• Ανησυχητικές διαπιστώσεις και συστάσεις από την Ε.Ε.
• Πώς επιβαρύνεται  η οικονομία και οι τράπεζες
• Η αναποτελεσματικότητα του δικαστικού σώματος
• Ο ρόλος και τα βάρη της ΚΕΔΙΠΕΣ

Άκρως ανησυχητικές είναι οι επισημάνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που μεταβιβάστηκαν σε εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων, τονίζοντας πως «εξακολουθούν να επιβαρύνουν την οικονομία λόγω του υψηλού ποσοστού ιδιωτικού χρέους και των λιγότερων επιχειρηματικών ευκαιριών για τις τράπεζες στην εγχώρια αγορά». 

Στις τελευταίες συστάσεις της σε σχέση με το  Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων της Κύπρου για το 2023 και τη γνωμοδότηση του Συμβουλίου για το Πρόγραμμα Σταθερότητας 2023, επισημαίνεται με ανησυχία ότι «στο τέλος Σεπτεμβρίου 2022, οι εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων διακρατούσαν χαρτοφυλάκιο περίπου 87% του συνόλου των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην οικονομία, ενώ οι τράπεζες είχαν περίπου το 13%». 

«Ως εκ τούτου», επισημαίνεται, «οι εταιρείες που αποκτούν πιστώσεις είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση των υψηλών ποσοστών των μη εξυπηρετούμενων δανείων μεταξύ των νοικοκυριών και των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων». 

Διαδικασίες κατασχέσεων

Στην έκθεσή της η Ε.Ε. διατυπώνει μια σειρά από ανησυχητικές διαπιστώσεις, όπως είναι:

Πρώτο, οι διαδικασίες κατασχέσεων αναστάλθηκαν πολλές φορές από τον Μάρτιο του 2020 και οι αναστολές συνεχίστηκαν και ολόκληρο το 2022. 

Δεύτερο, η συχνότητα και η διάρκεια των αναστολών των κατασχέσεων περιόρισε τη δυνατότητα των τραπεζών για οργανική απομόχλευση των χαρτοφυλακίων των μη εξυπηρετούμενων δανείων. 

Σημειώνει ότι η Κύπρος συνεχίζει να έχει έναν από τους υψηλότερους δείκτες μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ε.Ε. παρά τη σημαντική μείωσή τους τα τελευταία χρόνια. Όπως καταγράφεται «μέχρι στιγμής, ο τραπεζικός τομέας έχει αποδειχθεί ανθεκτικός σε πρόσφατους κραδασμούς, στην πανδημία COVID-19 και στον πόλεμο στην Ουκρανία, ενώ κατάφερε να “ξεφορτώσει” περαιτέρω τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια». Για την εικόνα αυτή καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισαν οι διαγραφές, οι ανταλλαγές χρέους, τα μη  εξυπηρετούμενα δάνεια που μεταφέρθηκαν σε εξυπηρετούμενες κατηγορίες και οι αποπληρωμές μετρητών.

«Ωστόσο, ο βασικός μοχλός πίσω από τη μείωση ήταν οι πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων από συστημικές τράπεζες σε εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων και η μεταφορά προβληματικών περιουσιακών στοιχείων στην κρατική εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων (ΚΕΔΙΠΕΣ) το 2018», τονίζεται.

Οι καθυστερήσεις της ΚΕΔΙΠΕΣ

Αναφερόμενη ειδικά στην ΚΕΔΙΠΕΣ, στη  μεγαλύτερη εταιρεία εξαγοράς πιστώσεων, η Ε.Ε. αναφέρει πως αντιμετώπισε μεγάλες καθυστερήσεις στην προγραμματισμένη εξυγίανση του ιδιωτικού τομέα (οικιστικά δάνεια). 

«Η παραμένουσα αναποτελεσματικότητα στο δικαστικό σύστημα αποδυναμώνει την επιβολή αξιώσεων, οι οποίες είναι επίσης βασικές για τη βελτίωση της πειθαρχίας στις πληρωμές. Η ψήφιση του νόμου που έχει τροποποιηθεί, αναμένεται να διευκολύνει την εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων για κατάσχεση κινητής περιουσίας, να βελτιώσει το νομικό πλαίσιο για την εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων και συμβατικών αξιώσεων. Η ψήφιση αυτού του νόμου από το Κοινοβούλιο εκκρεμεί από τον Μάρτιο του 2020. Για να βελτιωθεί η πειθαρχία στις πληρωμές, είναι απαραίτητο να επισπευσθούν οι δικαστικές διαδικασίες υποθέσεων που σχετίζονται με οικονομικές διαφορές», σημειώνει η έκθεση.

Χρύσω Αντωνιάδου