Η φετινή συζήτηση του προϋπολογισμού γίνεται με την κοινωνία απέναντι, «να μας υποδεικνύει θυμωμένη, αλλά κυρίως κουρασμένη, τις σκιές της διαφθοράς, της κοινωνικής και οικονομικής αναλγησίας και της περιβαλλοντικής αδιαφορίας που έχουν κυριαρχήσει εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος», είπε η Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, προσθέτοντας ότι δεν προτίθεται να υπερψηφίσει τον φετινό προϋπολογισμό.

>>> Διαβάστε ΕΔΩ όλες τις ομιλίες <<< 

Μιλώντας την Τετάρτη στην Ολομέλεια της Βουλής κατά τη συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού 2023, η κα. Ατταλίδου είπε ότι η ιδιοτέλεια και η απληστία των λίγων απειλούν και υποσκάπτουν το μέλλον της κοινωνίας μας, προσθέτοντας ότι, «θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας τη χαρά, την ανακούφιση και την ικανοποίηση μου αφού αυτός είναι ο τελευταίος προϋπολογισμός της κυβέρνησης Αναστασιάδη».

Η κα. Ατταλίδου είπε, επίσης, ότι ο προϋπολογισμός είναι το κύριο μέσο της κυβερνητικής πολιτικής για την κάλυψη των κοινωνικών και οικονομικών αναγκών των πολιτών της όμως όπως  αναφέρει σε πρόσφατο σχετικό του άρθρο στην Cyprus Mail ο Les Manison πρώην Σύμβουλος της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου «φαίνεται ότι και αυτός ο προϋπολογισμός κατευθύνεται  μόνο προς την ικανοποίηση των οργανισμών αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας αφού οι δημοσιονομικές δαπάνες και τα μέτρα για την αντιμετώπιση των κοινωνικών αναγκών ενόψει της αυξανόμενης κρίσης του κόστους ζωής απέχουν πολύ από το να είναι επαρκή, ενώ τα κονδύλια που προορίζονται για πραγματικές αναπτυξιακές δαπάνες παραμένουν τρομακτικά χαμηλά».

Αυτούσια η ομιλία: 

Κυρία Πρόεδρε,

Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι,

Καταρχάς θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας την χαρά, την ανακούφιση και την ικανοποίηση μου αφού αυτός είναι ο τελευταίος προϋπολογισμός της κυβέρνησης Αναστασιάδη.

Ο προϋπολογισμός είναι το κύριο μέσο της κυβερνητικής πολιτικής για την κάλυψη των κοινωνικών και οικονομικών αναγκών των πολιτών της όμως όπως  αναφέρει σε πρόσφατο σχετικό του άρθρο στην Cyprus Mail ο Les Manison πρώην Σύμβουλος της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου «φαίνεται ότι και αυτός ο προϋπολογισμός κατευθύνεται  μόνο προς την ικανοποίηση των οργανισμών αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας αφού οι δημοσιονομικές δαπάνες και τα μέτρα για την αντιμετώπιση των κοινωνικών αναγκών ενόψει της αυξανόμενης κρίσης του κόστους ζωής απέχουν πολύ από το να είναι επαρκή, ενώ τα κονδύλια που προορίζονται για πραγματικές αναπτυξιακές δαπάνες παραμένουν τρομακτικά χαμηλά.».

Για αυτό ακούμε με μεγάλη επιφύλαξη όσα λέγονται για αναπτυξιακό προϋπολογισμό του 2023 και τις οικονομικές επιδόσεις της κυβέρνησης.

Αυτά που δεν θα ακούσαμε από το Κυβερνητικό στρατόπεδο είναι τα εξής:

1.       Γιατί ο κατώτατος μισθός δεν φτάνει για το ηλεκτρικό ρεύμα και το ενοίκιο;

2.       Γιατί 19% των παιδιών στην Κύπρο βρίσκονται εντός του φάσματος της φτώχειας;

3.       Γιατί είχαμε πέρσι 481 περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών και αντί σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης αποφυλακίζονται παιδεραστές με προεδρική χάρη;

4.       Γιατί ο υπουργός Εσωτερικών κατάργησε τους λειτουργούς Ασύλου εν μέσω μιας μεγάλης κρίσης στο μεταναστευτικό;

5.       Γιατί όλοι αντιδρούσαν στις προτάσεις τις κυβέρνησης για την τοπική αυτοδιοίκηση και το υπουργείο Εσωτερικών τεχνηέντως άφησε την καυτή πατάτα στα χέρια της Βουλής;

6.       Γιατί δεν έδωσαν ανακριτικές εξουσίες στην Αρχή Κατά της Διαφθοράς;

7.       Γιατί απέσυραν από το δικαστήριο την υπόθεση του μαύρου βαν;

8.       Γιατί ακόμη μελετάται το πόρισμα Αιμιλιανίδη για την καταγγελία Αριστοτέλους; Που βρίσκεται το πόρισμα Νικολάτου;

9.       Γιατί δεν εφάρμοσε το ολοήμερο σχολείο;

10.     Γιατί οι πόλεις μας ασφυκτιούν από το κυκλοφοριακό χάος;

11.     Γιατί δεν πιάσαμε τους στόχους για την ηλεκτροκίνηση, τις ΑΠΕ;

12.     Γιατί η ΑΗΚ δεν αναβάθμισε έγκαιρα το δίκτυο της;

Η αλήθεια είναι συνάδελφοι πως κάποτε νοιώθω ότι οι μισοί ζούμε στον Άρη και οι άλλοι μισοί στην Αφροδίτη.

Άλλο κράτος αντιμετωπίζει ο πολίτης που κάνει 100 τηλεφωνήματα στις υπηρεσίες του δημοσίου και απάντηση καμία.

Άλλο κράτος τα θύματα που ενώ τους καταβάλλεται αποζημίωση από το Δικαστήριο ο Γενικός Εισαγγελέας προσφεύγει για μείωση του ποσού. 

Άλλο κράτος οι 471 γυναίκες υπαξιωματικοί που διαδηλώνουν έξω από το Προεδρικό για την άνιση αντιμετώπιση τους από το κράτος το οποίο υπηρετούν χωρίς κανείς να παίρνει μέτρα για άρση της αδικίας εις βάρος τους. 

Άλλο κράτος τα παιδιά με τα σπασμένα κεφάλια γιατί τόλμησαν να διαδηλώσουν κατά της διαφθοράς και ακόμη δεν είδαν το πόρισμα της Αρχής Εξέτασης Παραπόνων κατά της Αστυνομίας.

Άλλο κράτος οι κάτοικοι του Ακακίου που τους τέλειασε εντός της ουδέτερης ζώνης η σπασμωδική αντίδραση της κυβέρνησης στην κρίση του μεταναστευτικού.

Άλλο κράτος οι υπάλληλοι του ιδιωτικού τομέα που για χρόνια βλέπουν τους μισθούς τους να συρρικνώνονται και την ευημερία τους να ολισθαίνει κάτω από το επίπεδο της φτώχειας.

Άλλο κράτος οι νέοι που συνεχίζουν να ζουν στο παιδικό τους δωμάτιο στο σπίτι των γονιών τους γιατί δεν έχουν το εισόδημα για να χρυσοπληρώσουν το ενοίκιο ή τη δόση για να έχουν δικό τους σπίτι. 

Άλλο κράτος όσοι ξενιτεύτηκαν αφού το κράτος μας αντί να δημιουργήσει συνθήκες εύφορες για να μπορούν τα μυαλά του τόπου μας να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη και πρόοδο της Κύπρου αναγκάζονται να δουλεύουν για άλλες χώρες που τους προσφέρουν ευκαιρίες να μεγαλουργήσουν. 

Είμαστε μια χώρα χωρίς πόρους.  Ο πιο πολύτιμος μας πόρος είναι τα παιδιά μας και όμως τα διώχνουμε ενώ μόνο αυτά μπορούν  να πάρουν τον τόπο μπροστά στον τομέα της έρευνας, της υγείας, της παιδείας.  Ποιος μπορεί να δικαιολογήσει γιατί ενώ επενδύουμε δεκάδες χιλιάδες ευρώ να τα σπουδάσουμε μετά  τα χαρίζουμε σε ξένες χώρες;

Είναι απλή και συνάμα τραγική η απάντηση.  Γιατί αντί να σχεδιάσουμε το μέλλον εν όψει της μεγάλης πρόκλησης της τεχνικής νοημοσύνης, που θα αλλάξει τον κόσμο όπως τον ξέρουμε σήμερα, εμείς έχουμε  επιδοθεί στο κτίσε – πούλησε.  Επικράτησε η κουλτούρα που αδιαφορεί για τις μελλοντικές γενιές, που επιτίθεται με μανία στην πιο σημαντική κληρονομιά που μας άφησαν οι πρόγονοι μας. Τη φύση, το τοπίο, τις παραλίες και όσα προσέλκυσαν για χρόνια τους ξένους που την επισκέπτονται.  Για αυτό προωθούμε γκλάμπινγ, επισκέψιμα αγροκτήματα, χαλαρώσεις και νομοσχέδια για μεγάλες αναπτύξεις που θα παρακάμπτουν την περιβαλλοντική νομοθεσία.

Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που  καθημερινά γινόμαστε δέκτες της απελπισίας των πολιτών που έρχονται σε σύγκρουση με τον τοίχο της κυπριακής κυβερνητικής πραγματικότητας.

Για αυτό  δεν υιοθετούμε καμία ωραιοποιημένη πραγματικότητα. Για αυτό  η φετινή συζήτηση του προϋπολογισμού γίνεται με την κοινωνία απέναντι, να μας υποδεικνύει θυμωμένη, αλλά κυρίως κουρασμένη, τις σκιές της διαφθοράς, της κοινωνικής και οικονομικής αναλγησίας και της περιβαλλοντικής αδιαφορίας που έχουν κυριαρχήσει εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος. Η ιδιοτέλεια και η απληστία των λίγων απειλούν και υποσκάπτουν το μέλλον της κοινωνίας μας. 

Η απαξίωση του πολιτικού συστήματος, που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια, δε θα ξεπεραστεί όταν συνεχίζεται η διαστρέβλωση της πραγματικής εικόνας. Μιας εικόνας που αντικατοπτρίζεται στο το Ευρωβαρόμετρο του 2022 για τα θέματα διαφθοράς. Το 94% των πολιτών της Κύπρου θεωρεί ότι η διαφθορά στη χώρα μας είναι διάχυτη παντού και το 66% των συμπολιτών μας θεωρεί ότι τα τελευταία τρία χρόνια η διαφθορά στη χώρα μας έχει αυξηθεί, ποσοστό σχεδόν διπλάσιο από την υπόλοιπη Ευρώπη.

Ας μην πάμε μακριά. Μόλις το καλοκαίρι, η Ελεγκτική Υπηρεσία, η οποία σας υπενθυμίζουμε ότι αρχικά εμποδίστηκε από αυτή την Κυβέρνηση, από αυτό το Υπουργείο Εσωτερικών, να ασκήσει τα καθήκοντα της, εξέδωσε έκθεση η οποία μας επιβεβαιώνει αυτό για το οποίο γνωμάτευσε και το Πόρισμα Νικολάτου. Ότι ένα ολόκληρο Υπουργικό Συμβούλιο, την τελευταία 5ετία, είχε μετατραπεί σε supermarker διαβατηρίων. Χωρίς κανονισμούς, χωρίς έλεγχο, χωρίς κανένα αίσθημα ευθύνης.

Το αποτέλεσμα, πέρα από την καταρράκωση των θεσμών του κράτους, ήταν και ο ευτελισμός των προσόδων που θα έπρεπε να επιφέρει αυτό το, αμφιβόλου ηθικής, πρόγραμμα, στην οικονομία του τόπου. Σύμφωνα με την έκθεση, από τις παραβιάσεις της νομοθεσίας και τις παρατυπίες των κριτηρίων το κράτος είχε απώλεια €200 εκ. από το ΦΠΑ και €25 εκ. από την μη είσπραξη τελών. Συμβόλαια ακινήτων αξίας πέραν του €1 δις δεν είχαν μεταβιβαστεί στον νόμιμο «επενδυτή» και συμβόλαια αξίας άλλων €3,5 δις εκκρεμούν ακόμα.

Το ίδιο το Υπουργικό Συμβούλιο παραβίασε το νομικό πλαίσιο σε 3810 περιπτώσεις. Τελικά, ποιο είναι το αποτέλεσμα της αποκάλυψης ενός εκ των μεγαλύτερων σκανδάλων από τη σύσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας; Εδώ και δύο χρόνια, απολύτως τίποτα. Επομένως, τι είναι αυτό που δημιουργεί την αυτοπεποίθηση της Κυβέρνησης ότι θα ανακτήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών;

Η προσωπική μου εμπειρία, τον τελευταίο χρόνο, με οδηγεί στο συμπέρασμα πως αυτή η αυτοπεποίθηση πηγάζει από την αλαζονεία που δημιουργεί η απουσία ελέγχου. Κι αυτό, όχι γιατί δεν υπάχουν μηχανισμοί ελέγχου αλλά γιατί όταν αυτοί λειτουργούν, η σημερινή Κυβέρνηση τους υποβαθμίζει, τους αγνοεί, τους σκεπάζει με το πολυχρησιμοποιημένο πέπλο αδιαφάνειας που έχει στο συρτάρι της.

Όπως ακριβώς έπραττε τον τελευταίο χρόνο το Υπουργείο Εσωτερικών με τις Κοινοβουλευτικές μας Ερωτήσεις. Όταν αυτές αφορούσαν τα θέματα των κυρώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενάντια στους Ρώσους Ολιγάρχες και το αν αυτοί συνδέονταν με τις πολιτογραφήσεις που παραχωρούσαν, το πέπλο έβγαινε απ’ το συρτάρι. Εκφράσαμε τη δυσαρέσκειά μας, επισημαίνοντας ότι η διαβάθμιση των απαντήσεων σ’ αυτές τις ερωτήσεις εμποδίζει τη διαφάνεια και την ενημέρωση των πολιτών, για να λάβουμε την αφοπλιστική απάντηση ότι αυτές δεν μπορούν να δημοσιοποιηθούν γιατί αυτές «μπορεί να βλάψουν τα εθνικά μας συμφέροντα και να θέσουν σε κίνδυνο τις σχέσεις μας με τρίτες χώρες». Αν και είμαι υποψιασμένη, ρωτώ και δεν έχω λάβει απάντηση μέχρι σήμερα: «Πως καταφέραμε ως κράτος να συνδέσουμε τα εθνικά μας συμφέροντα με τους ολιγάρχες του Putin»;

Γράφοντας την ομιλία μου για τον φετινό προϋπολογισμό, θυμήθηκα ένα άρθρο του Jonathan Freedland, στην εφημερίδα «The Guardian», για την απότομη προσγείωση της Μεγάλης Βρετανίας, στην πραγματικότητα, μετά το Brexit.

Το άρθρο, μιλούσε για τις αυταπάτες περί επαναφοράς της χαμένης κυριαρχίας της χώρας, όσων προωθούσαν την έξοδό της από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυταπάτες για το ότι η Μεγάλη Βρετανία μπορεί να υπάρξει και μόνη της, χωρίς τα δεσμά των Βρυξελλών, όπως τα αποκαλούσαν. Αυταπάτες, όμως, που τους οδήγησαν αρχικά σε οικονομική ψυχρολουσία με την οποία παλεύουν μέχρι σήμερα και τώρα σε μια αλλεπάλληλη πολιτική απορρύθμιση.

Η αντίληψη ότι κάθε κράτος μπορεί να δρα αυτοβούλως και ανεξάρτητα, χωρίς να επηρεάζει και να επηρεάζεται από το τι συμβαίνει γύρω του, καλλιεργείται από πολλούς πολιτικούς στον τόπο μας, οι οποίοι αγνοώντας τις προκλήσεις που έχουμε ενώπιον μας, δημιουργούν προσδοκίες, στους πολίτες, τις οποίες γνωρίζουν πολύ καλά ότι δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν, είτε αυτές αφορούν το κυπριακό, είτε άλλους τομείς.

Το κάνουν ενσυνείδητα προς άγραν ψήφων, αλλά μετά τις εκλογές παθαίνουν αμνησία. Γι’ αυτό και όταν μπροστά μας έχουμε ιστορικές ευκαιρίες, είτε για να λύσουμε το κυπριακό είτε για να κάνουμε στροφή από την οικονομία της αρπακτής, αυτοί είναι απασχολημένοι με τη διατήρηση του πολιτικού τους κεφαλαίου, με την διατήρηση της καρέκλας και με τις επόμενες εκλογές, διατηρώντας άλυτα τα προβλήματα και την κοινωνία καθηλωμένη, χωρίς ελπίδα για το αύριο.

Όμως ο λαός πληρώνει το κόστος και το κόστος συνοψίζεται στην έλλειψη αξιοπιστίας και κατά συνέπεια στην υπόσκαψη της αλληλεγγύης, την ώρα που η Κύπρος την χρειάζεται. Είτε αυτή αφορά το κούρεμα του 2013, είτε το μεταναστευτικό είτε σε τελική ανάλυση το Κυπριακό.

Ο δυναμικός τρόπος με τον οποίο η μια χώρα επηρεάζεται από την άλλη, γίνεται αισθητός με την ενεργειακή κρίση που βιώνουμε σήμερα. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει δημιουργήσει μια αναταραχή στην ενεργειακή παγκόσμια αγορά, με αποτέλεσμα μεγάλες χώρες να μην έχουν τα εφόδια να την αντιμετωπίσουν. Η κρίση μας βρίσκει ανοχύρωτους, αφού για χρόνια, δεν ενισχύσαμε την ενεργειακή ασφάλεια αυτού του τόπου, μέσω της απεξάρτησης από το μαζούτ και της υιοθέτησης των ΑΠΕ. Το ένα συμβούλιο μετά το άλλο σφύριζε αδιάφορα, κανένα δεν έκανε όσα έπρεπε για να εκσυγχρονιστεί το δίκτυο της ΑΗΚ, κανένα δε φρόντισε για το αυτονόητο, σε μια χώρα με τόσο ψηλό ηλιακό δυναμικό, το κάθε νοικοκυριό να καταφέρει να έχει τα δικά του φωτοβολταϊκά, να είναι παραγωγός. Γι’ αυτό, σήμερα, οι πολίτες της Κύπρου, πληρώνουν το δεύτερο ακριβότερο ρεύμα στην ένωση των 27.

Παρά το γεγονός ότι καθημερινά ακούμε την κυβέρνηση να λέει ότι έχει λάβει αποτελεσματικά μέτρα, στην πραγματικότητα, η κυβερνητική στήριξη για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, είναι η 4η χαμηλότερη στην Ευρώπη.

Όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, το να προβάλλεται ο Πρόεδρος και οι κυβερνώντες ως πρωτοστάτες, δεν είναι τίποτε άλλο παρά πρόκληση, όταν με τις προτάσεις τους επιδιώκουν να ρημάξουν για όφελος των ιδίων και των φίλων τους ότι έχει παραμείνει άθικτο σ’ αυτό τον τόπο.

•         Η σύμβαση της Βαρκελώνης για την προστασία των παραλιών μένει στα συρτάρια του Υπ. Εσωτερικών.

•         Το Τοπικό Σχέδιο των κοινοτήτων του Ακάμα, παραμένει μέχρι σήμερα επτασφράγιστο μυστικό, το οποίο δεν δικαιούνται τα κόμματα και τα οργανωμένα σύνολα να μελετήσουν κανονικά

•         Έτρεξε όμως με 1000 η κυβέρνηση για να προλάβει να περάσει το νομοσχέδιο του glamping και των επισκέψιμων αγροκτημάτων, τα οποία θα απελευθερώσουν την ανάπτυξη μέσα στα δάση και τους οικοτόπους

•         Με 1000 έτρεξε και για  το νομοσχέδιο για τις μεγάλες αναπτύξεις, του οποίου κυριότερη επιδίωξη δεν είναι να προσελκύσει επενδύσεις σε τομείς που τους έχει ανάγκη ο τόπος ( μετάβαση σε ΑΠΕ, ψηφιακός εκσυγχρονισμός, υγεία παιδεία, έρευνα) αλλά διευκόλυνση του «χτίσε-πούλησε» με παράκαψη της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι από τις 70+ διαδικασίες παράβασης που κινήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το μεγαλύτερο ποσοστό είναι για το περιβάλλον.

Είναι γι’ αυτό που όταν εκείνοι βλέπουν οικονομικό θαύμα, εμείς βλέπουμε ιδιοτέλεια που τραυματίζει τον φυσικό πλούτο της χώρας, αποσυνθέτει τον κοινωνικό ιστό, αποδυναμώνει το κοινωνικό κράτος, καθηλώνει την παιδεία, αδυνατεί να λύσει το μεταναστευτικό και επαπειλεί την μεγαλύτερη κατάκτηση των πολιτών,  που είναι το ΓΕΣΥ.

Το κράτος και οι θεσμοί του, έχουν διαβρωθεί οριζόντια γι’ αυτό και πρέπει να επανασχεδιαστούν.

•         Με μακροχρόνιο πλάνο για τη διαφύλαξη του περιβάλλοντος και καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

•         Με ένα ισχυρό και προστατευμένο σχέδιο δημόσιας υγείας, μακριά από ιδιωτικά συμφέροντα.

•         Με την επιτάχυνση της ψηφιακής ατζέντας και της διάχυσης των ωφελημάτων που θα επέλθουν, στους πολίτες.

•         Με την άμεση μεταρρύθμιση του συστήματος δικαιοσύνης και του κράτους δικαίου μακριά από πολιτικές ή άλλες σκοπιμότητες.

•         Με την επανάκτηση της αξιοπιστίας της Κύπρου ως κράτος μέλος της ΕΕ και των ΗΕ.

•         Με την ενίσχυση της πολυμέρειας.

•         Με την επαναφορά της ατζέντας ειρήνης, και την ενδυνάμωση των γεφυρών επικοινωνίας με τους Τ/κύπριους.

•         Με την άμεση επανέναρξη των συνομιλιών για τη λύση του Κυπριακού.

•         Με την οικοδόμηση παιδείας. που θα εξυπηρετεί όλα τα πιο πάνω,

•         Με την καλλιέργεια συνεργασίας, αλληλοκατανόησης, και αποδοχής της διαφορετικότητας αλλά πάνω απ’ όλα την ενίσχυση της δημοκρατίας και της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά.

Για όλους αυτούς τους λόγους δεν προτίθεμαι να υπερψηφίσω τον φετινό προϋπολογισμό.

Τελειώνοντας ένα μεγάλο ευχαριστώ στους συνεργάτες μου και όλη την ομάδα του Κινήματος Οικολόγων για την άοκνη στήριξη τους καθώς και σε όλο στο προσωπικό της Βουλής.

Εύχομαι σε όλους τους πολίτες της Κύπρου, ένθεν κι ένθεν του συρματοπλέγματος του διαχωρισμού, καλές γιορτές και καλό χρόνο.

Τους καλώ να εργαστούμε όλοι μαζί για την ειρήνη, για τη λύση του κυπριακού γιατί μόνο έτσι θα διασφαλίσουμε ένα καλύτερο μέλλον στα παιδιά μας.

Καλές Γιορτές συνάδελφοι

ΚΥΠΕ