Η Κεντρική Τράπεζα ακόμα και όταν θα έπρεπε να αποστασιοποιηθεί προσπάθησε με εισηγήσεις, προτροπές ακόμη και εκφοβισμούς, με την καλή έννοια, όπως είπε, να βοηθήσει την κατάσταση με την Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα, όπως δήλωσε η Διοικήτρια της Χρυστάλλα Γιωρκάτζη ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού.

H κατάθεση της κ. Γιωρκάτζη, η οποία ήταν διάρκειας τεσσάρων ωρών σήμερα (14/11), συνεχίζεται και αύριο το πρωί στις 0900.

Επέρριψε ευθύνες στην Κυβέρνηση  στα λάθος άτομα που επιλέγηκαν και στην κακή εταιρική διακυβέρνηση για την κατάσταση στην οποία περιήλθε ο Συνεργατισμός.

Απαντώντας σε ερωτήσεις, η Διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας η οποία ανέφερε ότι η Κεντρική Τράπεζα ανησυχούσε και είχε θέσει το θέμα της εταιρικής κυβέρνησης του Συνεργατισμού στον Υπουργό με επιστολές αλλά και κατά τη διάρκεια συναντήσεων που είχαν, είπε ότι για να είναι ειλικρινής και δίκαια με τον Υπουργό ενώσω συζητούσαμε «έδειχνε ότι κατανοούσε και συμμεριζόταν τις ανησυχίες μας αλλά ήταν ωσάν κάτι να τον κρατούσε πίσω από το να προχωρήσει και να κάνει αυτό που, κατά τη γνώμη μου, θεωρούσε και ο ίδιος σωστό».

Σε ερώτηση αν δικαιολογείτο αυτή η στάση εκτίμησε ότι η μόνη δικαιολογία θα ήταν «ότι δεν είχε συνειδητοποιήσει το μέγεθος της καταστροφής που επερχόταν».

Σε αναφορά ότι υπάρχει η εντύπωση από εσωτερική αλληλογραφία του Υπουργείου Οικονομικών εντός του 2018 ότι η Κεντρική Τράπεζα «δεν συμμετέχει και δεν αναλαμβάνει τις ευθύνες που της αναλογούν» η  Διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας είπε ότι «εκεί που θα έπρεπε να αποστασιοποιηθούμε αντιθέτως προσπαθήσαμε με εισηγήσεις, με προτροπές, με εκφοβισμούς -με την καλή έννοια- να προσφέρουμε ό,τι μπορούσαμε» και εξέφρασε την λύπη της.

Σε ερώτηση αν δεν θα έπρεπε οι επόπτες να ζητήσουν επιτακτικά να προωθηθεί νωρίτερα η τροποποίηση του νομοθετικού πλαισίου για τις εκποιήσεις και την αφερεγγυότητα και η προώθηση σχεδίου για βοήθεια των ευάλωτων ομάδων απάντησε ότι «αν έχω αγοράσει ένα σπίτι €300.000 και χρωστώ τις €250.000, αυτό το σπίτι δεν ήταν ποτέ δικό μου».

Υπάρχει, είπε η κ. Γιωρκάτζη, «αυτή η αγανάκτηση στον κόσμο για την προστασία της πρώτης κατοικίας» και πρόσθεσε ότι «εργάζομαι 38 χρόνια η κατοικία μου δεν αξίζει €350.000 ούτε και έχω άλλη περιουσία».

Επομένως, πρόσθεσε, «αυτό που λέτε ότι θα μπορούσε να γίνει πολύ πιο πριν και τότε ήταν που θα μας έκοβαν το λαιμό, γιατί και αυτή τη στιγμή που μιλούμε σκεφτόμαστε την προστασία της πρώτης κατοικίας των μελών του Συνεργατισμού. Αυτή τη στιγμή αν είναι δυνατόν».

Τώρα, ανέφερε, «να βάλω ένα χαμηλό επίπεδο προστασίας για μια φτωχή οικογένεια η οποία έχει να στεγάσει τρία παιδιά και να πως €100.000, να πω, ναι, να την προστατέψω, είναι κοινωνική πολιτική».

Σε ερώτηση που στοχεύει η κριτική της απάντησε «τους πάντες» και σε επιπρόσθετη  ερώτηση αν θεωρεί αυτή την πολιτική λανθασμένη είπε «λανθασμενότατη».  «Ήθελα πάντα να το πω δημόσια για να με καρατομήσουν να τελειώνουμε», ανέφερε, προσθέτοντας ότι της έχουν μείνει 4,5 μήνες.  

Σε ερώτηση για την αποχώρηση από τη θέση του ΓΔ της ΣΚΤ του Μάριου Κληρίδη η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι κατά την συνάντηση που είχαν μαζί και με άλλα στελέχη της Κεντρικής Τράπεζας ο κ. Κληρίδης αναφέρθηκε με δυσμενή σχόλια για τον κ. Χατζηγιάννη.

«Μιλούσε σαν ένας άνθρωπος που δεν άντεχε πλέον την κατάσταση και είπε ότι ‘δεν μπορώ θα παραιτηθώ’», ανέφερε. Εμείς, πρόσθεσε, «επειδή γενικά θεωρούσαμε ότι ήταν ένα καλό περιουσιακό στοιχείο για την ΣΚΤ ο κ. Κληρίδης, προσπαθήσαμε να τον μεταπείσουμε, αλλά ήταν δυστυχώς άνευ αποτελέσματος».
 
Κληθείσα να συγκρίνει τον κ. Κληρίδη με τον κ. Χατζηγιάννη από άποψης πείρας και καθηκόντων απάντησε «από την γη ως τον ουρανό».  Θετικά αποτίμησε και τον κ. Ταουσιάνη αποκαλώντας τον «ικανό, ευυπόληπτο, νούσιμο, σώφρονα».

Σε αναφορά από την έδρα σε κατάθεση προηγούμενου μάρτυρα ότι «ο κ. Χατζηγιαννης όταν ήταν πρόεδρος επενέβαινε στα παπούτσια των εκτελεστικών και όταν μετά έγινε ΓΔ έμπαινε και στο Διοικητικό Συμβούλιο και κατά πόσο τα ήξερε αυτά ο Υπουργός Οικονομικών απάντησε «τα ήξερε». 

Εξέφρασε επίσης την άποψη ότι «σε μια ευνομούμενη κοινωνία τα κοινοβουλευτικά κόμματα έχουν μεγίστη ευθύνη». «Την ώρα που διερρήγνυαν τα ιμάτια τους για να σωθεί ο Συνεργατισμός έπρεπε να είναι διπλά και τριπλά προσεχτικοί και να καθίσουν όλοι να βρουν τον καταλληλότερο, τον καλύτερο για τον βάλουν στην θέση», σημείωσε η κ. Γιωρκάτζη.

Σε ερώτηση γιατί η Κεντρική ως ανεξάρτητη αρχή δεν μπορούσε να πει του ιδιοκτήτη (του κράτους) ότι δεν μπορεί να εγκρίνει κάποια μέλη της Επιτροπείας γιατί δεν έχουν επαρκή τραπεζική εμπειρία απάντησε ότι «δεν το πίστευαν ότι η Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα βρισκόταν στο χάλι που βρισκόταν». Σε ερώτηση εσείς που το ξέρατε θα μπορούσατε να το θέσετε πιο έντονα απάντησε «mea culpa».

Σε ερώτηση για αναφορά της σε ανταλλαγή επιστολών με την Τράπεζα Κύπρου σχετικά με το διορισμό του κ. Χατζηγιάννη είπε ότι αφορά στο γεγονός ότι η Τράπεζα Κύπρου «δεν επέμεινε στην αρχική της θέση ότι ‘ναι διέπραξε αυτά τα αδικήματα, τα οποία εμείς θεωρούσαμε ότι δεικνύουν ένα άνθρωπο με ανεπαρκή σοφία για να συμπεριφέρεται έτσι’». Υπό αυτή την έννοια εννοούσα ότι ‘τράβησε πίσω’, δεν ήταν αρκούντως επικριτική με κάτι το οποίο η ίδια άρχισε».

Σε ερώτηση για το ζήτημα της δωρεάν διάθεσης μετοχών του Συνεργατισμού από το κράτος η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι η Κεντρική Τράπεζα τοποθετήθηκε γραπτώς αρνητικά. Ερωτηθείσα πως η ίδια εξηγεί την επιμονή της Κυβέρνησης σ’ αυτό το ζήτημα απάντησε μονολεκτικά «εκλογές».

Κληθείσα να σχολιάσει το γεγονός ότι δαπανήθηκαν από την ΣΚΤ, €36 εκατομμύρια για κάπου 70 αναθέσεις σε συμβουλευτικούς οίκους για μελέτες η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι «υποθέτω δεν υπήρχε η γνώση και για να κινούνται στα σίγουρα και να έχουν την έξωθεν καλή μαρτυρία ζητούσαν συμβουλές». Αλλά, πρόσθεσε, πρέπει να ομολογήσω ότι δεν τους ξέρω αυτούς τους αριθμούς.

Σε άλλο μέρος της κατάθεσής της αναφέρθηκε επίσης σε προσπάθεια που καταβάλλεται για διόρθωση του τρόπου λειτουργίας της Κεντρικής, λέγοντας ότι έχουν ετοιμάσει νομοσχέδιο αφότου έχουν λάβει την συνδρομή του ΔΝΤ και δύο συμβουλευτικών οίκων του εξωτερικού και αναμένουν να προωθηθεί από την Νομική Υπηρεσία.

Στόχος του υφιστάμενου ΔΣ είναι «να παραδώσουμε μια κεντρική Τράπεζα με κύριο στοιχείο της τη διακυβέρνηση, γιατί και η Κεντρική Τράπεζα πάσχει σε αυτό το σημείο», είπε η κ.  Γιωρκάτζη.

Αναφορικά με τα σχέδια «ΕΣΤΙΑ» και το «ΟΑΣΙΣ» και κατά πόσο  υπήρχε ανταλλαγή απόψεων μαζί της η Διοικήτρια της Κεντρικής ανέφερε ότι υπάρχουν άτομα στην Κεντρική Τράπεζα που εκ των υστέρων πληροφορήθηκα ότι γνώριζαν, διότι πήγαιναν σε συσκέψεις. Ο ισχυρισμός είναι ότι με ενημέρωσαν, είπε, προσθέτοντας ότι «σας λέω ότι ήταν μια πολύ επιφανειακή ενημέρωση. Δεν ήμουν ενήμερη». Σε επιπρόσθετη ερώτηση είπε ότι από αυτά που διάβασε στα ΜΜΕ αντιλήφθηκε ότι ο Κωνσταντίνος Ηροδότου είχε αναφέρει ότι μάλιστα γνώριζε. Μπορεί να μου είπε κάποια στιγμή που ήμουν απασχολημένη με κάτι άλλο και δεν το συγκράτησα, συμπλήρωσε.