• Εγκαθίδρυση ενιαίου συστήματος «πληρώνω όσο πετώ».  
• Τα μεταρρυθμιστικά μέτρα στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας 2021 – 2026

Γράφει Χρύσω Αντωνιάδου

Μεταρρύθμιση για την πράσινη φορολόγηση αναμένεται να καταθέσει φέτος στη Βουλή η Κυβέρνηση, με στόχο την ενθάρρυνση της εξοικονόμησης ενέργειας, την προσέλκυση «πράσινων» επενδύσεων και τη μείωση των ρύπων στις μεταφορές. 

Η μεταρρύθμιση, που αποτελεί δέσμευση προς την Ε.Ε. έχει ενσωματωθεί και στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας 2021 – 2026, θα είναι κοστολογημένη και θα ανταποκρίνονται στις κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Κύπρος και που καταγράφονται και στις εκθέσεις της Ε.Ε. ανά εξάμηνο. 

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Σύμφωνα με πηγές του Υπουργείου Οικονομικών, «οι πληρωμές από το Ταμείο προς την Κύπρο θα είναι συνδεδεμένες με την επίτευξη των στόχων, γι’ αυτό και είναι απαραίτητη η συνεργασία όλων των θεσμών της χώρας - Δημόσιας Υπηρεσίας, πολιτικών κομμάτων και Βουλής των Αντιπροσώπων - για συναίνεση και έγκαιρη ψήφιση των νομοσχεδίων που αφορούν άμεσα ή επηρεάζουν την υλοποίηση της μεταρρύθμισης».

Η μεταρρύθμιση θα προνοεί ανάμεσα σε άλλα:

• Φόρο εκπομπών άνθρακα για τους τομείς της οικονομίας που δεν υπάγονται στο ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας εκπομπών.
• «Φόρο ταφής απορριμμάτων» για τα απόβλητα που οδηγούνται σε σκυβαλότοπους. 

Θα παραχωρούνται οικονομικά κίνητρα προς τους πολίτες, ώστε να μειώσουν τα απόβλητα που παράγουν και να αυξήσουν την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση, με την εισαγωγή νομοθεσίας που προβλέπει την εγκαθίδρυση ενιαίου συστήματος «πληρώνω όσο πετώ».  

Ακόμη θα εισαχθεί ένα σύστημα εγγυοδοσίας, το Deposit Refund System, σύμφωνα με το οποίο ο αγοραστής ενός συσκευασμένου προϊόντος καταβάλλει χρηματικό αντίτιμο (εγγυοδοτικό αντίτιμο). Το αντίτιμο αυτό αποδίδεται κατά την επιστροφή της συσκευασίας με σκοπό την ανακύκλωση ή την επαναχρησιμοποίησή της. 
Φορολογικά ουδέτερη

Η περιβαλλοντική φορολογική μεταρρύθμιση είναι φορολογικά ουδέτερη, δεν αυξάνεται ή μειώνεται το συνολικό ύψος της φορολογίας και στοχεύει στην ανακατανομή των φορολογιών. Οι νέοι φόροι εξισορροπούνται από μειώσεις των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης ή/και του φόρου εισοδήματος από την εργασία.  

Με τις νέες φορολογίες αυξάνονται τα δημόσια έσοδα και αποτιμώνται επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και την εισοδηματική ανισότητα. Επίσης μελετώνται μέτρα για αύξηση της απασχόλησης και στήριξη των ευάλωτων οικονομικά νοικοκυριών. 

Στόχος της εισαγωγής των περιβαλλοντικών φόρων, εκτός από τη μείωση της ρύπανσης και της χρήσης των φυσικών πόρων, είναι η προώθηση της οικολογικής (πράσινης) καινοτομίας.  

Η νέα μεταρρύθμιση αναμένεται να δημιουργήσει συνθήκες για πιο δίκαιη και στοχευμένη φορολογία που θα μειώνει το φορολογικό κόστος που επιβαρύνει την εργασία και να δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας.  

Στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων για κλιματική ουδετερότητα, ενεργειακή απόδοση και διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης προωθείται επίσης:

• Η ανεξαρτητοποίηση του Κυπριακού Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς (TSOC) από την αρμόδια Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου για να διευκολύνει το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στον ανταγωνισμό και την προώθηση της υιοθέτησης και χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. 
• Η δημιουργία διαδικτυακού One-Stop-Shop για τη διευκόλυνση της πληροφόρησης, εξυπηρέτησης αλλά και αδειοδότησης έργων ΑΠΕ, και τη διευκόλυνση της υλοποίησης ενεργειακών αναβαθμίσεων σε κτήρια.
• Η δημιουργία κανονιστικού πλαισίου για αποθήκευση ενέργειας για περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ. 

Επενδύσεις και σχέδια

Προς τον σκοπό αυτό προωθούνται επενδύσεις όπως:

• Σχέδιο χορηγιών για προώθηση επενδύσεων ενεργειακής απόδοσης σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δήμους, κοινότητες και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα (€40 εκ.)
• Σχέδια χορηγιών για προώθηση των ΑΠΕ και μέτρων ενεργειακής απόδοσης σε κατοικίες και αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας σε νοικοκυριά με άτομα με αναπηρίες (€20,5 εκ.)
• Σχέδια χορηγιών για ενθάρρυνση της χρήσης ΑΠΕ και (κυρίως μεμονωμένων) μέτρων ενεργειακής απόδοσης σε δημόσιες και τοπικές αρχές και σε ΜΚΟ, και για την στήριξη των τοπικών κοινοτήτων για την αντιμετώπιση και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή (€12,5 εκ.) 
• Σχέδιο χορηγιών για τη μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) σε βιομηχανίες, επιχειρήσεις και οργανισμούς – για παρεμβάσεις που δεν καλύπτονται από άλλα σχέδια (€20 εκ.)
• Ενεργειακή αναβάθμιση σε δημόσια κτήρια (€11,5 εκ.)
• Ενεργειακή αναβάθμιση (υφιστάμενων) 405 σχολικών κτηρίων μέσω της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών πάνελ και θερμικών εγκαταστάσεων (€7,3 εκ.) 
• Ενεργειακή αναβάθμιση Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας με την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών (€1,3 εκ.)
• Ενεργειακή αναβάθμιση 17 εγκαταστάσεων Πυροσβεστικής Υπηρεσίας (€1,1 εκ.),
• Εγκατάσταση συνδεδεμένου δικτύου φωτοβολταϊκών ενεργειακών συστημάτων σε 8 σταθμούς επεξεργασίας άντλησης νερού (€1,8 εκ.)
• Αναβάθμιση ΑΠΕ και υποδομής δοκιμής έξυπνων δικτύων στο Πανεπιστήμιο Κύπρου (€1,6 εκ.) 
• Μαζική εγκατάσταση και λειτουργία από τον Διαχειριστή Συστήματος Διανομής (DSO) της Έξυπνης Υποδομής Μέτρησης προηγμένης τεχνολογίας (€35 εκ.)
• Παρακολούθηση και μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στον γεωργικό τομέα (€4,1 εκ.),
• Προστασία δασών από πυρκαγιές (€18,7 εκ.)
• Σύστημα διαχείρισης αγοράς για τη διευκόλυνση του ανοίγματος της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στον ανταγωνισμό (€4,7 εκ.)
• Τερματισμός ενεργειακής απομόνωσης (Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος)
• Ηλεκτρική Διασύνδεση συστημάτων Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας (Κρήτης) «EuroAsia Interconnector»/Διασύνδεση Κύπρου-Ελλάδας (€100 εκ.).