UPD: Κουλίας: Το 90% των αναθέσεων για δημόσια κτίρια καταλήγουν στον ίδιο εργολάβο

Σοβαρά ζητήματα με καθυστερήσεις, παραλείψεις, λάθος εκτιμήσεις, υπερβάσεις κόστους, αλλά και ελαττωματικές εργασίες εντόπισε η Ελεγκτική Υπηρεσία κατά τον έλεγχο της στις δημόσιες συμβάσεις, με αποτέλεσμα το κράτος και κατ’ επέκταση οι φορολογούμενοι να επωμίζονται επιπλέον κόστος το οποίο μπορούσε να αποφευχθεί. 

Μάλιστα, μεταξύ των ευρημάτων καταγράφονται και περιπτώσεις όπου η Αναθέτουσα Αρχή λόγω αλλαγής των χρονοδιαγραμμάτων χρειάστηκε να αποζημιώσει εργολάβους. 

Παράλληλα, μεγάλο πρόβλημα εντοπίζεται και σε θέματα ποιότητας των έργων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η περίπτωση έργου με αξία 13,5 εκατ. ευρώ όπου το εκτιμώμενο κόστος της ελαττωματικής εργασίας για το έργο ξεπέρασε τις 744 χιλ. ευρώ. Όπως αναφέρει η Ελεγκτική περίπου το 80% από τις 181 περιπτώσεις του δείγματος παρουσίαζαν θέματα ποιότητας. 

>>> Διαβάστε εδώ αυτούσια την Έκθεση <<<

Τα ευρήματα της Ελεγκτικής αναμένονται να συζητηθούν σήμερα (5/10) ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ελέγχου, η οποία κατά τον έλεγχο των Δημοσίων Συμβάσεων κατέγραψε αρκετές αδυναμίες εκ μέρους των Αναθετουσών Αρχών που επιφέρουν επιπλέον κόστος στο κράτος. 

Η Ελεγκτική στην Ειδική της Έκθεση κάνει αναφορά  σε 9 κύρια προβλήματα τα οποία συστήνει όπως αντιμετωπιστούν.  

Πιο συγκεκριμένα, τα κυριότερα συμπεράσματα σύμφωνα με την Ελεγκτική Αφορούν: 

1/ Από έλεγχο των χρονοδιαγραμμάτων μεταξύ της ημερομηνίας προκήρυξης των διαγωνισμών και της ημερομηνίας υπογραφής των συμβάσεων, διαφάνηκε ότι επιδείχθηκε σοβαρή καθυστέρηση από τις ΑΑ, ιδιαίτερα κατά τη χρονική περίοδο μεταξύ της υποβολής των προσφορών και της υπογραφής των συμβάσεων, ανεξαρτήτως του γεγονότος εάν είχε υποβληθεί ή όχι προσφυγή στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών (ΑΑΠ).

2/ Σε αρκετές περιπτώσεις το ποσό ανάθεσης των συμβάσεων είχε υπερβεί την εκτιμώμενη αξία των διαγωνισμών, κάτι που καταδεικνύει ότι η εκτίμηση δαπάνης στην οποία είχαν προβεί οι ΑΑ δεν ανταποκρινόταν στα πραγματικά δεδομένα της αγοράς τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο της προκήρυξης των διαγωνισμών.

3/ Έχει διαπιστωθεί ότι είχε προκύψει καθυστέρηση στην έναρξη υλοποίησης των συμβάσεων, με το μεγαλύτερο πρόβλημα ωστόσο να εντοπίζεται στο γεγονός ότι στη συντριπτική πλειονότητα των συμβάσεων που ελέγξαμε, αυτές είχαν συμπληρωθεί πολύ αργότερα από τον συμβατικό χρόνο ολοκλήρωσής τους. Περαιτέρω, στις περιπτώσεις όπου παραχωρήθηκε δικαιολογημένη παράταση χρόνου από τα αρμόδια όργανα δηλαδή από την Τμηματική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων/Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων (ΤΕΑΑ/ΚΕΑΑ), αυτή επέκτεινε σημαντικά τον συμβατικό χρόνο εκτέλεσης των συμβάσεων. Ακόμη και σε κάποιες από τις περιπτώσεις όπου είχε εγκριθεί αναθεωρημένη ημερομηνία ολοκλήρωσης των συμβάσεων, η παραλαβή δεν έγινε εντός των αναθεωρημένων χρονοδιαγραμμάτων, επεκτείνοντας ακόμα περισσότερο και αδικαιολόγητα τον χρόνο ολοκλήρωσής τους. Πιο κάτω παρατίθενται ενδεικτικά διαγράμματα με τα σχετικά ευρήματα του ελέγχου.

4/ Tο τελικό κόστος μεγάλου αριθμού συμβάσεων είχε ξεπεράσει σημαντικά την αξία τους. Το κόστος αυξήθηκε κυρίως λόγω αλλαγών των οποίων οι ΑΑ επέφεραν στις συμβάσεις και οι οποίες σχετίζονταν με επιπρόσθετες εργασίες/παραδοτέα και χρονικές επεκτάσεις με καταβολή ανάλογων αποζημιώσεων στους Αναδόχους. Σε κάποιες περιπτώσεις, παρόλο που το τελικό κόστος ήταν μικρότερο από την αξία των συμβάσεων, λόγω του ότι αφαιρέθηκαν ποσά που δεν είχαν χρησιμοποιηθεί όπως ποσά προνοίας και ποσά απροβλέπτων, αυτό ήταν ουσιαστικά μεγαλύτερο από αυτό που θα έπρεπε να είναι, λόγω αλλαγών/απαιτήσεων.

5/ Έχει εγκριθεί ένας υπερβολικός αριθμός αλλαγών κατά την εκτέλεση των συμβάσεων, ο οποίος οφείλεται κυρίως στις επιπρόσθετες εργασίες/παραδοτέα που ζήτησαν οι ΑΑ από τους Αναδόχους, σε αλλαγές στα σχέδια ή/και στις τεχνικές προδιαγραφές ή/και στα δελτία ποσοτήτων, σε ασάφειες και ελλείψεις που παρουσίαζαν οι μελέτες των κατασκευαστικών έργων, καθώς επίσης και σε μεταγενέστερες αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο. Επίσης έχει εγκριθεί ένας μεγάλος αριθμός χρονικών απαιτήσεων ο οποίος αύξησε σε σημαντικό βαθμό τη χρονική διάρκεια των συμβάσεων, καθώς και ένας υπερβολικά μεγάλος αριθμός οικονομικών απαιτήσεων, ο οποίος επιβάρυνε σημαντικά τον προϋπολογισμό των συμβάσεων.

6/ Σε ένα πολύ σημαντικό αριθμό συμβάσεων (81% του δείγματος) υπήρξαν πολλές εργασίες με προβλήματα ποιότητας (ελαττωματικές εργασίες), οι οποίες αντιστοιχούσαν σε ποσοστό 2,5% επί της αξίας των συμβάσεων, το οποίο δημιουργεί εύλογο προβληματισμό καθότι συνεπάγεται αυξημένα κόστη συντήρησης/επιδιόρθωσης στο στάδιο λειτουργίας, μετά την παραλαβή του αντικειμένου των συμβάσεων. 

7/ Περίπου σε ποσοστό 30% του δείγματος των 145 συμβάσεων (μία στις τρεις συμβάσεις), προέκυψαν διαφορές μεταξύ ΑΑ και Αναδόχων , οι οποίες κατέληξαν είτε σε προσφυγή σε διαιτησία ή δικαστήριο, είτε επιλύθηκαν με φιλικό/εξώδικο διακανονισμό.

8/ Συντονιστές χωρίς εμπειρία στη διαχείριση συμβάσεων, κλήθηκαν να διαχειριστούν ταυτόχρονα και άλλες συμβάσεις, την ίδια στιγμή που συντονιστές με εκτεταμένη εμπειρία πέραν των 35 ετών, είχαν υπό τη διαχείρισή τους μία μόνο σύμβαση. Μάλιστα το γεγονός ότι οι χωρίς εμπειρία συντονιστές δεν είχαν τύχει σχετικής εκπαίδευσης στη διαχείριση συμβάσεων, αποδεδειγμένα έχει καταστήσει δυσχερή και μη αποτελεσματική τη διαχείρισή τους. Περαιτέρω, σε πολλές περιπτώσεις ο διορισμός των συντονιστών είχε γίνει μετά την παρέλευση μεγάλου χρονικού διαστήματος από την υπογραφή των συμβάσεων, γεγονός το οποίο, εκτός του ότι συνιστά παράβαση του σχετικού Κανονισμού, είχε ως αποτέλεσμα πολλές συμβάσεις να παραμείνουν χωρίς παρακολούθηση και διαχείριση για πολλούς μήνες, πρακτική που δεν διασφάλισε το δημόσιο συμφέρον. Επιπρόσθετα, παρατηρήθηκε ότι συντονιστές με προηγούμενη εμπειρία πέραν των 35 ετών διαχειρίστηκαν συμβάσεις μικρότερης αξίας (€0εκ.- €10εκ.), ενώ συντονιστές με εμπειρία από ο μέχρι 15 χρόνια είχαν υπό τη διαχείρισή τους συμβάσεις μεγαλύτερης αξίας (€20εκ. -€70εκ.).

9/ Έχει παρατηρηθεί ότι δεν υπάρχουν εύκολα διαθέσιμα τα βασικά στοιχεία των συμβάσεων, ούτε σε επίπεδο συντονιστή, αλλά ούτε και σε επίπεδο ΑΑ, δυσχεραίνοντας έτσι την όλη παρακολούθηση και διαχείρισή τους. Το εύρημα αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό αφού στο δείγμα περιλήφθηκαν συμβάσεις αξίας από €2εκ. έως €60εκ.

Χαράλαμπος Ζάκος