ΓΡΑΦΕΙ Ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΑΓΓΕΛΟΔΗΜΟΥ

Στο μάτι του κυκλώνα βρέθηκε το τελευταίο διάστημα ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας όσον αφορά στην οικονομική διαχείριση, όσο και για τις αμοιβές γιατρών και νοσηλευτηρίων εντός ΓεΣΥ. Συγκεκριμένα, από πλευράς Υπουργείου Οικονομικών υπήρξε αντίδραση για το γεγονός ότι ο ΟΑΥ καθυστερεί να στείλει στοιχεία στο Τμήμα Φορολογίας που έχουν ζητηθεί για τις αποζημιώσεις γιατρών, παρατήρηση που φαίνεται να σχετίζεται με το ενδεχόμενο φοροδιαφυγής. Παράλληλα, υπήρξε σημείωση για τη μη πλήρωση κενών θέσεων στον Οργανισμό.

Πολύ περισσότερες οι επισημάνσεις από πλευράς Ελεγκτικής Υπηρεσίας, η οποία σε έκθεση της στηλιτεύει τη μεγάλη αύξηση των δαπανών, την οποία όπως αναφέρει χαρακτηριστικά επέτρεψε ο ΟΑΥ, ενώ ιδιαίτερη αναφορά γίνεται για ζεύγος γιατρών που έλαβαν μαζί το 2020 αμοιβή ύψους €1,4εκ. Η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρεται μεταξύ άλλων και στο θέμα της αποζημίωσης των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων με σημαντική αύξηση τα τελευταία χρόνια.

Ζητήσαμε από τον Διευθυντή του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας Ανδρέα Παπακωνσταντίνου να απαντήσει στα όσα καταλογίζονται στον Οργανισμό τόσο από πλευράς Υπουργείου Οικονομικών όσο και από την Ελεγκτική Υπηρεσία. Μεταξύ άλλων, ο κ. Παπακωνσταντίνου τονίζει ότι είχαν δοθεί διαβεβαιώσεις στο Τμήμα Φορολογίας ότι θα προσκομίζονταν το αμέσως επόμενο διάστημα τα στοιχεία που ζητούσε και επομένως δεν δικαιολογείτο τέτοια αντίδραση από το Υπουργείο Οικονομικών.
Ο κ. Παπακωνσταντίνου απαντά και στις επισημάνσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας τις οποίες ξεχωρίσαμε και σημειώνει μεταξύ άλλων ότι οι ιατροί που έχουν λάβει υπέρογκα ποσά εντός ΓεΣΥ είναι η εξαίρεση του κανόνα. Παράλληλα, επισημαίνει ότι ο Οργανισμός θα πρέπει να προχωρήσει αποφασιστικά για να πατάξει αυτά τα φαινόμενα ασχέτως ότι πρόκειται για την εξαίρεση του κανόνα. Ο κ. Παπακωνσταντίνου εξηγεί ακόμα πως λειτουργεί ο σφαιρικός προϋπολογισμός του ΓεΣΥ και δίνει τα στοιχεία των εσόδων και των δαπανών που παρουσιάζουν αύξηση χρόνο με τον χρόνο.

ΥΠΟΙΚ: Κενές θέσεις ΟΑΥ και Τμήμα Φορολογίας

Θέσαμε ενώπιον του κ. Παπακωνσταντίνου δύο σημεία από την προ ημερών ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών και ζητήσαμε να τις σχολιάσει.
Α. Στον ΟΑΥ υφίστανται 43 συνολικά κενές θέσεις (ήτοι, 32% της συνολικής δύναμης του οργανισμού είναι κενές). Το Υπουργείο Οικονομικών καλεί τον ΟΑΥ να προβεί σε άμεση πλήρωση των εδώ και καιρό εγκεκριμένων θέσεων.
Β. Το Τμήμα Φορολογίας, έχει ζητήσει από τον Φεβρουάριο του 2021 την υποβολή στοιχείων από τον ΟΑΥ όσον αφορά τις αποζημιώσεις που καταβάλλονται στο ιατρικό προσωπικό που λειτουργεί εντός ΓεΣΥ. Καλούμε τον ΟΑΥ να ανταποκριθεί στο εν λόγω αίτημα.

Μιλώντας στην Brief, ο κ. Παπακωνσταντίνου σημείωσε: Όσον αφορά στην πλήρωση κενών θέσεων αναγνωρίζω και αντιλαμβάνομαι την αντίδραση του Υπουργού με δεδομένο ότι είναι καλή πρακτική να υποβάλλονται αιτήματα για νέες θέσεις από τους Οργανισμούς αφού πρώτα πληρώνονται οι όποιες κενές θέσεις είναι διαθέσιμες. Από την άλλη, επειδή η διαδικασία πλήρωσης θέσεων είναι χρονοβόρα, ο Οργανισμός έκρινε σωστό να ζητήσει επιπλέον νέες θέσεις, χωρίς εκ των προτέρων να πληρώσει τις υφιστάμενες, ώστε να αποφευχθούν περαιτέρω καθυστερήσεις στη στελέχωση του Οργανισμού, στη βάση μελέτης που έγινε από εξειδικευμένο οίκο και αποστάλθηκε στο Υπουργείο Οικονομικών.

Όσον αφορά στην αναφορά του Υπουργείου Οικονομικών για καθυστέρηση από μέρους του ΟΑΥ να απαντηθεί μια επιστολή τους, νομίζω ήταν μια κίνηση ατυχέστατη από μέρους του Υπουργείου, και δεν είχε θέση στην πολύ καλή συνεργασία που έχουμε αναπτύξει κυρίως σε τεχνοκρατικό επίπεδο. Αναγνωρίζω βέβαια ότι ως Οργανισμός θα έπρεπε να ανταποκριθούμε πολύ νωρίτερα. Και σας διαβεβαιώ ότι δεν υπήρξε καμία σκοπιμότητα. Αντιθέτως οφείλουμε να συνεργαζόμαστε με τα Υπουργεία και τους άλλους κρατικούς Οργανισμούς ώστε να υποβοηθείται η διεκπεραίωση του έργου τους, με σκοπό πάντοτε την καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη. Όμως το συγκεκριμένο συμβάν, χωρίς να το δικαιολογώ, δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο ώστε να δικαιολογεί τέτοια αντίδραση από μέρους του Υπουργείου Οικονομικών. Μάλιστα όταν στην αρχή της βδομάδας, προσωπικά για πρώτη φορά ενημερώθηκα από το Βοηθό Έφορο Φορολογίας ότι εκκρεμούσε η απάντηση μας, την ίδια ημέρα αφού έτυχα ενημέρωσης από τους συναδέλφους, ξαναεπικοινώνησα προσωπικά μαζί του και τον διαβεβαίωσα ότι μέχρι το τέλος της βδομάδας θα είχαν την απάντηση μας. Παρόλα αυτά, δύο μέρες μετά ο Υπουργός Οικονομικών έκρινε σωστό να ενημερώσει τους πάντες ότι καθυστερήσαμε να απαντήσουμε, ότι ενεργούμε αυταρχικά, ότι δεν τους δίνουμε στοιχεία για να κάνουν τη δουλειά τους, παραλείποντας βέβαια να αναφέρει τις διαβεβαιώσεις που είχα δώσει εγώ προσωπικά στο Βοηθό Έφορο Φορολογίας. Πάντως, μετά από τέτοια προβολή του συγκεκριμένου θέματος, και χωρίς να υπονοώ κάτι αρνητικό, θα ήταν πολύ ενδιαφέρον αν το Υπουργείο έδινε στη δημοσιότητα τις δικές του αποδόσεις όσον αφορά στις καθυστερήσεις αποστολής απαντήσεων.

Ελεγκτική: Δραματική αύξηση δαπανών

Η Ελεγκτική Υπηρεσία σημειώνει μεταξύ άλλων ότι υπήρξε δραματική αύξηση των δαπανών, δυσανάλογη της αύξησης του ΑΕΠ. Αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ουσιαστικά, ο ΟΑΥ, εκμεταλλευόμενος την αύξηση των εσόδων του, έχει ανεχθεί ή/και επιτρέψει εκτόξευση του σκέλους των δαπανών με αποτέλεσμα να παραβιάζει τον περί ΓεΣΥ Νόμο και να ενεργεί στη βάση ελλειμματικού Προϋπολογισμού». 

Ζητήσαμε από τον κ. Παπακωνσταντίνου να μας εξηγήσει για ποιο λόγο υπήρξε μεγάλη αύξηση των δαπανών. Απαντώντας, ο Διευθυντής του ΟΑΥ αναφέρει: Πιθανώς αν δεν αυξάνονταν οι δαπάνες του ΓεΣΥ, τότε η Ελεγκτική Υπηρεσία να έκανε την αντίθετη κριτική, ότι δηλαδή ο Οργανισμός συσσωρεύει αχρείαστα ταμειακά αποθέματα. Εκ του ασφαλούς εύκολα μπορεί κάποιος να κάνει κριτική παρουσιάζοντας τα δεδομένα ωσάν να είναι απλά. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, εκείνο που ισχυρίζεται η Ελεγκτική Υπηρεσία είναι ότι ναι μεν ήταν φυσιολογικό να αυξηθούν περισσότερο τα έσοδα του ΓεΣΥ σε σύγκριση με το τι αναμενόταν, αλλά δεν θα έπρεπε να αυξηθούν τόσο οι δαπάνες. Η αλήθεια είναι ότι τα έσοδα και οι δαπάνες αυξήθηκαν περισσότερο από το αναμενόμενο διότι απλά οι αρχικές προβλέψεις βασίστηκαν σε παραδοχές που δόθηκαν από την Τρόικα το 2013, οι οποίες αποδείχτηκαν πολύ συντηρητικές. Το ΑΕΠ αυξήθηκε 15% περισσότερο έτσι αυτό επηρέασε και τα έσοδα και τις δαπάνες. Επίσης ο πληθυσμός στις ελεύθερες περιοχές και συνεπώς ο αριθμός δικαιούχων του ΓεΣΥ, αυξήθηκε περισσότερο από το αναμενόμενο.

Σφαιρικός προϋπολογισμός και αύξηση δαπανών

Κληθείς να σχολιάσει το θέμα του σφαιρικού προϋπολογισμού, ρωτήσαμε τον κ. Παπακωνσταντίνου: Αφού λέμε ότι ο προϋπολογισμός είναι σφαιρικός και η πίτα είναι δεδομένη γιατί παρουσιάζονται αυξημένοι προϋπολογισμοί και δαπάνες; Σημειώνεται ότι οι προϋπολογισμοί που εγκρίθηκαν από τη Βουλή των Αντιπροσώπων προνοούσαν τα εξής:
2019: Έσοδα 43εκ,  Δαπάνες €40εκ
2020: Έσοδα €1,05δις,  Δαπάνες €0,9δις
2021: Έσοδα €1,27δις, Δαπάνες €1,27δις
2022: Έσοδα €1,39δις, Δαπάνες €1,39δις (εκκρεμεί η ψήφιση)

Ο κ. Παπακωνσταντίνου απάντησε: Η σφαιρικότητα του προϋπολογισμού αναφέρεται στο γεγονός ότι ο προϋπολογισμός κατά τη διάρκεια του έτους δεν αυξάνεται ανάλογα με την εργασία που παράγεται. Δηλαδή αν ο προϋπολογισμός των ορθοπεδικών για το 2022 καθορίστηκε στα €12εκ., τότε ανεξαρτήτως πόσες υπηρεσίες θα προσφέρουν οι ορθοπεδικοί μας, η τελική δαπάνη για το 2022 θα παραμείνει στα €12εκ. Αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι ανά τριετία οι προϋπολογισμοί θα πρέπει να επαναξιολογούνται. Παραδείγματος χάριν αν η οικονομία σε 5 χρόνια αναπτυχθεί με ψηλούς ετήσιους ρυθμούς, θα ήταν αρκετά παράδοξο να αναμένουμε ότι το ΓεΣΥ θα μπορούσε να διατηρήσει καθηλωμένα τα εισοδήματα των παρόχων. 

Το περιβόητο ζεύγος του €1,4 εκατ.

Η Ελεγκτική αναφέρεται σε ζεύγος γυναικολόγων που έλαβαν μαζί το 2020 αμοιβή ύψους €1,4εκ. για εξωνοσοκομειακές υπηρεσίες φροντίδας υγείας μόνο. Ρωτήσαμε τον κ. Παπακωνσταντίνου κατά πόσο, ασχέτως ότι είναι ζεύγος δεν είναι τεράστιο ποσό για δυο άτομα να λάβουν τέτοιο ποσό;

Απαντώντας σημείωσε: Καταρχάς το ΓεΣΥ δεν είναι κάποιο κρατικό ταμείο κοινωνικών παροχών όπου λαμβάνεται υπόψιν η συνολική οικονομική κατάσταση της οικογένειας ή του ζεύγους. Το ΓεΣΥ, αμείβει τους ιατρούς και τους άλλους παρόχους στη βάση της εργασίας τους και όχι στη βάση κοινωνικής ή άλλης πολιτικής. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο Οργανισμός είχε να κάνει με δύο διαφορετικούς ιατρούς. Δεν εξετάζουμε αν είναι αρραβωνιασμένοι ή αν είναι παντρεμένοι ή αν είναι ερωτευμένοι ή δεν ξέρω τι άλλο θα σκεφτεί η Ελεγκτική Υπηρεσία. 

Θα συμφωνήσω όμως ότι το ποσό είναι πολύ ψηλό, παρόλο που όλοι γνωρίζουμε, και ας παρουσιάζονται κάποιοι ότι τάχα ξαφνιάστηκαν, ότι κάποιοι ιατροί εξασφάλιζαν ή εξασφαλίζουν πολύ μεγαλύτερα ποσά είτε πριν το ΓεΣΥ ή και τώρα εκτός ΓεΣΥ. 
Για να αξιολογήσουμε ψύχραιμα και αντικειμενικά την όλη κατάσταση θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν τα εξής: (α) Οι ιατροί που έχουν λάβει υπέρογκα ποσά εντός ΓεΣΥ είναι η εξαίρεση του κανόνα. Αν παρατηρήσετε από την έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας αυτοί οι ιατροί αποτελούν το 5% των ιατρών που συμμετέχουν στο Σύστημα. Οι υπόλοιποι έχουν λάβει πολύ λογικά ποσά. (β) Αυτά τα εισοδήματα σε μεγάλο βαθμό, αν όχι σε απόλυτο βαθμό, θα είναι δηλωμένα για σκοπούς φόρου εισοδήματος. Το σημειώνω εμφατικά αυτό διότι από τα στοιχεία στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας φαίνεται ότι κάποιοι πριν το ΓεΣΥ ή και τώρα εκτός ΓεΣΥ, αποκρύπτανε ή αποκρύπτουν σημαντικά εισοδήματα, ένα αισχροκερδικό φαινόμενο το οποίο διαφάνηκε ότι το Υπουργείο Οικονομικών, τουλάχιστον αυτό φαίνεται από την έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, αδυνατούσε να πατάξει αποτελεσματικά. (γ) Οι αμοιβές των υπηρεσιών εντός ΓεΣΥ έχουν μειωθεί σημαντικά σε σχέση με τις τρέχουσες τιμές εκτός ΓεΣΥ και (δ) η τυχόν υπερβολική μείωση των τιμών εντός ΓεΣΥ ή ο καθορισμός πλαφόν εισοδημάτων για τους παρόχους, θα μπορούσε να οδηγήσει σημαντικό αριθμό ιατρών εκτός ΓεΣΥ κάτι που θα έπληττε την προσβασιμότητα των δικαιούχων. 

Όλα τα πιο πάνω συνηγορούν ότι μέσω του ΓεΣΥ έχει μπει μια τάξη σε διάφορες πτυχές π.χ διαφάνεια, καταγραφή εισοδημάτων, πάταξη φοροδιαφυγής, καλύτερος έλεγχος τιμών, και ότι η μεγάλη εικόνα δεν είναι αυτή που κάποιοι προσπαθούν να παρουσιάσουν. Όμως αναμφιβόλως υπάρχουν ακόμη σημαντικά περιθώρια βελτίωσης και είναι ευθύνη του Οργανισμού να προχωρήσει με αποφασιστικότητα.

«Όλοι τρώνε από το ΓεΣΥ»

Πέραν των γιατρών η Ελεγκτική αναφέρει ότι τα 20 μεγαλύτερα σε αποζημίωση (κατά το 2021) ιδιωτικά νοσηλευτήρια είχαν αύξηση σε ποσοστό 46%, σε σχέση με τον δηλωθέντα κύκλο ενδονοσοκομειακών υπηρεσιών κατά το 2018. 
Ρωτήσαμε τον Διευθυντή του ΟΑΥ: Γενικά σας ανησυχεί ότι παρουσιάζονται αυξημένες υποχρεώσεις τόσο από γιατρούς όσο και από νοσηλευτήρια με την εισαγωγή του ΓεΣΥ? Τι απαντάτε σε αυτούς που λένε ότι «όλοι τρώνε από το ΓεΣΥ» και υπάρχει κίνδυνος να καταρρεύσει οικονομικά και να κινδυνεύσουν τα δημοσιονομικά του κράτους;

Απαντώντας σημείωσε: Θεωρώ αναμενόμενο το γεγονός ότι σε κάποια μερίδα του πληθυσμού έχει περάσει αυτή η αντίληψη του «όλοι τρώνε από το ΓεΣΥ». Το θέμα έχει δύο πτυχές. Η πρώτη και η πιο επικίνδυνη είναι να ακούς από αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες όπως την Ελεγκτική Υπηρεσία να αναδεικνύει κάποια θέματα με τρόπο όχι μόνο υπερβολικό αλλά και άκρως επικίνδυνο. Να σας δώσω ένα παράδειγμα. Στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας αναφέρεται: «Οι συμφωνίες που έχει συνάψει ο ΟΑΥ, με τους παρόχους υπηρεσιών υγείας, επιτρέπουν σε αυτούς να έχουν υπερκέρδη, που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να χαρακτηριστούν ως αισχροκέρδεια». Και σας ερωτώ πως η Ελεγκτική Υπηρεσία έχει εξαγάγει το συμπέρασμα ότι τα νοσηλευτήρια του ΓεΣΥ έχουν «υπερκέρδη»;  Απλά και μόνο από το γεγονός ότι τα νοσηλευτήρια έχουν αυξήσει τους τζίρους τους εντός ΓεΣΥ, αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει εξορισμού ότι έχουν κάνει υπερκέρδη. Για να καταλήξει κάποιος αντικειμενικά σε τέτοια σοβαρή καταγγελία, θα πρέπει να ελέγξει και τα αντίστοιχα έξοδα των νοσηλευτηρίων του ΓεΣΥ κάτι που η Ελεγκτική Υπηρεσία δεν έχει πράξει. Να σημειώσω εδώ ότι ήταν άκρως φυσιολογικό και αναμενόμενο να παρατηρηθεί αύξηση του τζίρου των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων που εντάχθηκαν στο ΓεΣΥ, αφού αρκετοί πολίτες, οι οποίοι παλαιότερα ήταν δικαιούχοι μόνο στα δημόσια νοσηλευτήρια, τώρα έχουν δωρεάν επιλογή και στα νοσηλευτήρια του ιδιωτικού τομέα που συμμετέχουν στο ΓεΣΥ. Επίσης αρκετά από αυτά τα νοσηλευτήρια έχουν στεγάσει ιατρούς οι οποίοι παλαιότερα λειτουργούσαν σε άλλα νοσηλευτήρια τα οποία σήμερα δεν συμμετέχουν στο ΓεΣΥ. Παραδείγματος χάριν υπήρξε κλινική όπου πριν το ΓεΣΥ λειτουργούσε με ένα ιατρό, ενώ τώρα εντός ΓεΣΥ φιλοξενεί δέκα ιατρούς οι οποίοι παλαιότερα εργάζονταν σε άλλο νοσηλευτήριο το οποίο δεν εντάχθηκε στο ΓεΣΥ. Η συγκεκριμένη κλινική φυσιολογικά παρουσιάζει αύξηση στον όγκο εργασίας της κατά 400% με δεδομένο ότι ο αριθμός των ιατρών αυξήθηκε κατά 900%. Παρά ταύτα η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρεται για υπερκέρδη και αισχροκέρδεια. 

Με την ίδια λογική φανταστείτε τώρα να παρατηρήσω ότι η Brief έχει αυξήσει σημαντικά τις εργασίες της από το 2018, και να αρχίσω να διαλαλώ ότι στην Brief κάνετε υπερκέρδη και πιθανώς αισχροκερδείτε, χωρίς καν να παραθέτω οποιοδήποτε άλλο στοιχείο.  Αυτή η προσέγγιση αν και απαράδεχτη, έχει όντως απήχηση σε ένα συγκεκριμένο ακροατήριο. 

Μάλιστα εδώ παρατηρείται και μια από τις αντιφάσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας. Από τη μια κατηγορεί τον Οργανισμό ότι παρεμβαίνει στη λειτουργία του ελεύθερου ανταγωνισμού μέσω της κατανομής συγκεκριμένων μονάδων σε κάθε νοσηλευτήριο και την ίδια ώρα κατηγορεί τον Οργανισμό ότι με τις συμφωνίες που έκανε με τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια, προκύπτει ίσως και αισχροκέρδεια από μέρους τους αφού έχουν αυξήσει σημαντικά το τζίρο τους. Σημειώστε όμως ότι αν ο Οργανισμός δεν εφάρμοζε το μηχανισμό με τις μονάδες, τότε με μαθηματική ακρίβεια, ο τζίρος των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων θα ήταν αναμφιβόλως σημαντικά πολύ μεγαλύτερος. 

Έχοντας αναφέρει τα πιο πάνω, δεν σημαίνει ότι ο Οργανισμός αποκλείει τη πιθανότητα ότι υπάρχουν καταχρήσεις ή και φαινόμενα αισχροκέρδειας. Άλλωστε η ίδια η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας αναφέρεται ότι αυτό το πρόβλημα παρουσιάζεται σε όλα τα εθνικά συστήματα υγείας. Και θα συμφωνήσω ότι ως Οργανισμός οφείλουμε να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση σε αυτό το τομέα ώστε να βελτιώσουμε τους μηχανισμούς ελέγχου για καταπολέμηση κάθε είδους τέτοιων φαινομένων. Σε αυτά τα πλαίσια θα αξιοποιηθεί στο δυνατό βαθμό η εν λόγω έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας καθώς και οι παρατηρήσεις/ ανησυχίες που εκφράστηκαν από τον Υπουργό Οικονομικών.

Δείτε απόσπασμα από το Newsroom: