Στα 90 εκατομμύρια το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για υλοποίηση της / Τι εννοούμε με τον όρο κυκλική οικονομία και ποιες είναι οι δράσεις της / Που στοχεύει και ποια είναι τα πλεονεκτήματα της υλοποίησης της / Το 2020 ιδρύθηκε το Δίκτυο Κυκλικής Οικονομίας Κύπρου από την ΟΕΒ

ΓΡΑΦΕΙ Η 
ΚΥΠΡΙΑΝΑ ΣΤΑΥΡΟΥ

Στα 90 εκατομμύρια ανέρχεται το ποσό για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Κυκλική Οικονομία, το οποίο εγκρίθηκε πρόσφατα από το Υπουργικό Συμβούλιο και εκπονήθηκε από τα Υπουργεία Ενέργειας, και Γεωργίας καθώς και το Υφυπουργείο Έρευνας.

Όπως είχε αναφερθεί, η Κυβέρνηση προχώρησε στην έγκριση αυτού του σχεδίου αφού οι προοπτικές των εφαρμογών της κυκλικής οικονομίας στη βιομηχανία και στο επιχειρείν της Κύπρου διαφάνηκαν μέσα από τη μελέτη που εκπόνησε το Υπουργείο Ενέργειας στο πλαίσιο των δράσεων της Βιομηχανικής Πολιτικής 2019-2030.

Τι είναι όμως η Κυκλική Οικονομία και γιατί είναι σημαντική η υλοποίηση της; Ποιες είναι οι δράσεις της, που στοχεύει και ποια είναι τα πλεονεκτήματα που θα επιφέρει;

Τι είναι η Κυκλική Οικονομία

Σύμφωνα με την κα. Άντρη Κωνσταντίνου, Λειτουργό Ενέργειας και Περιβάλλοντος της ΟΕΒ , η υφιστάμενη παγκόσμια οικονομία βασίζεται σε ένα γραμμικό μοντέλο «παίρνω-φτιάχνω-πετώ», όπου τα προϊόντα απορρίπτονται όταν φτάνουν στο τέλος της χρήσης τους. Με τον παγκόσμιο πληθυσμό να αναμένεται να ανέλθει περίπου στα 10 δισ. μέχρι το 2050 και τους πόρους της γης να είναι πεπερασμένοι, το γραμμικό αυτό σύστημα δεν είναι βιώσιμο, τόσο για τις επιχειρήσεις, όσο και για την κοινωνία και το περιβάλλον.

Όπως μας ανέφερε η κα. Κωνσταντίνου, σε παγκόσμιο επίπεδο περίπου 90 δισεκατομμύρια τόνοι πρώτων υλών εξάγονται και χρησιμοποιούνται κάθε χρόνο, όπως βιομάζα, ορυκτά καύσιμα, μέταλλα και ορυκτά και προβλέπεται να διπλασιαστεί έως το 2060. Με το υφιστάμενο γραμμικό μοντέλο, μόνο το 19 τοις εκατό των πόρων ανακυκλώνεται, ενώ το υπόλοιπο απορρίπτεται.

Σε αντίθεση με το παραδοσιακό γραμμικό μοντέλο, μια κυκλική οικονομία είναι ένα οικονομικό σύστημα που χρησιμοποιεί μια συστημική προσέγγιση για τη διατήρηση της συνεχόμενης κυκλικής ροής πόρων, συμβάλλοντας παράλληλα στη βιώσιμη ανάπτυξη.

Σε μια κυκλική οικονομία, η αξία των προϊόντων, υλικών και πόρων διατηρείται στην οικονομία για όσο το δυνατόν περισσότερο και ελαχιστοποιείται η παραγωγή αποβλήτων, εξήγησε η Λειτουργός, αναφέροντας ότι η ανθεκτικότητα των προϊόντων, η αποδοτικότερη χρήση πόρων, τα νέα κυκλικά επιχειρηματικά μοντέλα, ο οικολογικός σχεδιασμός, οι αγορές δευτερογενών υλικών και η αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών αποτελούν βασικά χαρακτηριστικά της κυκλικής οικονομίας.

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Ποιες οι δράσεις της και που στοχεύει

Όπως αναφέρθηκε από το Υπουργείο Ενέργειας, το μοντέλο της Κυκλικής Οικονομίας δίνει έμφαση στους παρακάτω στόχους:

• Αξιοποίηση ανανεώσιμων πόρων, φυτικών και ζωικών υποπροϊόντων
• Ανάκτηση και επαναχρησιμοποίηση προϊόντων
• Παραγωγή ενέργειας από τα απόβλητα παραγωγικών διαδικασιών
• Μεγιστοποίηση/επέκταση του κύκλου ζωής ενός προϊόντος

Όπως προαναφέραμε, το κόστος υλοποίησης του Εθνικού Σχέδιου Δράσης για την Κυκλική Οικονομία θα ανέλθει στα €90 εκατομμύρια και αποτελείται από 4 πυλώνες με δράσεις σε διάφορους τομείς.

Ο πρώτος πυλώνας αφορά την καλλιέργεια κουλτούρας και περιλαμβάνει:

• Ενημέρωση επιχειρηματικής κοινότητας και καταναλωτών για προοπτικές και επιχειρηματικές ευκαιρίες που προσφέρει η κυκλική οικονομία (€500.000)
• Εκστρατεία ενημέρωσης για «Πληρώνω όσο πετώ» για βιώσιμη διαχείριση δημοτικών αποβλήτων (€4.400.000)
• Εκπαίδευση σε θέματα κυκλικότητας: Αξιοποίηση Σχεδίων ΑνΑΔ για επαγγελματική κατάρτιση εργοδοτουμένων σε θέματα κυκλικότητας.
• Χρηματοδοτικά Εργαλεία: Διοργάνωση ετήσιου σεμιναρίου για παρουσίαση διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων για ενίσχυση της βιομηχανίας.

Ο δεύτερος πυλώνας αφορά την παροχή κινήτρων και περιλαμβάνει:

• Σχέδιο παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών / επιχειρηματικής καθοδήγησης (business coaching) και ανάπτυξη δεξιοτήτων (€1.000.000 - €15.000 ανά εταιρεία)
• Σχέδια Χορηγιών “Go Circular” από το ΙδΕΚ: Χρηματοδότηση έργων Ε&Κ με σκοπό την ανάπτυξη και δημιουργία νέων προϊόντων και υπηρεσιών κυκλικότητας (€1.000.000)
• Αξιοποίηση Σχεδίων που εφαρμόζονται από ΑνΑΔ για εκπαίδευση σε θέματα κυκλικότητας.

Όσο αφορά τον τρίτο πυλώνα, αυτός αφορά τις υποδομές και αποτελείται από: 

• Μελέτη ιεράρχησης για καθορισμό αποβλήτων που θα αποχαρακτηριστούν €115.000)
• Δημιουργία διαδικτυακής πλατφόρμας που θα παρέχει τη δυνατότητα σε επιχειρήσεις να μοιράζονται εξοπλισμό, υπηρεσίες, εγκαταστάσεις, απόβλητα, κ.α. (€20.000)
• Παρακολούθηση, ενημέρωση, υιοθέτηση Ευρωπαϊκών Διεθνών Προτύπων για τυποποίηση και πιστοποίηση κυκλικότητας.
• Ολοκληρωμένο σύστημα εποπτείας, πληροφόρησης, επικοινωνίας και παρακολούθησης έργων διαχείρισης αποβλήτων που υλοποιούνται (€2.000.000)

Τέλος, ο τέταρτος πυλώνας πρόκειται για την Διαχείριση Δημοτικών Αποβλήτων (Σχέδιο Δράσης Υπηρεσίας Περιβάλλοντος) και αποτελείται από:

• Πληρώνω όσο Πετώ: Πρόγραμμα χωριστής συλλογής δημοτικών αποβλήτων (€25.000.000)
• Πρόγραμμα πρόληψης, χωριστής συλλογής και αξιοποίησης αποβλήτων (ορεινές περιοχές).
• Πράσινα σημεία: Κατασκευή και λειτουργία δικτύου πράσινων σημείων ανακύκλωσης για εξυπηρέτηση απομακρυσμένων κοινοτήτων (€3.500.000)
• Διαλογή στην πηγή και οικιακή κομποστοποίηση των οργανικών αποβλήτων (€7.000.000)
• Κατασκευή κέντρων επισκευής και επαναχρησιμοποίησης: Λειτουργία 2 κέντρων που θα μπορούν να εξυπηρετούν και τις 5 επαρχίες (€4.000.000)
• Πρόληψη, μείωση και χωριστή  συλλογή στερεών αποβλήτων Λεμεσού-Πάφου (€5.000.000)
• Σχέδιο αξιοποίησης αποβλήτων που συλλέχθηκαν χωριστά (€15.000.000)

Τα πλεονεκτήματα μιας Κυκλικής Οικονομίας

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ανέφερε η λειτουργός της ΟΕΒ, η εφαρμογή των αρχών της κυκλικής οικονομίας σε όλους τους τομείς και τις βιομηχανίες, έχει τη δυνατότητα να παράγει καθαρό οικονομικό όφελος ύψους 1,8 τρισ. ευρώ έως το 2030, να αποφέρει περισσότερες από 1 εκατομμύριο νέες θέσεις εργασίας στην ΕΕ και να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.

H κυκλική οικονομία θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, προστατεύοντας τις επιχειρήσεις από την ανεπάρκεια πόρων και από την αστάθεια των τιμών και συμβάλλοντας στη δημιουργία νέων επιχειρηματικών ευκαιριών και καινοτόμων και πιο αποδοτικών τρόπων παραγωγής και κατανάλωσης, δήλωσε η κα. Κωνσταντίνου, τονίζοντας ότι θα δημιουργήσει επίσης τοπικές θέσεις εργασίας σε όλα τα επίπεδα δεξιοτήτων.

Στην κυκλική οικονομία, πρόσθεσε, η αξία που θα είχε χαθεί, καθώς και οι οικονομικές και επιχειρηματικές ευκαιρίες (π.χ. χαμένοι πόροι και αχρησιμοποίητα περιουσιακά στοιχεία), ανακτώνται και αξιοποιούνται, δίνοντας ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις επιχειρήσεις.

>>> Όλες οι έρευνες και αναλύσεις της Brief <<<

Ίδρυση του Δικτύου Κυκλικής Οικονομίας Κύπρου από ΟΕΒ το 2020

Όπως μας ανέφερε η λειτουργός της ΟΕΒ, το 2020 ήταν έτος σταθμός για την ΕΕ και τη μετάβαση της σε μια κυκλική και κλιματικά ουδέτερη οικονομία, ανακοινώνοντας σειρά Σχεδίων, Δράσεων, Στρατηγικών και Στόχων, συμπεριλαμβανομένου του Σχεδίου Δράσης για την Κυκλική Οικονομία με βάση την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, καθοριστικής σημασίας για επιτυχή μετάβαση στην πράσινη ανάπτυξη, τόσο σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο κρατών μελών.

Η κυκλική οικονομία βρίσκεται στο Κυπριακό προσκήνιο τα τελευταία χρόνια, είπε η κα. Κωνσταντίνου αφού μέσα από διάφορες δράσεις της στα πλαίσια της κυκλικής οικονομίας και μετά από εντατική προετοιμασία τεσσάρων χρόνων, η Ομοσπονδία Εργοδοτών & Βιομηχάνων (ΟΕΒ) προχώρησε το 2020 στην ίδρυση του Δικτύου Κυκλικής Οικονομίας Κύπρου, του πρώτου πρωτοποριακού δικτύου κυκλικότητας στην Κύπρο, με σημαντικούς συνεργάτες το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, τον Κυπριακό Οργανισμό Τυποποίησης, το Ινστιτούτο Κύπρου και το Cyprus International Institute of Management, καθώς και άλλους πολλούς πρωτοπόρους Οργανισμούς σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο.

Το όραμα του Δικτύου είναι να διευκολύνει και να επιταχύνει τη μετάβαση της κυπριακής οικονομίας σε μια κυκλική και πράσινη οικονομία, ειδικά μετά την πανδημία COVID-19, μέσω επιχειρηματικής καθοδήγησης, ανάπτυξης ικανοτήτων και εκπαιδεύσεων και ευκαιρίες δικτύωσης, ανέφερε η Λειτουργός ενώ όπως είπε, ο απώτερος στόχος του Δικτύου Κυκλικής Οικονομίας Κύπρου είναι να συμβάλει με πρακτικό και ουσιαστικό τρόπο στη μετάβαση των κυπριακών επιχειρήσεων σε ένα κυκλικό μοντέλο λειτουργίας με πολλαπλά οφέλη, συμβάλλοντας έτσι στην επίτευξη της οικονομικής και κοινωνικής ανθεκτικότητας της Κύπρου, για ένα βιώσιμο μέλλον.

Να σημειώσουμε ότι, στις 7 Ιουνίου 2021, το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος και το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, ως τα συναρμόδια Υπουργεία για τα θέματα κυκλικής οικονομίας, υπέγραψαν Μνημόνιο Συνεργασίας με την ΟΕΒ, έχοντας ως κύριο στόχο την ενίσχυση της υφιστάμενης συνεργασίας με την ΟΕΒ και το Δίκτυο Κυκλικής Οικονομίας Κύπρου, ώστε να διευκολυνθεί και επιταχυνθεί η μετάβασης των επιχειρήσεων της Κύπρου στην Κυκλική Οικονομία.

Περισσότερες πληροφορίες για το Δίκτυο και την Εγγραφή Μέλους, είναι διαθέσιμες στην Ιστοσελίδα του Δικτύου.

Τα επόμενα βήματα του Υπουργείου Ενέργειας

Σύμφωνα με το Υπουργείο Ενέργειας, αναμένεται σύντομα η υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης και η ετοιμασία χορηγιών, με σχέδια ύψους €13 εκατ. να έρχονται στις αρχές του 2022.