ΓΡΑΦΕΙ Ο 
ΑΓΓΕΛΟΣ ΑΓΓΕΛΟΔΗΜΟΥ

Καμπανάκι για το ιδιωτικό χρέος χτύπησε ο οίκος Moody’s. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον οίκο, το πολύ υψηλό ιδιωτικό χρέος καθιστά την οικονομία ευάλωτη στους κλυδωνισμούς και περιορίζει τον αριθμό των ελκυστικών ευκαιριών παροχής δανείων για τις τράπεζες και κατ’ επέκταση την αύξηση του δανειακού τους χαρτοφυλακίου. 

Οι συστάσεις του διεθνούς οίκου αξιολόγησης, έρχονται μετά και τα στοιχεία που κατέθεσε ο Διοικητής της Κεντρικής στη Βουλή. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με σημείωμα του Διοικητή της Κεντρικής στην κοινοβουλευτική επιτροπή Οικονομικών, συνολικά €19,2 δις ΜΕΧ έχουν μεταφερθεί εκτός των τραπεζών, ενώ έχει εξοφληθεί λιγότερο από το 10% ή €1,8 δις από τα δάνεια αυτά μέσω αποπληρωμών και ανταλλαγή ακινήτων έναντι χρέους, με το υπόλοιπο των ΜΕΧ εκτός τραπεζικού τομέα να ανέρχεται σε €17,4 δις.
 
«Παρόλο που βρίσκονται εκτός του τραπεζικού συστήματος, και δεν αποτελούν μέρος των ισολογισμών των τραπεζών, αυτές οι ΜΕΧ παραμένουν μέρος του γενικότερου βάρους στην οικονομία», αναφέρει ο Moody’s στο δελτίο του Πιστωτικές Προοπτικές. Αυτό, προσθέτει, ενισχύει την άποψη μας ότι το υψηλό ιδιωτικό χρέος της Κύπρου συνεχίζει να περιορίζει τις προοπτικές ανάπτυξης των κυπριακών τραπεζών και ενισχύει την οικονομική ευπάθεια, που είναι πιστωτικά αρνητικό για τις τράπεζες.

Μιλώντας στην Brief, ο οικονομολόγος Μιχάλης Φλωρεντιάδης έκανε λόγο για υπερβολικά υψηλό ιδιωτικό χρέος, ενώ σημείωσε ότι τελευταία έχει αυξηθεί σημαντικά και το δημόσιο χρέος. Η κατάσταση αυτή πρόσθεσε, δημιουργεί σοβαρές δυσκολίες ανάπτυξης της οικονομίας μέσω περαιτέρω χορηγήσεων.

Παράλληλα, ο κ. Φλωρεντιάδης δεν παρέλειψε να σημειώσει ότι η κατάσταση αυτή εκτυλίσσεται τη στιγμή που τα επιτόκια είναι σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και διερωτήθηκε τι θα συμβεί αν τα επιτόκια ξεκινήσουν στο μέλλον μια ανοδική πορεία. Αν και, πρόσθεσε, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα φαίνεται να μην ευνοεί, τουλάχιστον στο παρόν στάδιο μια αύξηση των επιτοκίων.

Γενικότερα, ο κ. Φλωρεντιάδης σημείωσε ότι ο ψηλός πληθωρισμός, σε συνδυασμό με τον υψηλό δανεισμό και τα χαμηλά επιτόκια είναι μια κατάσταση που δεν θα κρατήσει επ’ άπειρον και γι’ αυτό θα πρέπει να λάβουμε κάποια μέτρα ώστε να μην βρεθούμε προ διλήμματος στο μέλλον.

Από την πλευρά του, ο οικονομολόγος Γιάννης Τελώνης σημείωσε στην Brief ότι δεν αρκεί να καθαρίσουμε τους ισολογισμούς των τραπεζών, αλλά θα πρέπει να εξυγιάνουμε και τους λογαριασμούς των νοικοκυριών. Όπως ανέφερε, το ιδιωτικό χρέος έχει και μια κοινωνική προέκταση και θα πρέπει να επιλυθεί με συγκεκριμένες πολιτικές. Χαρακτηριστικά, ανέφερε ότι υπάρχουν πολλά δάνεια, τα οποία σύμφωνα με την ορολογία βρίσκονται κάτω από το νερό, που σημαίνει ότι δεν θα εξυπηρετηθούν ποτέ. Επομένως, σημείωσε, πρέπει να εξευρεθούν λύσεις γι’ αυτά τα δάνεια. Όπως είπε, ίσως θα πρέπει να δούμε πιο σοβαρά το ενδεχόμενο δημιουργίας της λεγόμενης κακής τράπεζας.

Ο κ. Τελώνης αναφέρθηκε και σε μια άλλη παράμετρο που έχει να κάνει με το ιδιωτικό χρέος και αφορά στην κτηματική αγορά. Συγκεκριμένα, όπως ανέφερε οι εταιρείες διαχείρισης δανείων έχουν πλέον στην κατοχή τους ένα μεγάλο πορτφόλιο με ακίνητα, τα οποία επιδιώκουν να πωλήσουν. Σε περίπτωση που τα συγκεκριμένα ακίνητα μείνουν για αρκετό καιρό χωρίς ιδιοκτήτη, πρώτο θα εγκαταλειφθούν και δεύτερο θα χάσουν την αξία τους. Σε μια τέτοια περίπτωση, δεν αποκλείεται οι εταιρείες που τα διαχειρίζονται να τα βγάλουν στην αγορά σε τιμές ευκαιρίας για να τα ξεφορτωθούν, κάτι που θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην αγορά ακινήτων.

Καταλήγοντας, ο κ. Τελώνης στάθηκε στα τρία σημεία στα οποία πρέπει να δοθεί προσοχή. (α) Στη δημιουργία κακής τράπεζας, (β) στην κοινωνική διάσταση του θέματος του ιδιωτικού χρέους και (γ) στην κτηματική προέκταση των αδιάθετων ακινήτων.