Το παρόν έδωσε η Προέδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων κα Αννίτα Δημητρίου, στην εκδήλωση των πολιτικών κρατουμένων της ΕΟΚΑ, στα Κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς.

Στην ομιλία της η Πρόεδρος της Βουλής ανάφερε, ότι ζούμε ίσως τις πιο κρίσιμες και καθοριστικές στιγμές για το μέλλον της Κύπρου αφού η κατοχική Τουρκία με την επιθετική της ρητορική, κλιμακώνει και επεκτείνει τις προκλήσεις.

Συγκεκριμένα, μίλησε για τα όσα διαδραματίζονται στην Αμμόχωστο όπου η Τουρκία επιδιώκει τη δημιουργία νέων τετελεσμένων, με απώτερο στόχο τον εποικισμό των Βαρωσίων, όσο και στην Κυπριακή ΑΟΖ εφαρμόζοντας την πολιτική των κανονιοφόρων.

Δείτε την αυτούσια ομιλία της Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων κας Αννίτας Δημητρίου:

«Δέος και ρίγη συγκίνησης. Μόνο έτσι μπορώ να περιγράψω το συναίσθημα, που μας πλημμυρίζει σε τούτο τον ιερό χώρο. Το κολαστήριο των βασανισμένων ψυχών, όπου ο θάνατος έμοιαζε με λύτρωση.

«Με φέρνουν σε μια παράγκα… Από τσίγκο… Σκοτεινή… Κατασκότεινη… Από δω και μπρος θα ‘ναι το σπίτι μου» Γράφει στο «Ημερολόγιο του D.P. 743», ο πολιτικός κρατούμενος, στα κρατητήρια της Πύλας, ο Ρένος Λυσιώτης.

«Το σώμα φυλακίστηκε, η ψυχή όμως είναι ελεύθερη. Το κεφάλι στέκει ορθό, αγέρωχο, αδάμαστο, ψηλά. Η δύναμη της ψυχής, η καρτερία, η πίστη, η πεποίθηση δεν κλονίστηκαν ποτέ…»

Σεβαστοί αγωνιστές, πολιτικοί κρατούμενοι,

Τι να ειπωθεί που να μπορεί να αναμετρηθεί με τις γιγάντιες αυτές ψυχές, που μαρτύρησαν στα αιματοβαμμένα χέρια των βασανιστών τους; 

Αληθινά αισθάνομαι πολύ μικρή, για να περιγράψω επάξια τέτοιο μεγαλείο ψυχής. Το μεγαλείο της ελληνικής, αγέρωχης, αδάμαστης ψυχής που δοκιμάστηκε σκληρά απέναντι σε κάθε κατακτητή που θέλησε να την υποδουλώσει.

Πραγματικά δεν θα μπορούσε να υπάρχει καταλληλότερος χώρος για να τιμήσουμε, με την ευκαιρία της ημέρας Μνήμης Κρατητηρίων, τους δύο κορυφαίους, όσο και καθοριστικούς αγώνες του έθνους. Τους ήρωες και τους μάρτυρες μας. Την Εθνική Παλιγγενεσία του 1821 και τον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα του 1955-59.

Γιορτάζουμε και τιμούμε φέτος τα 200 χρόνια από τη λαμπρότερη στιγμή της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Την εθνεγερσία του 1821 προς αποτίναξη του επί τέσσερις αιώνες οθωμανικού ζυγού που οδήγησε τελικά στη δημιουργία του πρώτου ανεξάρτητου ελληνικού κράτους το 1830.

Η επανάσταση του 1821, με τις ηρωικές μάχες που εκτυλίχθηκαν σε όλη τη σκλαβωμένη Ελλάδα και τις εκδηλώσεις απαράμιλλης γενναιότητας και αυτοθυσίας δεν αποτελεί κομμάτι μόνο της ελληνικής ιστορίας, αλλά συνιστά ψηφίδα της παγκόσμιας ιστορίας. Κατέδειξε σε όλους τους σκλαβωμένους λαούς, ανά την υφήλιο, τη δύναμη της ψυχής, αναδεικνύοντας παράλληλα διεθνώς, ως παράδειγμα προς μίμηση το μεγαλείο των Ελλήνων και τη δίψα για ελευθερία. 

Ο ελληνικός ξεσηκωμός άλλαξε οριστικά την αντίληψη των λαών για το ακατανίκητο της οθωμανικής αυτοκρατορίας, ενώ εισήγαγε στην παγκόσμια ιστορία την έννοια του πατριωτισμού, καθώς η έννοια του έθνους ταυτίστηκε με την πατρίδα.

Οι θυσίες και τα κατορθώματα των αγωνιστών και αγωνιστριών του 1821, των οποίων οι μορφές έλαβαν μυθικές διαστάσεις στη συνείδηση του ελληνικού λαού και όχι μόνο, ήταν η σπίθα που λαμπάδιασε τις ελληνικές ψυχές οικοδομώντας μια νέα ηρωική παράδοση.

Ο «Ύμνος προς την Ελευθερία» εμπνευσμένος από το ᾽21 υπήρξε το υπόστρωμα για το έπος του 40, αναγκάζοντας την ανθρωπότητα να υποκλιθεί ξανά στο μεγαλείο της ελληνικής ψυχής και τον Ουίνστον Τσώρτσιλ να παραδεχθεί ότι «οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες».

Υπακούοντας στο πανάρχαιο κάλεσμα της ελληνικής ψυχής και στον Θούριο του Ρήγα Φεραίου για ελευθερία ή θάνατο, οι Έλληνες της Κύπρου ανταποκρίνονταν σε κάθε προσκλητήριο λεβεντιάς και τιμής, της μητέρας πατρίδας. Και το τίμημα βαρύ σε αίμα και θυσίες.

Η κήρυξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ την 1η Απριλίου 1955, ήταν απλά θέμα χρόνου. Υπήρξε αναμφίβολα η ιστορική αντανάκλαση του μεγάλου του έθνους αγώνα. Όπως και οι αγωνιστές του 1821, έτσι και οι αγωνιστές του 1955-1959 γνώριζαν από την αρχή πως ο αγώνας κατά της αγγλοκρατίας, ο αγώνας για ελευθερία «θέλει αρετήν και τόλμην». Αυτό μαρτυρούν και τα Κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς, όπου καλούμαστε σήμερα να καταθέσουμε την οφειλόμενη τιμή και δόξα σε όσους βίωσαν, ως άλλοι «ελεύθεροι πολιορκημένοι» τη βαναυσότητα του δυνάστη.

Με την αυταπάτη ότι ο ξεσηκωμός των Ελλήνων της Κύπρου θα μπορούσε να κατασταλεί  με την εφαρμογή απάνθρωπων μέτρων όπως αυτό της προσωποκράτησης χωρίς δίκη, οι Βρετανοί αποικιοκράτες, από τις 15 Ιουλίου 1955, καταργούν με νομοθεσία το δικαίωμα habeas corpus. Από τότε μέχρι και τις 22 Φεβρουαρίου 1959, αναβίωσαν στον τόπο μας τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Στον ιερό ετούτο χώρο, επί τέσσερα χρόνια, τρεις και πλέον χιλιάδες αγωνιστές και αγωνίστριές μας, βίωσαν τον αναχρονιστικό και κτηνώδη εγκλεισμό τους. Δοκιμάστηκαν, βασανίστηκαν φρικτά, μαρτύρησαν.

Τα κορμιά… Ματωμένες σάρκες… Σπασμένα κόκαλα…Η ψυχή ωστόσο δεν λυγούσε!  Δεν έπαψε στιγμή να σιγοτραγουδά, ακόμη και πίσω από τα αγκαθωτά σύρματα, «απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά»… Δεν έπαψε στιγμή να διατρανώνει τον πανάρχαιο πόθο για ελευθερία και αυτοδιάθεση. «Δείτε μας Άγγλοι. Είμαστε εμείς οι αδούλωτοι σκλάβοι, οι περήφανοι δεσμώτες των κρατητηρίων».

Κρατητήρια Κοκκινοτριμυθιάς, Κεντρικών Φυλακών, Κάστρου Κερύνειας, Πύλας, Λίμνης, Πολεμίου, Αγύρτας, Περγάμου, Μάμμαρι, Πυροΐου…Ματωμένες, ένδοξες σελίδες της ιστορίας μας, της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας.

Τα απάνθρωπα μέτρα και βασανιστήρια των αποικιοκρατών, δεν στάθηκαν δυνατά να καταπατήσουν την περήφανη ελληνική ψυχή, την αξιοπρέπεια και το αγωνιστικό φρόνημα των κρατουμένων. Αντίθετα η συμμετοχή τους στις ομάδες που σχηματίζονταν υπό τη διεύθυνση του Συμβουλίου των Κρατητηρίων διατηρούσε άρρηκτους τους συνεκτικούς δεσμούς με την Οργάνωση, μετατρέποντας τα κρατητήρια σε κυψέλες ενεργοποίησης και ανάτασης  του αγωνιστικού φρονήματος.

Ανήμερα Μεγάλης Πέμπτης του 1958, υπό την καθοδήγηση της ηγεσίας της ΕΟΚΑ το κολαστήριο της Κοκκινοτριμιθιάς τυλίγεται στις φλόγες. Στις φλόγες της εξέγερσης, καίγεται ξανά και ο μύθος του ακατανίκητου βρετανικού καθεστώτος. Μέσα απ’ τη φωτιά και τους καπνούς ο υπόδουλος κυπριακός Ελληνισμός βιώνει ξανά τον ιστορικό πόθο της γενιάς των αγωνιστών μας, ή να ελευθερωθούν ή να πεθάνουν.

Η υπέρβαση ψυχής των κρατουμένων μας στα βρετανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, έδωσε το αδιαμφισβήτητο δικαίωμα στη γενιά του 1955-1959 να υπερηφανεύεται, δικαίως, ότι κράτησε την εθνική αξιοπρέπεια, ψηλά.

Εξήντα και πλέον χρόνια από την απαρχή του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ, μνημονεύουμε σήμερα εδώ τους μάρτυρες, επώνυμους και ανώνυμους, της κυπριακής ελευθερίας. Εξήντα και πλέον χρόνια μετά, εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας απέναντι στους ήρωες μας. Θα πρέπει να διερωτηθούμε όμως εάν σταθήκαμε, όπως χιλιάδες φορές υποσχεθήκαμε, αντάξιοι τους; Αν δικαιώσαμε τις θυσίες και τους αγώνες τους; Ή αν ίσως ποτέ δεν κατανοήσαμε πραγματικά το νόημα τέτοιων θυσιών; Ας αναρωτηθούμε λοιπόν, έστω και τώρα, ποιο θα είναι το δικό μας αποτύπωμα στις επόμενες σελίδες της ιστορίας;

Δεν υπάρχει άλλη επιλογή, απ’ το να ακολουθήσουμε τα δικά τους αχνάρια. Να βάλουμε το συλλογικό εθνικό καθήκον πάνω από τα ευτελή και τα ατομικά. Να είμαστε ωφέλιμοι όχι κατ’ ανάγκην αρεστοί.

Ζούμε ίσως τις πιο κρίσιμες και καθοριστικές στιγμές για το μέλλον αυτού του τόπου. Η κατοχική Τουρκία, παράλληλα με την επιθετική της ρητορική, κλιμακώνει και επεκτείνει τις προκλήσεις, τόσο στην Αμμόχωστο όπου επιδιώκει τη δημιουργία νέων τετελεσμένων, με απώτερο στόχο τον εποικισμό των Βαρωσίων, όσο και στην Κυπριακή ΑΟΖ εφαρμόζοντας την πολιτική των κανονιοφόρων.

Δεν έχουμε δικαίωμα να υποστείλουμε τη σημαία του αγώνα, να σταματήσουμε στιγμή να εργαζόμαστε για το δίκαιο της πατρίδας μας.

Οφείλουμε να συνεχίσουμε τις προσπάθειες εξεύρεσης μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης, με στόχο την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό, την επανένωση της πατρίδας μας, τη θέσπιση ειρήνης, ασφάλειας, σταθερότητας.

Το χρωστάμε σε όλους αυτούς που αγωνίστηκαν, που βασανίστηκαν, που θυσιάστηκαν, που σφράγισαν με το αίμα τους ετούτον εδώ τον χώρο. Σε όλους αυτούς που ζουν ξανά και ξανά κάθε βράδυ τον εφιάλτη του εγκλεισμού και των βασανιστηρίων. Δεν έχουμε δικαίωμα να κοιμόμαστε ήσυχοι τα βράδια. Όχι, έως ότου να αναπνεύσουμε τον αέρα της ελευθερίας και της επανένωσης του τόπου μας. Αυτό είναι το χρέος και η ευθύνη μας. Για εμάς, τα παιδιά μας, για την Κύπρο μας.

Σας ευχαριστώ».