>>> Διαβάστε όλες τις ομιλίες για τον προϋπολογισμό 2024 εδώ <<<

Ο προϋπολογισμός του 2024, ο πρώτος της Κυβέρνησης Χριστοδουλίδη, κινείται εντός του πλαισίου της επιβαλλόμενης δημοσιονομικής πειθαρχίας και της χρηματοοικονομικής σταθερότητας που είναι απαραίτητη για να συνεχισθεί η ανάκαμψη της οικονομίας μας και η βιώσιμη ανάπτυξή της, δήλωσε ο Πρόεδρος της ΔΗΠΑ - Συνεργασία Δημοκρατικών Δυνάμεων Μάριος Καρογιάν, σε ομιλία του κατά την συζήτηση του κρατικού προϋπολογισμού για το 2024 στην Ολομέλεια της Βουλής.  

Δείτε σε βίντεο όλες τις ομιλίες εδώ: 

Στην ομιλία του, ο κ. Καρογιάν, αφού σημείωσε ότι η ΔΗΠΑ-Συνεργασία, «συνεπής στο καθήκον και την ευθύνη που της αναλογεί, θα υπερψηφίσει τον Κρατικό Προϋπολογισμό», είπε ότι «η κυπριακή οικονομία, μετά από μια μακρόχρονη και επώδυνη δοκιμασία, επανέρχεται σε τροχιά σταθεροποίησης και ανάπτυξης» και πρόσθεσε πως «η εικόνα της οικονομίας μας αλλάζει χάρη στις θυσίες του κυπριακού λαού, τη συνετή διαχείριση των προηγούμενων ετών και την υπεύθυνη και νοικοκυρεμένη διαχείριση της σημερινής διακυβέρνησης».

«Η Κυβέρνηση του Προέδρου Χριστοδουλίδη, δεν έμεινε αδρανής», αλλά υιοθέτησε πακέτο μέτρων, με οριζόντια διάσταση και σε στοχευμένους τομείς ώστε να απαλύνει τις δυσκολίες μιας μεγάλης μερίδας του λαού μας χωρίς να υπερβαίνει τις δημοσιονομικές δυνατότητες του κράτους», ανέφερε και πρόσθεσε «οι σημαντικές επιδόσεις που αποτυπώνονται στους βασικούς οικονομικούς δείκτες επιβεβαιώνουν πέραν πάσης αμφιβολίας, πως η κυπριακή οικονομία παραμένει ανθεκτική και αξιόπιστη παρά τα διαρθρωτικά προβλήματα και τις τεκτονικές γεωπολιτικές αλλαγές».

Ανέφερε επίσης ότι «δεν θα τα καταφέρουμε αν συνεχίσουμε να αγνοούμε τα διαρθρωτικά προβλήματα που επί σειρά ετών σωρεύονται κάτω από το χαλί της οικονομίας μας», ενώ εξέφρασε την ανάγκη τόσο να καταπολεμηθεί η υπογεννητικότητα και κατ’ επέκταση το δημογραφικό πρόβλημα, όσο και η Κύπρος να επενδύσει στον αγροδιατροφικό τομέα και στην αναβάθμιση της ποιότητας της εκπαίδευσης και ενίσχυση του επαγγελματικού προσανατολισμού.

Ο κ. Καρογιάν αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη δημιουργίας δομών και υποδομών που βελτιώνουν ουσιαστικά την ποιότητα ζωής και που θεωρούνται στρατηγικές επενδύσεις.

Είπε ακόμη ότι «ενόσω το πολιτικό σύστημα συνεχίζει να περιστρέφεται γύρω από ξεπερασμένες πρακτικές, δοκιμασμένες και αποτυχημένες συνταγές, ανούσιες και ατέρμονες συζητήσεις και μικροκομματικές σκοπιμότητες, θα συσσωρεύονται τα αδιέξοδα».

Αναφορικά με το θέμα των ΜΕΔ, ο κ. Πρόεδρος της ΔΗΠΑ είπε ότι η Κυβέρνηση του Προέδρου Χριστοδουλίδη, σε συνεργασία με το νομοθετικό σώμα και άλλους εμπλεκόμενους, «πέρασε μια σειρά από νομοθετήματα και προτάσεις νόμου, παρέχοντας στους δανειολήπτες μια σειρά από σημαντικά εργαλεία» και πρόσθεσε ότι «εάν από την αρχή είχαν γίνει ειλικρινείς συνεννοήσεις και δεν επιδιώκετο η εξασφάλιση πρόσκαιρου κομματικού ή πολιτικού οφέλους, θα μπορούσαν πολύ νωρίτερα να αναπτυχθούν συνέργειες για κοινή αντιμετώπιση της μεγάλης αυτής πληγής που ταλαιπώρησε και εξακολουθεί να ταλαιπωρεί και χιλιάδες συμπολίτες μας και την ίδια την οικονομία μας».

Επίσης αναφέρθηκε σε «Λερναία Ύδρα της διαφθοράς και της διαπλοκής» που «εξακολουθεί ακόμα να τρώει τα σωθικά του τόπου» και βλάπτουν «εξίσου την διεθνή εικόνα της χώρας και προσβάλουν το λαό μας», ενώ είπε ότι η χώρα υστερεί σε θεραπευτικές και υποστηρικτικές υποδομές, σε πολιτικές κοινωνικής ενσωμάτωσης και αξιοποίησης, καθώς και σε παροχή επαρκούς φροντίδας όπου χρειάζεται.

Κυπριακό

Αναφορικά με το Κυπριακό, ο κ. Καρογιάν είπε ότι ο πρόσφατος διορισμός Ειδικής Απεσταλμένου του ΓΓ του ΟΗΕ, «είναι μια θετική εξέλιξη», προσθέτοντας ότι «ο ρόλος της θα είναι περιορισμένος, αφού οι όροι εντολής τους εξαντλούνται στην ανίχνευση των δυνατοτήτων επανέναρξης των συνομιλιών σε μια προσπάθεια υπέρβασης του παρατεταμένου αδιεξόδου, παρόλες τις προσπάθειες και πρωτοβουλίες του Προέδρου Χριστοδουλίδη, από τις πρώτες κιόλας μέρες ανάληψης των καθηκόντων του». 

«Νοείται ότι η επανέναρξη των συνομιλίων θα είναι από το σημείο στο οποίο σταμάτησαν το 2017 και εντός του πλαισίου Γκουτέρες», ανέφερε και πρόσθεσε ότι «εμείς ως Ε/K  δεν έχουμε την πολυτέλεια να αποστασιοποιηθούμε από το πλαίσιο λύσης του Κυπριακού, που δεν είναι άλλο, από τη λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, όπως προνοείται στα Ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, αλλά και τις αποφάσεις των θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη βούληση της διεθνούς κοινότητας, όπως αυτή παγίως εκφράζεται όλα τα προηγούμενα χρόνια». 

Η λύση, συνέχισε, «πρέπει να οδηγεί σε απαλλαγή από την κατοχή και τα συνεπακόλουθά της και να αποδώσει ένα κανονικό κράτος».

Επιπρόσθετα, ο Πρόεδρος της ΔΗΠΑ είπε ότι «θετική θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί η αναθέρμανση των ελληνο-τουρκικών σχέσεων», προσθέτοντας, ωστόσο, ότι «η πιο πάνω εξέλιξη θα μπορούσε να αποβεί ωφέλιμη για το Κυπριακό, νοουμένου ότι η όποια πρόοδος των ευρω-τουρκικών, όπως επίσης και το ενδιαφέρον της Τουρκίας για αναβάθμιση της τελωνειακής της σχέσης με την ΕΕ, θα συναρτάται με την πρόοδο στο Κυπριακό».  

Ανέφερε, ωστόσο, πως «η νέα προσπάθεια αναθέρμανσης των ευρωτουρκικών σχέσεων φαίνεται να δυσχεραίνει τη διαχρονική επιδίωξη μας, άμεσης διασύνδεσης της με το Κυπριακό και τις κυπρογενείς υποχρεώσεις της Τουρκίας, λόγω των ευρύτερων γεωπολιτικών επιδιώξεων κυρίως του Βερολίνου με την συνδρομή και κάποιων άλλων εταίρων και μη, καθώς και της σαφούς αλληλεπίδρασης συμφερόντων των χωρών που είναι παράλληλα μέλη και του ΝΑΤΟ».

Ο κ. Καρογιάν είπε ακόμη ότι «το πιο κρίσιμο και καθοριστικό σημείο, που αποτελεί και το κλειδί για ουσιαστικές ενδεχομένως εξελίξεις στο Κυπριακό, αποτελούν οι στρατηγικές στοχεύσεις της Τουρκίας».

«Μέσα, από αυτές τις εξελίξεις, με απροσδιόριστο ή χωρίς προβλέψιμο αποτέλεσμα, δεν μπορεί εύκολα κάποιος να εκφράσει βεβαιότητα για τις όποιες εξελίξεις στο Κυπριακό», ανέφερε και πρόσθεσε πως «ευθύνη και υποχρέωση μας είναι να προσεγγίσουμε τα δεδομένα ενώπιον μας με ρεαλισμό και όχι με ευσεβοποθισμούς, χωρίς αχρείαστες ωραιοποιήσεις και χωρίς δογματισμούς». 

Διαβάστε αυτούσια την ομιλία του: 

Κυρία Πρόεδρε,
Κυρίες και Κύριοι Υπουργοί,
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Η συζήτηση του κρατικού προϋπολογισμού αποτελεί διαχρονικά μια κορυφαία κοινοβουλευτική διαδικασία. Αποτελεί ευκαιρία να ξεδιπλωθούν οι πολιτικές και οι σχεδιασμοί για το επόμενο έτος, καθώς και ύψιστη πολιτική διαδικασία λογοδοσίας της εκτελεστικής εξουσίας στο νομοθετικό σώμα, η οποία είναι και η πεμπτουσία του πολιτεύματός μας.

Διάγουμε μια περίοδο πρωτόγνωρης αβεβαιότητας που από την μια θέτει εν αμφιβόλω το παγκόσμιο σύστημα ασφάλειας και από την άλλη δοκιμάζει τις αντοχές των πολιτών και των κοινωνιών τους .

Σε όλο τον κόσμο:

    Οι ελευθερίες των ανθρώπων, περιορίζονται.
    Οι οικονομίες κλυδωνίζονται,
    Οι πληθωριστικές πιέσεις εντείνονται,
    Η ακρίβεια μεγαλώνει συρρικνώνοντας τα εισοδήματα των νοικοκυριών και μειώνοντας  την αγοραστική δύναμη των εργαζόμενων, των ανέργων και των συνταξιούχων.
    Οι δυτικές κοινωνίες ανησυχούν για το μέλλον τους, βιώνουν την κλιματική κρίση και αισθάνονται να απειλούνται  από τις αυξανόμενες μεταναστευτικές ροές.
    Οι οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες διευρύνονται οδηγώντας σε απόγνωση διαρκώς μεγαλύτερα τμήματα των πληθυσμών.
    Ο εθνικισμός και ο λαϊκισμός βρίσκονται σε έξαρση οδηγώντας σε άνοδο την Ακροδεξιά και τον αυταρχισμό

Κυρία Πρόεδρε,

Κυρίες και Κύριοι Υπουργοί,

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι, 

Εφέτος, θα ξεκινήσω την ομιλία μου από το Κυπριακό. Ο χρόνος, βέβαια, δεν μου επιτρέπει να προβώ σε συνολική ανάλυση των σταθερών και αστάθμητων παραγόντων που πιθανόν τους επόμενους μήνες να επηρεάσουν την εξέλιξή του. 

Η μόνη βεβαιότητα στη διεθνή σκήνη, είναι η αβεβαιότητα της οποίας γινόμαστε μάρτυρες καθημερινά. Ο εντεινόμενος ανταγωνισμός ανάμεσα στις ΗΠΑ, Ρωσία και Κίνα σε πολλαπλά επίπεδα, πολιτικό, στρατιωτικό και οικονομικό, που χαρακτηρίζουν αυτή την περίοδο στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, η συνοχή της Ε.Ε. δοκιμάζεται και ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία, καθώς και η πρόσφατη σύγκρουση στη γειτονιά μας ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς συνθέτουν μια εξίσωση με πολλαπλές μεταβλητές. 

Είναι μέσα σε αυτό το ρευστό και εν πολλοίς θολό διεθνές περιβάλλον που θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε το Κυπριακό. 

Θα αρκεστώ στο να παραθέσω κάποιες εκτιμήσεις και κάποιους προβληματισμούς, που αναλόγως της εξέλιξής τους, θα διαδραματίσουν κάποιο ρόλο στη διαμόρφωση συνθηκών, που ενδεχομένως να επιτρέψουν κάποια κινητικότητα. 

Θα επαναλάβω: ότι εμείς ως Ε/K  δεν έχουμε την πολυτέλεια να αποστασιοποιηθούμε από το πλαίσιο λύσης του Κυπριακού, που δεν είναι άλλο, από τη λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, όπως προνοείται στα Ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, αλλά και τις αποφάσεις των θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη βούληση της διεθνούς κοινότητας, όπως αυτή παγίως εκφράζεται όλα τα προηγούμενα χρόνια. 

Η λύση, φυσικά, πρέπει να οδηγεί σε απαλλαγή από την κατοχή και τα συνεπακόλουθά της και να αποδώσει ένα κανονικό κράτος.

Ο πρόσφατος διορισμός Ειδικής Απεσταλμένου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, είναι μια θετική εξέλιξη. Βέβαια ο ρόλος της θα είναι περιορισμένος, αφού οι όροι εντολής τους εξαντλούνται στην ανίχνευση των δυνατοτήτων επανέναρξης των συνομιλιών σε μια προσπάθεια υπέρβασης του παρατεταμένου αδιεξόδου, παρόλες τις προσπάθειες και πρωτοβουλίες του Προέδρου Χριστοδουλίδη, από τις πρώτες κιόλας μέρες ανάληψης των καθηκόντων του.  Νοείται ότι η επανέναρξη των συνομιλίων θα είναι από το σημείο στο οποίο σταμάτησαν το 2017 και εντός του πλαισίου Γκουτέρες. 

Επιπρόσθετα, θετική θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί η αναθέρμανση των ελληνο-τουρκικών σχέσεων, που ξεκίνησε τους τελευταίους μήνες, μετά τους σεισμούς της Τουρκίας και κορυφώθηκε με την πρόσφατη επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου στην Αθήνα. 

Με μία, βέβαια, σημαντική υποσημείωση:  ότι η πιο πάνω εξέλιξη θα μπορούσε να αποβεί ωφέλιμη για το Κυπριακό, νοουμένου ότι η όποια πρόοδος των ευρω-τουρκικών, όπως επίσης και το ενδιαφέρον της Τουρκίας για αναβάθμιση της τελωνειακής της σχέσης με την ΕΕ, θα συναρτάται με την πρόοδο στο Κυπριακό. 

Όμως η νέα προσπάθεια αναθέρμανσης των Ευρωτουρκικών σχέσεων φαίνεται να δυσχεραίνει τη διαχρονική επιδίωξη μας άμεσης διασύνδεσης της με το Κυπριακό και τις κυπρογενείς υποχρεώσεις της Τουρκίας, λόγω των ευρύτερων γεωπολιτικών επιδιώξεων κυρίως του Βερολίνου με την συνδρομή και κάποιων άλλων εταίρων και μη, καθώς και της σαφούς αλληλεπίδρασης συμφερόντων των χωρών που είναι παράλληλα μέλη και του ΝΑΤΟ.   

Το πιο κρίσιμο και καθοριστικό σημείο, που αποτελεί και το κλειδί για ουσιαστικές ενδεχομένως εξελίξεις στο κυπριακό, αποτελούν οι στρατηγικές στοχεύσεις της Τουρκίας. Και αυτό, γιατί, η Τουρκία επιμένει να παρουσιάζεται ως μια ισχυρή περιφερειακή δύναμη, αξιοποιώντας τη γεωστρατηγική της θέση, προσεταιριζόμενη άλλοτε τις ΗΠΑ, άλλοτε τη Ρωσία, δίνοντας το μήνυμα ότι δεν είναι δεδομένη για κανέναν. 

Αμφιλεγόμενες είναι για πολλούς οι στρατηγικές κινήσεις της Τουρκίας, γιατί από τη μία θέλει να διασφαλίσει τα κέρδη που απέκτησε τα προηγούμενα χρόνια στη Συρία, τη Λιβύη, την Κεντρική Ασία, την Αφρική και άλλου, και από την άλλη, δεν διστάζει να απεμπολήσει την κυοφορούμενη συνεργασία Ισραήλ-Τουρκίας-Αιγύπτου και χωρών του Αραβικού Κόλπου, με τις οποίες έχει οικονομικά, ενεργειακά ή άλλα συμφέροντα, χάριν της διαχρονικής της επιδίωξης για ηγεμονική παρουσία, εντός του σουνιτικού Ισλάμ. 

Μέσα, λοιπόν, από αυτές τις εξελίξεις, με απροσδιόριστο ή χωρίς προβλέψιμο αποτέλεσμα, δεν μπορεί εύκολα κάποιος να εκφράσει βεβαιότητα για τις όποιες εξελίξεις στο κυπριακό. 

Τέλος, δική μας ευθύνη και υποχρέωση είναι να προσεγγίσουμε τα δεδομένα ενώπιον μας με ρεαλισμό και όχι με ευσεβοποθισμούς, χωρίς αχρείαστες ωραιοποιήσεις και χωρίς δογματισμούς. 

Οφείλουμε να πολιτευτούμε με ευελιξία, αξιοπιστία και συνέπεια, στη βάση αρχών και στα πλαίσια του διεκδικητικού ρεαλισμού. Ο προσανατολισμός μας θα πρέπει να είναι σταθερός και χωρίς παλινδρομήσεις. 

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,  

Η κυπριακή οικονομία, μετά από μια μακρόχρονη και επώδυνη δοκιμασία, επανέρχεται  σε τροχιά σταθεροποίησης και ανάπτυξης.   

Για πρώτη φορά μετά από δώδεκα συναπτά έτη ανακτά το χαμένο έδαφος επιστρέφοντας στο επίπεδο επενδυτικής βαθμίδας, μετά τις αλλεπάλληλες αξιολογήσεις των οίκων αξιολόγησης,  

Οι σημαντικές επιδόσεις που αποτυπώνονται στους βασικούς οικονομικούς δείκτες επιβεβαιώνουν πέραν πάσης αμφιβολίας, πως η κυπριακή οικονομία παραμένει ανθεκτική και αξιόπιστη παρά τα διαθρωτικά προβλήματα, που εξακολουθούν να υπάρχουν και τις τεκτονικές γεωπολιτικές αλλαγές που συντελούνται καθιστώντας ρευστό το διεθνές περιβάλλον και επιφέροντας πολλαπλές κατακλυσμιαίου χαρακτήρα επιπτώσεις στις πολιτικές, οικονομικές , κοινωνικές και δημογραφικές ισορροπίες.

Η εικόνα της οικονομίας μας αλλάζει χάρη στις θυσίες του κυπριακού λαού, τη συνετή διαχείριση των προηγούμενων ετών και την υπεύθυνη και νοικοκυρεμένη διαχείριση της σημερινής διακυβέρνησης.

Οι ρυθμοί ανάπτυξης βελτιώνονται. Τα ποσοστά της ανεργίας μειώνονται. Το δημοσιονομικό ισοζύγιο εξισορροπείται. Το δημόσιο χρέος μειώνεται αισθητά. Πρόκειται για πολύ ενθαρρυντικές εξελίξεις που όμως δεν πρέπει ούτε να μας εφησυχάσουν ούτε και να μας παρασύρουν σε αλόγιστες δαπάνες, σε πρακτικές, νοοτροπίες και συμπεριφορές που στο παρελθόν έφεραν στο νησί μας την καταστροφή.

Η κυβέρνηση του Προέδρου Χριστοδουλίδη, δεν έμεινε αδρανής.

Υιοθέτησε πακέτο μέτρων, με οριζόντια διάσταση και σε στοχευμένους τομείς ώστε να απαλύνει τις δυσκολίες μας μεγάλης μερίδας του λαού μας χωρίς να υπερβαίνει τις δημοσιονομικές   δυνατότητες του κράτους.  

Αναφέρω παραδειγματικά τα μέτρα που ληφθήκαν ή δρομολογούνται άμεσα όπως: 

    η αύξηση μισθών και επιδομάτων, 
    η αύξηση της βασικής σύνταξης,  
    το e-καλάθι,
    το φωτοβολταικά για όλους,
    το κτίζω,
    η πετυχημένη διαμεσολάβηση στο θέμα της ΑΤΑ και η συμφωνία για το ποσοστό καταβολής της, καθώς και το χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση της συμφωνίας τον Ιούνιο του 2025.  

Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να προσθέσω ότι ο θεσμός της ΑΤΑ θα πρέπει να διατηρηθεί και να εκσυγχρονιστεί με πιο δίκαιο τρόπο κατανομής, αφού στην κοινωνία ωριμάσουν πια πιο ορθολογικές και σύγχρονες προσεγγίσεις. 

Επιπλέον σημειώνω:  

    την επιτάχυνση των διαβουλεύσεων για αύξηση του κατώτατου μισθού    
    την τροχιοδρόμησση των διαδικασιών για μια νέα γενική φορολογική μεταρρύθμιση και  
    την προώθηση της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης, που προγραμματίζεται για το 2025. 

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να κάνω αναφορά για ένα θέμα που για 10 ολόκληρα χρόνια αποτέλεσε σημείο τριβής, αντιπαραθέσεων και ατελέσφορων συζητήσεων.

Πρόκειται για το θέμα των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων, που η κυβέρνηση του Προέδρου Χριστοδουλίδη, σε συνεργασία με το νομοθετικό σώμα και άλλους εμπλεκόμενους, πέρασε μια σειρά από νομοθετήματα και προτάσεις νόμου, παρέχοντας στους δανειολήπτες μια σειρά από σημαντικά εργαλεία. 

Εάν από την αρχή είχαν γίνει ειλικρινείς συνεννοήσεις και δεν επιδιώκετο η εξασφάλιση πρόσκαιρου κομματικού ή πολιτικού οφέλους, θα μπορούσαν πολύ νωρίτερα να αναπτυχθούν συνέργειες για κοινή αντιμετώπιση της μεγάλης αυτής πληγής που ταλαιπώρησε και εξακολουθεί να ταλαιπωρεί και χιλιάδες συμπολίτες μας και την ίδια την οικονομία μας.

Η Παράταξή μας προσπάθησε από την αρχή, με συνέπεια, υπευθυνότητα και εποικοδομητική διάθεση να συμβάλει στο μέτρο των δυνατοτήτων της, στην εξεύρεση λύσεων που δεν θα ήταν βλαπτικές για την οικονομία και τις αναπτυξιακές προοπτικές του τόπου.

Επιδιώξαμε πιο συγκεκριμένα να βρεθεί η κατά το δυνατόν προσφορότερη ισορροπία ανάμεσα στα τραπεζικά ιδρύματα και τις εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων από την μια και από την άλλη στους ευάλωτους αλλά συνεπείς δανειολήπτες, που χωρίς να έχουν ευθύνη, είδαν τα εισοδήματά τους να μειώνονται και τους ίδιους να κινδυνεύουν να χάσουν την πρώτη κατοικία τους και τους κόπους μιας ζωής.

Να προσθέσω για την ιστορία δυο πράγματα:

Το πρώτο είναι ότι ως Παράταξη τονίζαμε και ζητούσαμε με κάθε τρόπο την εφαρμογή της οδηγίας της Κεντρικής Τράπεζας. Το δεύτερο είναι η έκκληση που απευθύναμε προς τις τράπεζες για να προβούν σε αναδιαρθρώσεις δανείων, ώστε να καθίστανται βιώσιμα και να αποτρέπεται η αύξηση των ΜΕΔ

Τα λέω αυτά προς απάντηση των κακεντρεχών που προσπάθησαν επανειλημμένα να διαστρέψουν την αλήθεια και να μας συκοφαντήσουν.

Στόχος μας ήταν να προστατεύσουμε τους συνεπείς δανειολήπτες και όχι τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, που επιχείρησαν απεγνωσμένα να κρυφτούν πίσω από συνεχείς αναβολές.

Ακόμα και όταν τον περασμένο Ιούλιο κάποιοι έντεχνα επιχείρησαν να λοιδορήσουν και να σπιλώσουν την ΔΗΠΑ , εμείς προτείναμε τη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων και εξουσιών του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου και τον εκσυγχρονισμό του Φορέα του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου, έτσι ώστε εξωδικαστικά και εντός εύλογου χρόνου να εξετάζονται οι περιπτώσεις με καταχρηστικές ρήτρες και υπερχρεώσεις.

Στηρίξαμε κυβερνητικά νομοσχέδια αλλά και προτάσεις νόμου άλλων κομμάτων, που κινούνταν προς τη σωστή κατεύθυνση, εξασφαλίζοντας προς τους συνεπείς δανειολήπτες, τα ευάλωτα νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ένα ενισχυμένο δίκτυ προστασίας.

Αγαπητοί Συνάδελφοι,  

Εκείνη που δυστυχώς εξακολουθεί ακόμα να τρώει τα σωθικά του τόπου μας είναι η λερναία ύδρα της διαφθοράς και της διαπλοκής. Και οι δυο βλάπτουν εξίσου την διεθνή εικόνα της χώρας και προσβάλουν το λαό μας.

Θα περιμέναμε, βέβαια, ότι τα σκάνδαλα και τα φαινόμενα διαπλοκής της τελευταίας εικοσαετίας, με ό,τι σήμαναν για την οικονομική καταστροφή του 2013, θα μας είχαν ήδη κάνει πιο συνετούς και πιο προσεκτικούς.

Ότι τα παθήματα και τα διδάγματα του παρελθόντος, που τόσα κακά επισώρευσαν στην κοινωνία μας, θα μας καθιστούσαν λιγότερο αλαζόνες, λιγότερο εγωκεντρικούς, λιγότερο άπληστους και λιγότερο ιδιοτελείς.

Προσδοκούσαμε ότι οι «παράγοντες σηψαιμίας» στην οικονομία μας θα είχαν απομονωθεί και στεγανοποιηθεί από τις υγιείς παραγωγικές μονάδες του τόπου μας και ότι θα εγκαταλείπετο η μυωπική και πολλαπλώς καταστροφική νοοτροπία της αρπακτής.

Δυστυχώς, οι ίδιοι γνωτοί-άγνωστοι εξακολουθούν να δρουν  φορώντας απλώς διαφορετικό κοστούμι.

Οι τότε αμαρτωλοί των λευκών κολάρων, είναι σε γενικές γραμμές οι ίδιοι ηθικοί αυτουργοί, που στο βωμό του εύκολου και γρήγορου χρήματος επιχειρούν και σήμερα να παρακάμψουν τις κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ αμαυρώνοντας διεθνώς την εικόνα και την αξιοπιστία της χώρας μας.

Αναμφίβολα, η αποθράσυνση και η διαρκής επιβίωσή τους διευκολύνεται από την παρατεταμένη πλημμελή απόδοση της δικαιοσύνης, την ατιμωρησία και την ανεκτικότητα.

Έτσι, όμως, απαξιώνονται η πολιτική, οι θεσμοί, οι οργανισμοί και τα δημόσια πρόσωπα από την κυπριακή κοινωνία.

    Έτσι υπονομεύεται το αντιπροσωπευτικό μας σύστημα.
    Έτσι αποξενώνονται οι πολίτες από τα κοινά.
    Έτσι απονομιμοποιείται η δημοκρατία.
    Έτσι χάνει το νόημά της η οποιαδήποτε συμμετοχή στα πολιτικά δρώμενα.
    Έτσι θεριεύει η αποχή, η αδιαφορία, η ηθική ισοπέδωση των πάντων.

Η διαπλοκή και η διαφθορά δεν είναι απλά παλαιά και διαχρονικά προβλήματα της χώρας.

Είναι ανοιχτές πληγές που χαίνουν πλήττοντας την κοινωνική μας συνοχή και αναιρώντας την κοινωνική δικαιοσύνη. Αποστερούν από τη χώρα οικονομικά, διπλωματικά και πολιτικά οφέλη οδηγώντας την στην παρακμή.

Ευτελίζουν το πολιτικό σύστημα, καθιστώντας το έρμαιο του παλαιοκομματισμού, της αναξιοκρατίας και της απαξίας.

Το ζητούμενο είναι πλέον να υπάρξει καθολική απαίτηση και βούληση για άμεση αλλαγή νοοτροπίας, πιστή εφαρμογή του υφιστάμενου νομικού πλαισίου και διαρκή παρακολούθηση της χάραξης των τομών που χρειάζεται να γίνουν για να πάψει η αναπαραγωγή της διαφθοράς και της διαπλοκής.

Ευελπιστούμε ότι σύντομα θα καταβληθούν οι προσπάθειες που απαιτούνται ώστε όλοι οι συνταγματικοί θεσμοί του κράτους να κινηθούν αποφασιστικά και συντεταγμένα, προς την κατεύθυνση της τιμωρίας των ενόχων και της πλήρους θωράκισης της φήμης της Πατρίδας μας.

Κυρία Πρόεδρε,  
Αγαπητοί Συνάδελφοι,  

Ο προϋπολογισμός του 2024, ο πρώτος της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη, κινείται εντός του πλαισίου της επιβαλλόμενης δημοσιονομικής πειθαρχίας και της χρηματοοικονομικής σταθερότητας που είναι απαραίτητη για να συνεχισθεί η ανάκαμψη της οικονομίας μας και η βιώσιμη ανάπτυξή της.   

Είναι ένας ισορροπημένος και πλεονασματικός προϋπολογισμός, που στοχεύει στην ενδυνάμωση της οικονομίας, τον εμπλουτισμό του αναπτυξιακού μας μοντέλου και στην σταδιακή ελαχιστοποίηση κοινωνικών ανισοτήτων, πράγμα που συνιστά βασική προτεραιότητα της ανθρωποκεντρικής πολιτικής της παρούσας διακυβέρνησης.

Κοιτάζοντας μπροστά οφείλουμε να αναρωτηθούμε προς ποια άλλη συμπληρωματική κατεύθυνση θα πρέπει να κινηθούμε για να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές μια Κύπρο ευημερούσα και προπαντός ικανή να πρωταγωνιστήσει στον οικονομικό ανταγωνισμό της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, της γνώσης και της καινοτομίας.    

Σίγουρα δεν θα τα καταφέρουμε αν συνεχίσουμε να αγνοούμε τα διαρθρωτικά προβλήματα που επί σειρά ετών σωρεύονται κάτω από το χαλί της οικονομίας μας.  

Σίγουρα δεν θα τα καταφέρουμε, αν αγνοήσουμε τους κινδύνους  που ελλοχεύουν απειλώντας  να εκτροχιάσουν τους δημοσιονομικούς μας σχεδιασμούς. 

Είναι κίνδυνοι που σχετίζονται με: 

    την κακοδιαχείριση του ΓΕΣΥ,  
    τις κρατικές εγγυήσεις,  
    τις αλόγιστες δαπάνες που μετατρέπονται σε σπατάλες. 
    την καθυστέρηση μετάβασης στην πράσινη οικονομία και τον ψηφιακό μετασχηματισμό 
    το μεταναστευτικό. 

Θα ήθελα όμως εδώ να σταθώ ιδιαίτερα σε έναν άλλο κίνδυνο που συνήθως υποβαθμίζουμε λόγω άλλων δημοσιονομικών προτεραιοτήτων. Αναφέρομαι στον κίνδυνο της υποβάθμισης της σημασίας που έχει για το μέλλον και την ποιότητα ζωής της χώρας η κοινωνική πολιτική σε κρίσιμους τομείς όπως είναι αυτός της σωματικής και ψυχικής υγείας των παιδιών μας. Ειδικότερα μάλιστα των παιδιών που η μοίρα τους συμπεριφέρθηκε σκληρά και άδικα από πολύ νωρίς, και για τα οποία η πολιτεία πρέπει να αναλάβει την ευθύνη που της αναλογεί για τη φροντίδα τους.

Οφείλουμε να παραδειγματιστούμε από προηγμένες χώρες, όπου η στήριξη του κράτους προς τους πολίτες, δεν περιλαμβάνει μόνο οικονομικούς δείκτες και δεδομένα, αλλά εμπλουτίζεται από πολιτικές που δημιουργούν δομές και υποδομές, που βελτιώνουν ουσιαστικά την ποιότητα ζωής και που θεωρούνται δικαίως ότι αποτελούν «στρατηγικές επενδύσεις».

Μιλώντας για στρατηγικές επενδύσεις, θα ήθελα να κάμω μια ξεχωριστή αναφορά στην εθνική ανάγκη να καταπολεμηθεί η υπογεννητικότητα και κατ’ επέκταση το δημογραφικό πρόβλημα, που ενέχει υπαρξιακούς κιδύνους για το κράτος και την εξέλιξή του.

Ο λαός μας κατά γενική ομολογία γηράσκει, η αναπλήρωση του πληθυσμού έχει αρνητικό πρόσημο και οι κίνδυνοι επηρεάζουν και απειλούν τη δημογραφική, οικονομική και κοινωνική προοπτική της πατρίδας μας.

Η πολιτεία, οι πολιτικές δυνάμεις, οικονομικοί και κοινωνικοί φορείς της πατρίδας μας, πρέπει χωρίς άλλη χρονοτριβή να θέσουν στο επίκεντρο των συζητήσεων τους μια εθνική -– μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη – πολιτική που να δίνει ουσιαστικές δέσμες κινήτρων στις πολύτεκνες οικογένειες, αλλά και τα απαραίτητα οικονομικά μέσα στα νεαρά ζευγάρια, ακολουθώντας βέλτιστες πρακτικές άλλων κρατών που πέτυχαν να αντιμετωπίσουν δραστικά το δημογραφικό.

Πέραν των επενδύσεων στην αναβάθμιση της ποιότητας της εκπαίδευσης, στην ενίσχυση του επαγγελματικού προσανατολισμού και στη διασύνδεση του με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, θα πρέπει να επενδύσουμε στρατηγικά και στη στήριξη μιας μεγάλης μερίδας νέων μας, που οι συνθήκες της σύγχρονης εποχής τους περιθωριοποιούν, αποστερώντας από τη χώρα παραγωγικό και ωφέλιμο ανθρώπινο δυναμικό.

Είναι αποδεδειγμένο ότι τα παιδιά με αποδιοργανωμένες ή διαταραγμένες συμπεριφορές, διατρέχουν πρόσθετους κινδύνους εκδήλωσης «προβληματικής» ή ακόμα και «παθολογικής» συμπεριφοράς, επειδή ακριβώς είναι πιθανόν να αποκλειστούν από ομάδες συνομηλίκων τους και να απορριφθούν από τους καθηγητές και γενικά την κοινωνία.

Οι αυξημένες υποχρεώσεις τους, οι απαιτήσεις της εποχής, αναγκάζουν τα παιδιά να βιώνουν πρόωρα στρεσογόνες καταστάσεις που ήταν άγνωστες σε παλαιότερες εποχές.

Καταστάσεις όπως:
    ο αυτισμός
    το σύνδρομο Down
    η παιδική φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός
    σωματικές και ψυχικές διαταραχές.
    το άγχος και η κατάθλιψη
    ο σχολικός εκφοβισμός
    η σεξουαλικότητα
    η χρήση ναρκωτικών και αλκοόλ
    η παχυσαρκία
    η υπερβολική εξάρτηση από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
    η συστηματική έκθεση στη βία που προβάλλεται ανεξέλεγκτα από τις οθόνες
συνιστούν για την παιδική και εφηβική ηλικία επιβαρυντικούς παράγοντες που δεν αντιμετωπίζουμε επαρκώς.

Μετά λύπης, σημειώνω ότι ως χώρα υστερούμε σε θεραπευτικές και υποστηρικτικές υποδομές, σε πολιτικές κοινωνικής ενσωμάτωσης και αξιοποίησης, καθώς και σε παροχή επαρκούς φροντίδας όπου χρειάζεται.

Αναλώνουμε δυσανάλογη προσπάθεια και φαιά ουσία στα προβλήματα της καθημερινότητας, σημαντικά και ασήμαντα και αμελούμε να δημιουργήσουμε εκείνες τις συνθήκες, που θα λειτουργήσουν θεραπευτικά και υποστηρικτικά για τη νεολαία μας. Συνθήκες και δομές που σε περίπτωση απουσίας του κατάλληλου οικογενειακού περιβάλλοντος, κυριολεκτικά μπορούν να σώσουν παιδιά από τον κοινωνικό αποκλεισμό και την εξαθλίωση.

Κύριες και κύριοι συνάδελφοι  

Σ’ αυτή μου την ομιλία επιχείρησα να δώσω ένα στίγμα των προσανατολισμών, των πολιτικών που θα πρέπει ως κράτος και ως πολιτεία να ιεραρχήσουμε, αλλά και ψήγματα του οράματος που ως Παράταξη έχουμε για την Κύπρο της νέας εποχής.

Είναι η Κύπρος:
    των ρηξικέλευθων τομών,
    των τολμηρών ρήξεων και των διαρκών υπερβάσεων των πεπαλαιωμένων πρακτικών,
    των ψευδαισθήσεων και των δογματισμών που ανήκουν σε άλλες εποχές.
    Είναι η Κύπρος της λεγόμενης τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, της τεχνητής νοημοσύνης και της παραγωγής νέων μορφών πλούτου και εργασίας,.
    Η Κύπρος των επενδύσεων σε δυναμικά αναπτυσσόμενους κλάδους της τεχνολογίας, της έρευνας και της καινοτομίας. που μπορούν να προσφέρουν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και προστιθέμενη αξία στην κυπριακή οικονομία μέσα από  την  διατήρηση των ανθρωποκεντρικών χαρακτηριστικών της. τις συνέργειες του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, την εξισορροπημένη ανάπτυξη και την δικαιότερη κατανομή εισοδήματος και εθνικού πλούτου.  

Είναι επίσης η Κύπρος που θα πρέπει να επιστρέψει στην ύπαιθρο και επενδύει στον αναντικατάστατης σημασίας και αξίας αγροδιατροφικό τομέα, αν θέλει να βάλει πιο στερεά θεμέλια σε μια ακόμα πιο ανθεκτική και δίκαιη ανάπτυξη.

Κυρία Πρόεδρε,
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι 

Οι προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας είναι πολυσύνθετες.

Είναι ηλίου φαεινότερο ότι ο κόσμος είναι πια κουρασμένος, αποστασιοποιημένος, υποψιασμένος και καχύποπτος. Έχει εξαντλήσει τα όρια της αντοχής και της ανοχής του. Δεν αγοράζει γενικολογίες, αοριστολογίες και ανέξοδες υποσχέσεις.

Περιμένει πρακτικές, ρεαλιστικές και συγκεκριμένες λύσεις με σύγχρονες εφαρμόσιμες προδιαγραφές και άμεσα μετρήσιμα αποτελέσματα. Τις θέλει άμεσα. Τις θέλει να είναι δίκαιες. Δεν τον νοιάζουν οι συνταγές του χθες. Θέλει να έχει το αίσθημα της ασφάλειας και συνθήκες ζωής που να ταιριάζουν σε σύγχρονες κοινωνίες του 21ου αιώνα.

Οι καιροί είναι χαλεποί.
Δεν αντιμετωπίζονται, χωρίς να αλλάξουμε άρδην αντιλήψεις, συνήθειες, συμπεριφορές και βηματισμούς.

Ενόσω το πολιτικό σύστημα συνεχίζει να περιστρέφεται γύρω από ξεπερασμένες πρακτικές, δοκιμασμένες και αποτυχημένες συνταγές, ανούσιες και ατέρμονες συζητήσεις και μικροκομματικές σκοπιμότητες, θα συσσωρεύονται τα αδιέξοδα.

Θα δημιουργείται η αίσθηση σε αρκετά στρώματα της κοινωνίας ότι το πολιτικό σύστημα δεν νοιάζεται, δεν καταλαβαίνει, δεν τους φροντίζει και τους αφήνει απροστάτευτους στη τύχη τους.

Η επανάληψη αστοχιών, λαθών και εσφαλμένων πολιτικών θα επιτείνει την ανασφάλεια, την αγωνία, τον φόβο και την απόγνωση του κόσμου και διάψευση των προσδοκιών τους για κάτι καλύτερο.

Αν δεν κινηθούμε άμεσα, ρηξικέλευθα και αποτελεσματικά στο να αντιμετωπίσουμε τις παθογένειες του πολιτικού μας συστήματος και να εμπνεύσουμε εμπιστοσύνη, αξιοπιστία και αίσθημα ασφάλειας, προς την κοινωνία των πολιτών, θα σώσουμε ζωτικό χώρο στις διάφορες εκδοχές της ακροδεξιάς, του λαικισμού και της δημαγωγίας, στο να παίζουν με το θυμικό και τη ψυχολογία όσων αισθάνονται περιθωριοποιημένοι και εγκαταλειμμένοι.

Αυτός είναι ο κίνδυνος που καλούμαστε να προλάβουμε και στην Κύπρο μας.

Αυτά είναι τα κριτήρια με τα οποία καλούμαστε να πορευτούμε.

Η ΔΗΠΑ-Συνεργασία, συνεπής στο καθήκον και την ευθύνη που της αναλογεί, θα υπερψηφίσει τον Κρατικό Προϋπολογισμό.