν σε κατάσταση κρίσης και σε αυτή τη διάσταση υπάρχουν υστερήσεις και δεν έχουν επιτευχθεί οι στόχοι όσον αφορά τη μείωση.

Ο κίνδυνος της εξυγίανσης και οι πιθανές επιπτώσεις στις καταθέσεις  
Αναφερόμενος στο ενδεχόμενο εξυγίανσης της ΣΚΤ αν δεν γινόταν η συμφωνία με την Ελληνική, είπε ότι κάτι τέτοιο σήμαινε κούρεμα.
Επεσήμανε ότι οι διαδικασίες του Single Resolution Board, είναι πολύπλοκες και μπορούσε να κάνει ό,τι θέλει, είτε με κούρεμα των καταθέσεων άνω των €100.000 που ήταν ένα μικρό ποσοστό 15-20%, είτε με το να μπει εκκαθαριστής και τότε η προστασία των €100.000 θα γινόταν σε βάθος χρόνου ίσως δεκαετίας.

Εξέφρασε την άποψη ότι η πράξη με την Ελληνική ήταν συμφέρουσα υπό τις περιστάσεις, αφού τα εναλλακτικά σενάρια ήταν καταστροφικά, όπως τους είχε γνωμοδοτήσει και ο εξωτερικός τους σύμβουλος Grant Thornton. Σημείωσε ωστόσο ότι σε απόλυτες τιμές δεν ήταν καλή, αλλά διασφάλιζε τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

«Δυστυχώς θυσιάστηκε η Ιφιγένεια αλλά το χρηματοπιστωτικό σύστημα έχει διασωθεί», ανέφερε.  

Σημείωσε επίσης ότι οι κίνδυνοι που περιείχε η συναλλαγή αλλά και το γεγονός ότι έγινε υπό καθεστώς πίεσης ώθησαν την τράπεζα να ζητά εκπτώσεις.

Όλη η κερδοφορία διοχετευόταν στην αύξηση των προνοιών
Ανέφερε ότι η κερδοφορία του Συνεργατισμού από το 2013 ανέρχεται στα €800-900 εκατ. και όλα διοχετεύτηκαν για την αύξηση των προνοιών που άλλαζαν συνεχώς από τους επόπτες.

«Υποτασσόμασταν στις επιταγές τους», σημείωσε και είπε ότι υπήρχε ο Εντολοδόχος Παρακολούθησης (Grant Thornton)  που παρακολουθούσε κάθε δύο μήνες αν υπήρχε πρόοδος. Από το 2013-2017 δείχνουμε πως προχωρούσαμε «δεν είχαμε επιλογή ένα μιλίμετρο να αποκλίνουμε», είπε χαρακτηριστικά.
Ανέφερε επίσης ότι είχαν γίνει όλες οι ενέργειες για να μπει στο Χρηματιστήριο τον Σεπτέμβριο του 2017 με βάση το σχέδιο αναδιάρθρωσης. Είπε ότι ο ΕΕΜ στη συνάντηση που είχαν με την ηγεσία του Συνεργατισμού μεταξύ των οποίων και ο ίδιος στις 25-7-2017 τους είπαν ξεκάθαρα ότι η άντληση κεφαλαίων πρέπει να γίνει με στρατηγικούς επενδυτές και έτσι ξεκίνησε η διαδικασία για εξεύρεση στρατηγικών επενδυτών μέσω Citi. Διερωτήθηκε γιατί οι επενδυτές δεν τους είπαν νωρίτερα ότι είχαν πρόβλημα με τη διαδικασία για εισαγωγή στο ΧΑΚ και ότι η πρώτη αντίδραση από την ΚΤΚ ήταν στις 29-5-2017.

«Είναι λάθος του επόπτη που μου άφησε να κάνουμε αυτή τη διαδικασία και μετά να μας πει ότι δεν του άρεσε», ανέφερε.

Στις 24-11-2017 ανέφερε, φαίνεται στα πρακτικά ότι υπήρχε αλλαγή της στάσης των εποπτών, αφού τους έλεγαν ξεκάθαρα ότι πρέπει να βρουν στρατηγικούς επενδυτές με κλειστή διαδικασία. Εκεί, ανέφερε ζήτησαν να γίνει ανοικτή διαδικασία και έγινε διαβούλευση με τον επενδυτικό σύμβουλο τους Citi για τις λύσεις, ενώ σε επιστολή που έκανε για το θέμα στην Διοικήτρια της ΚΤΚ με κοινοποίηση στη διευθύντρια του ΕΕΜ και τον ΥΠΟΙΚ δεν έλαβε απάντηση. Στην συνέχεια ανέφερε, τους ενημέρωσαν ότι έρχεται ο επιτόπιος έλεγχος.  

Όσον αφορά ανησυχίες που εξέφραζαν οι επόπτες για το επιχειρηματικό μοντέλο και την προσπάθεια επέκτασης σε μεγάλα επιχειρηματικά δάνεια, ο κ. Χατζηνικόλας ανέφερε ότι οι επόπτες δεν διαφώνησαν, απλώς τους είπαν να είναι προσεκτικοί. Εμείς, ανέφερε στήσαμε ειδικό τμήμα και ήμασταν προσεκτικοί και ότι αυτό ήταν προέκταση των δυνατοτήτων της.

Θέλαμε να μιλήσουμε με τον κ. Κληρίδη πριν από την παραίτησή του
Αναφορικά με την παραίτηση Τάκη Ταουσιάνη, ο κ. Χατζηνικόλας διερωτήθηκε αν μια και μόνο διαφωνία που υπήρξε στο θέμα της Altamira ήταν αρκετός λόγος παραίτησης τη στιγμή που συμφώνησε με πολλές άλλες αποφάσεις και σε θέματα στρατηγικής με τα άλλα μέλη της Επιτροπείας.

Αναφορικά με την παραίτηση Μάριου Κληρίδη είπε ότι από μέλη της Επιτροπείας υπήρχαν κάποιες ανησυχίες όσον αφορά την πορεία της τράπεζας και είχαν αποφασίσει ότι ήθελαν να συναντήσουν τον κ. Κληρίδη για να του θέσουν τις ανησυχίες τους για την πρόοδο της εκτελεστικής διεύθυνσης. Εκεί, είπε, μεσολάβησε η παραίτησή του.

Ερωτηθείς κατά πόσο δεν εντόπισαν παρόμοια προβλήματα επί διεύθυνσης του κ. Χατζηγιάννη είπε ότι όσον αφορά τις τραπεζικές εργασίες έβλεπαν μια ανοδική πορεία κυρίως όσον αφορά τις δανειοδοτήσεις. Είπε ότι μέσα από εκθέσεις του κ. Χατζηγιάννη φαινόταν ότι υπήρχε πρόοδος.

Παραδέχτηκε ωστόσο ότι ίσως να αδικούν τον κ. Κληρίδη αφού τα πρώτα 1,5 με δύο χρόνια τα πράγματα κτίζονταν ακόμα.

«Το αεροπλάνο κτιζόταν την ώρα που πετούσε», ανέφερε, ερωτηθείς μεταξύ άλλων για τα προβλήματα που υπήρχαν σε επίπεδο εταιρικής διακυβέρνησης και το διαχωρισμό του ρόλου μεταξύ εκτελεστικών και διοικητικών στελεχών.

Ερωτηθείς για τα δυσανάλογα έξοδα που γίνονταν, όπως έξοδα διαφημίσεων ή προσλήψεις νέου προσωπικού, είπε ότι η διαφημιστικά δαπάνη φαίνεται αυξημένη επειδή αφορούσε τη Συνεργατική ως σύνολο ενώ στο παρελθόν γινόταν από κάθε ΣΠΙ ξεχωριστά. Όσον αφορά τις δαπάνες προσωπικού είπε ότι έπρεπε να δώσουν λεφτά για να προσλάβουν άτομα με προσόντα, αφού οι επόπτες του επεσήμαναν ότι υπήρχε χάσμα ικανοτήτων.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

05/09/2018 

• Κατέθεσε: Λάμπρος Πιερή

Πιερή: Με διάταγμα του ΥΠΟΙΚ καθορίστηκε η αντιμισθία του Διονυσίου

Με διάταγμα του Υπουργού Οικονομικών καθορίστηκε η αντιμισθία του εκπροσώπου του Υπουργείου Οικονομικών για τη συμμετοχή του στην Επιτροπεία, δήλωσε το παραιτηθέν μέλος της Επιτροπείας Λάμπρος Πιερή, κατά τη δεύτερη συμπληρωματική κατάθεσή του ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για το Συνεργατισμό.

Ο κ. Πιερή επικαλέστηκε διάταγμα της 5ης Δεκεμβρίου 2015 που αφορά τη διαδικασία για τη δεύτερη στήριξη της τράπεζας το οποίο εξέδωσε ο Υπουργός Οικονομικών, και αναφέρει, όπως είπε ο κ. Πιερή, ότι η απόφαση ήταν εκτός από το μισθό που έπαιρνε να πάρει αμοιβή €25.000.

Ο κ. Πιερή, μέλος της Επιτροπείας από το 2010, ψηφίστηκε Αντιπρόεδρος το 2016 και παραιτήθηκε αρχικά τον Μάρτιο του 2018 και οριστικά στα μέσα Ιουνίου 2018, την μέρα που κατατέθηκε η πρόταση της Ελληνικής Τράπεζας.

Ο κ. Πιερή, ερωτηθείς σχετικά είπε ότι η Επιτροπεία δεν ήταν κομματικά χρωματισμένη. Αναγνωρίζοντας ότι ο ίδιος είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ, είπε ότι το κόμμα του είχε καταψηφίσει τη σύνθεση της Επιτροπείας που είχε προταθεί το 2013. Πρόσθεσε ότι κανένας στην Επιτροπεία δεν λειτουργούσε σύμφωνα με τις πολιτικές του πεποιθήσεις.

Ερωτηθείς κατά πόσο τον πλησίασε ο Εκπρόσωπος του ΥΠΟΙΚ στην Επιτροπεία Διονύσης Διονυσίου, ως μέλος της Επιτροπείας προερχόμενο από το ΑΚΕΛ ώστε να επηρεάσει τους βουλευτές του ΑΚΕΛ σε ψηφοφορία στη Βουλή, ανέφερε ότι δεν τον πλησίασε για κάτι τέτοιο. Πρόσθεσε ότι ο κ. Διονυσίου ήταν καθημερινά στον οργανισμό και είχε επαφή μαζί του στο πλαίσιο του οργανισμού.

Απαντώντας σε άλλο ερώτημα, ως Πρόεδρος της Επιτροπής ΜΕΔ στο Συνεργατισμού είπε ότι δεν ενημερωνόταν μόνο αυτή η υποεπιτροπή για τα θέματα διαπραγμάτευσης με την Altamira, αφού η Επιτροπεία έπρεπε να αποφασίζει  για το θέμα.

Ο κ. Πιερή παρέδωσε στην Επιτροπή σειρά εγγράφων και πρακτικών που αφορούν τη διερεύνηση. 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

31/08/2018 

• Κατέθεσε: Γιώργος Κίττος 

Γ. Κίττος: Δεν λειτουργούσε ως τράπεζα η ΣΚΤ που παρέλαβαν

Η τράπεζα που παραλάβαμε δεν λειτουργούσε ως τράπεζα, ανέφερε στην Ερευνητική Επιτροπή για το Συνεργατισμό το νυν μέλος της Επιτροπείας Γιώργος Κίττος.
Όπως είπε ο κ. Κίττος, «προσπαθούσαμε να διορθώσουμε το χάος που βλέπαμε», ενώ σημείωσε ότι δεν υπήρχαν πολιτικές, υπήρχε ανειδίκευτο προσωπικό σε όλα τα επίπεδα και πίεση των εποπτών. Εξέφρασε την άποψη ότι στο τέλος κατάφεραν να κάνουν τη Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα (ΣΚΤ) να λειτουργεί ως τράπεζα και να είναι ανταγωνιστική.

Παράλληλα, ως Πρόεδρος της Επιτροπής Ελέγχου της ΣΚΤ, είπε ότι είδε πάρα πολλά σε σχέση με τις ατασθαλίες που γίνονταν στα ΣΠΙ, όπως εκτιμητές να υπερεκτιμούν ακίνητα για παραχώρηση δανείων, παραχώρηση δανείου σε 90χρονη με περίοδο αποπληρωμής 40 χρόνια κ.ά.

«Όλα γινόντουσαν εκεί», πρόσθεσε, ενώ επιβεβαίωσε παρατήρηση της Επιτροπής ότι για δάνεια υπήρχαν υποθήκες που αφορούσαν ακόμα και εκκλησίες και κοιμητήρια.

Ο κ. Κίττος, απαντώντας σε ερωτήσεις, είπε ότι ο ίδιος ως μέλος της Επιτροπείας δεν είχε καμιά ενημέρωση ούτε γνώριζε για τη λίστα που δόθηκε στην Επιτροπή για το Συνεργατισμό για διαγραφέντα δάνεια που ενέκρινε ο Υπουργός Οικονομικών.

Είπε επίσης, ως μέλος της Επιτροπής Αμοιβών, ότι η Επιτροπή δεν έλαβε καμιά απόφαση για αμοιβή 25,000 ευρώ στον εκπρόσωπο του Υπουργείου Οικονομικών Διονύση Διονυσίου, για τη συμμετοχή του στις συνεδριάσεις της Επιτροπείας και ότι η απόφαση ενδεχομένως να λήφθηκε από αλλού, ίσως με διάταγμα του Υπουργού Οικονομικών.

Ο κ. Κιττος, που είναι μέλος της Επιτροπείας από τον Οκτώβριο του 2013, ανέφερε ότι για τον διορισμό του τον πρότειναν ο ΓΓ της ΣΠΕ Παραλιμνίου και ο δεύτερος εκτελεστικός.

Ερωτηθείς κατά πόσο γνώριζε για τις ατασθαλίες στη ΣΠΕ Παραλιμνίου που αφορούσαν, μεταξύ άλλων, και τα δύο αυτά άτομα, είπε ότι επειδή ήταν στην Επιτροπή Ελέγχου έμαθε για αυτές τις ατασθαλίες, αλλά δεν γνώριζε πριν από το διορισμό του.

Ανέφερε επίσης ότι για πολλές ατασθαλίες που έβλεπαν ως Επιτροπή Ελέγχου λαμβάνονταν μέτρα. Εκεί που υπήρχαν πειθαρχικά παραπτώματα γινόταν πειθαρχική έρευνα και καταγγελλόταν η υπόθεση στην Αστυνομία, ενώ για αστικά παραπτώματα έδιναν οδηγίες στη Νομική Υπηρεσία για να κινηθούν αστικά, αλλά δεν ήταν αρμοδιότητά του να τους απολύσει. Ανέφερε επίσης ότι στην αρχή υπήρχαν προβλήματα για το ποιος κάνει την πειθαρχική διαδικασία, κάτι που επιλύθηκε με την ενοποίηση των ΣΠΙ. Ανέφερε επίσης ότι εκκρεμούν ακόμα 84 περιπτώσεις για συνθήκες δανεισμού που δεν εξετάστηκαν ακόμα.

Είπε επίσης ότι όσον αφορά τα πειθαρχικά παραπτώματα, σε μια συνεδρία η Επιτροπή Ελέγχου διαμαρτυρήθηκε για χαμηλή ποινή που επιβλήθηκε από την πειθαρχική Επιτροπή.

«Μετά που οργανώθηκε η τράπεζα δεν παρατηρήθηκαν σοβαρές ατασθαλίες, γίναμε εμπορική τράπεζα, καθαρίσαμε τη λάσπη αλλά δυστυχώς οι επόπτες μας οδήγησαν εκεί που μας οδήγησαν», συμπλήρωσε.  

Αναφορικά με την παραίτηση του πρώην Γενικού Διευθυντή της ΣΚΤ Μάριου Κληρίδη, ο κ. Κίττος είπε ότι τους ανέφερε ότι έφευγε για καθαρά προσωπικούς λόγους. Προέβη επίσης στην εκτίμηση ότι πιθανώς να είχε υποψιαστεί τι θα επέβαλαν οι επόπτες και ότι θα υπήρχαν δυσκολίες. Σε σχέση με την παραίτηση του πρώην Προέδρου του ΔΣ Τάκη Ταουσίανη, δήλωσε ότι τους εξέπληξε η παραίτησή του και ότι είχαν άψογη συνεργασία. Πρόσθεσε ότι προσωπικά ανέμενε κάτι περισσότερο από τον κ. Ταουσιάνη όσον αφορά τα θέματα αποφάσεων. Ανέφερε ακόμα ότι ο κ. Ταουσιάνης είχε διαφωνίες σε διάφορα θέματα, μεταξύ των οποίων και το θέμα της Altamira.

Σωστή η στρατηγική για θέματα διασποράς μετοχών
Αναφορικά με το θέμα της διασποράς μετοχών της ΣΚΤ που είχε τεθεί ως όρος του μνημονίου, είπε ότι αν ο μέτοχος ήθελε να δώσει ένα ποσοστό δωρεάν στους πολίτες αυτό δεν ήταν θέμα της Επιτροπείας αλλά του μετόχου.

Ανέφερε παράλληλα ότι σε συνάντηση που είχαν με τον Υπουργό Οικονομικών τους είπε ότι εξέταζαν την επιλογή να εκδοθούν παράλληλα μετοχές με σκοπό να αντλήσει η τράπεζα κεφάλαια.

Εξέφρασε την άποψη ότι ήταν σωστή η στρατηγική που ακολούθησε η τράπεζα στο θέμα της εισαγωγής στο Χρηματιστήριο. Όπως είπε, κι ενώ υπήρχαν όλες οι εγκρίσεις και ήταν έτοιμοι για εισαγωγή, οι επόπτες τους ζήτησαν να βρουν στρατηγικό επενδυτή για ακόμα 300 εκ. ευρώ.  Και αφού ανοίχθηκε αυτή η διαδικασία, είπε, οι επόπτες τους ενημέρωσαν ότι θα υπάρξει επιτόπιος έρευνα και σταμάτησε η διαδικασία.

«Πάντοτε ότι μας έλεγαν οι επόπτες το ακολουθούσαμε», πρόσθεσε.

Απαντώντας σε ερώτηση, είπε ότι το αναθεωρημένο μνημόνιο δεν ανέφερε ότι έπρεπε να βρουν στρατηγικό επενδυτή αλλά να γίνουν όλες οι ενέργειες ώστε το κράτος να μειώσει τη συμμετοχή του, είτε με πώληση μετοχών ή με έκδοση νέων μετοχών.

Οι αυστηρές παραδοχές ενέτειναν το πρόβλημα των ΜΕΔ
Ο κ. Κίττος ανέφερε ότι ο δείκτης των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ) αυξανόταν ως αποτέλεσμα των αυστηρών παραδοχών και ορισμών που έβαζαν διαρκώς οι επόπτες. Είπε ακόμα ότι ο επιτόπιος έλεγχος που έγινε από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (ΕΕΜ) είχε πολύ αυστηρές παραδοχές, όπως ότι η αξία ενός δανείου σε καθυστέρηση για 7-8 χρόνια ήταν για αυτούς μηδενική, παρόλο που υπήρχε ακίνητο και υποθήκη.  

Καταλήξαμε, είπε, να μας πιέζουν να αυξήσουμε τις προβλέψεις κατά 800 εκατ. ευρώ και έτσι υπήρξε η συγκεκριμένη κατάληξη στην ΣΤΚ. Όπως είπε, με τέτοιες αυστηρές παραδοχές δεν μπορούσε να δουλέψει ο Συνεργατισμός. Είπε επίσης ότι δεν ενημερώθηκαν εκ των προτέρων για τις παραδοχές που θα χρησιμοποιούντο στον επιτόπιο έλεγχο.

Ωστόσο δήλωσε ικανοποιημένος που τουλάχιστον προστατεύθηκαν οι καταθέσεις του κόσμου, βοηθήθηκε η Ελληνική Τράπεζα και γενικά ωφελήθηκε η οικονομία.

Πιστεύαμε ότι η συμφωνία με την Altamira ήταν καλή για την ΣΚΤ
Ερωτηθείς σχετικά ο κ. Κίττος ανέφερε ότι όταν ήρθε η πρόταση για την Altamira, προσπαθούσαν να την διορθώσουν και να την αξιολογήσουν με τον οίκο Black Rock. Ο οίκος, είπε, τους παρουσίασε και άλλες εταιρείες αλλά τους ανέφερε ότι η Altamira ήταν η καλύτερη.

Πιστέψαμε, συνέχισε, ότι ήταν μια πολύ καλή περίπτωση για την τράπεζα με βάση την ενημέρωση που είχαν και από τους Εκτελεστικούς.

Μας απασχόλησε, πρόσθεσε, ότι δεν υπήρχαν προσφορές από άλλους οργανισμούς, αλλά είχαν και την εισήγηση της Black Rock υπέρ της Altamira.

Σημείωσε τέλος ότι η συμφωνία με την Altamira δεν ήταν κακή, αφού η εταιρεία είχε την τεχνογνωσία για να τους βοηθήσει και θα έπαιρνε το ποσό που συμφωνήθηκε μόνο αν επιτυγχάνονταν οι στόχοι που συμφωνήθηκαν για μείωση των ΜΕΔ.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

31/08/2018

• Κατέθεσε: Πανίκος Πούρος

Π. Πούρος: Η ΚΤΚ ζητούσε από τον Αύγουστο 2017 δραστική μείωση ΜΕΧ αλλιώς εξυγίανση

Η Κεντρική Τράπεζα Κύπρου (ΚΤΚ) κάλεσε τη Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα (ΣΚΤ) στις 11 Αυγούστου 2017 να μειώσει τις Μη Εξυπηρετούμενες Χορηγήσεις (ΜΕΧ) κατά 1,8 δισ. ευρώ μέσα σε οκτώ μήνες, αναφέροντάς τους ότι σε διαφορετική περίπτωση θα έμπαινε ο μηχανισμός εξυγίανσης, ανέφερε το νυν μέλος της Επιτροπείας της ΣΚΤ Πανίκος Πούρος.

Όπως είπε ο κ. Πούρος η ΚΤΚ κάλεσε τον Αύγουστο του 2017 τα μέλη της Επιτροπείας με προειδοποίηση μια ημέρας και τους είπε ότι θα πρέπει να μειώσουν τις ΜΕΧ από 7,2 δισ. ευρώ σε 5,4 δισ. ευρώ μέσα σε οκτώ μήνες, κάτι που όπως είπε ήταν άπιαστο. Από εκεί και πέρα, ανέφερε, ένιωθε πως ό,τι και να έκαναν όσον αφορά την εξεύρεση κεφαλαίων και τη μείωση των ΜΕΧ δεν θα κατάφερναν τίποτα ουσιαστικό.

Εξέφρασε, επίσης, την πεποίθηση ότι η ΣΚΤ θα μπορούσε να επιβιώσει και να έχει πολύ καλά αποτελέσματα αν έβγαιναν από το σύστημά της οι ΜΕΧ με την ίδρυση του φορέα διαχείρισης, όσο ήταν ακόμα εν ζωή. Είπε επίσης ότι αν δινόταν χρόνος οι ΜΕΧ θα μπορούσαν να μειωθούν δραστικά μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια και με τη συμβολή της Altamira.

Ο κ. Πούρος, μέλος της Επιτροπείας από τον Νοέμβριο του 2013, ο οποίος υπέβαλε την παραίτησή του με την υπόλοιπη Επιτροπεία μετά την πώληση στην Ελληνική Τράπεζα, ανέφερε ότι με την κατάληξη που είχε ο Συνεργατισμός οι επόπτες από το εξωτερικό πέτυχαν τρεις στόχους. Αυτοί ήταν να βγάλουν 6 δισ. ευρώ έξω από το τραπεζικό σύστημα, δεύτερο το καλό κομμάτι να πάει σε μια από τις συστημικές τράπεζες για να μειώσει τις ΜΕΧ της και τρίτον να φύγει το κράτος από την τράπεζα αμέσως.

Εξέφρασε την άποψη πως αυτό που έγινε βοηθά το τραπεζικό σύστημα και την οικονομία με απόδειξη την αναβάθμιση των τελευταίων εβδομάδων που έτυχε η οικονομία από διεθνείς οίκους αξιολόγηση.

Αναφορικά με τον στόχο που είχε τεθεί από την ΚΤΚ για άμεση μείωση των ΜΕΧ είπε ότι η ΣΚΤ έβαλε μπροστά νέα πλάνα και πέτυχε τον ενδιάμεσο στόχο της για μείωση των ΜΕΧ μέχρι τον Δεκέμβριο του 2017.

Είπε ακόμα ότι οι αυξημένες παραδοχές που χρησιμοποιούσαν για τις ΜΕΧ οι επόπτες άρχισαν να γίνονται ολοένα και πιο αυστηρές από το 2015 και μετά και όλα αυτά αύξαναν τις προβλέψεις και έπρεπε να «τρώμε από τα έσοδα» για να ικανοποιούμε τους επόπτες.

Ήμασταν έτοιμοι για εισαγωγή στο ΧΑΚ
Σε σχέση με την προσπάθεια που έγινε για εισαγωγή στο Χρηματιστήριο, ανέφερε ότι ο μέτοχος, δηλαδή το κράτος, επέλεξε την οδό της παραχώρησης ποσοστού 25% σε δωρεάν μετοχές. Εφόσον ήταν απόφαση του μετόχου, σημείωσε, ούτε καν μπορούσαμε να την απορρίψουμε. Πρόσθεσε ότι ο λόγος που τους έδωσε ο κ. Διονυσίου ήταν ότι με αυτό τον τρόπο δινόταν ένα κομμάτι πίσω στον κόσμο, διότι οι καταθέτες και οι δανειζόμενοι σχεδόν άγγιζαν όλη την κοινωνία.

Ανέφερε ότι η προσπάθεια για διασπορά των μετοχών δεν μπορούσε να γίνει το 2014 ή 2015 λόγω της τεράστιας προσπάθειας συγχώνευσης των ΣΠΙ που γινόταν.

Σημείωσε ότι υπήρξε προέγκριση από το ΧΑΚ και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και αν δεν τους σταματούσαν θα έμπαιναν στο ΧΑΚ και θα μπορούσαν να αντλήσουν κεφάλαια ή να υπάρξουν ιδιωτικές τοποθετήσεις.

Ανέφερε ακόμα ότι μετά που η προσπάθεια δεν είχε αίσιο τέλος κινήθηκαν μέσω της Citi για να βρουν χρηματοδότες από το εξωτερικό και άρχισαν κάποιες παρουσιάσεις της τράπεζας τον Νοέμβριο 2017 στο Λονδίνο σε επενδυτικά ταμεία. Εκεί πάλι είπε, τους σταμάτησαν οι επόπτες και τους είπαν να βρουν anchor investors που είχαν σχέση με τα τραπεζικά. Στη συνέχεια, είπε, έγινε συζήτηση μαζί τους για το πως θα βρίσκονταν οι επενδυτές και τον Ιανουάριο του 2018 τους ανακοινώθηκε ο επιτόπιος έλεγχος.
 
Δύο τάσεις σε σχέση με την Altamira…
Σε σχέση με την επιλογή της Altamira ως πλατφόρμας για διαχείριση ΜΕΧ ανέφερε ότι υπήρχαν δύο τάσεις στο ΔΣ. Η μια να γίνει διαπραγμάτευση μόνο με την Altamira γιατί δεν υπήρχε χρόνος και η άλλη να γίνει συζήτηση και με άλλες εταιρείες, την οποία όπως είπε, υποστήριξε και ο ίδιος. Ανέφερε επίσης ότι ο συμβουλευτικός οίκος Black Rock τους υπέδειξε δύο ως τις καταλληλότερες, μεταξύ των οποίων η Altamira.

Είπε ότι θεώρησε τη συμφωνία που έγινε αρκετά λογική και καλή γιατί θα άρχισε να πληρώνεται η Altamira μόνο όταν πετύχαινε τον στόχο για μείωση των ΜΕΧ πέραν του 40% με μέγιστο τα 120 εκ. ευρώ.

Ανέφερε επίσης ότι προ της απόφασης ο ίδιος ζήτησε να εξεταστεί το θέμα του κατά πόσο θα μπορούσε με τα ίδια ή λιγότερα λεφτά να ενισχυθεί η υφιστάμενη μονάδα διαχείρισης των ΜΕΧ που υπήρχε στην ΣΚΤ με πρόσληψη συμβούλων ή άνεργων επιστημόνων, φέροντας τα ίδια αποτελέσματα. Αυτή η ενίσχυση είπε, θα μπορούσε να γίνει και νωρίτερα.

Ανέφερε ακόμα ότι μονάδα για τις ΜΕΧ το 2015 και το 2016 έκανε πολλή δουλειά και συνεχώς βελτιωνόταν, ενώ σε αυτήν εργάζονταν 400 άτομα.

Σημείωσε επίσης ότι η ΚΤΚ ήταν υπέρ της συνεργασίας με κάποια εταιρεία για το θέμα των ΜΕΧ.

Ερωτηθείς για το ενδεχόμενο πώλησης δανείων σε επενδυτικά ταμεία, ανέφερε ότι δεν θα ήταν αποδεκτό υπό τις τότε συνθήκες και θα είχε πολιτικές επιπτώσεις, κυρίως επειδή τα περισσότερα δάνεια αφορούσαν πρώτη κατοικία και ΜμΕ.  

Προειδοποιήσεις για τις ΜΕΧ
Ο κ. Πούρος ανέφερε ότι από την ΚΤΚ υπήρχαν πολλές πιέσεις για μείωση των ΜΕΧ και τους έλεγαν ότι «έρχονταν τσουνάμια» και μπαίνουν τεράστιοι στόχοι γιατί δεν αποκλείεται να μπει ο μηχανισμός εξυγίανσης. Ο ίδιος είπε, ανησυχούσε και η ίδια η Επιτροπεία.

Σημείωσε ότι το αρχικό πλάνο για μείωση κατά 55% δεν ήταν πολύ φιλόδοξο και είχε διαφοροποιηθεί προς το καλύτερο. Εκτίμησε ότι η ΚΤΚ είχε τρομερές πιέσεις από τους εξωτερικούς επόπτες και τους έλεγαν ότι διαφορετικά θα έμπαιναν σε bail in ή εκκαθάριση.

Ο κ. Πούρος είπε ότι αν υπήρχε μαγικό τρόπος να βγουν  οι ΜΕΧ χωρίς αμφιβολία η τράπεζα θα μπορούσε να επιβιώσει πολύ καλά.

Αναφορικά με τη λίστα για διαγραφές δανείων από τον Υπουργό Οικονομικών, ανέφερε ότι δεν άκουσε για κάτι τέτοιο παρά μόνο από τον Τύπο.
 
Δεν υπήρχε χημεία στα στελέχη
Αναφορικά με τις παραιτήσεις των κ.κ. Ταουσιάνη και Κληρίδη είπε ότι είναι εξαιρετικοί οικονομολόγοι αλλά και στις δύο περιπτώσεις υπήρχαν διαφωνίες, με τον Γενικό Διευθυντή και αρχικά Πρόεδρο της Επιτροπείας.  

Δεν υπήρχε η χημεία μεταξύ των δύο επικεφαλής, ανέφερε τόσο με τον Κληρίδη όσο και με Ταουσιάνη.

Όσον αφορά τις ικανότητες των διευθυντών και των ανωτάτων στελεχών της Συνεργατικής είπε ότι από κάποιους, έχει πάρα πολύ καλές εντυπώσεις και ότι γνώριζαν την δουλειά τους.

Όσον αφορά την επιλογή του κ. Χατζηγιάννη στη θέση του ΓΔ, είπε ότι με την παραίτηση του κ. Κληρίδη αποφασίστηκε η διαδικασία πρόσληψης να δοθεί στην εταιρεία Egon Zehnder που επέλεξε τον κ. Κληρίδη. Η εταιρεία έφερε λίστα με ονόματα, είπε αλλά χρειάζονταν πολύ χρόνο, ενώ το ΥΠΟΙΚ είπε ότι έπρεπε η διαδικασία να τελειώσει σε 2 εβδομάδες λόγω της άφιξης της Τρόικας. Στη συνέχεια είπε, λήφθηκε επιστολή από την ΣΥΚΕΣΥ (Συνεργατική Κεντρική Εταιρεία Συμμετοχών) και τον κ. Μουσκάλη που πρότειναν τον κ. Χατζηγιάννη και ο οίκος τον έβαλε ως εσωτερικό υποψήφιο, σημειώνοντας ότι είναι «outstanding stop the search candidate», δηλαδή εξαιρετικός υποψήφιος που θα τερμάτιζε την αναζήτηση.

Με την εισήγηση του οίκου αυτού υπήρξε η πρόσληψη και μετά από το τέσσερις μήνες υπήρξε έγκριση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-30/08/2018- Κ. Έλληνας: Οι επόπτες προέκριναν διάσπαση της ΣΚΤ και πώληση σε κυπριακή τράπεζα από τον Μάρτιο 2018
 

Στις πιέσεις που ασκούσε  Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (ΕΕΜ) στη Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα (ΣΚΤ) ιδιαίτερα το 2018 για πώληση των εργασιών της, επικεντρώθηκε στη κατάθεσή του ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για τον Συνεργατισμό το παραιτηθέν μέλος της Επιτροπείας Κύπρος Έλληνας.

Όπως ανέφερε, τον Μάρτιο 2018, ο ίδιος ως πρόεδρος της Επιτροπής Ανάλυσης Κινδύνων μετέβη με τον κ. Χατζηνικόλα και τον κ. Χατζηγιάννη στη Φρανκφούρτη, κατόπιν δικής τους πρωτοβουλίας, για να παρουσιάσουν το πλάνο που είχε η ΣΚΤ για την ιδιωτικοποίηση με την αύξηση κεφαλαίου. Όπως είπε, υπήρχαν ήδη τα προκαταρκτικά αποτελέσματα επιτόπιου ελέγχου που έγινε από τον ΕΕΜ στην ΣΚΤ που ανέβαζαν τις προβλέψεις στα 800 εκ. ευρώ.

Στη Φρανκφούρτη, όπως είπε, τους λέχθηκε ότι προκρίνουν τη διάσπαση της τράπεζας σε καλή και κακή και το καλό κομμάτι να το πάρει ένας κυπριακός τραπεζικός οργανισμός. Τους εξήγησαν, όπως είπε, ότι κάτι τέτοιο ήταν για το καλό της τράπεζα, του τραπεζικού συστήματος της Κύπρου και της οικονομίας, προκρίνοντας έτσι το αποτέλεσμα.  Ο κ. Έλληνας ανέφερε επίσης ότι το επενδυτικό ταμείο Apollo που ενδιαφέρθηκε για την αγορά της ΣΚΤ, έστειλε επιστολή διαμαρτυρίας στον ΕΕΜ γιατί δεν ενέκριναν τράπεζα εντός της ευρωζώνης να συμμετέχει στην εξαγορά του συνόλου της τράπεζας.

Ο κ. Έλληνας που υπέβαλε την παραίτησή του τον Ιούνιο του 2018, ανέφερε ότι το έκανε επειδή διαφώνησε έντονα με τον τρόπο εξεύρεσης επενδυτών που επέβαλαν οι εποπτικές αρχές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Όπως είπε, τον Σεπτέμβρη του 2017 λήφθηκε επιστολή από τους επόπτες που καθόριζε τις κεφαλαιουχικές ανάγκες της τράπεζας (προσχέδιο SREP letter), στο 14,12% και επομένως δεν προέβλεπε αύξηση κεφαλαίων.

Ξαφνικά και χωρίς καμιά αιτία, είπε, αποφασίστηκε να γίνει επιτόπιος έλεγχος από ανεξάρτητο οίκο. Εκείνη την περίοδο, ανέφερε, είχε ήδη επιλεγεί οίκος ο Citi, o οποίος θα έκανε την αύξηση των κεφαλαίων της τράπεζας με εισδοχή της ΣΚΤ στο χρηματιστήριο με IPO για προσέλκυση επενδυτών. Οι επόπτες, ανέφερε, τους ενημέρωσαν τον Δεκέμβριο του 2017 ότι θα γινόταν επιτόπιος έλεγχος και αυτή η διαδικασία σταματούσε τη διαδικασία εξεύρεσης επενδυτών στα πλαίσια του πλάνου αποξένωσης του 25% από την Κυβέρνηση.

Το σχέδιο, είπε, ήταν να εκδοθεί ομόλογο 100 εκ. ευρώ που θα αύξανε την κεφαλαιουχική επάρκεια της τράπεζας.

Ο επιτόπιος έλεγχος έβγαλε παραμέτρους που δεν εφαρμόστηκαν σε καμιά τράπεζα
Πρόσθεσε ότι υπήρχαν και άλλα πράγματα που δημιούργησαν αίσθημα αδικίας.  
Ο επιτόπιος έλεγχος, είπε, έβγαλε κάποια αποτελέσματα με κάποιες παραμέτρους οι οποίες δεν εφαρμόστηκαν σε καμιά τράπεζα ούτε στην Κύπρο ούτε στο εξωτερικό. Ο έλεγχος, ανέφερε έβγαλε ένα ποσό 800 εκ. ευρώ σε προβλέψεις και από εκεί και πέρα υπήρχε πίεση για εξεύρεση στρατηγικού επενδυτή από τους επόπτες με όχι και τόσο διαφανείς διαδικασίες.

Είπε ότι οι ίδιοι επέμεναν να υπάρξει διαφανής διαδικασία, αλλά υπήρχε πίεση για σύντμηση του χρόνου, ενώ το Single Resolution Board (Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης) ήθελε να τελειώσει η διαδικασία σε ένα μήνα. Τελικά είπε, κατάφεραν να επιμηκύνουν τον χρόνο σε 40 μέρες, που όμως δεν ήταν επαρκής για να φέρει επενδυτές. Είπε επίσης ότι υπήρξε πίεση να ανοίξει το virtual data room πριν από τη διαδικασία, με την απειλή ότι θα έμπαινε κάτω από εκκαθάριση η τράπεζα. Ανέφερε ακόμα ότι υπήρξε παρέμβαση του Υπουργού Οικονομικών και τελικά προχώρησαν με την κανονική διαδικασία.

Ο κ. Έλληνας εξέφρασε την άποψη ότι ο τρόπος που λέχθηκε ότι θα πωληθεί η τράπεζα δημιούργησε προβλήματα και έφερε την τράπεζα σε μειονεκτική θέση.

Συμπλήρωσε ότι ο ΕΕΜ ήθελε να λύσει το πρόβλημα των κυπριακών τραπεζών που αντιμετώπιζαν κινδύνους και με αυτό τον τρόπο το επίλυσε. Πρόσθεσε ότι για την κυπριακή οικονομία τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (ΜΕΔ) είναι εκεί και θα κληθεί να τα χειριστεί ένας άλλος φορέας.

Ανέφερε ακόμα ότι η πώληση της τράπεζας δεν θα μπορούσε να γίνει πιο νωρίς αφού έπρεπε πρώτα να συγχωνευθούν οι 18 οντότητες σε μία.

Ανέφερε ακόμα ότι μετά τον επιτόπιο έλεγχο τούς λέχθηκε ότι η αξία της πρώτης κατοικίας είναι μηδέν. Όπως είπε, οι παράμετροι που μπήκαν στον επιτόπιο έλεγχο δεν ήταν οι ίδιοι με άλλες τράπεζες, αφού ορίστηκε ως χρόνος για την εκποίηση πρώτης κατοικίας τα 7 χρόνια, ενώ στην Κύπρο παίρνει 17 χρόνια.

Συμπλήρωσε ότι οι άλλες τράπεζες δεν είχαν επιτόπιο έλεγχο και δεν υπήρχε σε καμιά τράπεζα αυτός ο όρος ότι πέραν των 7 χρόνων δεν έχει αξία το ακίνητο.
 
Ήμασταν έτοιμοι να μπούμε στο ΧΑΚ από τον Μάιο του 2017
Αναφερόμενος στην απόφαση του κράτους για είσοδο στο ΧΑΚ, τον Σεπτέμβριο του 2016, είπε ότι αυτό αποφασίστηκε διότι σε περίπτωση που θα είχε πιέσεις για εξεύρεση κεφαλαίων θα έπρεπε να υπάρχουν τα όπλα για να πάρει κεφάλαια.

Έγινε, όπως είπε, μια τιτάνια προσπάθεια και φτάσαμε στο σημείο να είμαστε έτοιμοι να πατήσουμε το κουμπί για εισδοχή στο χρηματιστήριο. Αυτό, πρόσθεσε, σταμάτησε μετά από αντιδράσεις για τις δωρεάν μετοχές. «Ξεκινήσαμε γρήγορα, είχαμε δύο χρόνια για να αντλήσουμε κεφάλαια», ανέφερε.

Η ΣΚΤ είπε ήταν έτοιμη να μπει στο ΧΑΚ τον Μάιο 2017, ενώ τον Ιούλιο 2017, όταν η Citi είχε στο πλάνο της είσοδο στο χρηματιστήριο, οι επόπτες είπαν όχι.

Σε σχέση με τα ΜΕΔ ανέφερε ότι η προσπάθεια αυτή κατέληξε να πηγαίνει καλά, αλλά δεν δινόταν χρόνος από τους επόπτες να μειωθούν τα ΜΕΔ σε βάθος χρόνου. Χαρακτήρισε αδύνατο τον στόχο της μείωσης των 20% που είχε τεθεί με τα όπλα που είχε η τράπεζα και με τα δεδομένα που δημιουργούσε η φύση των δανείων, που ήταν στην πλειοψηφία τους μικρά στεγαστικά δάνεια.

Σημείωσε ότι η πώληση δανείων δεν ήταν εφικτή με την τότε νομοθεσία, η οποία άλλαξε πρόσφατα από τη Βουλή και διερωτήθηκε γιατί άλλαξε τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή.

Πρόσθεσε ότι έγιναν προσπάθειες και από τον Αύγουστο του 2017 μέχρι το τέλος του 2017, μειώθηκαν τα ΜΕΔ κατά 800 εκ. ευρώ. Η άποψη της πλειοψηφίας του ΔΣ, είπε, ήταν ότι θα έπρεπε να υπάρξει εξωτερικός διαχειριστής δανείων με μεγαλύτερη επιφάνεια για να μπορούν να πωλούνται ακίνητα.

Παράγοντες που αύξησαν την πίεση
Ο κ. Έλληνας αναφέρθηκε και στους παράγοντες που αύξησαν την πίεση από τους επόπτες, όπως η φημολογία για κούρεμα στον Συνεργατισμό, που αύξησε τις εκροές καταθέσεων, ενώ υπήρξε και πίεση μετά την κατάθεση ομολόγου από την Κυβέρνηση, που θεωρήθηκε κρατική ενίσχυση.

Ερωτηθείς σχετικά με τις αδυναμίες που επικαλέστηκαν οι επόπτες, ανέφερε ότι το μεγαλύτερο τους θέμα ήταν η εταιρική διακυβέρνηση και το γεγονός, όπως είπε, ότι ο καθένας επενέβαινε στην τράπεζα. Ιδιώτες, είπε, τους έστελναν επιστολές με το παραμικρό είτε για το θέμα μιας προσφοράς, είτε για το θέμα της Altamira. Πρόσθεσε ακόμα ότι εντόπιζαν κάποιες αδυναμίες στα στελέχη της Τράπεζας.

Διερωτήθηκε παράλληλα γιατί, αφού είχαν τη δύναμη, δεν άλλαξαν τα μέλη του ΔΣ που δεν θεωρούσαν ικανά.

Παραδέχτηκε παράλληλα ότι υπήρχαν θέματα ικανοτήτων, αφού δεν υπήρχαν συστήματα πρόσληψης, εκπαίδευσης, ανάπτυξης και αξιολόγησης του προσωπικού.

Αναφέρθηκε παράλληλα στις προσπάθειες που γίνονταν για μείωση της διαφοράς των εξόδων από τα έσοδα από τα ΜΕΔ, μέσω αύξησης των εσόδων κυρίως με αύξηση προμηθειών από τις ασφάλειες και μείωση του κόστους με μείωση καταθετικού επιτοκίου και σχεδίου εθελούσιας αποχώρησης, αλλά και μείωση των καταστημάτων.  

«Θεωρώ ότι το πλάνο ήταν εφικτό και ήταν εκεί», ανέφερε.  
Είπε επίσης ότι από το 2015 η Τράπεζα Κύπρου ήθελε να αγοράσει το Συνεργατικό των Κυβερνητικών Υπαλλήλων, ενώ οίκος συμβούλευε την Ελληνική για την εξαγορά του Συνεργατισμού από νωρίς. Πρόσθεσε ότι «2 χρόνια ήμασταν στην πρίζα. Συνέχεια είχαμε κρίσεις» και ότι η φημολογία για το κούρεμα εντάθηκε πριν από τις εκλογές και έφθασε στο ζενίθ της μετά την απόφαση για πώληση.

 Αναφορικά με την Altamira, ανέφερε ότι είχαν τη γνωμοδότηση από την Citi ότι ήταν μια συναλλαγή δίκαιη για τον οργανισμό και ότι τα έξοδα από αυτή τη διαχείριση θα ήταν ουδέτερα για τον οργανισμό.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-30/08/2018- Χριστοδουλίδης: Το κράτος χειριζόταν απευθείας την έξοδό του από την ΣΚΤ

Ο χειρισμός της εξόδου του κράτους από το Συνεργατισμό δεν ήταν αποκλειστικά στα χέρια της Επιτροπείας του Συνεργατισμού, αλλά τύγχανε χειρισμού απευθείας από τον μέτοχο, που ήταν η Κυβέρνηση, ανέφερε το υπό παραίτηση μέλος της Επιτροπείας Χαράλαμπος Χριστοδουλίδης, στην κατάθεσή του στην Ερευνητική Επιτροπή για τον Συνεργατισμό.

Ο κ. Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε στα πρακτικά δύο κατά τη γνώμη του ιδιαίτερα σημαντικών συνεδριάσεων του ΔΣ της Επιτροπείας του Συνεργατισμού, στις 31 – 10 -2015 και 20-11-2015. Στην πρώτη, είπε, έγινε αναφορά σε συνάντηση κλιμακίου της ΣΚΤ με τους επόπτες, που εξέφρασαν τις κύριες ανησυχίες τους, μεταξύ άλλων για το ιδιοκτησιακό καθεστώς, το υψηλό ποσοστό ΜΕΔ, τον κοινωνικό ρόλο του Συνεργατισμού που προκαλεί ανησυχίες για βούληση λήψης μέτρων κ.ά.

 Στη δεύτερη συνεδρία, ανέφερε, σημειώθηκαν έξι ενέργειες που έπρεπε να γίνουν και αφορούσαν την ενοποίηση των ΣΠΙ σε ένα, τη μεταφορά προσωπικού και περιουσιακών στοιχείων, την οργανωτική δομή, την κεντροποίηση υπηρεσιών, τη μείωση αριθμού καταστημάτων και την πολιτική εξόδου του κράτους από το Συνεργατισμό. Το τελευταίο, είπε, όπως τους λέχθηκε από τον Πρόεδρο της Επιτροπείας, τύγχανε χειρισμού απευθείας από το ΥΠΟΙΚ υπό την ιδιότητά του ως μετόχου.

Ερωτηθείς αν τα πράγματα μπορούσαν να κινηθούν ταχύτερα προ της ιδιωτικοποίησης, είπε ότι έπρεπε ίσως τα πράγματα να εξελιχθούν γρηγορότερα σε σχέση με την απορρόφηση των 18 ΣΠΙ σε ένα. Πρόσθεσε ωστόσο ότι ήταν ευκολότερο να αναβαθμίσεις μια νέα πολιτική, αλλά ήταν πολύ δυσκολότερο να κλείσεις και να εξορθολογήσεις τα καταστήματα, που θα σήμαινε και μεταξύ άλλων πλεονασμούς. Ο ίδιος, όπως είπε, πίεζε να υπάρξουν πιο δραστικά μέτρα και πρόσθεσε ότι «δεν μπορούσαμε να τα έχουμε καλά με όλους». Είπε επίσης ότι τα πρώτα δύο χρόνια χάθηκε πολύτιμος χρόνος για να εφαρμοστεί το πρώτο σχέδιο εθελούσιας εξόδου, ενώ υπήρξε αντίσταση στις αλλαγές, αφού «κάποιοι θα έχαναν προνόμια».

Είπε, επίσης, ότι εντός της τράπεζας υπήρχαν τεράστιες αδυναμίες στην ανάλυση κινδύνου και αναλώθηκε χρόνος σε συνεντεύξεις από το ΔΣ για να βρεθούν τα κατάλληλα άτομα. Εξέφρασε επίσης την άποψη ότι θα έπρεπε να φύγουν περισσότεροι, ώστε να υπάρχει η ευχέρεια να προσληφθούν κάποιοι άλλοι.

Παράλληλα ανέφερε ότι ο Συνεργατισμός ήταν συνέχεια στα ΜΜΕ και άρα γίνονταν κάποιου είδους πολιτικές και πολιτειακές παρεμβάσεις, είτε από τον Γενικό Ελεγκτή είτε από άλλους. Ο καθένας, ανέφερε, είχε άποψη και αρκετές έδιναν λανθασμένες εντυπώσεις, όταν δεν γίνονταν δηλώσεις από τους καθ’ ύλην αρμόδιους.

Πρόσθεσε επίσης ότι ο Γ. Ελεγκτής θα πρέπει να είναι πιο προσεκτικός και να διαβάζει καλύτερα τα πρακτικά από τις συνεδριάσεις του ΔΣ.
 
Το πλάνο αναδιάρθρωσης μάς ωθούσε σε εκτελεστικό ρόλο
Αναφορικά με το θέμα της εταιρικής διακυβέρνησης, ανέφερε ότι το αρχικό σχέδιο αναδιάρθρωσης ωθούσε τα μέλη του ΔΣ να αναλαμβάνουν εκτελεστικό ρόλο. Όπως είπε, κατέβαιναν σε εκτελεστικό επίπεδο γιατί ήταν υποχρεωμένοι να κάνουν συνεντεύξεις για εκτελεστικά άτομα. Συμπλήρωσε ότι έπρεπε να προχωρήσει η μείωση από 93 στα 18 ΣΠΙ και ξαφνικά βρέθηκε η ΣΚΤ να είναι ο ιδιοκτήτης κατά 99% και ήταν επίσης ο τραπεζίτης και ο επόπτης, έχοντας δηλαδή έναν τριπλό ρόλο.

Το σύστημα, πρόσθεσε, είχε μπλοκαριστεί από μόνο του, οπότε χρειαζόταν χρόνος προσαρμογής για να κατανοήσουν αυτό το νέο οργανισμό, να δημιουργήσουν τη μονάδα Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ) και να πωλήσουν τις μη τραπεζικές εργασίες του οργανισμού, να εισαγάγουν κοινές οδηγίες και διαδικασίες για τα 18 ΣΠΙ, πράγματα που υποχρεωτικά τους ανάγκαζαν να κατεβούν επίπεδο.
 
Υπήρχαν συγκεκριμένες δυνατότητες στη ΣΚΤ
Ερωτηθείς κατά πόσο όσοι συμβούλευαν τον Υπουργό Οικονομικών γύρω από το θέμα της ΣΚΤ δεν ήταν σε θέση να το κάνουν σωστά και συγκεκριμένα για τον προϊστάμενο της Μονάδας Διαχείρισης του Υπουργείου Οικονομικών, Διονύση Διονυσίου, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε ότι δεν θεωρούσε αρνητική την παρουσία και τα λεχθέντα του κ. Διονυσίου στο Συμβούλιο. Αναφορικά με τη στρατηγική, είπε, αυτό είναι άλλο θέμα, ενώ συμπλήρωσε ότι δεν γνώριζε τι έλεγε ο κ. Διονυσίου στον Υπουργό.

Είπε επίσης ότι μπορεί να είναι πιο εύκολο να πεις κάτι παρά να το κάνεις, ενώ μίλησε για αδυναμίες του οργανισμού. Ο οργανισμός ανέφερε είχε συγκεκριμένες δυνατότητες και υπήρχαν τεράστια προβλήματα ικανοτήτων, αφού τα άτομα εκεί, όπως είπε, δεν μπορούσαν ίσως να τρέξουν αυτό το σχέδιο αναδιάρθρωσης στο βαθμό που νόμιζαν οι Ευρωπαίοι.

Ανέφερε ότι αυτό που κράτησε την ΣΚΤ ήταν η μεγάλη ρευστότητα που είχε. Παραδέχτηκε ότι το επιχειρηματικό μοντέλο έπασχε, αλλά αυτό είχαν κληρονομήσει. Όσον αφορά τα κεφάλαια είπε ότι ουδέποτε έπεσαν κάτω από τα εποπτικά όρια.
 
Τι φταίει για τα ΜΕΔ;
Αναφορικά με το πρόβλημα των ΜΕΔ, είπε ότι αυτό είναι ένα κράμα πολλών παραγόντων, όπως η στήριξη στην εξασφάλιση και όχι στην ικανότητα αποπληρωμής που υπήρχε πριν από το 2013. Έκανε, επίσης, λόγο για πάρα πολύ κακές πρακτικές και διαχείριση που υπήρχε πριν από το 2013 και σε κάποιους που ως εκ της θέσης του «νόμιζαν ότι μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν». Εξέφρασε επίσης την άποψη ότι η συνεργατική ιδέα πέθανε, όταν χάθηκε η ηθική.

Ερωτηθείς κατά πόσο ο ίδιος συμφώνησε με την επιλογή της Altamira, είπε ότι αρχικά είχε διαφωνήσει με την παρουσίαση που τους έγινε από την Black Rock για το θέμα, αφού φαινόταν εκεί ότι η Altamira ξεχώριζε, ενώ δεν δίνονταν κάποιες άλλες επιλογές που ο ίδιος θεωρούσε ότι έπρεπε να δοθούν.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-30/08/2018- Σταυρινίδης: Δώσαμε όλα τα πυρομαχικά στα ΜΕΧ, αλλά είχαμε το πιο κόκκινο χαρτοφυλάκιο

Η μείωση των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων (ΜΕΧ) που θα έσωζε τη Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα (ΣΚΤ) ήταν ο υπέρτατος στόχος του οργανισμού, αλλά η κληρονομιά του Συνεργατισμού, το προφίλ του χαρτοφυλακίου, ο κρατικός του χαρακτήρας σε συνδυασμό με το θεσμικό πλαίσιο δεν του επέτρεψαν να πετύχει καλύτερα αποτελέσματα, δήλωσε ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Στρατηγικής της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας Γιάννης Σταυρινίδης.
 
«Όλα τα πυρομαχικά του Συνεργατισμού μπήκαν εκεί (στη μείωση ΜΕΧ), αλλά είχε το πιο κόκκινο από τα κόκκινα χαρτοφυλάκια, είχε χαρτοφυλάκιο λιανικής με μέσο δάνειο €115.000. Η ανώτερη διεύθυνση (διαχείρισης καθυστερήσεων) είχε 120.000 λογαριασμούς να αναδιαρθρώσει, είχε όλα τα σπίτια του κόσμου ως εξασφάλιση και είχε και κάποιους νόμους που δεν ήταν βοηθητικοί. Συνεπώς ποια ήταν η στρατηγική στόχευση; Η οργανική αναδιάρθρωση. Δεν μπορούσε ούτε να τα πουλήσει, ούτε να ανακτήσει μέσω εκποιήσεων διότι κουβαλούσε μια κληρονομιά, τον κοινωνικό του χαρακτήρα», είπε ο κ. Σταυρινίδης καταθέτοντας σήμερα στην Ερευνητική Επιτροπή για την κατάρρευση του Συνεργατισμού.
 
Ο κ. Σταυρινίδης αναγνώρισε ότι θα μπορούσαν να γίνουν περισσότερες εκποιήσεις, αλλά πρόσθεσε: «Δεν υπήρχε το πλαίσιο ούτε επίσης υπήρχε και η διάθεση γιατί υπήρχε και η περιρρέουσα ατμόσφαιρα». Υπενθύμισε τις αντιδράσεις που εκδηλώθηκαν όταν ανακοινώθηκε η συμφωνία με την Αλταμίρα, τις αντιδράσεις στις αποφάσεις για κλείσιμο καταστημάτων, αλλά ακόμα και για τη μετακίνηση υπαλλήλου. «Δεν είναι εύκολο, ήταν ένα πάρα πολύ δύσκολο περιβάλλον και το έκανε δυσκολότερο η κρατική στήριξη και αυτή η κρατική στήριξη έπρεπε γρήγορα να φύγει από τη μέση», συμπλήρωσε.
 
Υπενθύμισε τις φήμες που ξεκίνησαν περί τα τέλη του 2017 που προκάλεσαν τις εκροές καταθέσεων και πρόσθεσε πως η προστασία των καταθετών, οι οποίοι εξασφαλίζονταν από ΜΕΧ, «ήταν ο υπέρτατος στόχος και νοιώθω ιδιαίτερα περήφανος διότι οι καταθέτες έχουν πάει ως καταθέτες στην Ελληνική Τράπεζα και όχι ως κάτι άλλο».
 
Σε αυτό το σημείο απάντησε ο κ. Χαραλάμπους, λέγοντας πως αν η ΣΚΤ κατάφερνε να εισπράξει τα ΜΕΧ δεν θα χρειαζόταν το κράτος να «βάλει την πλάτη» εννοώντας τις εγγυήσεις και τα ομόλογα που εξέδωσε για στήριξη της συναλλαγής με την Ελληνική, έτσι ώστε οι καταθέτες να διατηρήσουν τα χρήματά τους.

Σε ερώτηση του Προέδρου της Επιτροπής Γεωργίου Αρέστη, για το τι θεωρεί ότι δεν πήγε καλά, ο κ. Σταυρινίδης αναγνώρισε πως η τράπεζα θα είχε καλύτερα αποτελέσματα αν επιτυγχανόταν νωρίτερα η συγχώνευση των Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων, αφού έλυσε το πρόβλημα με «τα καπετανάτα». Σημείωσε, ωστόσο, ότι ο στόχος αυτός θεωρήθηκε ότι έπρεπε να αποφευχθεί, αφού ήταν το τιμωρητικό μέτρο σε περίπτωση που η τράπεζα έχανε ένα στόχο από τις δεσμεύσεις της στο σχέδιο αναδιάρθρωσης.

«Ο χρόνος τελείωσε» το καλοκαίρι του 2017 
Ο κ. Σταυρινίδης υπεραμύνθηκε των ενεργειών της διεύθυνσης και της διοίκησης της ΣΚΤ για ανάκτηση των ΜΕΧ, αφού όπως είπε έδωσε όλα τα εφόδια, έβαλε συμβούλους και παρασυμβούλους, όπως είπε χαρακτηριστικά.
 
«Ο χρόνος τελείωσε, τα πράγματα άρχισαν να γίνονται δύσκολα το καλοκαίρι του 2017», είπε και συμπλήρωσε πως τότε έπρεπε να γίνουν με την ένδειξη του κατεπείγοντος, έπρεπε να πέσει το ύψος των ΜΕΧ, να κλείσει η συμφωνία με την Αλταμίρα και να βρεθούν επενδυτές.
 
Υπενθύμισε τη δήλωση του επικεφαλής της Διεύθυνσης Εποπτείας της Κεντρικής Τράπεζας Γιάγκου Δημητρίου το καλοκαίρι του 2017 στη Βουλή, ότι αν δεν γίνει η συμφωνία με την Αλταμίρα δεν θα υπάρχει αντικείμενο. «Οπότε όλα έπρεπε να γίνουν χθες, εκεί καταλάβαμε ότι ο χρόνος είχε αρχίσει να συμπιέζεται πολύ», είπε για να προσθέσει ότι λίγο μετά άρχισαν οι φήμες και οι εκροές που έκαναν τα πράγματα πιο δύσκολα.
 
Ο SSΜ πρότεινε τον διαχωρισμό, μας κρατούσε από λαιμό
Παράλληλα, ο κ. Σταυρινίδης απάντησε στις επικρίσεις από τον Γενικό Ελεγκτή για τη δήλωση περί αξιοσημείωτου ενδιαφέροντος στη διαδικασία προσφορών για πώληση της ΣΚΤ, καταθέτοντας πως όταν έκανε την εν λόγω δήλωση είχε ενώπιον του 16 εταιρείες, περιλαμβανομένων και μεγάλων τραπεζών, που υπέβαλαν εκδήλωση ενδιαφέροντος, από τις οποίες ο σύμβουλος Citigroup, τις οκτώ θεώρησε συμβατές και τις υπόλοιπες μη συμβατές.
 
Ερωτηθείς από τον κ. Χαραλάμπους γιατί «εξαφανίστηκαν» οι ενδιαφερόμενοι και η διαδικασία έμεινε με την Ελληνική, ο κ. Σταυρινίδης είπε πως με αφορμή ότι έπρεπε να εξυγιανθεί ο Συνεργατισμός, μπορούσαμε να πετύχουμε με ένα σμπάρο δύο τρυγόνια, δηλαδή εξυγίανση και αφαίρεση ενός μεγάλου μέρους των ΜΕΧ από το τραπεζικό σύστημα.
 
«Οπότε πρότειναν οι επόπτες μας, ο SSM, ένα εγχώριο τραπεζικό ίδρυμα να έπαιρνε τις εξυπηρετούμενες χορηγήσεις και μια κακή τράπεζα να έπαιρνε τις ΜΕΧ», είπε.
 
Σε ερώτηση γιατί αποσύρθηκαν οι άλλες ενδιαφερόμενες τράπεζες, ο κ. Σταυρινίδης είπε πως όταν είδαν ότι η διαδικασία προνοούσε δύο επιλογές (απόκτηση είτε καλού είτε κακού μέρος), οι ενδιαφερόμενοι επικεντρώθηκαν στην απόκτηση των καλών εργασιών.
 
Απαντώντας σε ερώτηση του κ. Χαραλάμπους πώς καταλήξαμε «να σπάσουμε την ΣΚΤ σε κομματάκια», ο κ. Σταυρινίδης είπε πως ο σύμβουλος υπό την πίεση του ότι η διαδικασία έπρεπε να πετύχει, έβαλε μια πολύ ανοικτή διαδικασία που επέτρεπε όλες τις επιλογές, προσθέτοντας πως «αν δεν πετύχαινε η διαδικασία η τράπεζα θα έμπαινε σε περιπέτειες».
 
«Γιατί ήδη μας κρατούσαν από τον λαιμό, ο SSM, δεν ήταν μια κανονική διαδικασία», συνέχισε.
 
Εξάλλου, για τις ενέργειες που έπρεπε να γίνουν για ένταξη στη χρηματιστηριακή αγορά, ο κ. Σταυρινίδης είπε πως η ΣΚΤ έκανε όλες τις ενέργειες για να πάρει τις απαιτούμενες εγκρίσεις, πήρε έγκριση από Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και Χρηματιστήριο για το 1^ο ενημερωτικό δελτίο, αλλά το δεύτερο αποσύρθηκε όταν ηγέρθη θέμα για τη νομική βάση της παραχώρησης δωρεάν μετοχών. Η επιλογή αυτή, είπε, έγινε προκειμένου να επιτευχθούν οι απαιτήσεις για ένταξη στην Κύρια Αγορά του ΧΑΚ, δηλαδή διασπορά του 25% και να υπάρχουν πέραν των 300 προσώπων που να διακρατούν άνω του 5% των μετοχών.
 
Είναι κουμπάρος μου ο ΥΠΟΙΚ
Ερωτηθείς για τις αναφορές του τέως Γενικού Διευθυντή της ΣΚΤ, Μάριου Κληρίδη για διασυνδέσεις του με τον Υπουργό Οικονομικών, ο κ. Σταυρινίδης είπε πως ο ίδιος συνδέεται μαζί του εδώ και πολλά χρόνια. «Είναι κουμπάρος μου, μου βάφτισε τον γιο μου», είπε.
 
Είπε ακόμη πως όταν ο ίδιος είχε εκφράσει πρόθεση για αίτηση εργοδότησής του στη ΣΚΤ, ο Χάρης Γεωργιάδης «ήταν αρκετά επιφυλακτικός, λέγοντας μου ότι πρόκειται για μια τράπεζα που ήταν σε μεταβατικό στάδιο και μου είπε να το σκεφτώ πολύ σοβαρά και καλά». Απαντώντας σε άλλη ερώτηση είπε πως ο Υπουργός είχε βαφτίσει τον γιο του το 2009.
 
Απαντώντας σε ερώτηση του κ. Αρέστη αν είχε τη στήριξη του Προέδρου και μετέπειτα Γενικού Διευθυντή της ΣΚΤ, Νικόλα Χατζηγιάννη, είπε πως απλώς τον είχε γνωρίσει «σε μια κοινή παρέα». Σε άλλο σημείο ανέφερε ότι είχε πληροφορηθεί ότι ο ΥΠΟΙΚ και ο κ. Χατζηγιάννης ήταν απόφοιτοι του ίδιου σχολείου αλλά σε διαφορετικές χρονιές.
 
Τα εταιρικά δάνεια και οι προτεραιότητες
Οι κ. Γεωργίου και Χαραλάμπους ήταν επικριτικοί διότι δόθηκε προτεραιότητα σε αλλαγές όπως η είσοδος στην εταιρική τραπεζική και το τμήμα διεθνών τραπεζικών εργασιών αντί να επικεντρώνονται στη μείωση των ΜΕΧ.
 
Απαντώντας ο κ. Σταυρινίδης είπε πως η είσοδος στον τομέα του εταιρικού δανεισμού ήταν επιλογή του Μάριου Κληρίδη ως έναν τομέα που βρισκόταν σε απομόχλευση. Αυτό, εξήγησε, θα βοηθούσε στη μείωση του ποσοστού των ΜΕΧ μέσω της αύξησης της παροχής νέων δανείων (οι ΜΕΧ είναι ποσοστό των συνολικών δανείων). Είπε επίσης πως υπήρχε και πίεση από τον Ευρωπαίο επόπτη για νέα δάνεια.
 
Τέλος, ο κ. Σταυρινίδης ανέφερε ότι ο ίδιος αποχωρεί από τη ΣΚΤ αφού επέλεξε το σχέδιο εθελούσιας εξόδου.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-29/08/2018- Γιώργος Παντελή: Η τελική συμφωνία με την Ελληνική Τράπεζα ήταν προς το συμφέρον της οικονομίας και του δημοσίου
 

Υπό τις περιστάσεις η πρόταση και η τελική συμφωνία με την Ελληνική Τράπεζα ήταν προς το συμφέρον της οικονομίας και του κυπριακού δημοσίου, αλλά και προς το συμφέρον του συνεργατικού πιστωτικού συστήματος, τόνισε ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού το νυν μέλος της Επιτροπείας της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας (ΣΚΤ) και Διευθυντής της Διεύθυνσης Οικονομικών Ερευνών και ΕΕ Γιώργος Παντελή.

Ταυτόχρονα, ανέφερε ότι ο επόπτης (Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός - SSM και Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα) άλλαζε συνεχώς τις παραδοχές και τις προϋποθέσεις λόγω της αναποτελεσματικότητας του όλου πλαισίου διαχείρισης των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων, ενώ σημείωσε ότι το σχέδιο παραχώρησης δωρεάν μετοχών του Συνεργατισμού έγινε σε συνεργασία με την Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της ΕΕ αλλά μεταγενέστερα υπήρξε αντίθετη άποψη από τον επόπτη.
 
Κληθείς να πει κατά πόσον θεωρεί συμφέρουσα την πρόταση της Ελληνικής Τράπεζας, ο κ. Παντελή, ο οποίος έθεσε μαζί με τα υπόλοιπα σημερινά μέλη της Επιτροπείας την παραίτηση του ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας αλλά του ζητήθηκε να παραμείνει μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας εξαγοράς του «καλού» Συνεργατισμού από την Ελληνική Τράπεζα, είπε ότι η  τελική κατάληξη της συμφωνίας ήταν προς το συμφέρον της κυπριακής οικονομίας, και του δημοσίου, σταθεροποιήθηκε το τραπεζικό σύστημα και η οικονομία και αυτό καταδεικνύεται από τις επόμενες τρεις αναβαθμίσεις της κυπριακής οικονομίας από τους διεθνείς οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης.
 
Κληθείς να πει πως ερμηνεύει τις συνεχείς διαφοροποιήσεις των παραδοχών από τον επόπτη και την βίαιη απόφαση για νέα κεφάλαια 800 εκ. ευρώ στον Συνεργατισμό, τη στιγμή που γνώριζε ότι το κράτος δεν μπορεί να δώσει κεφάλαια, ο κ. Παντελή είπε ότι ο επόπτης ήθελε την εξυγίανση του κυπριακού τραπεζικού συστήματος και πίεζε τα πιστωτικά ιδρύματα να κινηθούν προς αυτή την κατεύθυνση και πρόσθεσε ότι κύριο μέλημα του επόπτη ήταν να υπάρχει ένα σταθερό πιστωτικό σύστημα με κεφάλαια και να μην υπάρχουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
 
«Είχε ως στόχο επίσης την περαιτέρω συγχώνευση του κυπριακού τραπεζικού συστήματος για να δημιουργηθούν πιο μεγάλες και ισχυρές τράπεζες για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στις προκλήσεις» και για αυτό βλέπουμε αυτές τις αποφάσεις.
 
Είπε ακόμη ότι υπήρχαν και πιέσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο από διάφορες χώρες που πίεζαν να γίνει αυτός ο εξορθολογισμός για το τραπεζικό σύστημα της Ευρωζώνης ολοκληρωθεί η τραπεζική ένωση.
 
Σε ερώτηση γιατί ενώ θεωρήθηκε βιώσιμος ο Συνεργατισμός και δόθηκε το 2014 κρατική στήριξη 1,5 δισ., τελικά δεν ήταν βιώσιμος, ο κ. Παντελή, αφού σημείωσε ότι για να δοθεί κρατική στήριξη θεωρήθηκε βιώσιμη η ΣΚΤ, είπε ότι μεταγενέστερα τα δεδομένα  είχαν διαφοροποιηθεί.
 
Ανέφερε ότι από το Νοέμβριο του 2014 η εποπτεία για τα συστημικά τραπεζικά ιδρύματα μεταφέρθηκε στον SSM και «οι προϋποθέσεις που χρησιμοποιούνταν χρόνο με τον χρόνο για να διαπιστωθεί κατά πόσον ένα τραπεζικό ίδρυμα χρειάζεται νέα κεφάλαια άλλαζαν.
 
Η εποπτεία άλλαζε χρόνο με το χρόνο τις παραδοχές και τις προϋποθέσεις λόγω της αναποτελεσματικότητας του όλου πλαισίου διαχείρισης των ΜΕΔ αλλά υπήρχαν και πιέσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τον εξ ορθολογισμό του ισολογισμού των τραπεζών ώστε να έχουν χαμηλό ποσοστό ΜΕΔ, πρόσθεσε.
 
Ερωτηθείς γιατί δεν υλοποιήθηκε η υπόδειξη των ευρωπαϊκών θεσμών να περιοριστεί η συμμετοχή του κράτους στον Συνεργατισμό στο 25%, ο κ. Παντελή είπε ότι ξεκίνησε η πορεία υλοποίησης αυτών των δεσμεύσεων, αρχικά με την παραχώρηση του 25% του κεφαλαίου της τράπεζας για να μπορεί να εισαχθεί στο χρηματιστήριο.
 
Αυτό δεν προχώρησε, σύμφωνα με τον κ. Παντελή, παρότι αρχικά υπήρχε η σύμφωνη γνώμη της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού για την παραχώρηση δωρεάν μετοχών, γιατί μεταγενέστερα υπήρξε αντίθετη άποψη από τον επόπτη, τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM) και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
 
Σε παρατήρηση ότι οι εποπτικές αρχές είχαν αντίρρηση για το 25%, ο κ. Παντελή είπε ότι το σχέδιο παραχώρησης δωρεάν μετοχών έγινε σε συνεργασία με την Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της ΕΕ και ήταν με τη σύμφωνη γνώμη της Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της ΕΕ η οποία παρακολουθεί την εφαρμογή του σχεδίου αναδιάρθρωσης που εγκρίθηκε στα πλαίσια της κρατικής στήριξης.
 
Ήρθαμε σε επαφή με την Διεύθυνση για να προτείνουμε την ένταξη του Συνεργατισμού στο χρηματιστήριο και αυτή συμφώνησε, ανέφερε και πρόσθεσε ότι μήνες μετά, προς το τέλος του 2017, ήρθε η αντίρρηση της ΕΚΤ και του SSM που πρότειναν άλλες λύσεις.
 
Ανέφερε ότι αρχικά η εισήγηση του επόπτη ήταν να προχωρήσει το θέμα με την διαδικασία της δημόσιας προσφοράς (IPO) για την εξεύρεση επενδυτών και μεταγενέστερα ο επόπτης ζήτησε την εξεύρεση επενδυτών μέσω της ιδιωτικής τοποθέτησης.
 
Η φημολογία που επικρατούσε στην κοινωνία ιδιαίτερα προς το τέλος του 2017 για προβλήματα στον Συνεργατισμό και η δημοσιοποίηση του επιτόπιου ελέγχου (στην ΣΚΤ) που ανακοινώθηκε αρχές του 2018 δημιούργησε κλονισμό στην εμπιστοσύνη των καταναλωτών με αποτέλεσμα να υπάρχουν μεγάλες εκροές καταθέσεων της τάξης των περίπου 3 δισεκατομμυρίων ευρώ. Αυτοί οι λόγοι μας ανάγκασαν να επισπεύσουμε τις διαδικασίες που ανέλαβε η Citi για εξεύρεσή επενδυτών, υπογράμμισε.
 
Δεν είχαμε την πολυτέλεια του χρόνου, ανέφερε και πρόσθεσε ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί πίεζαν για να ολοκληρωθεί η συναλλαγή το συντομότερο λόγω των συγκυριών που επικρατούσαν στον κυπριακό τραπεζικό σύστημα (μεγάλες εκροές καταθέσεων).
 
Σε παρατήρηση ότι υπήρχε εμμονή στην προώθηση της διαδικασίας παραχώρησης δωρεάν μετοχών παρά τις αντιδράσεις και χάθηκε πολύτιμος χρόνος, ο κ. Παντελή δεν συμφώνησε με αυτή την θέση γιατί, όπως είπε, η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού ήταν σύμφωνη με αυτή την διαδικασία.
 
Αναφορικά με τα αίτια κατάρρευσης του Συνεργατισμού, ο κ. Παντελή, εκφράζοντας προσωπική άποψη, είπε ότι η κατάρρευση του συνεργατικού πιστωτικού τομέα οφείλεται σε προβλήματα που είχαν συσσωρευθεί από το παρελθόν.
 
Αναφέρθηκε σε σειρά προβλημάτων που υπήρχαν όπως είναι μεταξύ άλλων, ο ανεπαρκής εποπτικός μηχανισμός που υπήρχε πριν το 2013 με αποτέλεσμα να μην δίδονται οι σωστές καθοδηγήσεις προς στον Συνεργατισμό, το αποκεντρωμένο πλαίσιο διακυβέρνησης και η πλειάδα ανεξάρτητων ΣΠΙ, η μη ύπαρξη κριτηρίων παραχώρηση δανείων και ο κοινωνικός ρόλος του Συνεργατισμού με την παραχώρηση δανείων σε κοινότητες και σε σωματεία, χωρίς να αξιολογούν την δυνατότητα αποπληρωμής, κάτι που δημιούργησε ένα χαρτοφυλάκιο αρκετά δύσκολο να το διαχειριστείς.
 
Ανέφερε ότι ο εποπτικός μηχανισμός που υπήρχε πριν το 2013 ήταν ανεπαρκής και δεν δίδονταν οι σωστές καθοδηγήσεις προς στον Συνεργατισμό.
 
Είπε ακόμη ότι στην πορεία διαφάνηκε ότι οι εσωτερικοί μηχανισμοί ελέγχου δεν ήταν επαρκείς και ότι άλλοι λόγοι που οδήγησαν στην διόγκωση του προβλήματος ήταν η απουσία μηχανογραφικών συστημάτων και ενός πλαισίου διαχείρισης των ΜΕΔ.
 
Ανέφερε επίσης ότι τα ΜΕΔ του Συνεργατισμού ήταν ήδη πολύ ψηλά πολύ πριν την κρίση του 2013 με τα δάνεια με καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών ήταν ήδη 40%.
 
Το 2013 παρά το ότι έγιναν σημαντικές τομές και προχώρησε η συγχώνευση των ΣΠΙ, το πρόβλημα που παραλήφθηκε ήταν τόσο μεγάλο και χρειαζόταν αρκετός χρόνος να αντιμετωπιστεί, ανέφερε, σημειώνοντας ότι ο συνεργατισμός πιστωτικός τομέας δεν είχε αυτό τον χρόνο στην διάθεση του.
 
Ερωτηθείς αν είχε ρόλο η Επιτροπεία της ΣΚΤ στη λήψη αυτή της απόφασης σε σχέση με την πρόταση της Ελληνικής Τράπεζας, ο κ. Παντελή είπε ότι συζητήθηκε εκτενώς από την Επιτροπεία της ΣΚΤ, την υιοθέτησε και την παρέπεμψε στον μέτοχο (Κυβέρνηση) για να ληφθεί η τελική απόφαση για αποδοχή ή όχι της τελικής αυτής συμφωνίας και πρόσθεσε ότι την αποδοχή της συμφωνίας ενέκρινε στις 15 Ιουνίου του 2018 το Υπουργικό Συμβούλιο.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-29/08/2018- Α. Χαραλάμπους: Η μη επαρκής πρόοδος και οι αυστηρότερες εποπτικές απαιτήσεις καθοριστικές για το Συνεργατισμό
 

Στο Συνεργατισμό υπήρξε πρόοδος από το 2013 και έπειτα, ωστόσο αυτή δεν ήταν επαρκής, όπως αυτό κρίθηκε και από τις εποπτικές αρχές, ανέφερε το υπό παραίτηση μέλος της Επιτροπείας του Συνεργατισμού και Διευθυντής της Διεύθυνσης Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας στο Υπουργείο Οικονομικών Ανδρέας Χαραλάμπους, ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για το Συνεργατισμό.

Σημείωσε παράλληλα ότι αν αξιοποιείτο στο Συνεργατισμό η εμπειρία ξένων, όπως έγινε σε άλλες τράπεζες, αλλά και Κυπρίων με πολύ πιο δυνατές παραστάσεις από το εξωτερικό, ενδεχομένως να ήταν καλύτερα τα πράγματα.

Ο κ. Χαραλάμπους, ο οποίος διορίστηκε ως μη εκτελεστικό μέλος της Επιτροπεία της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας (ΣΚΤ) το Μάιο 2018, ανέφερε ότι στο λίγο χρονικό διάστημα που βρίσκεται εκεί είδε μια φιλότιμη προσπάθεια από τα υπόλοιπα μέλη. Ο κ. Χαραλάμπους ανέφερε ότι παραιτήθηκε τον Ιούλιο του 2018 μαζί με την υπόλοιπη Επιτροπεία, θεωρώντας ότι έτσι διευκολύνουν τον Υπουργό Οικονομικών.

Εκφράζοντας την άποψη ότι υπήρξε πρόοδος από το 2013 στο Συνεργατισμό τόσο σε θέματα εταιρικής διακυβέρνησης όσο και στο θέμα των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ), είπε ότι οι εποπτικές αρχές ναι μεν έβλεπαν αυτή την πρόοδο ωστόσο θεωρούσαν ότι αυτή δεν οδηγούσε σε μια βιώσιμη κατάσταση. Έκριναν, όπως είπε, ότι η πρόοδος τηρουμένων των μεγάλων προκλήσεων που υπήρχαν δεν επαρκούσε.

Η πώληση στην Ελληνική συμφέρουσα υπό τις περιστάσεις
Αναφορικά με την πρόταση για πώληση του καλού μέρους της ΣΚΤ στην Ελληνική, ο κ. Χαραλάμπους ανέφερε ότι ως Επιτροπεία συνέστησαν την αποδοχή της πρότασης λαμβάνοντας υπόψη όλους τους παράγοντες και επιλογές που υπήρχαν.

Όπως είπε, υπήρχε πίεση για πώληση των εργασιών τόσο από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (ΕΕΜ) αλλά και από την Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, λόγω και της κατάθεσης ομολόγου €2,5 δισ. από την Κυβέρνηση στο Συνεργατισμό. Πρόσθεσε ότι η όλη διαδικασία οδήγησε σε μία μόνο προσφορά, επομένως υπό τις περιστάσεις «θεωρώ ακράδαντα ότι αυτή ήταν η σωστή και ενδεικνυόμενη λύση».

Αναφερόμενος στο πρόγραμμα προσαρμογής από το 2014, είπε ότι το πλάνο ήταν η σταδιακή αποξένωση του Συνεργατισμού από την Κυβέρνηση με στόχο το Σεπτέμβριο του 2018 να αποξενωθεί το 25% και αυτό να ολοκληρωθεί δύο χρόνια αργότερα, με μέγιστο ποσοστό που μπορεί να μείνει στην Κυβέρνηση το 25%.  

Σε ό,τι αφορά στο σχέδιο της Κυβέρνηση για εισαγωγή της ΣΚΤ στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ), είπε ότι η λογική είναι ότι κάτι τέτοιο θα επέτρεπε διασπορά σε ένα ευρύ φάσμα ατόμων, ενώ όπως είπε υπάρχουν και πολιτικές επιλογές πίσω από αυτή την στόχευση. Η επιλογή αυτή, είπε, συνάντησε αντιδράσεις από τους επόπτες, και ένα λόγος είναι ότι το ΧΑΚ δίνει περιορισμένες δυνατότητες άντλησης κεφαλαίου. Πρόσθεσε ότι μέσω εξεύρεσης στρατηγικού επενδυτή οι επόπτες θεώρησαν ότι θα υπήρχαν κάποια πλεονεκτήματα όπως η αναβάθμιση της δομής και της διακυβέρνησης της τράπεζας, στα οποία οι εποπτικές αρχές θεωρούσαν ότι υπήρχαν αδυναμίες.

Σημαντικός παράγοντας το αυστηρότερο εποπτικό πλαίσιο
Ως προς την επίσπευση της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης του Συνεργατισμού, ο κ. Χαραλάμπους σημείωσε το ρόλο που διαδραμάτισε το ολοένα και αυστηρότερο εποπτικό πλαίσιο που διαμορφώθηκε στην ΕΕ.

Το 2018, συνέχισε, το πλαίσιο ήταν πολύ πιο αυστηρό σε σχέση με το 2013, και σημείωσε ότι το 2015 μπήκε η φιλοσοφία του πυλώνα δύο, όπου οι εποπτικές αρχές μπορούσαν να απαιτήσουν πολύ περισσότερα κεφάλαια από το 9% ανάλογα με το τραπεζικό ίδρυμα. Για το Συνεργατισμό, είπε, οι εποπτικές απαιτήσεις το 2017 κατέληξαν να είναι 14,25%. Πρόσθεσε ότι αναμένει πως τα επόμενα χρόνια οι κεφαλαιουχικές ανάγκες που θα απαιτηθούν σε επίπεδο ΕΕ, θα είναι σχεδόν διπλάσιες από τις σημερινές για τον τραπεζικό τομέα.

Σημείωσε επίσης ότι έγιναν πολύ αυστηρότερα τα κριτήρια σε θέματα χαρτοφυλακίου και αναμένεται να γίνουν ακόμα αυστηρότερα σε ένα με δύο χρόνια. Για τα ΜΕΔ, ανέφερε, υπήρχε πρόοδος αλλά κρίθηκε ως μη επαρκής δεδομένων των προκλήσεων.

Παράλληλα ανέφερε ότι οι εποπτικές αρχές είχαν την άποψη ότι ο τραπεζικός τομέας της Κύπρου θα έπρεπε να οδηγηθεί σε συγχωνεύσεις, ώστε να δημιουργηθούν μεγαλύτερα τραπεζικά ιδρύματα που θα είναι πιο βιώσιμα.

Ο κ. Χαραλάμπους εξέφρασε την άποψη ότι η ΕΕ έχει πολιτικές που διαμορφώνονται από κράτη πολύ πιο εύρωστα από την Κύπρο, κυρίως του Κέντρου και του Βορρά, σε αντίθεση με τις χώρες του Νότου που συνήθως ζητούν περισσότερο χρόνο, ιδιαίτερα για να αντιμετωπιστούν κρίσεις που αντανακλούν υπερδανεισμό του ιδιωτικού τομέα.  Όπως είπε, οι διαδικασίες θα μπορούσαν να ήταν πιο σταδιακές, αν περνούσε η άποψη των χωρών του Νότου. Αναφέρθηκε επίσης στην ιδιαιτερότητα του χαρτοφυλακίου της ΣΚΤ με πολλά δάνεια σε νοικοκυριά και ΜμΕ, η ανάκτηση των οποίων έχει ένα βαθμό δυσκολίας.

Ερωτηθείς κατά πόσο δεν έδειξαν λογική οι επόπτες στις ιδιαίτερες συνθήκες που υπήρχαν ή αν δόθηκε αφορμή από πλευράς ΣΚΤ με την απουσία προόδου, ο κ. Χαραλάμπους είπε ότι πρόκειται για συνδυασμό των δύο. Όπως είπε, δεν είναι εύκολο να μειωθούν γρήγορα τα ΜΕΔ γιατί αυτό θα σήμαινε μεγαλύτερες επιπτώσεις για την ανάπτυξη, ωστόσο αυτό θα μπορούσε να γίνει σταδιακά αλλά με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς για να πειστούν οι επόπτες.

«Πρέπει να προσπαθήσεις να προσαρμοστεί στο πλαίσιο που διαμορφώνεται», ανέφερε.

Μη επαρκή τα βήματα που έγιναν στο ΥΠΟΙΚ
Ερωτηθείς κατά πόσο στο Υπουργείο Οικονομικών ασχολήθηκαν με την περίπτωση του Συνεργατισμού και έγιναν σκέψεις για μέτρα, ο κ. Χαραλάμπους ανέφερε ότι έχουν γίνει βήματα αλλά δεν είναι επαρκή. Εξήγησε ότι υπάρχει μια Επιτροπή Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας υπό την ΚΤΚ και την Διοικήτρια, αλλά και μια υποστηρικτική τεχνική επιτροπή.  Όπως είπε, γίνονται συναντήσεις, εκφράζονται απόψεις για τους συστημικούς κινδύνους, αλλά πρέπει να συστηματοποιηθεί και η ανάλυση των κινδύνων μακροπροληπτικού χαρακτήρα αλλά και η πολιτική αντιμετώπισης. Όπως είπε οι συζητήσεις γίνονται σε τεχνικό επίπεδο, αλλά δεν υπάρχει μια σε βάθος ανάλυση των θεμάτων.

«Νομίζω ότι έχουμε ακόμα δρόμο να διανύσουμε για να φτάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα», ανέφερε.  

Ως προς τα μέτρα για αντιμετώπιση των ΜΕΔ, είπε ότι η Κυβέρνηση έχει εισαγάγει νομοθετικό πλαίσιο για επίλυση του προβλήματος το 2014 και ενισχύθηκε πρόσφατα με τροποποιήσεις στη Βουλή. Είπε επίσης ότι και η ΚΤΚ έχει κάνει πιο αυστηρή την εποπτεία σε θέματα ΜΕΔ αλλά και οι ίδιες οι τράπεζες έχουν πάρει μέτρα.

Όπως είπε, υπάρχουν πράγματα στον τραπεζικό τομέα που έγιναν και πράγματα τα οποία ακόμα πρέπει αν γίνουν.

Σύμβουλοι για εναπομείνασα οντότητα της ΣΚΤ
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο κ. Χαραλάμπους αναφέρθηκε σε διαγωνισμό που βρίσκεται σε εξέλιξη για την αγορά υπηρεσιών συμβούλων για την εναπομείνασα στο κράτος οντότητα του Συνεργατισμού που αποτελείται κυρίως από ΜΕΔ και άλλα περιουσιακά στοιχεία.

Όπως εξήγησε, η ΣΚΤ μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας πώλησης δεν θα έχει άδεια τράπεζας αλλά άδεια εταιρείας εξαγοράς πιστώσεων και αγορά υπηρεσιών συμβούλων για να αξιοποιηθούν αυτά τα περιουσιακά στοιχεία που θα απομείνουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο προς όφελος του φορολογούμενου και χωρίς να υπεισέρχονται πολιτικά κριτήρια. Είπε επίσης ότι η Altamira θα συνεχίσει να είναι διαχειριστής των ΜΕΔ και η νέα οντότητα θα συνεργάζεται αρχικά με την Altamira και στη συνέχεια, ύστερα από επανεξέταση, με αυτόν που θα επιλέξει.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

- 28/08/2018 - Λ. Πιερή: Οι επόπτες στη Φρανκφούρτη δεν ήθελαν να υπάρχει κρατική τράπεζα

 
Οι επόπτες στη Φρανκφούρτη δεν ήθελαν αν υπάρχει κρατική τράπεζα και στόχος τους ήταν να επιλύσουν εξωτραπεζικά με άμεση λύση μεγάλο μέρος του προβλήματος των ΜΕΔ και γι’ αυτό επήλθε αυτή η λύση για το Συνεργατισμό, δήλωσε καταθέτοντας ενώπιον της Διερευνητικής Επιτροπής για την Κατάρρευση του Συνεργατικού Πιστωτικού Συστήματος Λάμπρος Πιερή.
 
O κ. Πιερή διετέλεσε μέλος της Επιτροπείας της Συνεργατικής μεταξύ 29/6/2010-14/6/2018, και συγκεκριμένα ανεξάρτητος μη εκτελεστικός, και πρόεδρος της Επιτροπής Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων (ΜΕΧ).
 
Ανέφερε ότι στο τέλος Μαρτίου 2018 είχε υποβάλει την παραίτησή του, ωστόσο του ζητήθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών και την τράπεζα να την ανακαλέσει για λόγους εταιρικής διακυβέρνησης, αφού, όπως είπε, αν δεν ανακαλούσε «υπήρχε σοβαρό ενδεχόμενο να μπει η τράπεζα under resolution (υπό εξυγίανση)».
 
«Ο λόγος της παραίτησής μου ήταν η διαφωνία σε σχέση με τη διαδικασία που ακολουθείτο για την πώληση της τράπεζας και τη διαδικασία του onsite inspection» που διενεργείτο από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (ΕΕΜ) είπε, προσθέτοντας ότι παραιτήθηκε τελικά στις 14 Ιουνίου, τη μέρα που στάληκε η τελική πρόταση της Ελληνικής Τράπεζας.
 
Ο Λάμπρος Πιερή είπε πως «ήταν υποχρέωση της τράπεζας να υπάρξει αποδέσμευση, ουσιαστικά πώληση ή αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου. Γνώριζα ότι ήταν υποχρέωση λόγω του state aid να πωλήσει και να κρατήσει συγκεκριμένο ποσοστό μετοχών και υπήρχαν και ημερομηνίες που ήταν ορόσημα».
 
Η διαδικασία πώλησης της τράπεζας ξεκίνησε, είπε, γιατί σύμφωνα με την προκαταρκτική πρόταση του onsite inspection θα χρειάζονται €816 εκατ. ως επιπλέον προβλέψεις. Οι λόγοι που αναφέρθηκαν για αύξηση των προβλέψεων ήταν, μεταξύ άλλων, ο μηδενισμός της αξίας των εξασφαλίσεων για δάνεια με καθυστέρηση πέραν των δέκα ετών, ο μηδενισμός της αξίας των εξασφαλίσεων για δάνεια με πρώτη κατοικία με καθυστέρηση πέραν των επτά ετών, μηδενισμός της αξίας των εξασφαλίσεων για αναδιαρθρωμένα δάνεια με πρώτη κατοικία με καθυστέρηση πέραν των δυο ετών, μηδενική αύξηση στις τιμές ακινήτων για περίοδο επτά ετών μέχρι την ημερομηνία ρευστοποίησης και αλλαγές στις μεθόδους υπολογισμού του βαθμού ίασης των δανειοδοτήσεων.
 
Σύμφωνα με τον κ. Πιερή, η ΣΚΤ διαθέτει €2,7 δις σε δάνεια για πρώτη κατοικία, το 45% από αυτά είναι μη εξυπηρετούμενα, ενώ τα €2 δισ είναι δάνεια πρώτης κατοικίας κάτω των €350 χιλ.
 
«Η αλλαγή στις παραδοχές επιβλήθηκε λόγω της αδυναμίας εκποιήσεων, η οποία οφείλεται στο νομοθετικό πλαίσιο. Το σύνολο αυτής τη διαδικασίας ήταν €816 εκατ. Όλα αυτά ήταν λόγω των κακών επιδόσεων να μετατρέψουν την υποθήκη πρώτης κατοικίας σε ταμειακή ροή» ανέφερε.
 
Πρόσθεσε ότι διαφώνησε γιατί θεώρησε ότι ήταν ακραίοι οι υπολογισμοί και δεν έχουν γίνει αλλού στο τραπεζικό σύστημα τέτοιοι υπολογισμοί, εκφράζοντας την άποψη ότι αν αυτά τα μέτρα μεταφέρονταν και στις υπόλοιπες τράπεζες τα αποτελέσματα θα ήταν τα ίδια. Η τράπεζα, συμπλήρωσε, αμφισβήτησε τις παραδοχές.
 
Πρόσθεσε ότι έστειλαν επιστολή στην επικεφαλής του ΕΕΜ Ντανιέλ Νουί ζητώντας να μετατεθεί σε κατοπινό στάδιο το onsite inspection ώστε να ολοκληρωθεί η διαδικασία αύξησης κεφαλαίου, ωστόσο δεν έγινε αποδεκτό.
 
«Θεωρώ ότι οι επόπτες στη Φρανκφούρτη δεν ήθελαν να υπάρχει κρατική τράπεζα. Επίσης, -και αυτό θεωρώ ότι το ασπάζεται μέρος της ΚΤ- ήθελαν να επιλύσουν και να βγάλουν εξωτραπεζικά με άμεση λύση μεγάλο μέρος των ΜΕΔ και γι’ αυτό επήλθε αυτή η λύση. Επίσης σε όλες τις διαδικασίες ελέγχου από τους επόπτες υπήρχε η συνεχής διαδικασία ότι η τράπεζα θα χρειαστεί τόσα κεφάλαια και υπήρχε φημολογία από το 2015 ότι το μαξιλάρι του 1δις που είχε η ΚΔ δεν θα ήταν αρκετό. Η δική μου άποψη είναι ότι οι επόπτες δεν ήθελαν να συνεχίσει να λειτουργεί. Το 2013 υπήρξε μια λύση σε σχέση με το τραπεζικό σύστημα. Από τότε εγώ θεωρώ ότι οι επόπτες δεν ήθελαν το κράτος να είναι μέτοχος».
 
Ο Λάμπρος Πιερή υπεραμύνθηκε της δημιουργίας κοινοπραξίας με την Αλταμίρα, λέγοντας ότι δεν είναι μια τυχαία εταιρεία, αλλά η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία στην Ευρώπη, καθώς και ότι με τη δημιουργία κοινοπραξίας υπάρχουν πάρα πολλά οφέλη. Μέχρι τον Ιούνιο, είπε, τα αποτελέσματα ήταν πολύ καλά, καλύτερα σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.
 
«Η Αλταμίρα ήταν μεγάλος οργανισμός που μπορούσε να δώσει λύσεις σε σχέση με τα προβλήματα που είχε η ΣΚΤ» είπε. Ανέφερε ακόμα ότι και η Citibank έδωσε θετική γνώμη για τη συμφωνία με την Αλταμίρα.  
 
Ο κ. Πιερή είπε ακόμα ότι το πιο σημαντικό ορόσημο για τα ΜΕΔ ήταν η 11η Αυγούστου 2017, όταν η Επιτροπεία είχε κληθεί στην Κεντρική Τράπεζα και είχε συνάντηση με την Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, η οποία τους ενημέρωσε ότι το πλάνο που είχε κατατεθεί από την τράπεζα δεν ήταν επαρκές και τα ΜΕΔ έπρεπε να μειωθούν κατά 1,2 δις ευρώ μέχρι την 31 Μαρτίου 2018.
 
Κατατέθηκε, όπως είπε, νέο πλάνο το οποίο ήταν πιο επιθετικό και το οποίο επιτυγχάνετο μέχρι τον Δεκέμβριο του 2017, όταν άρχισε το onsite inspection και υπήρχαν αλυσίδωτες επιδράσεις σε πάρα πολλά ζητήματα.

«Δεν είχαμε δυνατότητα νομοθετικής ρύθμισης. Λαμβάναμε μέτρα και προσπαθούσαμε μέσω των εργαλείων που είχαμε στα χέρια μας να χειριστούμε την όλη κατάσταση» είπε ο κ. Πιερή, σημειώνοντας πως οι διαδικασίες για τροποποίηση του νομοθετικού πλαισίου για τα ΜΕΔ έπρεπε να είχαν ξεκινήσει νωρίτερα. «Γίνονταν διαδικασίες για τροποποίηση της νομοθεσίας και είχε υποχρέωση η πολιτεία από τη στιγμή που γνώριζε κι εφόσον είχε πρόθεση να αλλάξει το νομοθετικό πλαίσιο, να το κάνει πιο γρήγορα, αλλά υπήρχαν πολιτικά ζητήματα στη μέση. Αντιλαμβάνεστε τι θα γινόταν, τον Φλεβάρη του 2018 είχαμε και προεδρικές εκλογές», υπέδειξε.
 
Ο κ. Πιερή είπε πως «πρακτικές του παρελθόντος δημιούργησαν αυτό το βουνό» από ΜΕΔ, προσθέτοντας πως η τράπεζα έσωσε στην αστυνομία 15 υποθέσεις για τις οποίες ενδεχομένως να υπάρχουν ποινικές αδικήματα. «Υπάρχουν ζητήματα ατασθαλιών καραμπινάτα» είπε. Σημείωσε επίσης ως αιτία δημιουργίας ΜΕΔ και την οικονομική κρίση. Είπε ακόμα ότι «συνέβαλαν πολλοί στη δημιουργία αυτού του κακού χαρτοφυλακίου και με τη δημιουργία κακών νοοτροπίων».
 
Κάλεσε ακόμα τη Διερευνητική Επιτροπή να εξετάσει τις περιπτώσεις των πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων, λέγοντας πως «δεν υπήρξε ευνοϊκή μεταχείριση για κανένα ασχέτως πολιτικής προέλευσης και πολιτειακού αξιώματος».
 
Ο Λάμπρος Πιερή χαρακτήρισε τη συμφωνία για πώληση των «καλών» εργασιών του Συνεργατισμού στην Ελληνική ως μη επωφελή. «Δεν είναι μια λύση που ήταν οικονομικά συμφέρουσα προς τον οργανισμό και άρα προς την πολιτεία. Σίγουρα έχει ανακόψει ζητήματα που θα δημιουργούνταν λόγω των state aid rules, που προέβλεπαν διάφορες επιπτώσεις που μια από αυτές μπορούσε να είναι το κούρεμα (καταθέσεων)» είπε.
 
«Θεωρώ ότι οι εποπτικές αρχές συνέτειναν στο να ληφθεί η απόφαση που λήφθηκε. Υπήρχε δεύτερος ενδιαφερόμενος που ενδιαφερόταν για αύξηση μετοχικού κεφαλαίο. Το Apollo, το οποίο είχε καταθέσει πρόταση, του ζητούσαν να έχει τραπεζική εμπειρία και του ζητούσαν να έχει τοπικό συνεργάτη για να μπορέσει να αναλάβει την τράπεζα» είπε.
 
Επίσης, ανέφερε, η θέση της Επιτροπείας ήταν ότι έπρεπε να γίνει διαδικασία εξεύρεσης μετόχων και ακολούθως αν δεν βρίσκονταν να διασπαστεί η τράπεζα, που ήταν το σενάριο β’.
 
Ο κ. Πιερή είπε ότι πολύ αργότερα, έλαβε γνώση ότι η Ελληνική είχε αναθέσει στην PWC τη διαδικασία συγχώνευσης με τη Συνεργατική, από τον Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο του 2017.
 
«Θεωρώ ότι ούτε η πρόταση του Apollo ήταν καλή και εμένα η αρχική μου θέση ήταν ότι έπρεπε η τράπεζα και η πολιτεία να προσπαθήσει για αύξηση μετοχικού κεφαλαίου και ακολούθως να πάει στο σενάριο β που ήταν η διάσπαση. Οι επόπτες δεν έδιναν χρόνο και βγήκαμε ανοιχτά και για τις δύο διαδικασίες. Όταν κάποιος σου δίνει την ευχέρεια είτε να κάνεις αύξηση μετοχικού κεφαλαίου είτε να πιάσεις μια τράπεζα που θα έχεις μεγαλύτερο όφελος τι θα επιλέξεις επιχειρηματικά; Εγώ λέω ότι μονοδρομήθηκε η διαδικασία και μονοδρομήθηκε κυρίως εποπτικά».
 
Για το διορισμό Χατζηγιάννη είπε ότι η διαδικασία που ακολουθήθηκε ήταν πανομοιότυπη με αυτήν του 2013 για το διορισμό του Μάριο Κληρίδη. Ανέφερε ακόμα ότι ρωτήθηκε και εξωτερικός οίκος κατά πόσον συνηθίζεται ο πρόεδρος μιας τράπεζας να διορίζεται στη θέση του γενικού διευθυντή και η απάντηση ήταν καταφατική.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

- 28/08/2018 - Α. Χαρίτου: Κακή διακυβέρνηση και ατιμωρησία οδήγησαν στην κρατικοποίηση του Συνεργατισμού

Η κακή διακυβέρνηση και η ατιμωρησία οδήγησαν στην κρατικοποίηση του Συνεργατισμού, δήλωσε ο Ανδρέας Χαρίτου, μέλος της Επιτροπείας της ΣΚΤ από 20/3/2009 μέχρι 20/10/2013 και συγκεκριμένα ανεξάρτητο μη εκτελεστικό μέλος. Καταθέτοντας ενώπιον της Διερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού μίλησε για άτομα που συμμετείχαν στις Επιτροπείες των ΣΠΙ και είχαν «κομματικές και πολιτικές πλάτες» με αποτέλεσμα να μην τιμωρείται κανένας και όλοι να παραμένουν στις θέσεις τους.
 
Ο ίδιος είπε ότι κατά την περίοδο που ήταν στο ΔΣ δεν μπορούσε κανένας να τον επηρεάσει και ότι προσπάθησε να μην έχει φιλικές σχέσεις με κανένα για να παραμείνει πραγματικά ανεξάρτητος.
 
Ερωτηθείς σε σχέση με τα κύρια προβλήματα που οδήγησαν στην κρατικοποίηση του Συνεργατισμού, ο κ. Χαρίτος ανέφερε ότι «το γενικότερο θέμα ήταν η κακή διακυβέρνηση και η ατιμωρησία περισσότερο στα Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα (ΣΠΙ). Ως κεντρικός φορέας προσπαθούσαμε να λειτουργήσουμε όσο το δυνατό καλύτερα όμως τα ΣΠΙ είχαν σοβαρότατα προβλήματα» είπε και πρόσθεσε πως υπήρχαν κάποιοι που «προσπαθούσαν να απομυζήσουν όσο το δυνατό περισσότερα από τον οργανισμό».
 
Ανέφερε δε ότι σε όλα τα επίπεδα υπήρχε απροθυμία να υποστούν συνέπειες αυτά τα ιδρύματα. Το αποτέλεσμα ήταν να μην τιμωρείται κανένας και πιθανές ποινικές ευθύνες που μπορούσαν να είχαν κάποια στελέχη δεν προχωρούσαν, συμπλήρωσε.
 
Είπε μάλιστα ότι κάποιοι «είχαν πλάτες από πολύ ψηλά. Πλάτες κομματικές, πολιτικές, με άλλους που ίσως να ήταν συνεργοί μαζί τους και να έπαιρναν τις αποφάσεις. Υπήρχαν πιθανά προβλήματα για ποινικές υποθέσεις που έπρεπε να πάνε στη δικαιοσύνη, τα καθυστερούσαν συνεχώς».
 
Δεν εκλέγονταν όλες οι Επιτροπείες στα ΣΠΙ με κομματικά ψηφοδέλτια, ανέφερε, αλλά κάποια ΣΠΙ ελέγχονταν από παρατάξεις και ήταν γνωστό σε ποιες παρατάξεις «ανήκαν».
 
Οι υποθέσεις δεν προχωρούσαν γιατί, κατά τον κ. Χαρίτου, κάποιοι που διορίζονταν δεν ήταν ανεξάρτητοι και γιατί ίσως να γίνονταν πολιτικές παρεμβάσεις. Σε κάποιες περιπτώσεις διευθυντών συνεργατικών, υπήρχε και σύγκρουση συμφερόντων, όμως υπήρχαν και αυτοί που έκαναν εξαιρετική δουλειά, είπε.
 
Ανέφερε ακόμα ότι «δίνονταν δάνεια ανεξέλεγκτα», κάνοντας λόγο για εξόφθαλμες περιπτώσεις. Αντί, είπε, να εξετάζεται η ικανότητα αποπληρωμής, αυτό που λάμβαναν υπόψη ήταν η υποθήκη. Ένα από τα θέματα που έθεσε, όπως ανέφερε, ήταν να υπάρξει ενιαία πιστωτική πολιτική στα ΣΠΙ διότι υπήρχαν Συνεργατικά που έδιναν αλόγιστα δάνεια και είχαν πολύ ψηλά ποσοστά μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων, πάνω από 60%.
 
Η ΣΚΤ, σύμφωνα με τον κ. Χαρίτου, πληρούσε τα κριτήρια που είχαν θέσει οι επόπτες για κεφαλαιακή επάρκεια με 12%, όμως υπήρχαν προβλήματα εταιρικής διακυβέρνησης, εκφράζοντας αμφιβολία για το κατά πόσον όλα τα άτομα που αξιολογούσαν τα δάνεια στα τοπικά ΣΠΙ είχαν τις ικανότητες και τις γνώσεις να το πράξουν. «Υπήρχαν κάποιοι που δεν είχαν γνώσεις και εμπειρίες», όμως είπε, «δεν πτώχευσε γι’ αυτό ο Συνεργατισμός. Τα προβλήματα ήταν βαθύτερα». Κάποιοι, είπε, που διορίζονταν, χρωστούσαν σε κάποιους και έκαναν χατίρια.  
 
Απαντώντας σε ερώτηση, είπε ότι για το μεγάλο ποσοστό των ΜΕΔ, έφταιγε η «ατιμωρησία και η ανικανότητα».
 
«Δεν θέλω να πιστεύω ότι αυτοί που είχαν τα πιο ψηλά ΜΕΔ ήταν ανίκανοι. Ίσως ελέγχονταν από κάποιους άλλους. Ίσως είχαν και προσωπικά προβλήματα. Ήταν δεμένοι με κάποιες πολιτικές παρατάξεις. Τα προβλήματα ήταν γενικότερης φύσης, αν κάποιοι ήξεραν ότι δεν είχαν προστάτες και ήξεραν ότι αν είχαν πρόβλημα με το ΣΠΙ τους την επόμενη μέρα θα έφευγαν, θα ήταν πολύ διαφορετικοί».

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-28/08/2018

Γ. Ιωσήφ: Η κρίση στην οικονομία δημιούργησε τα προβλήματα στον Συνεργατισμo 

Η κρίση στην οικονομία το 2013 ήταν η αιτία που δημιούργησε τα προβλήματα στον Συνεργατισμό, δήλωσε καταθέτοντας ενώπιον της Διερευνητικής Επιτροπής για την Κατάρρευση του Συνεργατικού Πιστωτικού Συστήματος ο Γιώργος Ιωσήφ πρώην Πρόεδρος της Επιτροπείας της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας. Ο κ. Ιωσήφ είχε διατελέσει Πρόεδρος της Επιτροπείας από τις 16 Νοεμβρίου 2012 μέχρι τις 7 Νοεμβρίου 2013.
 
Ο κ. Ιωσήφ ανέφερε πως μέχρι το 2013 όταν το κράτος αποφάσισε  να ενισχύσει με 1,6 δις τον Συνεργατισμό, ο Συνεργατισμός δεν είχε πρόβλημα καθώς ο δείκτης φερεγγυότητας ανερχόταν στο 12%, σημειώνοντας πως το κούρεμα έφερε προβλήματα σε ολόκληρη την οικονομία, με το κλείσιμο των επιχειρήσεων και την αύξηση της ανεργίας, εξελίξεις που επέφερε την μη πληρωμή των δανείων και στον Συνεργατισμό.
 
Σε ερώτηση τί πήγε λάθος μετά που ανέλαβε το κράτος τον Συνεργατισμό ώστε να φτάσει στη σημερινή κατάσταση και στην πώλησή του στην Ελληνική Τράπεζα, ο κ. Ιωσήφ είπε πως το κύριο πρόβλημα από τη μέρα που ήρθε η Τρόικα στην Κύπρο ήταν τα κόκκινα δάνεια. «Τι έκαναν και η Κεντρική Τράπεζα και το Υπουργείο Οικονομικών να αντιμετωπίσουν αυτόν τον κίνδυνο που έρχεται, το οποίο κάθε μέρα μεγάλωνε. Δεν έγιναν οι φορείς και δεν υπήρχαν και οι πολιτικές αποφάσεις, ενώ έπρεπε να σταματήσει ο λαϊκισμός», είπε. Πρόσθεσε πως δεν λήφθηκαν τα μέτρα ώστε η Συνεργατική Τράπεζα να απαλλαγεί από το βάρος των ΜΕΔ και να εισρεύσουν νέα κεφάλαια με πρόθυμους επενδυτές.
 
Ο κ. Ιωσήφ παραδέχθηκε απαντώντας σε άλλη ερώτηση πως υπήρχαν αδυναμίες στα ΣΠΙ, ωστόσο δεν ήταν αρμοδιότητα της ΣΚΤ να λάβει μέτρα. Η ΣΚΤ έστελνε κάποια μηνύματα προς την εποπτική αρχή για να ελέγξει την ρευστότητα μερικών ΣΠΙ. Αναφερόμενος στα συγκεκριμένα παραδείγματα αδυναμιών των, είπε πως υπήρχαν κάποιες ΣΠΕ που δεν είχαν εσωτερικό ελεγκτή, κάποιες άλλες ακολουθούσαν κακές διαδικασίες έγκρισης των δανείων ή είχαν χαλαρούς εισπρακτικούς μηχανισμούς.
 
Επίσης, ο κ. Ιωσήφ έκανε λόγο για μια προσπάθεια μείωσης της συνεισφοράς του Συνεργατισμού και να βγει προς τα έξω μια εικόνα πως γινόταν το μεγάλο φαγοπότι. «Υπάρχει μια συνεχής ανακύκλωση ατασθαλιών που έγιναν σε ένα μικρό ΣΠΙ όπως της Αγίας Φύλας ή της Αγίας Νάπας που είχαν εντοπιστεί με τον παλιό μηχανισμό ελέγχου του Συνεργατισμού και είχαν ληφθεί μέτρα, Όμως το θέμα αυτό συνεχίζει να παρουσιάζεται σήμερα ως μεγάλο φαγοπότι στον Συνεργατισμό. Δηλαδή, διατηρούμε μια συνεχή προσπάθεια μείωσης της μεγάλης προσφοράς του Συνεργατισμού στον τόπο μας, κάτι που και η Τρόικα αναγνώρισε», είπε και σημείωσε πως για αυτό και εισηγήθηκε την ανακεφαλαιοποίηση του.
 
Διερωτήθηκε αν το ύψος αυτών των σκανδάλων που ανέρχεται στα 60-65 εκατομμύρια ευρώ μπορεί να συγκριθεί με τα 5,3 δις ευρώ που απαιτούνται για προβλέψεις των δανείων, Τα 5,3 δις, όπως είπε, τα δημιούργησαν οι ανάγκες του μηδενισμού των ασφαλειών, τονίζοντας πως υπήρχε η καλύτερη ασφάλεια για την αποπληρωμή των δανείων που ήταν η κατοικία. 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-27/08/2018 

Π. Φιλίππου: Δάνεια μέχρι και σε πεθαμένους έδιναν Συνεργατικά Ιδρύματα, δηλώνει ο πρώην Πρόεδρος της Επιτροπείας ΣΚΤ

Δάνεια μέχρι και σε πεθαμένους έδιναν κάποια Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα με πλαστογραφία της ταυτότητας, δήλωσε ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού ο Παναγιώτης Φιλίππου, Πρόεδρος της Επιτροπείας της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας (ΣΚΤ) μεταξύ 15 Σεπτεμβρίου και 15 Νοεμβρίου 2012.
 
Στη διάρκειας μιας ώρας κατάθεσής του ενώπιον της Επιτροπής, ο κ. Φιλίππου μίλησε για πολλές ατασθαλίες σε πολλά Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα (ΣΠΙ) με χορηγήσεις δανείων που δεν εισπράττονταν ποτέ, σημειώνοντας πως οι πλείστες από αυτές τις ατασθαλίες καταγράφονταν στις εκθέσεις Ελέγχου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας Συνεργατικών Εταιρειών που υποβάλλονταν στην Υπηρεσία Εποπτείας και Ανάπτυξης Συνεργατικών Εταιρειών, στον Υπουργό Εμπορίου. «Λίγο ή πολύ αυτά τα πράγματα που λέμε σήμερα εδώ είναι καταγεγραμμένα», είπε.
 
Αναφερόμενος για την περίοδο που ήταν εκλελεγμένο μέλος της Επιτροπείας της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας (ΣΚΤ) από το Νοέμβριου του 2003 και Πρόεδρος της Επιτροπείας από τις 15 Νοεμβρίου 2011 μέχρι τις 15 Νοεμβρίου 2012, ο κ. Φιλίππου μίλησε για τα προβλήματα των Συνεργατικών που εστιάζονταν στην αδυναμία εναρμόνισης με τους ευρωπαϊκούς κανόνες καθώς και στην αδυναμία αναδιαμόρφωσης τους για να ενταχθούν στον Κεντρικό Φορέα. Όπως είπε, το 2008 που τα 118 ΣΠΙ εντάχθηκαν στον Κεντρικό Φορέα, μόνο τα 12 διέθεταν σύστημα εσωτερικού ελέγχου. Στα 28 υπήρχαν αδυναμίες, στα 78 δεν υπήρχε καθόλου σύστημα εσωτερικού ελέγχου, στα 35 δεν υπήρχε η δυνατότητα να ετοιμαστούν λογαριασμοί και στα 58 δεν υπήρχε καν λογιστής.
 
Όπως είπε, όλοι ήθελαν την ανεξαρτησία των ΣΠΙ και η οποία διαφυλασσόταν ως κόρη οφθαλμού. Την ανεξαρτησία αυτή ήθελε όλο το πολιτικό σύστημα διότι στο κάθε ΣΠΙ, εκτός των επαγγελματικών, οι Επιτροπείες ανήκαν στα πολιτικά κόμματα και αντανακλούσαν τη δύναμη των κομμάτων στην τοπική κοινωνία. Σημείωσε πως υπήρχε μια επιείκεια από την Επιτροπεία και τα προβλήματα συσσωρεύονταν.
 
Η Ελεγκτική Υπηρεσία Συνεργατικών Εταιρειών ωστόσο, κατέγραφε, όπως είπε, κάθε χρόνο αυτές τις ατασθαλίες και τις παρατυπίες στις ετήσιες εκθέσεις τις οποίες υπέβαλλε στην Υπηρεσία Εποπτείας και Ανάπτυξης και στον Υπουργό Εμπορίου, ο οποίος με τη σειρά του τις υπέβαλλε στην Επιτροπή της Βουλής. Απαντώντας σε διευκρινιστική ερώτηση, ο κ. Φιλίππου εξέφρασε την πεποίθηση ότι ο εκάστοτε Υπουργός Εμπορίου γνώριζε την κατάσταση και είχε καθαρή εικόνα για την όλη κατάσταση που επικρατούσε.  
 
Σε άλλο σημείο της κατάθεσής του, ο κ. Φιλίππου είπε πως ο ρόλος του Κεντρικού Φορέα και της Υπηρεσίας Εποπτείας δεν ήταν ξεκάθαρος στο νομικό πλαίσιο, σημειώνοντας πως θα έπρεπε η Υπηρεσία Εποπτείας να λαμβάνει αποφάσεις και μέτρα. Πρόσθεσε πως το μόνο που έγινε το 2008 μέχρι το 2012 ήταν οι συγχωνεύσεις και από τις 118 έγιναν το 2012-2013 στα 93 ΣΠΙ. Αυτές οι συγχωνεύσεις έπρεπε να φέρουν αποτελέσματα, ωστόσο αυτοί που λάμβαναν αποφάσεις τις έκαναν για να κρύψουν ή να καλύψουν καταστάσεις.
 
Όπως είπε για παράδειγμα, στην ΣΠΕ Αγίας Φύλας που υπήρχαν τεράστια προβλήματα αποφασίστηκε να συγχωνευτεί και με αυτό τον τρόπο πίστεψαν ότι λύθηκε το πρόβλημα, ενώ θα έπρεπε να ληφθούν μέτρα και να υπάρξει τιμωρία. Πρόσθεσε πως τα μόνα βιώσιμα Συνεργατικά ήταν τα επαγγελματικά ταμιευτήρια με πολύ χαμηλό ποσοστό ΜΕΔ και για να ρίξουν το δείκτη των ΜΕΔ σε όλα τα ΣΠΙ τα συνένωσαν με αποτέλεσμα να τα χάσουν όλα.
 
Απαντώντας σε ερώτηση, είπε πως η κακοδαιμονία στα Μη επαγγελματικά Συνεργατικά ήταν η ανοχή και η έλλειψη αυστηρών κανόνων και τιμωρίας, ενώ σε ερώτηση ποια άλλα ΣΠΙ είχαν μεγάλα προβλήματα αναφέρθηκε στην ΣΠΕ Πολεμίου, ΣΠΕ Στρουμπιού, ενώ, όπως ανέφερε, είναι και αρκετά άλλα που είναι καταγεγραμμένα στις εκθέσεις. Απάντησε θετικά επίσης σε ερώτηση αν και τα ΣΕΠ Άχνας και Αγίας Νάπας είχαν παρόμοια προβλήματα.
 
Στη συνέχεια, ο κ. Φιλίππου είπε πως τα μέτρα που είχαν ληφθεί μέχρι το 2012 όταν το Υπουργείο Οικονομικών ζήτησε από τη ΣΚΤ να κάνει αναδιάρθρωση ήταν κάποιες συγχωνεύσεις, σημειώνοντας πως το έλλειμμα ήταν από 1 δις στο ίδιο σενάριο μέχρι 2,5 δις ευρώ στο ακραίο σενάριο. Σημείωσε πως ο ίδιος ανησυχούσε γιατί τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά και δεν υπήρχε θέληση να γίνουν τομές. «Ήμασταν στο παρά ένα να μπούμε σε μνημόνιο και ερχόντουσαν εισηγήσεις να γίνουν προαγωγές», είπε.
 
Ερωτηθείς ποιες ήταν οι μεγαλύτερες προκλήσεις κατά την προεδρία του και τι έγινε για αυτές, είπε πως η Υπηρεσία εποπτείας και ανάπτυξης σε συνεργασία με την ΚΤΚ υπέβαλλαν αρκετά ΣΠΙ σε εποπτεία, και οι εκθέσεις τους κατέγραφαν προβλήματα. Σημείωσε ωστόσο πως εκείνα τα προβλήματα δεν επιλύονταν καθώς δεν υπήρχε η δυνατότητα να παυθεί μια Γραμματεία ή μια Επιτροπεία.
 
Ερωτηθείς αν δεν ανησυχούσαν την Επιτροπεία της ΣΚΤ από το «πάρτι» που γινόταν στα ΣΠΙ με μεγάλες χορηγήσεις προς τα μέλη των ΣΠΙ, τα οποία μάλιστα δεν πλήρωναν, ο κ. Φιλίππου επανέλαβε πως όλα όσα ακούγονταν πως γίνονταν ήταν καταγραμμένο σε εκθέσεις ελέγχων.
 
Τέλος, σε ερώτηση γιατί επέστρεψε στο Συνεργατισμό το 2015 αφού το 2012 είχε αποφασίσει να αποχωρήσει, ο κ. Φιλίππου είπε πως ο λόγος ήταν γιατί αγαπούσε το Συνεργατισμό και ήθελε το καλό του.
 
Κατάθεση Γρηγόρη Μαλιώτη
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η κατάθεση ενώπιον της Επιτροπής του Γρηγόρη Μαλιώτη, μέλους της Επιτροπείας της ΣΚΤ από τις 26 Ιουνίου 2010 μέχρι τις 20 Οκτωβρίου 2013.
Αρχικά, απαντώντας στο κατά πόσον είχε αντιληφθεί για τις ατασθαλίες στα ΣΠΙ, ο κ. Μαλιώτης είπε πως ήταν ολοφάνερο πως υπήρχαν. Όπως σημείωσε, τα ΣΠΙ ήταν εντελώς ανεξάρτητα και ανεξέλεγκτα και ως Επιτροπεία της ΣΚΤ έκαναν εκθέσεις για τα ΣΠΙ αλλά δυστυχώς, όπως είπε, δεν γινόταν τίποτα.
 
Είπε πως για την όλη κατάσταση ευθυνόταν το σύστημα που επικρατούσε, καθώς δεν ήταν ξεκάθαρο ποιος ήταν υπεύθυνος να επιβάλλει ποινές και τιμωρίες στις ατασθαλίες που σημειώνονταν. Πρόσθεσε πως αυτό που πίστευαν όλοι είναι πως τα προβλήματα θα λύνονταν με τις συγχωνεύσεις, ενώ – όπως σημείωσε - υπήρχε μια μυστική συμφωνία και ένας άγραφος νόμος να μην υποβάλλονται κυρώσεις στις Γραμματείες των ΣΠΙ.
 
Σε ερώτηση κατά πόσον είχε σκεφτεί να παραιτηθεί από τη θέση του από τη στιγμή που δεν εισακούονταν οι θέσεις για έλεγχο και κυρώσεις, ο κ. Μαλιώτης είπε πως η παραίτηση είναι η εύκολη λύση και το δύσκολο είναι να μείνεις και να παλέψεις. «Αυτό προσπαθήσαμε. Η δομή της Επιτροπείας ήταν προβληματική», είπε, και πρόσθεσε πως υπάρχουν εκθέσεις της Επιτροπής Ελέγχου που καταγράφουν τα προβλήματα και δίνουν εισηγήσεις. Τόνισε πως οι εκθέσεις που αφορούσαν τα σοβαρά ζητήματα στις ΣΠΙ Αγίας Νάπας, Στρουμπιού, Αγίας Φύλας και άλλων θα έπρεπε να πάνε κατευθείαν στην Αστυνομία.
 
Σε άλλο σημείο, και ερωτηθείς κατά πόσον ο ρόλος της ΣΚΤ ήταν να διενεργεί ελέγχους και να αναφέρει τα ζητήματα στον Έφορο Εποπτείας, ο κ. Μαλιώτης είπε πως δεν ήταν ξεκάθαροι οι ρόλοι. Ανέφερε πως η συνεργασία δεν ήταν εντελώς αμφίδρομη αλλά περισσότερο εστιαζόταν στην ενημέρωση της Επιτροπείας προς τον Έφορο και όχι το αντίστροφο.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-27/08/2018 

Γεν. Ελεγκτής: Το καράβι βούλιαζε και ακόμη συζητούσαν τη δωρεάν παραχώρηση μετοχών

Παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις των Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) ότι η δωρεάν παραχώρηση μετοχών θα ήταν καταστροφική για τον Συνεργατισμό και παρά τα καμπανάκια για την επείγουσα ανάγκη άντλησης κεφαλαίων, το Υπουργείο Οικονομικών από «γινάτι, επιπολαιότητα και ερασιτεχνισμό» επέμενε στο εγχείρημα της δωρεάν παραχώρησης μετοχών, χάνοντας τον στόχο της άντλησης κεφαλαίων, δήλωσε ο Γενικός Ελεγκτής της Δημοκρατίας Οδυσσέας Μιχαηλίδης καταθέτοντας εκ νέου στην Ερευνητική Επιτροπή για την κατάρρευση του Συνεργατισμού.
 
Ο κ. Μιχαηλίδης κατηγόρησε τον Υπουργό Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη ότι «έλεγε δημόσια ψέματα», διότι απέκρυψε το ότι οι επόπτες απέρριψαν το θέμα της δωρεάν παραχώρησης μετοχών και εξήγησε πως το Υπουργικό Συμβούλιο δεν ενημερώθηκε για το ότι το θέμα αυτό είχε απορριφθεί από SSM.

«Την ώρα που το καράβι βούλιαζε, μέχρι και τον Μάιο του 2018, ακόμη έκαναν σημειώματα για το θέμα των δωρεάν μετοχών. Τα στοιχεία αυτά, πιστεύω, αποδεικνύουν ερασιτεχνισμό, επιπολαιότητα, ανικανότητα, γινάτι στον χειρισμό μια πολύ σοβαρής υπόθεσης, η οποία μπορεί να μην υλοποιήθηκε και άρα δεν είχε συνέπειες, αλλά από την άλλη πιστεύω ότι απόσπασε την προσοχή από το βασικό του στόχο που ήταν να βρουν κεφάλαια», είπε ο κ. Μιχαηλίδης καταθέτοντας για σχεδόν τρεισήμισι ώρες ενώπιον της Επιτροπής.

Ερωτηθείς από το μέλος της Επιτροπής, Γιώργο Χαραλάμπους, πώς δικαιολογεί την επιμονή αυτή, ο κ. Μιχαηλίδης απάντησε λέγοντας τα εξής: «Πιστεύω ήταν μια προσπάθεια να σώσουν το γόητρό τους που θεωρούσαν θα πληγεί εάν παραδεχθούν ότι η ιδέα τους ήταν λανθασμένη».

Ενδείξεις για κούρεμα από το 2016
Επικαλούμενος σημείωμα του επικεφαλής της Μονάδας Διαχείρισης της συμμετοχής του κράτους στον Συνεργατισμό, Διονύση Διονυσίου, προς τον Υπουργό Οικονομικών, τον Νοέμβριο του 2016 για μια συνάντηση με εκπροσώπους της Κομισιόν, είπε πως στο σημείωμα αυτό, αναφέρεται πως η Κομισιόν τους είπε πως αν υπάρξει ανάγκη για νέα κεφάλαια και η εισαγωγή στο Χρηματιστήριο δεν είναι εφικτή ή και η Συνεργατική δεν είναι επενδυτικά ελκυστική τότε η μόνη επιλογή θα ήταν το κούρεμα καταθέσεων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που κατέθεσε ο κ. Μιχαηλίδης, τον Ιούνιο του 2017, η Πρόεδρος του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού Ντανιέλ Νουί έστειλε επιστολή καταγράφοντας τη διαφωνία της για την παραχώρηση δωρεάν μετοχών χαρακτηρίζοντας το όλο εγχείρημα ως επιβλαβές για την ΣΚΤ, εκφράζοντας την απογοήτευσή της για απαράδεκτα χαμηλούς στόχους. Η κ. Νουί, όπως είπε, μίλησε για κρίσιμη και επείγουσα ανάγκη εισαγωγής νέων κεφαλαίων και εμπειρογνωμοσύνης από θεσμικούς επενδυτές.
 
Στις 18 Αυγούστου του 2017, σύμφωνα με τον Γενικό Ελεγκτή, ο κ. Διονυσίου ετοίμασε σημείωμα στον ΓΔ του ΥΠΟΙΚ ενόψει της συνεδρίας της κοινοβουλευτικής επιτροπής ελέγχου, ότι η Συνεργατική αντιμετωπίζει μεγάλο αριθμό προκλήσεων με πρώτη την εισαγωγή στο ΧΑΚ στη βάση της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου.

«Δηλαδή η 1^η πρόκληση είναι πώς θα υλοποιήσουν την απόφαση του Υπουργικού για δωρεάν παραχώρηση μετοχών. Τους είπε ο επόπτης γραπτώς ότι είναι καταστροφικό αυτό το πράγμα και έκανε σημείωμα του Υπουργού δύο μήνες μετά και του έλεγε ότι η πρώτη μας πρόκληση είναι πώς θα υλοποιήσουμε την απόφαση του Υπουργικού για δωρεάν μετοχές. Είναι αυτό που λέμε, ατού ο Γαβρίλης», είπε.
 
Τα «ψέματα» του ΥΠΟΙΚ
Ο κ. Μιχαηλίδης είπε ότι παρά το ότι ο επόπτης απέρριψε το ενδεχόμενο παραχώρησης δωρεάν μετοχών, ο Χάρης Γεωργιάδης δήλωνε μετά τη συνεδρία της κοινοβουλευτικής επιτροπής Ελέγχου ότι η έκδοση νέου κεφαλαίου από τη ΣΚΤ για προσέλκυση θεσμικού επενδυτή προηγείται, δεν αναιρεί, δεν αποκαθιστά και θα καθυστερήσει την απόφαση της κυβέρνησης για παραχώρηση δωρεάν μετοχών και ότι δεν υπάρχει σύγκρουση με τις απαιτήσεις των εποπτικών αρχών ή τις απαιτήσεις που έθεσε η Κομισιόν.
 
«Είχε γράμμα από τον επόπτη που του έλεγε 1.000 λόγους γιατί να το ξεχάσει αυτό το πράγμα, είχε γράμμα από την ΚΤΚ και έλεγε ψέματα δημόσια ότι δεν έρχεται σε σύγκρουση με απαιτήσεις εποπτικών αρχών», είπε.

Ο Γενικός Ελεγκτής είπε πως ο Ευρωπαίος επόπτης, τους υποδείκνυε να εξεύρουν κεφάλαια μέχρι και 1 δις και αυτοί τον Ιανουάριο άρχισαν να αντιλαμβάνονται και να κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση.
 
«Θεωρώ πως αυτή η σοβαρή καθυστέρηση στη λήψη μέτρων ήταν η βασική αιτία χρεωκοπίας του Συνεργατισμού», είπε.
 
Παραπλανήθηκε ο SSM
Ο κ. Μιχαηλίδης επικαλέστηκε επιστολή της κ. Νουί τον Νοέμβριο του 2017 με την οποία χαιρέτιζε το ότι το καλοκαίρι ακυρώθηκε η παραχώρηση δωρεάν μετοχών. «Την παραπλάνησαν και της είπε ο Υπουργός ή κάποιος άλλος ότι τελείωσε το θέμα των δωρεάν μετοχών, ενώ ο Υπουργός έστελνε στον Γενικό Εισαγγελέα νομοσχέδια για δωρεάν μετοχές και στον επόπτη έλεγαν ότι η ιδέα έχει κλείσει».
 
Το σημαντικό, κατά τον κ. Μιχαηλίδη, ήταν ότι η κ. Νουί στην ίδια επιστολή επιμένει ότι θα πρέπει να αναζητηθούν θεσμικοί επενδυτές που να έχουν πόρους και εμπειρογνωμοσύνη, ενώ σημειώνει ότι η κατάσταση τους τελευταίους μήνες έχει επιδεινωθεί τόσο ως προς τη διακυβέρνηση όσο και ως προς τις μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις.
 
Στην ίδια επιστολή, είπε, υπάρχει και αναφορά ότι οι ελεγκτές εκφράζουν ανησυχίες ως προς την τήρηση της αρχής της συνεχιζόμενης δραστηριότητας (going concern) και συμβούλευσε την ετοιμασία πλάνου β’ σημειώνοντας ότι τα κεφάλαια που θα χρειαστούν θα πρέπει αρκετά πάνω από τα €200 εκατομμύρια που είχε εκτιμηθεί αρχικά.
 
Η πρώτη ένδειξη των προθέσεων του SSM δίνεται στις 3 Ιανουαρίου 2018 με σημείωμα του κ. Διονυσίου προς τον ΥΠΟΙΚ για τον επιτόπιο έλεγχο του SSM. Σύμφωνα με τον κ. Μιχαηλίδη στη επιστολή είχε αναφερθεί ότι «ο έλεγχος θα καταδείξει πως η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη απ’ ότι δείχνουν τα στοιχεία και ότι η προσπάθεια εξεύρεσης επενδυτή θα αποτύχει» και ότι οι κεφαλαιακές ανάγκες προδιαγράφονται μεταξύ μισού και ενός δις.
 
«Αυτός που πριν 10 μέρες ετοίμαζε σημείωμα προς το Υπουργικό Συμβούλιο ότι όλα βαίνουν καλώς», πρόσθεσε.
 
Ανεπάρκεια που δεν περιγράφεται
Παράλληλα, παρά τις εξελίξεις, ο κ. Μιχαηλίδης αναφέρθηκε σε τηλεοπτικές παρουσίες του Γενικού Διευθυντή της ΣΚΤ Νικόλα Χατζηγιάννη ότι ο Συνεργατισμός πέτυχε τους επιχειρησιακούς του στόχους και ότι τα κεφάλαια θα χρειαστούν μόνο αν αποφασίσουν οι ίδιοι να επισπεύσουν τον ορίζοντα διαχείρισης των ΜΕΧ.
 
Ερωτηθείς από τον πρόεδρο της Επιτροπής, Γεώργιο Αρέστη αν αυτό ήταν ψέμα, ο κ. Μιχαηλίδης απάντησε λέγοντας ότι «εάν ο ΓΔ της Συνεργατικής την ώρα που τους έλεγαν για κεφάλαια μισό έως ένα δις, την ώρα που οι ελεγκτές τους προβληματίζονταν, αν αυτός θεωρούσε ότι δεν είχαν ανάγκη για νέα κεφάλαια και θα χρειαστούν μόνο αν αλλάξουν το πλάνο τους για τα ΜΕΧ σημαίνει ότι μιλάμε για ανεπάρκεια που δεν περιγράφεται».
 
Δεν αμφισβητήθηκαν οι ακραίες παραδοχές
Σύμφωνα πάντα τα όσα ανέφερε ο κ. Μιχαηλίδης, ενώ ο Υπουργός Οικονομικών διαμαρτυρήθηκε με επιστολή του προς την ΚΤΚ «για ακραίες παραδοχές» εκ μέρους του SSM, η Διοικητής της ΚΤΚ Χρυστάλλα Γιωρκάτζη σε επιστολή της στην ΣΚΤ στις 13 Μαρτίου 2018 ανέφερε ότι ο SSM είχε εκ των προτέρων αποστείλει τις παραδοχές και ότι στη συνάντηση με τον επικεφαλής του κλιμακίου του SSM «οι παρόντες αξιωματούχοι της τράπεζας δεν εξέφρασαν οποιαδήποτε επιφύλαξη ή αντίθεση προς τις παραδοχές, προκαλώντας και την έκπληξη του ιδίου».
 
«Θα ανέμενα», προσθέτει η Διοικητής της ΚΤΚ, σύμφωνα με τον κ. Μιχαηλίδη, «ότι θα γινόταν μια προετοιμασία, ούτως ώστε να γινόταν μια εποικοδομητική συζήτηση με στόχο τον προβληματισμό του επικεφαλής του κλιμακίου πριν την ετοιμασία και την υποβολή από μέρους σας μιας πιο λεπτομερούς ανάλυσης». Η κα. Γιωρκάτζη είπε ακόμη, σύμφωνα με τον κ. Μιχαηλίδη, πως η αλλαγή των παραδοχών εκ των υστέρων καθίσταται δύσκολη, αφού θα πρέπει να τεκμηριωθεί η αλλαγή της θέσης του κλιμακίου στα αρμόδια όργανα του SSM.
 
Όπως ανέφερε ο Γενικός Ελεγκτής, η κα. Γιωρκάτζη είπε πως «κάποιες από τις παραδοχές που μπορεί να είναι όντως ακραίες, η ΚΤΚ πριν την έναρξη του επιτόπιου ελέγχου σας είχε προειδοποιήσει για ενδεχόμενες ακραίες παραδοχές ως αποτέλεσμα της παντελούς έλλειψης ενεργειών εκ μέρους της τράπεζας, που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για διαφοροποίηση των παραδοχών αυτών ή τουλάχιστον να δημιουργήσουν το υπόβαθρο για τεκμηριωμένη αμφισβήτηση τους τόσο από τη ΣΚΤ όσο και από την Κεντρική. Δυστυχώς δεν λήφθηκαν υπόψη καθόλου οι προειδοποιήσεις αυτές, επιβεβαιώνοντας τα ευρήματα του επιτόπιου ελέγχου για τις αδυναμίες στην εταιρική διακυβέρνηση».
 
Ο Ν. Χατζηγιάννης και η Αλταμίρα
Για την επιλογή της Αλταμίρα για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων (ΜΕΧ) της ΣΚΤ, την οποία χαρακτήρισε ως «μεμπτή και απαράδεκτη», ο κ. Μιχαηλίδης καταλόγισε ευθύνες στον Νικόλα Χατζηγιάννη, διότι οι χειρισμοί του είχαν ως αποτέλεσμα η ΣΚΤ να περιοριστεί με μία μόνη επιλογή, δηλαδή την Αλταμίρα, παρά να εξετάσει και άλλους εξειδικευμένους οίκους.
«Αυτό που φαίνεται είναι ότι ο κ. Χατζηγιάννης έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο να οδηγηθεί η ΣΚΤ έχουσα ως μόνη επιλογή στη λειτουργία πλατφόρμας με την Αλταμίρα και για το ρόλο του αυτό υπάρχουν αρνητικά σχόλια στη συνεδρία της Επιτροπείας, περιλαμβανομένου και από τον τότε Πρόεδρο τον κ. Ταουσιάνη», είπε.

Ανέφερε ότι βάσει στοιχείων η Αταλμίρα δεν πετυχαίνει στους στόχους της, αφού επικαλέστηκε σημείωμα του κ. Διονυσίου, τον Μάιο του 2018, ότι η μείωση των ΜΕΧ εβρίσκετο εκτός στόχου κατά €320 εκατ, ενώ τα δε δάνεια σε καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών παρουσίαζαν υστέρηση €660 εκατ.

Καταλόγισε ευθύνες και στον Χάρη Γεωργιάδη για την έγκριση της συμφωνίας με την Αλταμίρα, αφού η συμφωνία είχε εγκριθεί από τη Γενική Συνέλευση των Μετόχων, που είναι το κράτος.
 
«Δεν θεωρώ ότι η ευθύνη του ΥΠΟΙΚ είναι για την τελική έγκριση, αλλά γιατί μέσω του Διονυσίου γνώριζε πολύ καλά τα τεκταινόμενα, θεωρώ ότι θα έπρεπε να παρέμβει σε αυτά που τεκταίνονταν. Η τελική έγκριση που έδωσε καταδεικνύει ότι θα μπορούσε να είχε λόγο», είπε.
 
Πειθαρχική έρευνα κατά του Χατζηγιάννη από Τράπεζα Κύπρου
Όπως είπε, ενώ το 2013 «επελέγη από τον ΥΠΟΙΚ ως μέλος της Επιτροπείας της ΣΚΤ και με την συγκατάθεση του Υπουργού ανέλαβε και πρόεδρος της επιτροπείας», την ίδια περίοδο βρισκόταν σε εξέλιξη πειθαρχική έρευνα κατά του κ. Χατζηγιάννη πριν παραιτηθεί από την Τράπεζα Κύπρου.
Ερωτηθείς από τον κ. Αρέστη, είπε πως είναι αξιόπιστη πληροφορία αλλά όχι από τον Μάριο Κληρίδη.

Αμοιβή στον Διονυσίου από τη ΣΚΤ
Παράλληλα, ο κ. Μιχαηλίδης είπε πως η Ελεγκτική Υπηρεσία επιβεβαίωσε πως ο κ. Διονυσίου, υπάλληλος του ΥΠΟΙΚ πληρώνεται και από τη ΣΚΤ ως αμοιβή για την παρουσία του στις συνεδρίες της Επιτροπείας ως παρατηρητής. Ο ίδιος απάντησε στους λειτουργούς της Υπηρεσίας ότι παίρνει την χαμηλότερη αντιμισθία των μελών της Επιτροπείας.

«Αυτός τον οποίο ο νομοθέτης τον έταξε αρμόδιο να δίνει εγκρίσεις στην Επιτροπεία του δίνουμε κάθε χρόνο μπαξίσι €25.000, πέραν του μισθού του», είπε, προσθέτοντας πως ο ίδιος έπαιρνε, πέραν από τον μισθό του και το επίδομα της ΣΚΤ, επιδόματα από το Υπουργείο και συγκεκριμένα το 2014 πήρε το €6.000 μικτά, το 2015 €5.754 το 2016 €11.000 μικτά.
 
Διαγραφές δανείων και άλλες παραχωρήσεις σε 54 πρόσωπα
Τέλος, ο κ. Μιχαηλίδης επικαλέστηκε επιστολή του τότε Διευθυντή Διαχείρισης Καθυστερήσεων της ΣΚΤ Βαρνάβα Κουρουνά τον Δεκέμβριο του 2015 προς το ΥΠΟΙΚ με το οποίο ζητούσε έγκριση για αναδιαρθρώσεις δανείων.

Όπως είπε, πρόκειται για κατάλογο 54 προσώπων, που περιλάμβανε κοινοτικά συμβούλια, Δήμους και πολλά φυσικά πρόσωπα όπως είπε. Ο κατάλογος αυτός, σύμφωνα με τα όσα ανέφερε Γενικός Ελεγκτής, αφορούσε διαγραφές, αναδιαρθρώσεις, περιόδους χάριτος και άλλες ρυθμίσεις για τις οποίες ζητήθηκε έγκριση από το ΥΠΟΙΚ, κάτι που, όπως είπε έρχεται σε αντίθεση με την αρχή ότι το κράτος δεν εμπλέκεται στην διαχείριση του Συνεργατισμού.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-24/08/2018 

Χρηματοοικονομικός Επίτροπος: Κατέθεσε αναλυτική έκθεση  

Αναλυτική έκθεση συνολικής έκτασης 111 σελίδων κατέθεσε ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος Παύλος Ιωάννου στην Ερευνητική Επιτροπή σχετικά με την Κατάρρευση του Συνεργατικού Πιστωτικού Συστήματος (ΣΠΣ). Ο Επίτροπος, μετά τη κατάθεσή του την Πέμπτη στην Επιτροπή, δίνει σήμερα στη δημοσιότητα αναλυτικό σημείωμα αναφορικά με την έκθεση που κατέθεσε.

Στην έκθεση ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος αναφέρεται στην παράνομη και καταχρηστική εφαρμογή ρητρών υπολογισμού τόκων σε Ιδιωτικές Συμβάσεις του Συνεργατικού Πιστωτικού Συστήματος και τις συνεπαγόμενες τοκογλυφικές πρακτικές.

Αφορούσαν, όπως αναφέρεται, στην εσφαλμένη και εκτός των συμφωνηθέντων στις δανειακές συμβάσεις προνοιών για χρησιμοποίηση  επιτοκίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και σε άλλες περιπτώσεις του Εuribor, με σκοπό τον υπολογισμό των τόκων, μεταξύ άλλων. Σε ορισμένες μάλιστα υποθέσεις που εξετάστηκαν αυτά επισυνέβαιναν σε συνδυασμό με παράτυπες και ή παράνομες μεταβολές του επιτοκιακού περιθωρίου. Όπως σημειώνεται, οι εν λόγω πρακτικές επιβάρυναν αδικαιολόγητα και αντισυμβατικά, επομένως δε παρανόμως, τα δανειακά υπόλοιπα λογαριασμών πελατών διαφόρων ΣΠΙ.

Επισημαίνεται ότι όλες οι δανειακές συμβάσεις οι οποίες επιβαρύνθηκαν από τις εντοπισθείσες εσφαλμένες πρακτικές συνομολογήθηκαν πριν το 2013. Την ίδια επίσης περίοδο εκδηλώθηκε και χρησιμοποίηση των εσφαλμένων και παράνομων πρακτικών οι οποίες ευθύνονται για τη δημιουργία του «λάθους». Συνεχίστηκαν μέχρι τον εντοπισμό τους, κατά τα ανωτέρω και αναγνώριση του λάθους από τη ΣΚΤ. Εκτός από τις πιο πάνω περιπτώσεις έκνομης εφαρμογής ρήτρας βασικού επιτοκίου, εντοπίστηκαν παράπονα με «παράδοξο» ορισμό του εμπορικού έτους οι οποίες εφαρμόζονται αντισυμβατικά (και επομένως, παράνομα), επιβαρύνοντας αδικαιολόγητα τους δανειολήπτες. Οι υποθέσεις αυτές αφορούσαν και πάλι δανειακές συμβάσεις οι οποίες συνομολογήθηκαν πριν το 2013.

Ωστόσο, όπως αναφέρεται, φαίνεται ότι οι εσφαλμένες και παράνομες αυτές πρακτικές εξακολούθησαν να χρησιμοποιούνται μέχρι το 2016, έτος κατά το οποίο τέθηκε σε ισχύ σχετική τροποποίηση των περί Καταχρηστικών Ρητρών σε καταναλωτικές συμβάσεις Νόμος του 1996.

Το τέλος του Συνεργατισμού το 2013
Ο Επίτροπος επισημαίνει ότι η κρατικοποίηση του ΣΠΣ του 2013 απετέλεσε το de facto τέλος του εν λόγω συστήματος το οποίο κατέστει de jure εξαιτίας της μνημονιακής υποχρέωσης του Κράτους για το μέλλον του κρατικοποιηθέντος ΣΠΣ με συγκεκριμένη μορφή ιδιωτικοποίησης συνάδουσα με σειρά νέων εποπτικών ρυθμίσεων και αναγκών όπως επίσης και αλλαγής του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των ΣΠΙ.

Η πιο πάνω αλλαγή, αναφέρεται, σηματοδοτεί και εγκαθιδρύει μια θεμελιώδη μεταβολή στο χαρακτήρα των Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων. Έπαψαν πλέον να είναι συνεργατικά και έχουν μετατραπεί σε ξεκάθαρα εμπορικές οντότητες ανεξαρτήτως αν κύριος μέτοχος είναι το κράτος. Κατά συνέπεια, αναφέρεται, οφείλουν να λειτουργούν στη βάση ίσων όρων με κάθε άλλο εμπορικού χαρακτήρα Πιστωτικό ίδρυμα.
 
Τα ασήκωτα βάρη του παρελθόντος
Ο κ. Ιωάννου κάνει λόγο για ασήκωτα βάρη του παρελθόντος, ισχυριζόμενος ότι το συσσωρευμένο πρόβλημα ΜΕΔ των ΣΠΙ σήμερα είναι, σε πολύ μεγάλο βαθμό, απότοκο των ίδιων κοινωνιολογικών και ανθρωπολογικών φαινομένων που διαμόρφωσαν το πρόβλημα των ΜΕΔ από το 1965, όταν παρόμοια προβλήματα παρουσιάζονται στο βιβλίο του Κυριάκου Αγκαστινιώτη με τίτλο «Ο ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΣΜΟΣ: Γέννησις και Ανάπτυξις του εν Κύπρῳ».
Μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι οι καθυστερήσεις των δανείων δεν οφείλονται σε λόγους αντικειμενικού και ανεξάρτητους από τη θέληση και τις πράξεις ή παραλείψεις δανειστών – δανειοληπτών, αλλά είχαν και αίτιο την πλημμελή (από πλευράς ορθολογικής τραπεζικής πρακτικής) διαχείριση των ΣΠΙ από την ιθύνουσα οργανοδομή τους. Δηλαδή, μεταξύ άλλων, συνέβαλαν ο «εύκολος δανεισμός» και το απότοκό του «η τάση προς δανεισμό ποσών πέραν της δυναμικότητας των οφειλετών».

Όπως αναφέρεται, τα συσσωρευμένα ΜΕΔ του Συνεργατισμού, δεν είναι μόνο αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης. Είναι δημιούργημα, σε μεγάλο βαθμό, της συμπεριφοράς της ιθύνουσας οργανοδομής του Συνεργατισμού.

Τα μετά το 2013 γεγονότα και οι ευθύνες της Νέας Ηγεσίας
Ο Επίτροπος επισημαίνει ότι είναι ευτυχής κατάληξη το ότι το υγιές μέρος του Συνεργατισμού, απορροφάται από την Ελληνική Τράπεζα Λτδ.

Αυτό συνάδει, σημειώνει, σε πολύ μεγάλο βαθμό με τη μνημονιακή υποχρέωση για ιδιωτικοποίηση και συμβάλλει τα μέγιστα, νοουμένου ότι η σχετική απορρόφηση από την Ελληνική, θα επιτευχθεί κατά τρόπο αποτελεσματικό και ευρύθμως, στην σταθεροποίηση και παραπέρα ανάπτυξη του τραπεζικού συστήματος.

Ωστόσο, αναφέρεται, ο βαθμός επιτυχίας της Νέας Ηγεσίας να ανταποκριθεί στους όρους εντολής της, όπως προκύπτουν από τις σχετικές μνημονιακές υποχρεώσεις της, είναι ανάλογες του μεγέθους του κατάλοιπου των ΣΠΣ που δεν εντάσσεται στο υπό απορρόφηση από την Ελληνική, υγιές του μέρος.

«Εξαιτίας ακριβώς της προβληματικότητας του, το μέγεθος αυτού θα αποτελεί βάρος για την Κοινωνία και την Εθνική Οικονομία για πολλά χρόνια στο μέλλον, ανεξάρτητα του τρόπου με τον οποίο θα τύχει διαχείρισης και παρά την αναμενόμενη συνέχιση της αναπτυξιακής της πορείας», αναφέρεται.

Ο Επίτροπος επισημαίνει ορισμένες καταστάσεις σε σχέση με τον τρόπο με τον οποίο η μετά τη κρατικοποίηση του 2013, Νέα Ηγεσία του Συνεργατισμού διαχειρίστηκε συγκεκριμένα από τα συσσωρευθέντα λάθη και προβλήματα του παρελθόντος τα οποία είχαν εντοπιστεί μέσα από αποφάσεις του Επιτρόπου. 

 Συγκεκριμένα ο Επίτροπος τόνισε ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής ότι είναι αυθαίρετη η απόφαση των ιθυνόντων του Συνεργατισμού για επανόρθωση του λάθους μόνο για δάνεια που εξοφλήθηκαν μετά το 2011 και ότι δεν υπάρχει καμιά νομική ή νομολογιακή βάση, στην απόφαση αυτή.
 
Αναφέρεται επίσης ότι, σε περιπτώσεις λογαριασμών για τους οποίους λήφθηκαν διαιτητικές αποφάσεις σε συμβάσεις με τους επίμαχους όρους, καθόρισαν εξ αποφάσεως οφειλή η οποία είναι αποτέλεσμα ex post αναγνωρισθείσας πλάνης.

 Στις περιπτώσεις αυτές, αναφέρει έγινε κατάφωρη αδικία και κατάχρηση εναντίον των δανειοληπτών και των οικογενειών τους, ενώ σημειώνει ότι επείγει η καταγραφή των περιπτώσεων αυτών και η αποζημίωση των παθόντων δανειοληπτών και των οικογενειών τους.

-23/08/2018 

Χρηματοοικονομικός Επίτροπος: Τοκογλυφική πρακτική από τα ΣΠΙ τα καταχρηστικά επιτόκια

Σε καθαρά τοκογλυφική πρακτική εκ μέρους των Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων σε σχέση με το θέμα της υπόθεσης με τα καταχρηστικά επιτόκια, αναφέρθηκε ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος Παύλος Ιωάννου, κατά την κατάθεσή του ενώπιον της Διερευνητικής Επιτροπής για το Συνεργατισμό.

Ο κ. Ιωάννου ανέφερε ότι αιφνιδίως προς τα μέσα και τέλος του 2008 παρατηρήθηκε σε κάποια ΣΠΙ να αλλάζει το βασικό επιτόκιο ανεξάρτητα από τις μεταβολές που είχε το επιτόκιο της ΕΚΤ, με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται αδίκως ο δανειολήπτης. Αυτό όπως είπε, εκδηλώνει μια ξεκάθαρα τοκογλυφική συμπεριφορά, ενώ ανεξάρτητα αν ήταν εσκεμμένο ή ακούσιο λάθος, η χρονική διάρκεια του λάθους, ενδεχομένως να συνεπάγεται πολλαπλά ποινικά αδικήματα.

Ανέφερε ακόμα ότι κατά την περίοδο 2005-2007 άρχισαν να εφαρμόζονται οι συμβάσεις που περιέχουν τον όρο του οποίου η κακή εφαρμογή προκάλεσε το λάθος με το επιτόκιο, το οποίο ο Επίτροπος εντόπισε και για το οποίο η ΣΚΤ κατέβαλε αποζημιώσεις σε δανειολήπτες.

Ανέφερε επίσης ότι το κόστος αυτού του λάθους δεν είναι μόνο €125 εκατ. σε υπερχρεώσεις, αλλά πολύ περισσότερα λεφτά.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-23/08/2018 

Ελεγκτής: Ευθύνες σε Υπουργείο και διοίκηση Συνεργατισμού για την κατάρρευση

Σε επίμονες προσπάθειες του Υπουργείου Οικονομικών και της διοίκησης της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας (ΣΚΤ) να αποτρέψουν τη διενέργεια ελέγχου από πλευράς της Ελεγκτικής Υπηρεσίας (ΕΥ) στον Συνεργατισμό, αναφέρθηκε ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης. Καταθέτοντας για τρεις ώρες ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής που διερευνά την κατάρρευση του Συνεργατισμού, ο Ελεγκτής έκανε λόγο για «επιπόλαιους χειρισμούς» και για «κακοδιαχείριση», ενώ αναφέρθηκε και στο ενδεχόμενο ύπαρξης ποινικών ευθυνών.
 
Ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης είπε ότι η ΕΥ στην προσπάθειά της να προβεί σε έλεγχο στον Συνεργατισμό συνάντησε έντονη αντίδραση τόσο από το Υπουργείο Οικονομικών όσο και από τη Συνεργατική, κάνοντας λόγο για «εμμονή να αποτρέψουν τον έλεγχο», σε βαθμό, όπως είπε, που «δημιουργούσαν και ανύπαρκτα θέματα ως μια μορφή άσκησης ‘εκβιασμού’ των πολιτικών κομμάτων να θεσπίσουν νόμο για να αποτρέψουν τον έλεγχο».
 
Η πρώτη προσπάθεια για έλεγχο έγινε, όπως είπε, τον Μάιο του 2015, οπότε και υπήρξαν κάποιες αντιδράσεις, στην πορεία όμως επετράπη στην ΕΥ να διενεργήσει τον έλεγχο και να δημοσιοποιήσει τη σχετική έκθεσή της για το 2014, τον Δεκέμβριο του 2015. Στη συγκεκριμένη έκθεση, σημείωσε, «υπήρχαν στοιχεία για κακοδιαχείριση με πιο κραυγαλέο την απαράδεκτη διαδικασία πρόσληψης του κ. Νικόλα Χατζηγιάννη ως γενικού διευθυντή».
 
Επικαλέστηκε σημείωμα του προϊστάμενου της μονάδας διαχείρισης στην ιδιοκτησιακή δομή πιστωτικών ιδρυμάτων του Υπουργείου Οικονομικών Διονύση Διονυσίου, στον οποίο ο τελευταίος ανέφερε ότι τυχόν έλεγχος από την ΕΥ θα μπορούσε να θεωρηθεί παρέμβαση του κράτους εκτός των πλαισίων που έχουν καθοριστεί.
 
 «Όταν το Γενάρη του 2016, επιχειρήσαμε εκ νέου να διεξάγουμε νέο έλεγχο για το 2015 συναντήσαμε σφοδρή αντίδραση που εκδηλώθηκε με διάφορα γεγονότα» είπε, προσθέτοντας πως «η ΣΚΤ και το Υπουργείο Οικονομικών έκαναν τα πάντα για να αποτρέψουν τον έλεγχο από την ΕΥ».
 
Ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι η ΣΚΤ με επιστολή της στις 29 Ιανουαρίου 2016 προς την ΕΥ, την ενημέρωνε ότι θεωρούσε ότι δεν υπόκειται στον έλεγχό της. «Και μεταξύ άλλων ανυπόστατων, τα οποία είχαν επικαλεστεί, ήταν ότι τον έλεγχο τους τον κάνουν ιδιώτες ελεγκτές, το οποίο είναι αποδεκτό, αλλά μας είπαν ότι τον έλεγχο τους τον κάνει και η Κεντρική Τράπεζα, ενώ θα έπρεπε να γνωρίζουν πολύ καλά τη διαφορά του οικονομικού ελέγχου και της εποπτείας. Μας είχαν πει επίσης ότι αν κάναμε εμείς τον έλεγχο οι επόπτες θα θεωρούσαν ότι υπάρχει πρόβλημα γιατί θα θεωρείτο παρέμβαση του κράτους στον Συνεργατισμό».
 
Ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης εξήγησε ότι η αρμοδιότητα της ΕΥ να διεξάγει έλεγχο στο Συνεργατισμό απορρέει από τον περί της δημοσιονομικής ευθύνης και δημοσιονομικού πλαισίου νόμο, του 2014.
 
Επικαλέστηκε επίσης γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα Κώστα Κληρίδη ότι η ΕΥ είχε την αρμοδιότητα να διεξάγει έλεγχο στον Συνεργατισμό, ενώ σε απάντηση του Κώστα Κληρίδη προς τον Υπουργό Οικονομικών, ο οποίος ζητούσε γνωμάτευση για το ίδιο θέμα, ο Γενικός Εισαγγελέας του απαντούσε χαρακτηριστικά ότι «με καλείτε να σας συμβουλεύσω επί μη υπαρκτού προβλήματος».
 
Ανέφερε ακόμα ότι όταν ζητήθηκαν στοιχεία και έγγραφα από πλευράς ΕΥ για τη διενέργεια ελέγχου, τους δόθηκαν μόνο οι δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις, τις οποίες η διοίκηση της Συνεργατικής απέστειλε στον Ελεγκτή με το χαρακτηρισμό «εμπιστευτικό». «Θεωρώ ότι αυτό ήταν εμπαιγμός», ανέφερε ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης.
 
Σημαντικές χαρακτήρισε τις δυο προτάσεις νόμου που υπέβαλε ο ΔΗΣΥ στη Βουλή για τροποποίηση της νομοθεσίας, προκειμένου, όπως είπε, να αφαιρέσουν από την ΕΥ την αρμοδιότητα να διεξάγει έλεγχο στο Συνεργατισμού. Επί τούτου ανέφερε πως «ο κ. Διονυσίου «έκανε και λόμπι στα πολιτικά κόμματα» και ενημέρωνε τον Υπουργό αναφορικά με τις δύο προτάσεις νόμου του ΔΗΣΥ ότι είχε συνάντηση με τα δύο μέλη της Επιτροπείας της Συνεργατικής που προέρχονται από το ΑΚΕΛ, οι οποίοι τον ενημέρωσαν ότι το ΑΚΕΛ θα στήριζε την πρόταση για τον διαχειριστικό έλεγχο, αλλά κατά πάσα πιθανότητα δεν θα στήριζε την πρόταση για τον οικονομικό έλεγχο, ενώ για το ΔΗΚΟ έγραφε ότι δεν υπήρχαν ενδείξεις, καθώς ο εκπρόσωπός του απουσίαζε στο εξωτερικό και δεν κατέστη δυνατό να επικοινωνήσει μαζί του.
 
Ο Γενικός Ελεγκτής μίλησε για «εμμονή» του ίδιου του Υπουργού Οικονομικών να μην διεξάγει η ΕΥ έλεγχο στο Συνεργατισμό και χαρακτήρισε τον τρόπο με τον οποίο τύγχανε χειρισμού το θέμα του Συνεργατισμού «επιπόλαιο και ανεύθυνο».
 
«Όχι μόνο έκαναν τα πάντα με λόμπι, έστησαν και ολόκληρο σενάριο, θα το ονομάσω μπαμπούλες, δηλαδή πλασματικές ιστορίες εκφοβισμού, για να εκβιάσουν ουσιαστικά τα κόμματα ότι αν δεν ψήφιζαν αυτούς τους νόμους θα γίνονταν δύο πολύ κακά πράγματα: Θα μας εξανάγκαζαν οι Ευρωπαίοι να συγχωνεύσουμε τα 18 ΣΠΙ εσπευσμένα και θα μας πίεζαν να επισπεύσουμε την ιδιωτικοποίηση του Συνεργατισμού», είπε ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης, επικαλούμενος έγγραφα που αποδεικνύουν ότι οι ίδιοι ήθελαν να κάνουν συγχώνευση των 18 ΣΠΙ.
 
«Οι ίδιοι προσπαθούσαν να εκμαιεύσουν παρέμβαση είτε από τη Φρανκφούρτη είτε από την Κομισιόν για να μείνουμε έξω. Ήταν μια μανία, ήταν απίστευτα τα πράγματα που έκαναν για να μείνουμε έξω από τον έλεγχο του Συνεργατισμού», πρόσθεσε.
 
Το Υπουργείο, είπε ο Ελεγκτής, «ασκούσε διπλό εκβιασμό για πετύχει το στόχο του» και αναφέρθηκε σε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του Διονύση Διονυσίου προς τον Υπουργό Οικονομικών με ημερομηνία 28/9/2016 στο οποίο εισηγείται την παραβίαση των συμβατικών υποχρεώσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας που είχε αναλάβει προς την Κομισιόν για την έγκριση της κρατικής στήριξης των €175 εκατ., προκειμένου να υποχρεωθεί η κυβέρνηση να προχωρήσει σε επίσπευση της συγχώνευσης των 18 ΣΠΙ, πρόνοια η οποία περιλαμβανόταν ως συνέπεια παραβίασης δεσμεύσεων που είχαν αναληφθεί. «Το να ενεργήσει εκούσια κάποιος για παραβίαση διεθνούς συμφωνίας είναι απαράδεκτο και ηθικά ανεπίτρεπτο, αλλά ενδεχομένως και ποινικά κολάσιμο», είπε.
 
Ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης ανέφερε πως οι αντιδράσεις από πλευράς Υπουργείου και ΣΚΤ άρχισαν μετά τη δημοσιοποίηση από πλευράς της ΕΥ του θέματος της «παράτυπης και κακής διαδικασίας διορισμού του κ. Χατζηγιάννη. Οι ίδιες αντιδράσεις μεγεθύνθηκαν πολλαπλασιάστηκαν, όταν δημοσιοποιήθηκε αυτό το θέμα», είπε.
 
«Έκαναν τα πάντα για να μας πετάξουν έξω. Πιστεύω δεν ήθελαν να βλέπουμε και να ελέγχουμε αυτά που έκαναν», ανέφερε.
 
«Πιστεύω ότι ήταν τόσο κραυγαλέα απαράδεκτη η διαδικασία που ακολούθησαν για το κ. Χατζηγιάννη που κατάλαβαν ότι είχαν μείνει πολύ εκτεθειμένοι. Έβγαζε μάτι ότι αυτά που έκαναν ήταν απαράδεκτα», είπε.
 
Ανέφερε ότι ο Υπουργός Οικονομικών κρατούσε στο σκοτάδι το Υπουργικό Συμβούλιο αναφορικά με τους κινδύνους που εντόπιζαν οι εποπτικές αρχές που μιλούσαν για πλάνο Β και για ανάγκες σε πολύ μεγαλύτερα κεφάλαια.
 
Εξέφρασε ακόμα την άποψη ότι η συγχώνευση των 18 ΣΠΙ «ενδεχομένως να ήταν και μια από τις αιτίες της κατάρρευσης. Ενδεχομένως να έγινε πρόωρα προτού ωριμάσουν οι συνθήκες για μια τέτοια συγχώνευση».
 
«Αν θα έλεγα ότι υπήρξε κάτι ήταν κάκιστη διαχείριση. Κακοδιαχείριση, η οποία διαφαίνεται όχι μόνο από τα θέματα που καταγράφονται στην έκθεσή μας, επίσης καταδεικνύεται από τις κακές επιδόσεις της τράπεζας, τη συνεχή αποτυχία της να ικανοποιεί στόχους που τίθεντο από την ίδια την τράπεζα σε συνεργασία με την Κεντρική, από το γεγονός ότι οι επόπτες πολύ νωρίς άρχισαν να κρούουν κώδωνα του κινδύνου, ότι το Υπουργείο κώφευε στις προειδοποιήσεις που έρχονταν από τους επόπτες» είπε ο Γενικός Ελεγκτής.
 
Επικαλέστηκε στοιχεία που αποδεικνύουν ότι και από το 2016 οι επόπτες και οι Βρυξέλλες προειδοποιούσαν ότι θα υπήρχαν ανάγκες σε κεφάλαια μεταξύ 500 εκ.-1 δισ. ευρώ.
 
Σε ό,τι αφορά τη συμφωνία πώλησης του «καλού» μέρους του Συνεργατισμού στην Ελληνική είπε ότι τα μεγέθη καταδεικνύουν ότι «η συμφωνία αυτή δεν ήταν συμφέρουσα για το κράτος, ήταν μια λύση ανάγκης γιατί έπρεπε να βρει οπωσδήποτε μια τράπεζα να αναλάβει τις καταθέσεις του Συνεργατισμού».
 
Καταλήγοντας ανέφερε ότι «ουσιαστικά έχουν εξανεμίσει την αξία του Συνεργατισμού και τα λεφτά των πολιτών και γι’ αυτό θεωρούμε ότι υπάρχουν πολύ μεγάλες ευθύνες», ενώ επέκρινε και το γεγονός ότι η διοίκηση του Συνεργατισμού παραμένει στη θέση της μέχρι τη δημιουργία του Φορέα διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων. «Αυτοί που κατέρρευσαν τον Συνεργατισμό θα στήσουν και τη νέα τάξη πραγμάτων», ανέφερε χαρακτηριστικά.
 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

08/08/2018 

• Κατέθεσαν: Ευθύμιος Πανταζής, Παύλος Θεοδότου

Η ανεπάρκεια ελέγχων στα ΣΠΙ πριν από το 2013 στις καταθέσεις ενώπιον της Ερευνητικής

Στην έλλειψη πραγματικής εξουσίας της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας (ΣΚΤ) στα κατά τόπους Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα (ΣΠΙ) πριν από το 2013 και στην μη αξιολόγηση των ικανοτήτων των ατόμων που συμμετείχαν στις Επιτροπείες των κατά τόπους ΣΠΙ, αναφέρθηκε το στέλεχος της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας Ευθύμιος Πανταζής, κατά την κατάθεσή του ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατικού Πιστωτικού Συστήματος.

Εξάλλου για τεράστιες ευθύνες της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου και του πρώην διοικητή Αθανάσιου Ορφανίδη, λόγω ελλιπούς εποπτείας του Συνεργατισμού έκανε λόγο ο Παύλος Θεοδότου ο οποίος διετέλεσε Μη Εκτελεστικό Μέλος της Επιτροπείας της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας από το 2007-2012 ως Γενικός Διευθυντής της Συνεργατικής Συνομοσπονδίας.

Ο κ. Πανταζής, σήμερα Διευθυντής της Διεύθυνσης Έγκρισης Πιστωτικών Διευκολύνσεων της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας, ανέφερε ότι τα άτομα που εκλέγονταν στις Επιτροπείες δεν είχαν ιδιαίτερες ικανότητες ή γνώσεις στα χρηματοοικονομικά, κάτι που αποτέλεσε τον βασικό λόγο για την ποιότητα των δανειοδοτήσεων που είχαν δοθεί πριν την αναδιάρθρωση της Συνεργατικής.

Αναφέρθηκε επίσης σε βραχυκύκλωση των εξουσιών ελέγχου της ΣΚΤ για λήψη μέτρων όταν δεν υπήρχε συμμόρφωση ΣΠΙ, λόγω και της σύγκρουσης με τις αρμοδιότητες της Υπηρεσίας Εποπτείας και Ανάπτυξης Συνεργατικών Εταιρειών κατά την περίοδο 2008-2013.

Ο κ. Πανταζής ο οποίος προσλήφθηκε στο γενικό λογιστήριο της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας το 1997 και υπηρέτησε σε διάφορες διευθυντικές θέσεις ενώ υπήρξε και εκτελεστικό μέλος στην Επιτροπεία της ΣΚΤ την περίοδο 2012-2014, ανέφερε ότι η εκλογή σε Επιτροπείες ΣΠΙ πριν από το 2013 αντανακλούσε συνήθως τις πολιτικές αποχρώσεις της περιοχής.  Σημείωσε ωστόσο ότι για την εκλογή στην Επιτροπεία της ΣΚΤ, αυτό δεν γινόταν σε τόσο έντονο βαθμό γιατί πάντα ελεγχόταν η ικανότητα και η καταλληλότητα από την Κεντρική Τράπεζα Κύπρου (ΚΤΚ).

Είπε επίσης ότι η ΣΚΤ ήταν αποψιλωμένη οποιασδήποτε πραγματικής εξουσίας προ του 2008 και δεν είχε αρμοδιότητα στα ΣΠΙ. Από το 2008, συμπλήρωσε που η τράπεζα είχε τις εξουσίες του Φορέα μπορούσε να εκδώσει κάποιες οδηγίες αλλά όλα βραχυκυκλώνονταν με τις εξουσίες του Εφόρου Εποπτείας και Ανάπτυξης Συνεργατικών Εταιρειών. Όπως είπε, η μη καθαρότητα στο διαχωρισμό των ρόλων μεταξύ ΣΚΤ και Υπηρεσίας Εποπτείας και Ανάπτυξης Συνεργατικών Εταιρειών, έθετε τη ΣΚΤ να έχει υποχρεώσεις έναντι των ΣΠΙ αλλά δεν είχε καμιά πραγματική εξουσία. Πρόσθεσε ότι για παρεκκλίσεις, είχε συσταθεί υποεπιτροπή του Συμβουλίου που καλούσε ΣΠΙ σε δομημένο διάλογο και ως αποτέλεσμα υποβάλλονταν εισηγήσεις προς την Υπηρεσία Εποπτείας και Ανάπτυξης, αλλά δεν υπήρξαν αποτελεσματικά.

Ο κ. Πανταζής, ο οποίος υπέβαλε την παραίτησή του από την Επιτροπεία της ΣΚΤ τον Νοέμβριο του 2014, ανέφερε ότι το έκανε κυρίως επειδή ανέλαβε επικεφαλής της Ανώτερης Διεύθυνσης Διαχείρισης των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων που βρισκόταν τότε υπό σύσταση. Στην παραίτησή του, πρόσθεσε, συνέτεινε και ένα προβληματισμός που υπήρχε στα μη εκτελεστικά μέλη της Επιτροπείας, για το κατά πόσο η συμμετοχή του στο Συμβούλιο θα επηρέαζε τον βαθμό της εποπτείας επί της διεύθυνσής μου.

Ανέφερε επίσης ότι ο πρώτος χρόνος λειτουργίας της Επιτροπεία μετά το σχέδιο αναδιάρθρωσης ήταν πολύ δύσκολος γιατί η Επιτροπεία συνεδρίαζε αρκετά συχνά. Εκείνη την περίοδο, ανέφερε χαρακτηριστικά, κάποιες φορές μπορούσε κάποιος να περνούσε τις γραμμές του άλλου, ωστόσο απαντώντας σε σχετική ερώτησε ανέφερε ότι ο ίδιος δεν ένιωσε υπέρμετρο βαθμό πίεσης από οποιοδήποτε για τα καθήκοντά του.

Ερωτηθείς κατά πόσο τόσο στο ίδιο όσο και στον τότε Γενικό Διευθυντή Μάριο Κληρίδη δόθηκαν γραπτώς τα καθήκοντά τους, απάντησε μονολεκτικά «όχι».

Πολύ δύσκολες οι λύσεις για τα ΜΕΔ του Συνεργατισμού
Για το πρόβλημα των ΜΕΔ στο Συνεργατισμό, ο κ. Πανταζής είπε ότι πολλά από αυτά κακώς είχαν δοθεί εξ υπαρχής και οι λύσεις ήταν πολύ δύσκολες. Πρόσθεσε ότι περίπου των 45% των δανείων που είχαν μεταφερθεί τότε στην υπό σύσταση Διεύθυνση για τα ΜΕΔ της οποία προΐστατο, ήταν τερματισμένα δάνεια. Η μόνη λύση που μπορούσε να δουλέψει για ΜΕΔ, είπε, ήταν η ρευστοποίηση της εξασφάλισής τους, ωστόσο τότε δεν υπήρχε ακόμα η σχετική νομοθεσία.

Σημείωσε επίσης ότι δεν υπήρχε το σωστό πλαίσιο διαχείρισης πιστωτικού κινδύνου το 2013 και οι οδηγίες δεν έδιναν έμφαση στην τεκμηρίωση ικανότητα αποπληρωμής, βασίζονταν περισσότερο στην εξασφάλιση. Με την πτώση των τιμών των ακινήτων, συμπλήρωσε, αναδείχθηκε το πρόβλημα.

Ερωτηθείς για την ανησυχία που υπήρχε ότι η διαχείριση των ΜΕΔ δεν προχωρούσε με τους ρυθμούς που έπρεπε, ο κ. Πανταζής είπε πως όταν ο ίδιος ήταν επικεφαλής της διεύθυνσης διαχείρισης ΜΕΔ, την περίοδο 2014-2015 επρόκειτο για μια διεύθυνση που συστάθηκε από το μηδέν.

Πρόσθεσε ότι χρειαζόταν ενίσχυση των τεχνικών δεξιοτήτων του προσωπικού και εξοικείωση του με τα νέα συστήματα, έπρεπε να γίνει χειρισμός οργανωτικών και νομικών ζητημάτων, ενώ υπήρχαν και εξωτερικοί παράγοντες, εκτός του δικού τους ελέγχου, με υπαναχώρηση δανειοληπτών μετά από συγκεκριμένες δηλώσεις. Αναφέρθηκε επίσης στην έλλειψη τότε, της έννοιας την απόκτησης ακινήτου έναντι χρέους, του νομικού πλαισίου και άλλων φορολογικών κινήτρων, καθώς και στην ιδιαιτερότητα του δανειακού χαρτοφυλακίου της Συνεργατικής που αποτελείτο από πολλά μικρά δάνεια. Είπε πως όταν μετακινήθηκε από την συγκεκριμένη διεύθυνση ο δείκτης ΜΕΔ ήταν στο 56,5% ενώ με βάση το πλάνο έπρεπε να βρισκόταν στο 55%.

Σημείωσε ότι εκείνα που έγιναν μέσα στους πρώτους 6 μήνες λειτουργίας της Διεύθυνσης ήταν πάρα πολλά και βοήθησαν στη συνέχεια αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι «πρέπει ένα μωρό πριν να μπορέσει να τρέξει να μάθει να περπατά». Ανέφερε ακόμα ότι πριν από το 2013 δεν υπήρχε συστηματικός χειρισμός των δανείων σε καθυστέρηση.

Όσον αφορά τη Διεύθυνση Έγκρισης Πιστωτικών Διευκολύνσεων στην οποία είναι μέχρι σήμερα επικεφαλής, ο κ. Πανταζής είπε το 2016 εγκρίθηκαν περίπου €300 εκ δάνεια και άλλα τόσα το 2017. Ένα ποσοστό 20% ανέφερε, από τα αιτήματα απορρίπτεται.  Σημείωσε επίσης ότι η διεύθυνσή του κάνει ανεξάρτητη έκθεση για όλα τα δάνεια, παρόλο που για μεγαλύτερα δάνεια ή για δάνεια πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων πρέπει να γίνει έγκριση σε επίπεδο διεύθυνσης. Απαντώντας σε ερώτηση είπε ότι ο ίδιος δεν είχε έξωθεν παρεμβάσεις για έγκριση δανείων. 
 
Θεοδότου: Τεράστιες ευθύνες ΚΤΚ και Ορφανίδη για το Συνεργατισμό
Ο Παύλος Θεοδότου, ο οποίος διετέλεσε Μη Εκτελεστικό Μέλος της Επιτροπείας της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας από το 2007-2012 ως Γενικός Διευθυντής της Συνεργατικής Συνομοσπονδίας, διερωτήθηκε γιατί η ΚΤΚ που είχε δικαίωμα να εποπτεύσει κάθε ΣΠΙ δεν το έκανε.

Εξέφρασε την άποψη ότι η ΚΤΚ για το κατάντημα του Συνεργατισμού έχει τρομερή ευθύνη. Αναφέρθηκε επίσης σε συνάντηση που είχαν με τον πρώην διοικητή της ΚΤΚ Αθανάσιο Ορφανίδη, ο οποίος τους έκανε παρατήρηση ότι δίνουν πολύ υψηλό καταθετικό επιτόκιο, ωστόσο δεν έκανε το ίδιο με τις εμπορικές τράπεζες, όπως η Τράπεζα Πειραιώς, με αποτέλεσμα να έχουν φύγει πολλές καταθέσεις από το Συνεργατισμό.

«Ο κ. Ορφανίδης έχει μεγάλη ευθύνη για το θέμα του Συνεργατισμού και της οικονομίας γενικότερα», είπε, προσθέτοντας ότι η ΚΤΚ είχε τη δυνατότητα να ενημερώσει τον Έφορο για προβλήματα σε συγκεκριμένο πιστωτικό ίδρυμα, ενώ η υλοποίηση ήταν θέμα αποτελεσματικότητας του Εφόρου.

Ανέφερε ότι ήταν λάθος η Κυβέρνηση, μετά την κρατικοποίηση του Συνεργατισμού να παραχωρήσει μόνο το 1% στο Συνεργατικό Κίνημα, αφού υπήρχε τεράστια ακίνητη περιουσία του Συνεργατισμού.

Έκανε επίσης λόγο για μεγάλες σπατάλες από το ΔΣ του Συνεργατισμού μετά το 2013 και προσπάθεια να μετατραπεί ο Συνεργατισμός, σε Λαϊκή Τράπεζα, με την πρόσληψη μετά το 2013 πολλών στελεχών της πρώην Λαϊκής που ήταν «τα παιδιά της παρέας αυτών που είχαν διοριστεί για να αναλάβουν την ηγεσία της ΣΚΤ».

Ανέφερε επίσης ότι υπήρξαν σημαντικές βελτιώσεις στην κατάσταση με τα ΜΕΔ την περίοδο από το 2008 μέχρι το 2013 και ότι αν δινόταν περισσότερος χρόνος στην Συνεργατική θα ήταν σήμερα καλύτερη η κατάσταση.

Ο κ. Θεοδότου υπήρξε Μη Εκτελεστικό Μέλος της Επιτροπείας της ΣΚΤ από το 2007 μέχρι το 2013, αφού παραιτήθηκε όταν ο Υπουργός Οικονομικών ζήτησε τις παραιτήσεις των μελών του ΔΣ, με στόχο την κρατικοποίηση του Συνεργατισμού.

Ο κ. Θεοδότου, ανέφερε ότι κατά τη διάρκεια της θητείας του όλα τα μέλη του ΔΣ του Συνεργατισμού έθεταν πάνω από όλα το συμφέρον του Συνεργατικού Κινήματος και ετοποθετούντο με αντικειμενικότητα και σεβασμό. Πρόσθεσε ότι σε περιπτώσεις που παρουσιαζόταν οποιοδήποτε πρόβλημα σε ΣΠΙ, η νομοθεσία προέβλεπε εποπτεία από τον Έφορο Συνεργατικών Εταιρειών και υπήρχε επαφή μαζί του για να λυθεί το πρόβλημα. Υπήρχαν και περιπτώσεις, είπε, που είχαμε απομακρύνει και γραμματέα ΣΠΙ. Σημείωσε ωστόσο ότι υπήρξαν ορισμένες αδυναμίες και αυτές επέτειναν την καθυστέρηση για να λήξει το πρόβλημα.

Όσον αφορά την παραχώρηση δανείων από τα ΣΠΙ, είπε ότι τα δάνεια που παραχωρούντο από όλα τα ΣΠΙ ήταν πλήρως εξασφαλισμένα, ωστόσο όπως είπε, η αδυναμία ήταν ότι κοίταζαν μόνο την εξασφάλιση και όχι τόσο τη δυνατότητα αποπληρωμής αυτού που το έδινε.
Ερωτηθείς σχετικά ανέφερε ότι ο ίδιος δεν ξέρει να παραχωρούνταν χαριστικά δάνεια.

Ανέφερε επίσης ότι από το 2008 και μετά με τη σύσταση του Κεντρικού Φορέα γίνονταν περισσότερες συστάσεις στα ΣΠΙ για τα δάνεια που έπρεπε να δοθούν και ιδιαίτερα για τις καθυστερήσεις.

«Τους λέγαμε ότι ο Συνεργατισμός δεν είναι φιλανθρωπικός οργανισμός αλλά πιστωτικό ίδρυμα κάτω από την ΚΤΚ και πρέπει να είμαστε συνεπείς», ανέφερε. Πρόσθεσε ότι στην προτροπή αυτή υπήρξε αρκετή πρόοδος και ότι το 2013 ήταν σαφώς βελτιωμένη η κατάσταση. Όπως είπε τα ΜΕΔ είχαν κατεβεί γύρω στο 42-43% ενώ ήταν πάνω από 50%.

Ερωτηθείς γιατί τότε το κράτος κατέληξε να κρατικοποιήσει το Συνεργατισμό, εξέφρασε την άποψη ότι σημαντικό ρόλο έπαιξε η προσπάθεια ο πιστωτικός τομέας του Συνεργατισμού να φύγει από τη μέση διότι αποτελούσε ρυθμιστικό παράγοντα στην οικονομία του τόπου, που αφορούσε τη βελτίωση της ζωής της κυπριακής κοινωνίας. Πρόσθεσε ότι δεν έπρεπε να γίνει κρατικοποίηση αλλά να βελτιωθούν οι αδυναμίες το Συνεργατικού Πιστωτικού τομέα.

Αναφέρθηκε επίσης στην αλλαγή του εμβλήματος του Συνεργατισμού αμέσως μετά την κρατικοποίηση και τη δημιουργία ενός εμβλήματος που έμοιαζε με αυτό της πρώην Λαϊκής Τράπεζας. Κι ενώ όπως ανέφερε στην αρχή λεγόταν ότι ο Συνεργατισμός είχε πλεόνασμα προσωπικού, μετά ήλθαν 120 υπάλληλοι της Λαϊκής εκ των οποίων αρκετοί διευθυντικά στελέχη με διαδικασίες εξπρές και με παραχώρηση πολλών ωφελημάτων.

Εξέφρασε επίσης τη βεβαιότητα ότι ο τομέας θα βελτιωνόταν αν του δινόταν χρόνος.

Είπε επίσης ότι ενώ οι ίδιοι αμείβονταν με 75 ευρώ για κάθε συνεδρία, τα νέα μέλη του ΔΣ μετά το 2013 έπαιρναν 12,000 ευρώ ο καθένας και ο Πρόεδρος πέραν των 70 χιλιάδων. Ανέφερε επίσης ότι ενώ τα έξοδα για διαφήμιση ήταν επί της θητείας του 250,000 – 300, 000 ευρώ το χρόνο, έχει πληροφορηθεί ότι μετά το 2013 ανήλθαν στα 3 εκατομμύρια και ότι για πρώτη φορά ο Συνεργατισμός είχε τόση έκταση διαφήμισης σε όλα τα μέσα και χορηγούσε επίσης αθλητικές εκπομπές.

Εξέφρασε επίσης την άποψη ότι αν ο Μάριος Κληρίδης παρέμενε στην διεύθυνση της τράπεζα τα πράγματα θα ήταν πολύ διαφορετικά επειδή γνώριζε τον τραπεζικό τομέα και τον Συνεργατισμό.

Αναφέρθηκε επίσης για την περίπτωση μετοχών της ΣΠΕ Λευκονοίκου στη Δήμητρα, που πουλήθηκαν για εξόφληση δανείου, αναφέροντας ότι μετά το 2013 οι μετοχές αυτές παραχωρήθηκαν σε άτομο που δανειοδότησαν χωρίς καμιά εξασφάλιση.

Ερωτηθείς για τις ατασθαλίες σε ΣΠΙ, ο κ. Θεοδότου είπε πως αν υπήρξαν ατασθαλίες δεν ήταν από σκόπιμες ενέργειες, αλλά μπορεί να παρουσιάζονταν σε περιπτώσεις λάθους είτε την επιτροπής του ΣΠΙ είτε από κακή εισήγηση του γραμματέα, αφού οποιαδήποτε αίτηση παραχώρησης δανείου έπρεπε να έρθει με εισήγηση του γραμματέα.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

07/08/2018 

• Κατέθεσαν: Άδωνης Πηγασίου και Θανάσης Σταύρου 

Α. Πηγασίου και Θ. Σταύρου κατέθεσαν ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για Συνεργατισμό

Τη έντονη διαφωνία του για την απευθείας ανάθεση στην Altamira της διαχείρισης των ΜΕΔ, είχε εκφράσει το μη εκτελεστικό μέλος της Επιτροπείας της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας Άδωνης Πηγασίου, όπως ο ίδιος κατέθεσε σήμερα ενώπιον της τριμελούς Ερευνητικής Επιτροπής που διερευνά την κατάρρευση του Συνεργατικού Πιστωτικού Συστήματος

Στην κατάθεσή του, ο κ. Πηγασίου είπε επίσης ότι διαφώνησε και με απόφαση που είχε ληφθεί για  αναδιάρθρωση δανείου που ανήκε σε πολιτικά εκτεθειμένο πρόσωπο(ΠΕΠ).

Ο κ. Πηγασίου ανέφερε ότι διορίστηκε στην πιο πάνω θέση τον Αύγουστο του 2016 και παραιτήθηκε τον Φεβρουάριο του 2018 για διάφορους λόγους, όπως είπε. 
Ανέφερε αρχικά ότι τον Νοέμβριο του 2017 είχε αρχίσει «μια νέα επαγγελματική προσπάθεια» κάτι που απαιτούσε πάρα πολλή χρόνο, όπως είπε, ενώ ταυτόχρονα είχε και τα ακαδημαϊκά του καθήκοντα σε πανεπιστήμιο.

Ο μάρτυρας ανέφερε, στη συνέχεια, ότι είχε εκφράσει διαφωνίες ως προς το χειρισμό σημαντικών ζητημάτων από το Συμβούλιο, εντός του οποίου υπήρχε, όπως είπε, ένα αρνητικό κλίμα. Ανέφερε, επίσης, ότι κάποια περιστατικά του είχαν κλονίσει την εμπιστοσύνη του όσον αφορά τα στοιχεία που έρχονταν ενώπιον του Συμβουλίου «επί των οποίων καλούμασταν να λάβουμε σημαντικές αποφάσεις». Είπε ακόμη ότι διαφωνούσε και με τον τρόπο που λειτουργούσε το Συμβούλιο.

Ο κ. Πηγασίου ανέφερε ότι η κύρια διαφωνία του ήταν η απευθείας ανάθεση στην Altamira για δημιουργία πλατφόρμας για την διαχείριση των ΜΕΔ, κάνοντας λόγο για το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα ως προς τα θέματα για τα οποία είχε εκφράσει διαφωνία.

Όπως υποστήριξε, η Εκτελεστική Διεύθυνση της τράπεζας σε συνεδρία στις 28/12/2016 κατέθεσε πρόταση, με βάση μελέτη της Blackrock, ως προς την αναγκαιότητα δημιουργίας πλατφόρμας διαχείρισης των ΜΕΔ. Η θέση της Διεύθυνσης, πρόσθεσε, ήταν ότι θα έπρεπε να προχωρούσαμε άμεσα σε απευθείας διαπραγμάτευση με την Altamira λόγω των στενών χρονικών περιθωρίων που υπήρχαν στο θέμα αυτό. Σημείωσε ότι αυτό είναι ένα παράδειγμα κακής διακυβέρνησης το να αποφασίζεις για σημαντικά θέματα «με το πιστόλι στον κρόταφο».

Τα επιχειρήματα που προβλήθηκαν τότε, συνέχισε, υπέρ αυτής της απόφασης για απευθείας ανάθεση ήταν ότι δεν θα ενδιαφέρονταν άλλες εταιρείες για το χαρτοφυλάκιο κυπριακής τράπεζας, ενώ η απόφαση αυτή θα έδινε πλεονέκτημα (first movement advantage) στον Οργανισμό σε σύγκριση με τις άλλες τράπεζας, καθιστώντας τον ως «marker leader» στο θέμα αυτό.

Είπε, επίσης, ότι δέχθηκε αρχικά την επιχειρηματολογία αυτή, ωστόσο δέκα μέρες αργότερα η Ελληνική Τράπεζα είχε ανακοινώσει τη δημιουργία πλατφόρμας μέσα από ανοικτή διαδικασία και μετά από ενδιαφέρον δεκάδων εταιρειών. Αυτή η εξέλιξη, είπε, άλλαξε τα δεδομένα πάνω στα οποία είχε ληφθεί η απόφαση για απευθείας ανάθεση γι΄αυτό και έκρινε σκόπιμο να στείλει επιστολή στο Συμβούλιο στις 19/1/2017 ζητώντας επανεξέταση της αρχικής απόφασης.

Στην επιστολή του, όπως είπε, εισηγείτο όπως ετοιμαστεί σχέδιο β’ σε περίπτωση που δεν θα κατέληγε σε συμφωνία η διαπραγμάτευση με την Altamira, ως επίσης και την εξέταση του ενδεχομένου συνεργασίας με την πλατφόρμα που δημιούργησε η Ελληνική Τράπεζα.

Είπε ότι το θέμα συζητήθηκε σε συνεδρία της Επιτροπείας στις 1/2/2017 στην οποία δέχθηκε «πρωτοφανή κριτική, αρνητισμό και υποτιμητική αντιμετώπιση» λόγω της επιστολής που είχε στείλει. Ο μάρτυρας ανέφερε, επίσης, ότι είχε υπογραφεί μη δεσμευτική εμπιστευτική συμφωνία με την Altamira από τον Ιούνιο ή Ιούλιο του 2016, αποκτώντας έτσι συγκριτικό πλεονέκτημα λόγω της πρόσβασης που είχε στα στοιχεία του οργανισμού, υποστήριξε.

Ο κ. Πηγασίου είπε ότι όσοι είχαν διαφωνήσει με τη θέση για απευθείας ανάθεση στην Altamira έλαβαν τις χαμηλότερες αξιολογήσεις, προσθέτοντας ότι τις χειρότερες βαθμολογίες είχαν ο Τάκης Ταουσιάνης, η Σουζάνα Πογιατζή και ο ίδιος.
Ανέφερε ότι μετά το «ρήγμα» και την «έντονη διαφωνία» στο θέμα με την Altamira ήταν δύσκολο να επανακτηθεί η εμπιστοσύνη εντός του Συμβουλίου από όσους είχαν διαφωνήσει. Ερωτηθείς σχετικά, ο μάρτυρας είπε ότι ο Γενικός Διευθυντής ήταν υπέρ της πρότασης για απευθείας ανάθεση.

Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, ο κ. Πηγασίου είπε ότι κατά τη διάρκεια της θητείας του στην Επιτροπεία «δεν είχα οποιαδήποτε παρέμβαση από οποιονδήποτε αξιωματούχο για να επηρεάσει την απόφαση μου»,  προσθέτοντας ότι «δεν ένοιωσα κάποια πίεση από τον εκπρόσωπο του υπουργείου Οικονομικών για να πάρω κάποια συγκεκριμένη απόφαση». Ο μάρτυρας είπε ακόμη ότι «υπήρχε μια αδυναμία εταιρικής διακυβέρνησης».

Συνεχίζοντας την κατάθεση του, είπε ότι σε συνάντηση με τις εποπτικές αρχές τον Μάιο του 2017, οι εκπρόσωποι της ΚΤΚ και της ΕΚΤ τον είχαν ρωτήσει γιατί προχώρησαν σε μια αδιαφανή διαδικασία στο θέμα της Altamira και αυτός τους απάντησε για τα στενά χρονικά περιθώρια που υπήρχαν σε μια προσπάθεια να μην «βγάλει προς τα έξω» τις διαφωνίες που υπήρχαν στο θέμα, ισχυρίστηκε.

Οι εποπτικές αρχές, όπως είπε, διερωτήθηκαν γιατί εγκρίθηκε ο διορισμός ατόμων σε θέσεις Διευθυντών περιφέρειας μετά την οικονομική συγχώνευση που δεν πληρούσαν τα βασικά κριτήρια, με αποτέλεσμα «να μείνουμε εκτεθειμένοι ως Συμβούλιο».

Ο κ. Πηγασίου ανέφερε επίσης ότι διαφώνησε με απόφαση που λήφθηκε για αναδιάρθρωση δανείου που ανήκε σε πολιτικά εκτεθειμένο πρόσωπο, προσθέτοντας ότι το θέμα ήταν γνωστό και στις εποπτικές αρχές και είχαν ζητήσει εξηγήσεις, αμφισβητώντας την «επιχειρηματική λογική» με βάση την οποία έγινε η αναδιάρθρωση. 

Ο μάρτυρας διατύπωσε τη θέση ότι δεν μπορεί ο οργανισμός να αναδιαρθρώνει δάνεια εκλεγμένων αξιωματούχων του κράτους 
 
Κληθείς από την Επιτροπή να κατονομάσει αυτό το πρόσωπο, ο μάρτυρας αρνήθηκε επικαλούμενος θέμα προσωπικών δεδομένων.

Η Επιτροπή κάλεσε στη συνέχεια τον μάρτυρα να μην πει δημόσια το όνομα του εν λόγω προσώπου για να αποφευχθούν τυχόν σχόλια και κουτσομπολιά, όπως αναφέρθηκε, αλλά να το γράψει πάνω σε ένα κομμάτι χαρτί και να το δώσει στην επιτροπή, όπως και έπραξε.

Ο μάρτυρας είπε ακόμη ότι υπήρχε μια στρέβλωση όσον αφορά στην εταιρική διακυβέρνηση, φέροντας ως παράδειγμα τη μετακίνηση του Προέδρου του Συμβουλίου στη θέση του Γενικού Διευθυντή.  

Ακολούθως, κατέθεσε το ανεξάρτητο μη εκτελεστικό μέλος της Επιτροπείας της Συνεργατικής Κεντρικής τράπεζας Θανάσης Σταύρου, ο οποίος διετέλεσε μέλος από τον  Οκτώβριο του 2013 έως τον Οκτώβριο  του 2015.

Ο κ. Σταύρου είπε ότι παραιτήθηκε για προσωπικούς λόγους, διευκρινίζοντας ότι δεν παραιτήθηκε μετά από συνεννόηση με τα άλλα μέλη που παραιτήθηκαν.

Ο μάρτυρας, ο οποίος διετέλεσε και Πρόεδρος της Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων, υποστήριξε, μεταξύ άλλων, ότι «υπήρχε έλλειψη δράσης και όρεξη για σημαντικές τομές» που θα προσέδιδαν αξία στον οργανισμό για να πωληθεί, εννοώντας, όπως κλήθηκε να διευκρινίσει, να αποχωρήσει το κράτος και να ιδιωτικοποιηθεί.  

Υποστήριξε, επίσης, ότι δεν υπήρχαν έμπειρα πρόσωπα για να εφαρμόσουν το σχέδιο αναδιάρθρωσης του οργανισμού.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

07/08/2018 

• Κατέθεσε: Σουζάνα Πογιατζή

Πογιατζή: Εισαγωγή ΣΚΤ στο ΧΑΚ, ισορροπίες στην επιτροπεία και άλλες υποχρεώσεις οι λόγοι παραίτησής μου.

Στους τρεις λόγους της παραίτησης της από μέλος της επιτροπείας της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας (ΣΚΤ), αναφέρθηκε το πρώην μέλος της επιτροπείας της τράπεζας Σουζάνα Πογιατζή, στην κατάθεσή της κατά την τρίτη μέρα των εργασιών της τριμελούς Ερευνητικής Επιτροπής για την διεξαγωγή έρευνας σχετικά με την κατάρρευση του Συνεργατικού Πιστωτικού Συστήματος.
 
Σύμφωνα με την κ. Πογιατζή, η οποία παραιτήθηκε 10 μήνες (12 Απριλίου του 2017) μετά τον διορισμό της τον Ιούλιο του 2016 ως μέλος της επιτροπείας της ΣΚΤ, οι λόγοι της παραίτησης της ήταν λόγω άλλων επαγγελματικών υποχρεώσεων, στο ότι δεν ήταν διατεθειμένη να συμβιβαστεί με την εισαγωγή στο χρηματιστήριο ενός οργανισμού που δεν ήταν αρκετά εύρωστος, ώριμος και βρισκόταν σε κατάσταση εργοταξίου, αλλά και στο ότι ένοιωθε πως δεν μπορούσε να λειτουργήσει σωστά στον συγκεκριμένο οργανισμό, δηλαδή, όπως εξήγησε, ήταν μειοψηφία σε πολλά θέματα.
 
«Οι ισορροπίες στην επιτροπεία ήταν δεδομένες και έτσι αντιλήφθηκα ότι η συνεισφορά μου ήταν περιορισμένη», ανέφερε και πρόσθεσε ότι «ένα από τα σοβαρά θέματα που είχαμε στην επιτροπεία που ήταν και θέμα εταιρικής διακυβέρνησης, ήταν ότι δεν υπήρχε επαρκής ανεξαρτησία στο Συμβούλιο».
 
Η κ. Πογιατζή, η οποία διετέλεσε Πρόεδρος της επιτροπής ανάδειξης υποψηφίων της επιτροπείας της ΣΚΤ και μέλος των επιτροπών Ελέγχου και Στρατηγικής και Αναμόρφωσης ΣΠΙΤ, είπε ότι  όταν κάποιος είναι πρόεδρος της επιτροπείας είναι υπεύθυνος για τα μη εκτελεστικά μέλη της επιτροπείας, ενώ όταν μετά γίνει το ανώτατο εκτελεστικό όργανο μιας τράπεζας ή εταιρείας «είναι πολύ δύσκολο για τα ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη να αλλάξουν νοοτροπία, ιδιοσυγκρασία και γραμμή κατεύθυνσης, έτσι ώστε να μπορούν να δημιουργούν ένα constructing challenge προς τους εκτελεστικούς».
 
Υπήρχε γενικά μια αφοσίωση, ένα loyalty (νομιμοφροσύνη), κυρίως από τα παλιά μέλη της επιτροπείας προς τον κ. Χατζηγιάνη», ενώ έπρεπε να είναι προς τον Πρόεδρο της επιτροπείας, που ήταν τότε ο Τάκης Ταουσιάνης, είπε.
 
«Αυτό είναι φυσιολογικό να είναι προς τον ΓΔ διότι αυτή είναι μια αρχή εταιρικής διακυβέρνησης. Από τη στιγμή όμως που ένας πρόεδρος του Συμβουλίου γίνεται ΓΔ τότε τα ανεξάρτητα μέλη by default δεν είναι πλέον ανεξάρτητα και για αυτό υπήρχε αυτό το κλίμα», πρόσθεσε.
 
Είπε ακόμη ότι η διαφωνία προς κάποιες αποφάσεις που έρχονταν στο Συμβούλιο για έγκριση ή απόρριψη «θα ερχόταν από τα καινούργια μέλη» και σημείωσε ότι η ίδια ήταν «μειοψηφία σε πολλές αποφάσεις».
 
Σε ερώτηση του μέλους της ερευνητικής Γιώργου Χαραλάμπους αν τα νέα μέλη της επιτροπείας είχαν μια ανεξαρτησία ενώ τα παλιά μέλη «πήγαιναν με το ρεύμα» και έλεγαν πάντα ναι, η κ. Πογιατζή απάντησε θετικά.
 
Αναφορικά με την επιστολή παραίτησης της, το πρώην μέλος της επιτροπείας είπε ότι την παρέδωσε στις 5 Απριλίου στον Υπουργό Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη και στον Πρόεδρο της επιτροπείας και αποχώρησε από τα καθήκοντα στις 12 Απριλίου του 2017.
 
Ανέφερε ότι όταν παρέδωσε στον Υπουργό Οικονομικών την επιστολή παραίτησης συζήτησαν το θέμα του συνεργατισμού, προσθέτοντας ότι ο Υπουργός «ήταν πρόθυμος να ακούσει τις ιδέες μου, με ευχαρίστησε για τις υπηρεσίες μου και δέχθηκε την παραίτηση μου».
 
Ερωτηθείς κατά πόσον ως μέλος της επιτροπής ανάδειξης υποψηφίων έχει διαπιστώσει να γίνονται προσλήψεις με ανορθόδοξο τρόπο, η κ. Πογιατζή απάντησε αρνητικά και σημείωσε ότι δεν πρόσεξε να γίνονται τέτοια πράγματα γιατί η ίδια ασχολείτο κυρίως με θέματα πολιτικών. 
 
Συνεργασία ΣΚΤ με Altamira για τα ΜΕΔ
Εξάλλου, ερωτηθείσα πώς λήφθηκε η απόφαση τον Δεκέμβριο του 2016 για την απευθείας ανάθεση στην Altamira για δημιουργία πλατφόρμας για την διαχείριση των ΜΕΔ, η κ. Πογιατζή είπε ότι όταν παρέλαβε την κλήση για να παραστεί στην ερευνητική επιτροπή, ζήτησε από τον Γραμματέα της ΣΚΤ να της παραδοθούν όλα τα πρακτικά των συνεδριών τον καιρό που ήταν μέλος της επιτροπείας και δεν της δόθηκαν λόγω του ότι δεν υπόγραψε δεσμευτική/εμπιστευτική δήλωση που της ζητήθηκε.
Στο σημείο αυτό, ο Πρόεδρος της ερευνητικής επιτροπής Γεώργιος Αρέστης είπε ότι η Επιτροπή πρέπει να εξετάσει κατά πόσον η ΣΚΤ της έχει αποστείλει όλα όσα έχει ζητήσει.
 
«Διότι αν η (ερευνητική) επιτροπή τα έχει και μπορεί να κάνει χρήση τότε διερωτώμεθα γιατί δεν σας τα παρέδωσαν εσάς», πρόσθεσε ο κ. Αρέστη απευθυνόμενος στην κ. Πογιατζή, στην οποία ζητήθηκε στη συνέχεια και ανέγνωσε τη δεσμευτική δήλωση που της δόθηκε από την ΣΚΤ.
 
Ερωτηθείσα πώς ξεπεράστηκε από την επιτροπεία το πρόβλημα της μη λήψης προσφορών και της ανάθεσης απευθείας στην Altamira, η κ. Πογιατζή είπε ότι δεν θυμάται γιατί δεν της δόθηκαν τα πρακτικά.
 
Τότε, ο κ. Αρέστη είπε στην κ. Πογιατζή ότι θα καλεστεί εκ νέου να καταθέσει στην ερευνητική επιτροπή όταν η επιτροπή εντοπίσει το συγκεκριμένο πρακτικό της συνεδρίας της επιτροπείας της ΣΚΤ τον Δεκέμβριο του 2016. 

Απαντώντας σε ερώτηση, η κ. Πογιατζή είπε ότι όταν υπέβαλε την παραίτηση της καλέστηκε τον Απρίλιο του 2017 από την Joint Supervisory Teams (JSTs) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (από μια ομάδα υπό τον επικεφαλής εποπτείας της ΚΤ Γιάγκο Δημητρίου), ενώ τον Φεβρουάριο του 2018 καλέστηκε σε συνάντηση στην Κύπρο από την ΕΚΤ.  
 
Ανέφερε ότι στη συνάντηση με την JSTs μίλησαν για τα θέματα εταιρικής διακυβέρνησης - δηλαδή το θέμα της έλλειψης ανεξαρτησίας – για το θέμα της εισαγωγής του Συνεργατισμού στο ΧΑΚ γιατί τότε συζητείτο η δωρεάν διάθεση του 25% του Συνεργατισμού στο ευρύ κοινό και «για λίγο το θέμα της κουλτούρας του Συνεργατισμού που τους ανησυχούσε».
 
Είπε ακόμη ότι με την ΚΤ συζήτησαν το θέμα της εταιρικής διακυβέρνησης και της έλλειψης της ανεξαρτησίας που υπήρχε στην επιτροπεία, καθώς και θέματα λειτουργίας της επιτροπείας.
 
Τέλος, ανέφερε ότι με την ΕΚΤ τον Φεβρουάριο του 2018 συζήτησαν για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ).
 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

06/08/2018 

• Κατέθεσαν: Τάκης Ταουσιάνης, Ανδρέας Τρόκκος, Δημήτρης Θεοδότου

Συνεχείς και σημαντικές επαγγελματικές διαφωνίες με την εκτελεστική διεύθυνση της ΣΚΤ είχε ο Τάκης Ταουσιάνης

Ο πρώην Πρόεδρος της Επιτροπείας της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας, Τάκης Ταουσιάνης, ανέφερε ότι έφυγε από τον Συνεργατισμό γιατί είχε συνεχείς και σημαντικές επαγγελματικές διαφωνίες με την εκτελεστική διεύθυνση, κυρίως με τον Γενικό Διευθυντή της ΣΚΤ, Νικόλα Χατζηγιάννη, αλλά και με την πλειοψηφία της Επιτροπείας της τράπεζας.
 
Σε κατάθεσή του, κατά τη δεύτερη μέρα των εργασιών της τριμελούς Ερευνητικής Επιτροπής για τη διεξαγωγή έρευνας σχετικά με την κατάρρευση του Συνεργατικού Πιστωτικού Συστήματος, ο κ. Ταουσιάνης είπε ότι σε αρκετές περιπτώσεις οι αποφάσεις της Επιτροπείας λαμβάνονταν κατά πλειοψηφία, και ότι ο ίδιος ήταν στην πλευρά που μειοψηφούσε. Πρόσθεσε ότι στις αποφάσεις που λαμβάνονταν στην Επιτροπεία ο συσχετισμός κατά την ψηφοφορία των μη εκτελεστικών μελών ήταν πέντε προς τέσσερα και όταν στο πέντε προστίθεντο και οι εκτελεστικοί η αναλογία διαφοροποιείτο σε επτά προς τέσσερα.
 
Ο κ. Ταουσιάνης, ο οποίος ανέλαβε Πρόεδρος της Επιτροπείας τον Αύγουστο του 2016 και παραιτήθηκε από τα καθήκοντα του στις 13 Οκτωβρίου του 2017 (14 μήνες), είπε ότι ο ίδιος ήταν στην μειοψηφία όταν  δε έφυγε και το μέλος της Επιτροπείας Σουζάνα Πογιατζή η αναλογία έγινε επτά προς τρία και αντιλήφθηκε ότι αυτοί οι συσχετισμοί δεν μπορούσαν να αλλάξουν έφυγε.
 
Ερωτηθείς κατά πόσον ήταν τυχαίος ο «συνασπισμός» αυτών των μελών, ο κ. Ταουσιάνης είπε ότι αυτοί «οι ‘συνασπισμοί’ θα ήταν τυχαίοι αν ήταν κάθε φορά από διαφορετικά άτομα», προσθέτοντας ότι κάθε φορά τα άτομα ήταν τα ίδια και ήταν τα παλαιά μέλη του Συμβουλίου πριν πάνε τα τέσσερα καινούργια μέλη εκτός από μιαν εξαίρεση».
 
«Υπήρχε μια αλληλεγγύη, συνεννόηση, κατανόηση μεταξύ του Γενικού Διευθυντή και αυτών των μελών όσον αφορά το τι ήταν καλό για τον Συνεργατισμό», ανέφερε, προσθέτοντας ότι τους πιστώνει με καλές προθέσεις αλλά είχαν τη θέση ότι αυτά που έλεγε ο Γενικός Διευθυντής ήταν και τα σωστά και τα στήριζαν».
 
Είπε ακόμη οι συνάδελφοι στην Επιτροπεία, συμπεριλαμβανομένης και της εκτελεστικής διεύθυνσης δεν έβρισκα ότι είχαν τις ίδιες παραστάσεις, εμπειρίες, με μένα, και από απόψεως τραπεζικής και από απόψεως γνώσης για το πως λειτουργεί ένα ΔΣ, πρόσθεσε.
 
Ανέφερε ακόμη ότι αρκετοί συνάδελφοι (στην Επιτροπεία) ίσως με την εξαίρεση του κ. Πούρου, την τραπεζική (banking) και τον τρόπο λειτουργίας του ΔΣ τα βίωσαν για πρώτη φορά στον Συνεργατισμό.
 
Είπε ότι ζήτησε από τον Υπουργό Οικονομικών με επιστολή του και σε κατ’ ιδίαν συνάντηση αναδόμηση του ΔΣ και όπως παραιτηθούν όλα τα υφιστάμενα μέλη και ο ίδιος και όπως επιλέξει ο Υπουργός μαζί με άλλα πέντε άτομα που θα εγκριθούν από τον εποπτικό μηχανισμό ποιους θέλει να διορίσει.
 
Ο κ. Ταουσιάνης είπε επίσης ότι θέση του ήταν ότι «τα μη εκτελεστικά μέλη δεν προχωρούσαν σε σημαντικό βαθμό να κάνουν αυτό που ζητούσε επανειλημμένα ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (ΕΕΜ) το challenge management», σημειώνοντας ότι «μέσα στην κριτική που δεχόμασταν ως μη εκτελεστικά μέλη ήταν ότι δεν κριτικάραμε αρκετά την εκτελεστική ηγεσία και αφήναμε τα πράγματα και περνούσαν εύκολα».
 
Ερωτηθείς κατά πόσον υπάρχουν καθορισμένες αρμοδιότητες για τα μέλη της Επιτροπείας και για τον Γενικό Διευθυντή, ο κ. Ταουσιάνης είπε ότι υπάρχουν καθορισμένες αρμοδιότητες και ότι «στο χαρτί είναι όλα όμορφα ωραία γραμμένα».
 
«Σε κάποιο στάδιο κρίνω ότι υπήρχε διαφορετικός τρόπος ανάγνωσης και ερμηνείας», πρόσθεσε.
 
Ανέφερε επίσης ότι σε τουλάχιστον δύο περιπτώσεις είχε συνάντηση με την Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας Χρυστάλλα Γιωρκάτζη για την «σφοδρή διαφωνία» που είχε με την πλειοψηφία του ΔΣ για το θέμα της Altamira και ζητούσε να επαναβεβαιωθεί η εμπιστοσύνη στο άτομο του, ενώ όταν παραιτήθηκε και συναντήθηκε με την Διοικήτρια για να την ενημερώσει, η κ. Γιωρκάτζη του είπε ότι το ανέμενε.
 
Ερωτηθείς από τον Πρόεδρο της Ερευνητικής Επιτροπής Γεώργιο Αρέστη τι έκανε η κ. Γιωρκάτζη για να αποτρέψει την παραίτηση του, ο κ. Ταουσιάνης παρέπεμψε τον κ. Αρέστη για απάντηση στην Διοικήτρια της ΚΤ.
 
Επιπλέον, ανέφερε ότι είχε μια καλή συνεργασία με τον Υπουργό Οικονομικών ενώ ποτέ δεν του ζητήθηκε να βοηθήσει κάποιον ή να κάνει ρουσφέτι.
 
Ο κ. Ταουσιάνης είπε ότι με τον Υπουργό Οικονομικών διαφώνησε με το θέμα της Altamira, με το θέμα της σύστασης του ΔΣ και με το γεγονός ότι δεν αντικαταστάθηκε η κ. Πογιατζή, η οποία είχε πολύ καλές γνώσεις στον τομέα της ως ορκωτός λογιστής, προσθέτοντας ότι ένα Συμβούλιο ιδίως σε τράπεζες πρέπει να έχει τουλάχιστον ένα κορυφαίο λογιστή.
 
Ανέφερε επίσης ότι είχε διαφορετική προσέγγιση με τον Υπουργό για την δωρεάν διάθεση του 25% των μετοχών του Συνεργατισμού και πρόσθεσε ότι «υπήρχε πολύ έντονη διαφωνία από τον επόπτη» τόσο από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου όσο και από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό.
 
Πρόσθεσε ότι ο Υπουργός έδωσε ως λόγο της ενέργειας αυτής ότι έπρεπε το ενωρίτερο δυνατό να φύγει αυτός ο οργανισμός από τον έλεγχο του κράτους.
 
Συνεργασία με Altamira
Αναφορικά με τη συνεργασία της ΣΚΤ με την Altamira, ο κ. Ταουσιάνης είπε ότι η διαφωνία του ήταν θέμα εταιρικής διακυβέρνησης και πρόσθεσε ότι είχε ξεκινήσει μια διαδικασία πριν αναλάβει καθήκοντα προέδρου της ΣΚΤ και υπογράφηκε ένα μνημόνιο συναντίληψης με την Altamira μη δεσμευτικό αλλά το κομμάτι, όπως είπε, που η τράπεζα για μια περίοδο δεν θα μιλούσε με άλλους ήταν δεσμευτικό.
 
Πρόσθεσε ότι στις 28 Δεκεμβρίου του 2016 έγινε κάτι που για μένα είναι ορόσημο κακής διακυβέρνησης.
 
Ανέφερε ότι στις 28 Δεκεμβρίου του 2016 η πλειοψηφία του ΔΣ (και πάλι επτά προς τέσσερα μέλη) «με έντονη παρότρυνση της διεύθυνσης αποφασίζει την απευθείας διαπραγμάτευση με την Altamira", και όχι μέσω μιας ανταγωνιστικής διαδικασίας με την προκήρυξη προσφορών.
 
Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι στις 12 Ιανουαρίου του 2017 «καταρρίπτονται οι μύθοι» του επιχειρήματος για πρώτη κίνηση από Συνεργατισμό καθώς η Ελληνική Τράπεζα ανακοινώνει την ίδρυση πλατφόρμας, ότι έχει ένα χρόνο που διαπραγματεύεται με πέραν των 40 εταιρειών.
 
Εμείς δεν μπορούσαμε να βρούμε άλλον οργανισμό, διερωτήθηκε.
 
Ο Πρόεδρος Γεώργιος Αρέστης διερωτήθηκε πως ξεπεράστηκε από την ΣΚΤ το θέμα της μη προκήρυξης διαγωνισμού για κατάθεση προσφορών και έφερε ως παράδειγμα ότι η Ερευνητική Επιτροπή για τον Συνεργατισμό δεν μπορεί να προσλάβει άτομα να την βοηθήσουν στις εργασίες της αν δεν βγει σε προσφορές.
 
Ο κ. Ταουσιάνης είπε ότι στις 31 Ιανουαρίου του 2018 αποστέλλω «αγωνιώδες ηλεκτρονικό μήνυμα στον υπουργό που του ζητώ να παρέμβει και ο Υπουργός αναφέρει ότι είναι απόφαση της επιτροπείας".
 
Ανέφερε επίσης ότι η τράπεζα θα έπρεπε να διορίσει δικηγόρους για να την βοηθήσουν στην συνομολόγηση της συμφωνίας με την Altamira και ήρθε η Altamira και ζήτησε να απορριφθεί η συνεργασία με το δικηγορικό γραφείο που είχε αποφασιστεί και πρότεινε τρία δικηγορικά γραφεία για να επιλέξουμε εμείς το ένα, όπως και έγινε.
 
Ερωτηθείς αν γνωρίζει πώς βρέθηκε η Altamira στην υπόθεση αυτή, ανέφερε ότι «υπήρχε μια πολύ σοβαρή εταιρεία στην Κύπρο, η Axia Venture, που είχε σχέση με την Altamira».
 
Κατάθεση Τρόκκου
Εξάλλου, ο πρώην Ανώτερος Διευθυντής Αναδιάρθρωσης και Συντονισμού Συνεργατικού Πιστωτικού Τομέα της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας Ανδρέας Τρόκκος είπε πως οι λόγοι αποχώρησης του 21 μήνες μετά την πρόσληψη του και όχι στα τρία χρόνια που έληγε το συμβόλαιο του ήταν λόγοι απογοήτευσης.
 
Αλλά δεν μπορώ να πω, ανέφερε, ότι η απογοήτευση περιοριζόταν μόνο στα στεγανά της ΣΚΤ. Πρόσθεσε ότι ένας λόγος ήταν και το νομοθετικό πλαίσιο για τη διαχείριση των ΜΕΔ που έπρεπε να περάσει από την πολιτεία.
 
 Αναφορικά με την ΣΚΤ, ο κ. Τρόκκος είπε ότι μπορούσαν να γίνουν και κάποια πράγματα από πλευράς της τράπεζας όπως είναι η βελτίωση της επικερδότητας.
 
Με διάφορα σημειώματα που ετοίμαζε η μονάδα αναδιάρθρωσης τονιζόταν η ανάγκη προσεκτικής μελέτης πριν τη λήψη οποιωνδήποτε αποφάσεων που θα μπορούσαν να έχουν επιπτώσεις στην επικερδότητα της τράπεζας, όπως για παράδειγμα η μείωση των δανειστικών επιτοκίων, πρόσθεσε.
 
Σύμφωνα με τον κ. Τρόκκο, διαφαίνονταν κατά την πορεία διάφοροι κίνδυνοι στην πραγμάτωση της λειτουργίας ενός βιώσιμου Συνεργατικού Πιστωτικού Τομέα. Πρόσθεσε ότι αυτό ήταν από την αρχή μια μεγάλη πρόκληση καθώς υπήρχε ένα προβληματικό χαρτοφυλάκιο δανείων.
 
Ανέφερε ότι στην διάρκεια των 21 μηνών που βρισκόταν στην ΣΚΤ διαφάνηκε ότι υπήρχαν προβλήματα στην διαμόρφωση ενός νομοθετικού πλαισίου αποτελεσματικής διαχείρισης των ΜΕΔ και πρόσθεσε ότι και από πλευράς κοινωνίας δεν φαίνεται να έγινε κατανοητό ποια ήταν η σημασία της διαμόρφωσης ενός τέτοιου πλαισίου, το οποίο θα αντιμετώπιζε αποτελεσματικά το θέμα των ΜΕΔ, το θέμα της αποτελεσματικής αντιμετώπισης των στρατηγικών κακοπληρωτών και το θέμα να μπει ένα λογικό πλαίσιο που θα μπορούσε να αντέξει αυτός που θα επωμιζόταν το βάρος της προστασίας της κύριας κατοικίας.
 
Εξήγησε ότι στην περίπτωση που η εμπράγματη εξασφάλιση δεν μπορούσε να εκποιηθεί ή δεν είχε πραγματικό αντίκρισμα ο επόπτης που από το 2014 ήταν η ενιαία εποπτική αρχή θα ερχόταν σε κάποιο στάδιο και θα ζητούσε πρόβλεψη για το γεγονός ότι δεν γίνονται εκποιήσεις, που θα οδηγούσε στην ανάγκη για νέα κεφάλαια.
 
Είπε ακόμη ότι μετά υπήρξε μια επιδείνωση του συνεργατικού τομέα που προέρχονταν και από την μείωση των επιτοκίων.
 
Πέραν των προβλημάτων με τα ΜΕΔ, ο κ. Τρόκκος είπε ότι υπήρχαν και άλλα προβλήματα στην εφαρμογή του σχεδίου αναδιάρθρωσης, όπως ήταν στη μη ικανοποίηση της απαίτησης της Κομισιόν για το μέγεθος της απασχόλησης, στη μη μείωση των λειτουργικών δαπανών στα επίπεδα που έθετε το σχέδιο αναδιάρθρωσης, στο πρόβλημα που διαφαινόταν και στον δείκτη επικερδότητας της τράπεζας που αφορούσε το κόστος προς τα εισοδήματα.
 
Υπήρχαν αυτές οι ενδείξεις που δήλωναν ότι το πρόβλημα της επικερδότητας του τομέα θα γινόταν όλο και πιο έντονο, πρόσθεσε. 
 
Αποχώρηση Κληρίδη
Κληθείς να σχολιάσει την αποχώρηση του πρώην Γενικού Διευθυντή της ΣΚΤ Μάριου Κληρίδη, ο κ. Τρόκκος είπε ότι «η απουσία του κ. Κληρίδη σίγουρα αύξησε τις ανησυχίες μου υπό την έννοια ότι ο Μάριος Κληρίδης χαίρει της πλήρους εκτίμησης μου ως ένας από τους καλύτερους γνώστες του κυπριακού τραπεζικού συστήματος και ως ένα από τους καλύτερους γνώστες του επιχειρηματικής τραπεζικής γενικότερα».
 
Έκρινα ότι η αποχώρηση του ήταν αρνητικός παράγοντας για την ΣΚΤ, σημείωσε.
 
Δημήτρης Θεοδότου: Ο Χατζηγιάννης δεν είχε τις δεξιότητες για να γίνει η δουλειά
Ο Νικόλας Χατζηγιάννης δεν είχε τις δεξιότητες και εμπειρίες για να χειριστεί την αναδιάρθρωση των Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων, ανέφερε σήμερα ο Δημήτρης Θεοδότου, πρώην Μέλος της Επιτροπείας της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας.
 
Στην κατάθεσή του ενώπιον της τριμελούς Ερευνητικής Επιτροπής, ο κ. Θεοδότου ανέφερε εξάλλου ότι παύθηκε από τη θέση του λόγω διαφωνιών με αποφάσεις της Επιτροπείας.
 
O Δημήτρης Θεοδότου διορίστηκε ως Μέλος στην Επιτροπεία της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας το 2013 και παύθηκε τον Οκτώβριο του 2015, λαμβάνοντας όπως είπε μια επιστολή από του Υπουργό Οικονομικών, χωρίς να του επεξηγούνται οι λόγοι.
 
Ο κ. Θεοδότου είπε ότι η παύση του είχε να κάνει με τις διαφωνίες που διατηρούσε με θέματα που ερχόταν προς εξέταση στην Επιτροπεία. Σε ερώτηση από τον Πρόεδρο της Ερευνητικής Επιτροπής Γεώργιο Αρέστη σχετικά με τις διαφωνίες του, ο κ. Θεοδότου αναφέρθηκε στις καταγεγραμμένες διαφωνίες του στα πρακτικά με την οργανωτική δομή, την έγκριση του business recovery plan, αλλά και τη διαφωνία του με τον διορισμό νέου Γενικού Διευθυντή μετά την παραίτηση του Μάριου Κληρίδη.
 
Αναφερόμενος στην πλήρωση της θέσης Κληρίδη, ο κ. Θεοδότου είπε ότι αν και αρχικά είχε  αποφασιστεί να ξεκινήσει η διαδικασία από την Επιτροπή Ανάδειξης Υποψηφίων, με Πρόεδρο τον κ. Πούρρο, τελικά για λόγους επίσπευσης αποφασίστηκε να χρησιμοποιηθεί η ίδια εταιρεία με αυτή που χρησιμοποιήθηκε κατά την πλήρωση της θέσης από τον Μάριο Κληρίδη. Η εταιρεία παρουσίασε έναν μικρό κατάλογο, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται το όνομα του κ. Χατζηγιάννη συμπλήρωσε.
 
Ο κ. Θεοδότου είπε ότι συναντήθηκε με τον κ. Χατζηγιάννη, ενώ πρόσθεσε ότι θεώρησε πιο φρόνιμο, αντί για μια διαδικασία πλήρωσης, ενόψει και της πιθανότητας αύξησης κεφαλαίου της τράπεζας, να αναλάβει ο κ. Χατζηγιάννης τον εκτελεστικό ρόλο προσωρινά.
 
Όπως ανέφερε, ο ίδιος του είπε ότι δεν ήταν σίγουρος ότι μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο, όμως αργότερα επικοινώνησε με τον κ. Θεοδότου και του είπε ότι μπορεί να υλοποιηθεί. Ακολούθησε επιστολή από τον Ανδρέα Μουσκάλλη, στην οποία εκθείαζε τις ικανότητες του κ. Χατζηγιάννη, λέγοντας ότι μπορεί να αναλάβει τη θέση.
 
Σύμφωνα με τον κ. Θεοδότου, ο ίδιος διαφώνησε, καθώς η όλη διαδικασία έδειχνε κάτι άλλο από τη σωστή διαδικασία διαχείρισης των πραγμάτων, όμως ακολούθησαν «πάρα πολλές πιέσεις» από το γραφείο του Διονύσιου Διονυσίου του Υπουργείου Οικονομικών. Ο τελευταίος εξήγησε ότι αν έβγαινε προς τα έξω ότι υπάρχει διαφωνία για τη θέση του Γενικού Διευθυντή, αυτό θα δημιουργούσε ανησυχία στους καταθέτες, πρόσθεσε το πρώην Μέλος της Επιτροπείας.
 
Ανέφερε ακολούθως ότι η απόφαση για τον διορισμό Χατζηγιάννη φαίνεται στα πρακτικά να είναι ομόφωνη, είπε όμως ότι δεν ήταν και ότι συμφωνήθηκε να γραφτεί με αυτό τον τρόπο. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση του κ. Αρέστη, είπε ότι «ήμασταν δύο που διαφωνήσαμε».
 
Όταν ρωτήθηκε αργότερα από το μέλος της Ερευνητικής Επιτροπής Γιώργο Γεωργίου ποιός θα γνώριζε για τη διαφωνία του, από τη στιγμή που τα πρακτικά δεν δημοσιοποιούνται, ο κ. Θεοδότου είπε ότι στη λήξη της πρώτης συνεδρίασης για τον διορισμό Χατζηγιάννη, υπήρξε γνώση σε πολλούς για το ποιοι συμφώνησαν ή διαφώνησαν.
 
Σε άλλη ερώτηση, ο κ. Θεοδότου είπε ότι θεωρούσε πως ο κ. Χατζηγιάννης δεν μπορούσε να κάνει τη δουλειά που χρειαζόταν να γίνει για να προχωρήσει η τράπεζα στις σημαντικές τομές που είχε μπροστά της.
 
Πρόσθεσε ότι ο Χατζηγιάννης είχε την ικανότητα να κλείσει τον κομμάτι των εποπτικών διαδικασιών και των πιθανών αναγκών κεφαλαίου και στην πορεία μπορούσε να διοριστεί  ένας «δυνατός CEO».
 
Είχαμε μπροστά μας μια δύσκολη αναδιάρθρωση, τη μεγαλύτερη συγχώνευση εταιρειών που έγινε στην Κύπρο, η οποία έγινε ετσιθελικά με ένα σχήμα το οποίο επιβλήθηκε, ανέφερε. Για να μπορέσεις να το κάνεις χρειάζονται συγκεκριμένες δεξιότητες και εμπειρίες «οι οποίες θεωρώ δεν υπήρχαν» στο πρόσωπο του Νικόλα Χατζηγιάννη, συμπλήρωσε.
 
Σε ερώτηση του κ. Αρέστη αν μετά την παύση του συναντήθηκε με οποιονδήποτε από την Κεντρική, ο κ. Θεοδότου είπε ότι τον ρώτησαν μόνο αν ήθελε να συμπληρώσει ένα ερωτηματολόγιο για την περίοδο που ήταν στο ΔΣ. Όπως είπε αργότερα, δεν συμπλήρωσε το ερωτηματολόγιο καθώς το θεώρησε προσβλητικό.
 
Απαντώντας εξάλλου σε ερώτηση του μέλους της Ερευνητικής Επιτροπής Γεώργιου Χαραλάμπους, ο κ. Θεοδότου είπε ότι η επιστολή Μουσκάλη ήταν αυτή η οποία επέτρεψε να μπει στην διαδικασία ο κ. Χατζηγιάννης ως υποψήφιος για τη θέση του ΓΔ.
 
Σε άλλη ερώτηση, ανέφερε ότι ο επόπτης δεν έκανε τίποτα για τα θέματα διακυβέρνησης, ενώ θα μπορούσε. Υπέδειξε συγκεκριμένα ότι γύρω στον Οκτώβριο του 2015 ο Συνεργατισμός βαθμολογήθηκε με τη χαμηλότερη βαθμολογία για τα θέματα αυτά, όμως ο επόπτης «ουδέποτε έθιξε τέτοιο θέμα».
 
Σε άλλη ερώτηση του κ. Γεωργίου αν έχει συγγένεια με μέλος προηγούμενης Επιτροπείας πριν από το 2013, ο κ. Θεοδότου ανέφερε ότι ο Παύλος Θεοδότου είναι θείος του.
 
Όταν ρωτήθηκε τέλος για τον Γιάννο Σταυρινίδη και για τις αναφορές του Μάριου Κληρίδη ότι απέκτησε «υπερεξουσίες» (“super powers”) ο κ. Θεοδότου είπε ότι είναι σημαντικό μέσα από τη διαδικασία της Εξεταστικής Επιτροπής να παρθούν τα σωστά μαθήματα για το μέλλον. «Είχαμε προβλήματα εταιρικής διακυβέρνησης. Δεν πιστεύω ότι ένας διορισμός ή δύο διορισμοί μπορούν να φέρουν την κατάρρευση. Η απουσία της εταιρικής διακυβέρνησης μπορεί να φέρει την κατάρρευση» ανέφερε.
 
Είπε ακόμη ότι ο κ. Σταυρινίδης ήταν κοντά στον Πρόεδρο, και στην πορεία προέκυψε να έχει εκτελεστικές εξουσίες. «Η διαφωνία μου ήταν ξεκάθαρη» συμπλήρωσε. «Δεν μπορώ να πω αν ο Σταυρινίδης είχε αποκτήσει ‘super powers’» είπε ενώ ανέφερε καταληκτικά ότι δεν έχει άποψη για το αν έκανε χειρότερη τη δυνατότητα του κ. Χατζηγιάννη να εκτελεί τα καθήκοντα του ως Πρόεδρος.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

03/08/2018

• Κατέθεσαν: Γεώργιος Στροβολίδης, Μάριος Κληρίδης 

Πυρά κατά Χατζηγιάννη στην πρεμιέρα της Ερευνητικής Επιτροπής για τον Συνεργατισμό

Στο ρόλο του Νικόλα Χατζηγιάννη ως προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου της Επιτροπεία της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας, μεταξύ 2013 και 2015 επικεντρώθηκαν οι δύο πρώτοι μάρτυρες της τριμελούς Ερευνητικής Επιτροπής για την διεξαγωγή έρευνας σχετικά με την κατάρρευση του Συνεργατικού Πιστωτικού Συστήματος.

Ο πρώτος μάρτυρας Γεώργιος Στροβολίδης, ο οποίος διετέλεσε πρώην μη Εκτελεστικό μέλος της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας (ΣΚΤ) εξέφρασε την έντονη διαφωνία του με την ανάληψη εκτελεστικών καθηκόντων από μέλη του τότε ΔΣ αλλά και ιδιαίτερα του Προέδρου Νικόλα Χατζηγιάννη.

Ο πρώην Γενικός Διευθυντής του Συνεργατισμού Μάριος Κληρίδης για την περίοδο από τον Ιανουάριο του 2014 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2015, στην κατάθεσή του ανέφερε ότι αισθανόταν μια συνεχή προσπάθεια υπόσκαψής του από τον τότε πρόεδρο  του ΔΣ Νικόλα Χατζηγιάννη και αυτό τον οδήγησε στην παραίτηση.
 
Στροβολίδης: Μέλη του ΔΣ συμπεριφέρονταν ως «σκιώδεις»
Ο κ. Στροβολίδης εξέφρασε τη διαφωνία του με τον τρόπο που λειτουργούσε το Συμβούλιο της Επιτροπείας της Συνεργατικής, κυρίως μετά το 2013.
Όπως ανέφερε ο κ. Στροβολίδης, ενώ ο κύριος ρόλος του Συμβουλίου ήταν τα θέματα θέματα στρατηγικής εκεί έπρεπε να επικεντρωθεί, εκεί, από το 2013 οπότε και διορίστηκε το νέο Συμβούλιο, υπήρχε εμπλοκή του στο εκτελεστικό κομμάτι, με κάποιους να συμπεριφέρονται ως «σκιώδεις». Σημείωσε ότι ο Πρόεδρος της Επιτροπείας Νικόλας Χατζηγιάννης εγκαταστάθηκε στο Γραφείο του πρώην Γενικού Διευθυντή αξιοποιώντας την εκεί γραμματεία, ενώ ο προηγούμενος πρόεδρος δεν είχε γραφείο. Επίσης, όπως είπε, κινήθηκε για να εξασφαλίσει αυτοκίνητο της εταιρίας προς δική του χρήση και διαπραγματεύθηκε θέματα δικής του αντιμισθίας. Ανέφερε επίσης ότι και άλλα μέλη του Συμβουλίου, όντας μη εκτελεστικά, εμπλέκονταν σε εκτελεστικά καθήκοντα. Όπως είπε αυτό δημιουργούσε ιδιαίτερα προβλήματα.
Ερωτηθείς από τον Πρόεδρο της Επιτροπής Αρέστη Γεωργίου κατά πόσο αυτό γινόταν γιατί ο ΓΔ «ένιωθε ότι είχε πλάτες», απάντησε «ενδεχομένως».

Ο κ. Στροβολίδης, διορίστηκε για πρώτη φορά το 2010 ως μη εκτελεστικό μέλος της επιτροπείας μέχρι το 2013. Στη συνέχεια επαναδιορίστηκε το 2013. Ήταν πρόεδρος της Επιτροπής Ελέγχου της Συνεργατική. Τον Οκτώβριο του 2015 ενημερώθηκε για την παύση του από την Επιτροπεία, χωρίς να του δοθεί, όπως ανέφερε, κάποια εξήγηση. Μετά από αυτό, όπως ανέφερε, προσπάθησε να επικοινωνήσει με τον εκπρόσωπο του Υπουργείο Οικονομικών στο Συνεργατισμό Διονύση Διονυσίου, ο οποίος δεν του απάντησε ποτέ. Το μόνο που έλαβε, όπως ανέφερε, ήταν μια τυπική επιστολή από τον Υπουργό Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη, αλλά δεν του αναφέρθηκαν οι πραγματικοί λόγοι παύσης του.

Ερωτηθείς για τους λόγους που ο ίδιος θεωρεί ότι οδήγησαν στην παύση του, ο κ. Στροβολίδης ανέφερε ότι ήταν πάντα ξεκάθαρος στις θέσεις που εξέφραζε στην Επιτροπεία. Ανέφερε ακόμα ότι ένα χρόνο μετά τον διορισμό της νέας Επιτροπείας υπέβαλε επώνυμα, συμπληρωμένο ερωτηματολόγιο στα πλαίσια αξιολόγησης της της KPMG, όπου σημείωνε την πολύ κακή εταιρική διακυβέρνηση. Όπως ανέφερε, οι δικές του απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο δεν είχαν κάποιο άμεσο αντίκτυπο για αυτή την πολύ κακή εταιρική διακυβέρνηση. Πρόσθεσε ότι  ήταν ξεκάθαρο το 2013 ότι η κατάσταση ήταν πολύ δύσκολη και δεν μπορούσε να σωθεί αυτός ο οργανισμός εύκολα. « Έπρεπε να γίνουν άμεσα τομές και δεν υπήρχε χώρος για οτιδήποτε άλλο», ανέφερε.

Σημείωσε επίσης ότι ο κύριος ρόλος του Συμβουλίου της Επιτροπείας ήταν να θέτει θέματα στρατηγικής και εκεί έπρεπε να επικεντρωθεί. Αναφερόμενος στο σχέδιο αναδιάρθρωσης που υπήρχε από την Τρόικα, σημείωσε ότι ο ίδιος διαφώνησε για την δομή των 19 οντοτήτων, θεωρώντας ότι ήταν δομή δύσκολη για να δουλέψει και για αυτό δεν ενέκρινε το σχέδιο αναδιάρθρωσης. Σε συνεδρία που παρευρίσκετο και ο ΥΠΟΙΚ, είπε, του λέχθηκε ότι το θέμα δεν είναι προς συζήτηση, ενώ ο ίδιος αντιμετώπισε ιδιαίτερες αντιδράσεις όταν είπε ότι «αυτό το μόρφωμα» δεν θα δουλέψει.

 Το πρόβλημα, όπως είπε, είναι ότι ενώ το Συμβούλιο έπρεπε να επικεντρωθεί σε θέματα στρατηγικής και να μην μπει στο εκτελεστικό κομμάτι, από την πρώτη μέρα διορισμού τους ενεπλάκησαν στο εκτελεστικό κομμάτι και αναφέρθηκε στην εγκατάσταση του κ. Χατζηγιάννη στο γραφείο του ΓΔ, αφού εκείνη την περίοδο η θέση του ΓΔ χήρευε. Όπως είπε, ο κ. Χατζηγιάννης βρισκόταν συνεχώς εκεί με κανονικό ωράριο και το γεγονός ότι εμπλεκόταν σε εκτελεστικά καθήκοντα, όντας μη εκτελεστικός δημιουργούσε διάφορα θέματα.

Όταν διορίστηκε ο κ. Κληρίδης ως Γενικός Διευθυντής, συμπλήρωσε, ο κ. Χατζηγιάννης συνέχισε να βρίσκεται στο γραφείο του ΓΔ και βρέθηκε άλλος χώρος για τον κ. Κληρίδη. Έτσι, δημιουργήθηκε γραφείο προέδρου με δική του στελέχωση, κάτι που όπως ο κ. Στροβολίδης επεσήμανε, δημιουργούσε μια αρνητική και προκλητική εικόνα.

Ανέφερε επίσης ότι πολλοί πρόεδροι των Επιτροπών που είχαν διοριστεί έμπαιναν στο εκτελεστικό κομμάτι και διερωτήθηκε πώς στο τέλος της ημέρας θα ήταν υπόλογοι οι εκτελεστικοί όταν κάποιος άλλος έπαιρνε τις δικές του ευθύνες.

Σημείωσε ότι το ήξεραν και στην Κεντρική Τράπεζα Κύπρου(ΚΤΚ) ότι κάποια μέλη είχαν περάσει τα όρια και ότι κλήθηκε τον Φεβρουάριο του 2015 στην ΚΤΚ για να μιλήσει για τις διαφωνίες του.

Στο ΔΣ, ανέφερε δεν υπήρχε ευκαιρία να εκφράσει ο καθένας ελεύθερα την άποψή του και φαινόταν ότι κάποιοι ακολουθούσαν μια συγκεκριμένη θέση. Οι αποφάσεις, πρόσθεσε, φαινόταν ότι δεν παίρνονταν εκεί, ήταν προειλημμένες, ενώ εκείνο που ζητούσαν ήταν να επικυρώσουμε. Σημείωσε επίσης ότι κάποιες φορές υπήρχαν έντονες αντιδράσεις από κάποιους προς τον ίδιο λέγοντάς του «αυτά που λες είναι βλακείες» και το ίδιο έκαναν και σε άλλες διαφορετικές απόψεις. Τα συγκεκριμένα άτομα, πρόσθεσε, προχωρούσαν και αναλάμβαναν πιο ψηλές θέσεις και επρόκειτο για άτομα που είχαν όλα διοριστεί το 2013. Αυτό, είπε, μείωνε την αποτελεσματικότητα του συμβουλίου γιατί δεν υπήρχε η δυνατότητα να εκφράζονται διαφορετικές απόψεις και κάποιες στιγμές να λαμβάνονται διαφορετικές αποφάσεις.

Ανέφερε ακόμα ότι δεν υπήρχε η απαιτούμενη διαφάνεια και κάποιες φορές εντόπισε μια προσπάθεια ωραιοποίησης των πρακτικών και μη καταγραφής κάποιων θεμάτων όπως είχαν λεχθεί.

Κάκιστη εταιρική διακυβέρνηση
Αναφορικά με το θέμα της εταιρικής διακυβέρνησης είπε ότι δεν δούλευαν τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου των ΣΠΙ, υπήρχαν σοβαρότατες αδυναμίες τόσο όταν ήταν 93 αλλά ακόμα και μετά όταν έγιναν 18. Σημείωσε ότι  δεν υπήρχαν πολλοί άνθρωποι με τις κατάλληλες γνώσεις και εμπειρίες για να αναλάβουν αυτές τις θέσεις. Επίσης η αποτελεσματικότητα του εσωτερικού ελέγχου ήταν εκμηδενισμένη γιατί δεν μπορούσε να λειτουργήσει ανεξάρτητα. Σε πολλές περιπτώσεις επενέβαιναν οι γραμματείς και δεν άφηναν αυτούς που διενεργούσαν τον έλεγχο να δουλέψουν σωστά ή τους έδιναν και άλλα καθήκοντα.

Είπε επίσης ότι σε αξιολόγηση που έγινε των Σεπτέμβρη του 2015 για τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου, αυτά πήραν κάτω από τη βάση.
Ανέφερε ακόμα ότι μέχρι το 2013 δεν δούλευε εντάξει το σύστημα εσωτερικού ελέγχου και στην μετέπειτα περίοδο υπήρχαν αδυναμίες και όσον αφορά τη στελέχωση αυτής της μονάδα στην ΣΚΤ, και ότι η Επιτροπή Ελέγχου αναγκαζόταν να κάνει 100 συνεδρίες σε ένα χρόνο για να ανταποκριθεί στο φόρτο εργασίας που ερχόταν. Ανέφερε ακόμα ότι μέχρι το 2013 σε 23 ΣΠΙ δεν υπήρχε καθόλου εσωτερικός έλεγχος. Σημείωσε επίσης ότι με τη συγχώνευση των ΣΠΙ σε 19 από 93 είχαν επιβαρυνθεί όλες οι διαδικασίες και ότι ήταν αδύνατο να γίνουν ταυτόχρονα τόσες συγχωνεύσεις.

Είπε επίσης ότι ο ίδιος εξέφρασε τη διαφωνία του για το θέμα της απόφασης από το ΔΣ, σε σχέση με διαγραφές δανείων. Όπως είπε, αυτό ήταν ένα καθαρά εκτελεστικό κομμάτι και κάτι τέτοιο ακύρωνε τον εποπτικό ρόλο του Συμβουλίου.

Ανέφερε ακόμα ότι ο ίδιος θεωρούσε ότι ο Συνεργατισμός είχε το ρόλο να δίνει πολλά μικρά δάνεια, και το θέμα είχε ξεφύγει και δίνονταν μεγάλα δάνεια.
 
Μ. Κληρίδης: Διαρκής προσπάθεια υπόσκαψής μου από Ν. Χατζηγιάννη
Αναφερόμενος στους λόγους παραίτησής του από τη θέση του Γενικού Διευθυντή του Συνεργατισμού τον Ιούνιο του 2015, ο κ. Κληρίδης σημείωσε ότι δεν παραιτήθηκε για προσωπικούς λόγους και αυτό το εξηγούσε σε μια επιστολή που είχε στείλει τότε.

Σημειώνοντας ότι επί θητείας του ο Πρόεδρος του ΔΣ είχε αποκτήσει εξουσίες και το ΔΣ δούλευε σαν εκτελεστικό Συμβούλιο και υπήρχε ασάφεια, είπε επίσης ότι είχε γίνει μια εκτελεστική επιτροπή στην Συνεργατική με συμμετοχή κάποιων από τους Διευθυντές που οι όροι εντολής της δεν ήταν τόσο ξεκάθαροι.

 Ο ίδιος, ανέφερε, αισθανόταν μια συνεχή προσπάθεια υπόσκαψής του από τον Ν. Χατζηγιάννη, με την υπόσκαψη να έχει αρχίσει γύρω στους έξι μήνες μετά που ανέλαβε τα καθήκοντά του. Είπε επίσης ότι είχε αρχίσει να παίρνει πληροφορίες ότι ο Πρόεδρος του ΔΣ τον υπέσκαπτε στον ΥΠΟΙΚ.

Σημείωσε επίσης πως όταν είχαν γίνει τα πρώτα stress- test του 2014 και έπρεπε να πάει η Διεύθυνση στην Φραγκφούρτη, η μόνη τράπεζα που είχε έρθει μαζί της και ο Πρόεδρος ήταν η Συνεργατική.  Ανέφερε επίσης ότι μετά την παραίτησή του ήλπιζε κάποιος να ενδιαφερθεί και να μιλήσει μαζί του αλλά ποτέ δεν τον κάλεσαν. Στα πρακτικά, σημείωσε, είχε γραφτεί ότι παραιτήθηκε για προσωπικούς λόγους. Πρόσθεσε ότι τη μόνη επιστολή που πήρε ήταν από τον Υπουργό που τον ευχαριστούσε για τις υπηρεσίες του.

Εξήγησε ότι μετά την παραίτησή του κλήθηκε στην ΚΤΚ αλλά όχι σε επίπεδο Διοικήτριας, αλλά και από τον εποπτικό μηχανισμό της ΕΚΤ (SSM).  Όταν πήγε στην Φρανκφούρτη, είπε, τους είχε μιλήσει για ένα περιβάλλον όπου οι Διευθυντές της Τράπεζας φοβόντουσαν να εκφράσουν την άποψή τους μπας και υποσκαφθούν και τους εξήγησε σαφώς τους λόγους που οδήγησαν στην παραίτησή του.

Είπε επίσης ότι τον ρώτησαν άτυπα, αν θεωρεί πως ο κ. Χατζηγιάννης μπορεί να διοριστεί ως Εκτελεστικός Διευθυντής και τους είχε πει ότι με βάση το fit and proper, ο κ. Χατζηγιάννης πιθανώς να μην ταίριαζε στο κομμάτι του fit που αφορά τα προσόντα. Τους είπε επίσης ότι ίσως θα ήθελαν να  ελέγξουν ένα κομμάτι που κυκλοφορούσε έντονα για τους λόγους αποχώρησης του κ. Χατζηγιάννη από την Τράπεζα Κύπρου. Ανέφερε ακόμα ότι στην Φρανκφούρτη, αισθάνθηκε ήταν ότι προβληματίζονταν πάρα πολύ και ακόμα περισσότερο διότι είχαν θετική εισήγηση από την ΚΤΚ και δεν ήξεραν πως να αντιδράσουν. Οι διαδικασίες από την ΚΤΚ, όπως είπε, έγιναν πολύ γρήγορα, ενώ ο χρόνος που πήρε η Φρανκφούρτη είχε κάποιο στοιχείο προβληματισμού.

Ο κ. Κληρίδης ανέφερε επίσης ότι ο ίδιος εισηγήθηκε μετά την μετατροπή του Συνεργατισμού σε τράπεζα, να ακολουθήσει το μοντέλο της ηθικής τραπεζικής, κάτι που ταίριαζε με τον ρόλο και την ιστορία του. Ωστόσο όπως είπε, λίγο πριν να φύγει ο ίδιος παρουσιάστηκε ένα κομμάτι που έλεγε ότι ο Συνεργατισμός θα έπρεπε να αρχίσει να δίνει μεγάλα εταιρικά δάνεια κάτι με το οποίο ο ίδιος διαφώνησε και είπε ότι στερούνταν την απαραίτητη τεχνογνωσία.

Ο Σταυρινίδης και οι υπερεξουσίες
Ο κ. Κληρίδης αναφέρθηκε στην πρόσληψη του Γιάννη Σταυρινίδη, αρχικά ως βοηθού του κ. Χατζηγιάννη και τελικά όπως ανέφερε, έγινε «σούπερ εκτελεστικός»

Όπως είπε, προς το τέλος της θητείας του είχε γίνει μια υποεπιτροπή στο Συμβούλιο σε θέματα στρατηγικής και εκεί ο κ. Σταυρινίδης απέκτησε «super powers» όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, μέσα στον οργανισμό, με τη στήριξη του κ. Χατζηγάννη. Ανέφερε ακόμα ότι υπήρχαν φήμες ότι είχε προσβάσεις στον Υπουργό Οικονομικών.

Αναφέρθηκε σε συγκεκριμένη περίπτωση όπου έπρεπε να προσληφθεί καινούριος προσωπάρχης και σε αυτό το θέμα υπήρχε εμπλοκή και του κ. Χατζηγιάννη. Τελικά όπως είπε, διορίστηκε μια κοπέλα η οποία διετέλεσε διευθύντρια προσωπικού στην Marks &Spencer και υπήρχε φήμη ότι είχε φιλικές σχέσεις με τον κ. Χατζηγιάννη.

Ανέφερε επίσης ότι ο κ. Σταυρινίδης κατέληξε διευθυντικό στέλεχος για θέματα στρατηγικής και αναδιάρθρωσης ότι έφυγε ο κ. Τρόκκος. Σημείωσε ότι δεν ήταν μέλος του ΔΣ, αλλά ήταν καθημερινά εκεί αλλά δεν έκανε αναφορά στον Γενικό Διευθυντή.

Ερωτηθείς για το ρόλο του στα θέματα διαχείρισης χαρτοφυλακίου, ανέφερε ότι είχε λάβει μέρος στις συνεντεύξεις των πρώτων ατόμων που προσέλαβε η τράπεζα για να διαχειριστεί τα ΜΕΔ, ενώ είχε στείλει μια πολιτική για το πως να διαχειριστούν το μεγάλο κομμάτι των στεγαστικών δανείων. Η πολιτική είχε εγκριθεί, σημείωσε και δινόταν στο δανειζόμενο η ευκαιρία να δοκιμάζει πρωτα μόνος του να πουλήσει το σπίτι του.

Παραδέχτηκε επίσης ότι όταν πρωτοπήγε στο Συνεργατισμό είχε «γελαστεί» και έκανε δήλωση στο Bloomberg ότι ο Συνεργατισμός πιθανώς να έχει προβλήματα αν περάσει η νομοθεσία για προστασία της πρώτης κατοικίας, κάτι που είχε αποτέλεσμα να χάνει η Συνεργατική 200 εκ το μήνα σε καταθέσεις. Η εκροή ανέφερε, σταμάτησε μετά τα αποτελέσματα του πρώτου stress-test.

Υπήρχε όπως είπε ένα δίλημμα, αφού ο οργανισμός θα είχε πρόβλημα αν δεν κινείτο προς διαδικασίες εκποιήσεως και από την άλλη είχε κοινωνικό πρόσωπο, ήταν μια κρατική τράπεζα και έπρεπε να χειριστεί το ζήτημα.

Αναφερόμενος στη νομοθεσία για τις εκποιήσεις που είχε περάσει τότε, ανέφερε ότι αυτή δεν σταματούσε τη διαδικασία εκποιήσεων, αλλά έδινε περισσότερη ευελιξία στο δανειολήπτη να βρει λύσεις. Ωστόσο ανέφερε, το μήνυμα που μεταδόθηκε ότι δεν κινδύνευαν κατοικίες κάτω από 350 χιλιάδες, σε συνδυασμό με τις καθυστερήσεις στο δικαστικό σύστημα και την περιρρέουσα πολιτική ατμόσφαιρα, εμπόδισε τον Συνεργατισμό να αντιμετωπίσει δυναμικά το πρόβλημα.

Ερωτηθείς κατά πόσο υπήρξε κωδικοποίηση των υποχρεώσεων που είχαν αναληφθεί από την Τρόικα στο πλαίσιο του σχεδίου αναδιάρθρωσης, ο κ. Κληρίδης είπε ότι υπήρχαν διάφοροι που ανέλαβαν αυτές τις υποχρεώσεις. Είπε επίσης ότι ορισμένες από τις υποχρεώσεις που έβαλε η Τρόικα ήταν μάλλον «εκδικητικές», αφού υποχρεώθηκαν να κλείσουν μικρά καταστήματα σε χωριά, χωρίς να υπάρχει κάποιο πραγματικό όφελος.

Είπε επίσης ότι διαφώνησε με τη δομή που τους εισηγήθηκε το ΔΝΤ και είχε στείλει εισήγηση στο Συμβούλιο να γίνουν κάποιες διορθώσεις. Στη συνέχεια, είπε, είδε στα πρακτικά ότι εγκρίθηκαν οι εισηγήσεις του ΔΝΤ και για αυτό το λόγο αρνήθηκε να τα υπογράψει.