Χορηγός Business Hour By Brief η RCB Bank

ΓΡΑΦΕΙ Η
ΑΛΕΞΙΑ ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ

Το Υπουργείο Οικονομικών διατηρεί πλήρη έλεγχο των δημοσίων οικονομικών με αποτέλεσμα να μην υπάρχει κίνδυνος εκτροχιασμού, δήλωσε ο Προέδρος του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, Μιχάλης Περσιάνης στην εκπομπή  “Business Hour By Brief”  την Πέμπτη, 7 Απριλίου, σημειώνοντας ωστόσο πως αυτό δεν σημαίνει ότι η άνεση / διαθεσιμότητα των κρατικών δαπανών για στήριξη της οικονομίας είναι απεριόριστη. 

«Θα πρέπει να λειτουργήσουμε με σύνεση, προσεχτικά με στοχευμένα μέτρα», όπως δήλωσε χαρακτηριστικά.

Ο κ. Περσιάνης μιλώντας στην εκπομπή εξήγησε ότι κάτω από τις σημερινές συνθήκες που καταγράφεται αύξηση του πληθωρισμού και μείωση της κοινωνικής σίτισης, δεν ενδείκνυονται οριζόντια μέτρα λαμβάνοντας στα υπόψη ότι η Κύπρος δεν έχει στην διάθεση της νομισματικά μέσα/ νομισματικές πολιτικές για να διαχειριστεί το ζήτημα. Οι νομισματικές πολιτικές αποτελούν ένα σημαντικό εργαλείο για περιστάσεις όπως τις σημερινές, ανέφερε.

«Είναι πιο συμβατό με τις βέλτιστες πρακτικές μια επιλογή στοχευμένων μέτρων όταν μιλάμε για κοινωνικής υφής μέτρα και πρέπει να διατηρήσουμε την πολιτική μας πειθαρχία, διότι μπορεί να υπάρχουν αιτήματα/ απαιτήσεις από το κοινό για επιμέρους ανακουφιστικά μέτρα αλλά θα πρέπει κάθε φορά που λαμβάνουμε ένα μέτρο να απαντάμε και το ερώτημα: πως θα χρηματοδοτηθεί και ποιες θα είναι οι απτές επιπτώσεις στην οικονομία και στα νοικοκυριά», τεκμηριώνει.

Οι πρώτες εκτιμήσεις του Δημοσιονομικού Συμβουλίου σχετικά με τις επιπτώσεις στην οικονομία λόγω Ουκρανικού

Υπάρχουν 2 σημαντικές εκτιμήσεις ανέφερε ο Προέδρος του Δημοσιονομικού Συμβουλίου σχετικά με τις επιπτώσεις στην οικονομία λόγω Ουκρανικού. Η πρώτη όπως εξηγεί έχει να κάνει με τα επίπεδα των τιμών που επικρατούν στην οικονομία και το πρόβλημα δεν περιορίζεται στα καύσιμα και στα σιτηρά αλλά παρατηρείτε μια οριζόντια αύξηση σχεδόν σε όλες τις τιμές της οικονομίας συμπεριλαμβανομένου και των τιμών παραγωγού.

Ο κ. Περσιάνης δήλωσε ότι χαρακτηριστικά βλέποντας τις διεθνείς αγορές, καταγράφεται μείωση στις τιμές μόνο στο ρύζι την δεδομένη στιγμή σε σχέση με την αρχή του έτους. Εξηγεί ότι παρατηρούμε μια αύξηση τιμών η οποία θα επηρεάσει τα νοικοκυριά, τους παραγωγούς, τις τιμές παραγωγού και την εξωτερική ζήτηση διότι και οι εταίροι στο εξωτερικό (Μεγάλη Βρετανία, Ελλάδα, Γαλλία) θα βιώσουν μεγάλες αυξήσεις στο επόμενο διάστημα.

Η αύξηση των τιμών παραγωγού και καταναλωτή όπως συμπληρώνει θα οδηγήσει και ήδη οδηγεί σε συμπίεση της συνολικής ζήτησης και επομένως του ρυθμού ανάπτυξης στην Κυπριακή και Ευρωπαϊκή οικονομία.

Πότε είχαμε στασιμοπληθωρισμό
 
Δεν είμαστε ακόμα επίσημα σε στασιμοπληθωρισμό και το πιο βασικό παράδειγμα στασιμοπληθωρισμού ήταν κατά την δεκαετία του ’70 όταν οι αποφάσεις της ΟΠΕΚ οδήγησαν σε πολύ μεγάλες αυξήσεις στις τιμές των καυσίμων με αποτέλεσμα να καταγραφεί μεγάλος πληθωρισμός και ταυτόχρονα στασιμότητα στην οικονομία, εξηγεί ο κ. Περσίανης.

Το φαινόμενο αυτό οφείλεται στο εξωτερικό σοκ προσφοράς, δηλαδή, δεν έχουμε εγχώρια ή εν γένει χαρακτηριστικά που οδηγούν σε αυξήσεις τιμών, διότι προέρχονται από το εξωτερικό λόγω των αυξήσεων σε συγκεκριμένα αγαθά, όπως ενημέρωσε. Δεν παρέλειψε να διευκρινίσει ότι για την σημερινή περίσταση οφείλεται σε οριζόντια αύξηση αγαθών π.χ. σε σιτηρά, κρέας, λιπάσματα, εμπορεύσιμα, μέταλλα, ναύλα και για καύσιμα.

Πρόκειται για μια παραδοσιακή περίπτωση στασιμοπληθωρισμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο και η λύση είναι πάντα δύσκολη γιατί οι αρχές έχουν να επιλέξουν μεταξύ μιας νομισματικής επιλογής που θα περιορίσει τον πληθωρισμό και μιας δημοσιονομικής επιλογής που θα τον αυξήσει αλλά θα ενισχύσει την ανάπτυξη, εξηγεί.

«Σαν Κύπρος δεν έχουμε στην διάθεση μας νομισματικά μέτρα, έχουμε όμως πολλές επιλογές πολιτικής και αρκετές από αυτές είναι ήδη σε εξέλιξη. Ένα από αυτά είναι το Σχέδιο Ανθεκτικότητας και Ανάπτυξης το οποίο θα αποτελέσει ένα σημαντικό στοίχημα», δήλωσε ο κ. Περσιάνης.

Υπάρχει και μια σημαντική προσπάθεια ανάκαμψης της συνολικής ζήτησης τουρισμού, όπου με βάση τα δεδομένα θα μετριαστεί η ζημία από την απώλεια της Ρωσικής αγοράς, δεν θα ανατραπούν με βάση τις προβλέψεις και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τον όγκο που έχει χαθεί από την Ρωσία, είπε ο Προέδρος του Δημοσιονομικού Συμβουλίου. Τόνισε, ότι αυτό έχει να κάνει και με το γεγονός ότι καταγράφονται υψηλοί οι ρυθμοί πληθωρισμού και μειωμένης ανάπτυξης και σε χώρες από τις οποίες προσπαθούμε να προσελκύσουμε νέους τουρίστες, όπως είναι η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Γίνονται προσπάθειες και θα μετριαστεί η επίπτωση από αυτές τις κινήσεις που γίνονται, στοχευμένα κοινωνικής υφής μέτρα θα είναι σημαντικά αλλά δεν μιλάμε ακόμα για ένα ενδεχόμενο ύφεσης χωρίς αυτό να αποκλείεται μέχρι το τέλος του έτους, αλλά σίγουρα μια μείωση στον ρυθμό ανάπτυξης η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί μέχρι τις αρχές του 2023, συμπλήρωσε.

Ο κυπριακός πλούτος που βρίσκεται «σταθμευμένος» στις τράπεζες 

Υψηλή ρευστότητα παρατηρείτε στην αγορά όπως δήλωσε ο κ. Περσιάνης και το πιο σημαντικό είναι η συγκεκριμένη πηγή που είναι τα κυπριακά νοικοκυριά, τα οποία έχουν αυξήσει κατά πολύ τις καταθέσεις του το τελευταίο διάστημα, κατά ακρίβεια σχεδόν €3 δις από την αρχή της πανδημίας τον Μάρτιο του 2020 (συγκεκριμένα €2,7 δις). Ταυτόχρονα ο συνολικός δανεισμός των νοικοκυριών έχει μειωθεί όχι όσο φαίνεται στα επίσημα στοιχεία.
«Η συγκεκριμένη ρευστότητα δεν μπορεί να γίνει δανεισμός διότι οι τράπεζες δεν δανείζουν ρευστότητα αλλά κεφάλαια, επομένως αυτό που ακούγεται ότι εφόσον υπάρχει ρευστότητα άρα ας την δανείσουν δεν έχει καμία σχέση με το πόσο δανείζουν οι τράπεζες», εξηγεί.

Όπως ανέφερε ο κ. Περσιάνης, αυτή η ρευστότητα παραμένει «παρκαρισμένη - σταθμευμένη» στο τραπεζικό σύστημα και αποτελεί μεγάλο κόστος όχι μόνο για τις τράπεζες αλλά και για τα νοικοκυριά τα οποία είναι αντιμέτωπα με αρνητικά επιτόκια εδώ και 2,5 χρόνια.

«Είναι ένας Κυπριακός πλούτος ο οποίος βρίσκεται σταθμευμένος, με υψηλό κόστος για την οικονομία, για τους καταθέτες και ταυτόχρονα για το τραπεζικό σύστημα. Εάν γίνουν μέτρα τα οποία δεν είναι βραχυπρόθεσμα για να έχουν αποτέλεσμα για το μέσο μακρύ διάστημα, εάν φροντίσουμε με κίνητρα και συγκεκριμένα μέτρα να διοχετευτεί ένα κομμάτι αυτής της ρευστότητας προς παραγωγικούς σκοπούς τότε μιλάμε για ένα πολύ σημαντικό μέτρο», δήλωσε.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ο γενικός κανόνας, ότι δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις  σε αυτή την περίπτωση σε ένα μεσοπρόθεσμο/ μακροπρόθεσμο μέσο, όπως εξέφρασε.
Το δεύτερο το οποίο πρέπει να σημειωθεί είναι ότι υπάρχει το φαινόμενο ή η τάση / πειρασμός σε περιόδους οικονομικής δυσχέρειας το πρώτο θύμα να είναι πάντα οι αναπτυξιακές κρατικές δαπάνες, σύμφωνα με τον κ. Περσιάνη. «Δεν είναι μόνο Κυπριακό φαινόμενο είναι κάτι το οποίο συμβαίνει παντού και πάντα αλλά είναι ένας πειρασμός ο οποίος πρέπει να αποφύγουμε», εξηγεί.

Παράλληλα, ανέφερε ότι «είναι κατανοητό ότι ο Υπουργός Οικονομικών έχει προειδοποιήσει και συμφωνούμε μαζί του ότι οι οικονομικές συνθήκες συνεπάγονται ότι το κόστος παραγωγής ή το κόστος των αναπτυξιακών δαπανών θα είναι αυξημένο λόγω πληθωριστικών τάσεων, αλλά την ίδια στιγμή οι παραγωγικές δαπάνες οι οποίες θα τονώσουν και την ανάπτυξη, δεν θα μειώσουν τον πληθωρισμό, αλλά θα στηρίξουν τα συνολικά μισθολόγια μέσα στη οικονομία».

Σημαντικές είναι και οι κρατικές δαπάνες και τα κρατικά μέτρα που έχουν να κάνουν με την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση της Κύπρου, συμπλήρωσε.

Το κλιματικό ρίσκο είναι πλέον είναι ένα μεγάλο οικονομικό ρίσκο που αντιμετωπίζει η Κύπρος, το οποίο όπως υποστηρίζει ο κ. Περσιάνης θα μας στοιχήσει πάρα πολλά λεφτά. Το κύριο παράδειγμα που έδωσε είναι στην πρώτη αίτηση που έχει γίνει υπό την μορφή stress test που έγινε από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Τα αποτελέσματα δείχνουν μεγάλη έκθεση των επιχειρήσεων στην κλιματική αλλαγή και αυτή η διαδικασία μετάβασης δεν πρέπει να διακοπεί λόγω της φετινής δυσκολίας αντίθετα στο βαθμό που η δημοσιονομική πολιτική θα τονώσει την συνολική ζήτηση. Θα πρέπει η πολιτική αυτή να στραφεί όσο πιο επιτακτικά/ έντονα προς την πράσινη μετάβαση.

«Το κόστος της αυξημένης ζήτησης σε ρεύμα τόσο το καλοκαίρι όσο και τον χειμώνα θα είναι δυσβάσταχτο για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις την επόμενη 3ετία με 5ετία», είπε στην τοποθέτηση του.

Παράλληλα, υπάρχει ο κίνδυνος πλημμυρών, όπου το ρίσκο εκεί για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι υψηλό και έχουμε φτάσει στο σημείο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να συζητεί πόσο αξιόχρεες μπορεί να είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις από την στιγμή που είναι αντιμέτωπες με αυτά τα 2 κόστη και μόνο, την ζήτηση ρεύματος και τον κίνδυνο πλημμυρών.
Υπάρχουν ακόμη και η ακτογραμμές, οι δασικές πυρκαγιές, στο πόσο θα επηρεαστεί η αγροτική παραγωγή της Κύπρου, ενδεχομένως και ο τουρισμός, ανέφερε.

Συμπλήρωσε ότι «επομένως, εάν θεωρούσε ότι η κλιματική αλλαγή είναι κάτι που απλά ασχολούνται νεαροί, πράσινοι ή το βλέπαμε σαν συναισθηματικό ζήτημα τώρα πρέπει να το δούμε ένα άμεσο κίνημα για την οικονομία».

«Σε δημοσιονομικές δαπάνες, η αντιμετώπιση φετινής δυσκολίας λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, θα πρέπει να μην χάνουμε τον στόχο μέσο - μακροπρόθεσμα που είναι και η πράσινη μετάβαση της οικονομίας που χωρίς αυτήν δεν θα υπάρξει ανθεκτικότητα, βιωσιμότητα, ανάπτυξη στο μέλλον», είπε ο κ. Περσιάνης.

Η «λιανική επένδυση» θα στηρίξει την κυπριακή οικονομία

Σε ερώτημα εάν πρέπει η οικονομία να εστιάζει αποκλειστικά σε υψηλής αξίας επενδύσεις, ο κ. Περσιάνης απάντησε ότι έχουμε συνηθίσει και ίσως προκύπτει από ένα κοινωνικό φαινόμενο, να συνδέουμε την λέξη επένδυση και να σκεφτόμαστε πολλά εκατομμύρια. 

Το Δημοσιονομικό Συμβούλιο εξηγεί ότι αυτό που ονομάζουν λιανική επένδυση, προσφέρει μια τεράστια ευκαιρία για στήριξη της νέα οικονομίας, μικρών καινοτόμων επιχειρήσεων, νεοφυών επιχειρήσεων που υπάρχουν ήδη κάποια κίνητρα αλλά θα μπορούσε να υπάρχει κι άλλη στήριξη με φορολογικά κίνητρα για μικροεπενδυτές, για μεσαίου μεγέθους επενδυτές.
«Θα πρέπει να αποφύγουμε φαινόμενα, συμπληρώνει, που είχαν γίνει το 2000 και το 2013, όπου γίνονταν μεγάλα δάνεια από φυσικά πρόσωπα με σκοπό να επενδύσουν», ανέφερε.

Αυτές οι πρακτικές είναι δυνητικά καταστροφικές εξηγεί ενώ από την άλλη υπάρχει μεγάλο περιθώριο ρευστότητας από τα νοικοκυριά και τα φυσικά πρόσωπα που σε επενδύσεις μικρού εύρους των €10 - €20 χιλιάδων προσφέρει μεγάλη ευκαιρία για τόνωση της ανάπτυξης στην Κύπρο.

Ο Προέδρος του Δημοσιονομικού Συμβουλίου συμπλήρωσε ότι θα ήταν υπερβολική αισιοδοξία εάν λέγαμε ότι ένα τέτοιο πρόγραμμα μπορεί να λύσει τα προβλήματα του 2022, μπορεί όμως μεσοπρόθεσμα, με σωστό σχεδιασμό να στραφεί η ρευστότητα σε παραγωγικές δαπάνες.

Ανέφερε ότι αρχικά εκδίδει η Δημοκρατία λιανικό χρέος απευθυνόμενη στο μέσο φυσικό πρόσωπο, μικρού μεγέθους 6ετή ομόλογα τα οποία έχουν καλή απόδοση γύρω στο 3% μέχρι την λήξη τους, τα οποία είναι αφορολόγητα και ο κόσμος δεν τα γνωρίζει αρκετά.

Επίσης ο κόσμος δεν γνωρίζει ότι υπάρχουν σοβαρά φορολογικά κίνητρα τεκμηριώνει, σε επενδύσεις σε νεοφυείς επιχειρήσεις, δηλαδή εάν ένα φυσικό πρόσωπο επενδύσει €5 με €15 χιλιάδες σε μια νεοσύστατη επιχείρηση, αυτά τα λεφτά θα είναι αφορολόγητα σε μεγάλο βαθμό.

Εξηγεί ότι αυτές οι ευκαιρίες είναι στα χαρτιά, άλλες είναι στα σκαριά αλλά δεν είναι ευρέως γνωστές για να μπορεί να τις αξιοποιήσει το μέσο νοικοκυριό και σίγουρα δεν θα πρέπει να επενδυθούν λεφτά «μαξιλαράκι» για το μέλλον ή για τις ανάγκες της οικογένειας (σπουδές, ανάγκες υγείας). Παράλληλα, τα νοικοκυριά δεν θα πρέπει να δανειστούν όπως υποστηρίζει ο κ. Περσιάνης για να μπουν σε μια τέτοια επένδυση, για να επενδυθεί στην πραγματική οικονομία ή και στο δημόσιο χρέος στην περίπτωση των 6ετών ομολόγων με πιο καλές ευκαιρίες / επενδύσεις με σκοπό να αξιοποιηθούν τα χρήματα αντί να καταθέτονται στις τράπεζες και να μειώνονται κάθε χρόνο με το αρνητικό επιτόκιο.

Παρακολουθήστε όσα δήλωσε στην  εκπομπή Business Hour By Brief ο Προέδρος του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, Μιχάλης Περσιάνης: