Η Γενική Διευθύντρια Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Συντονισμού και Ανάπτυξης (ΕΠΣΑ) κ. Μαρία Jensen ήταν φιλοξενούμενη το πρωί της Πέμπτης στην εκπομπή Business Hour. 

Η κ. Jensen έδωσε αναλυτικά όλες τις πληροφορίες για το Σχέδιο Ανάκαμψης που ανακοίνωσε η Κυβέρνηση. Όπως διευκρίνισε η κ. Jensen από το περίπου 1.2 δις, το 1 δις είναι χορηγίες που θα πάρει το κράτος από την ΕΕ. Δεν θα επιστρέψει δηλαδή πίσω αυτό το ποσό. Τα υπόλοιπα περίπου 200 εκατ. Θα είναι με μορφή δανεισμού.

Τόνισε ότι είναι πολύ σημαντικό να υλοποιούνται οι στόχοι και οι μεταρρυθμίσεις που ζητά η ΕΕ που έχουν θετικό αντίκτυπο στην κυπριακή οικονομία και κοινωνία γενικότερα. Σε περίπτωση που οι μεταρρυθμίσεις δεν υλοποιούνται, θα χάνονται τα χρήματα. 

Η κ. Jensen ανέφερε ότι το σχέδιο γενικά έχει 35 σχέδια για τον ιδιωτικό τομέα που θα παίρνει χρήματα ανάλογα με το σχέδιο, με την μορφή χορηγίας, όχι δανείου. Ως εκ τούτου δεν θα επιστρέφει το ποσό που θα λάβει. Τελική έγκριση του σχεδίου ανάκαμψης από την ΕΕ αναμένεται σε 3 περίπου μήνες. 

Πιο κάτω θα δούμε αναλυτικά όλα όσα είπε η κ. Jensen:

Δανεισμός ή χορηγία;

‘’Το συνολικό ποσό που θα δοθεί στην Κύπρο σε επίπεδο κράτους θα είναι πάνω από 1.2 δις. Από αυτά το 1 (και πλέον) δις θα δοθούν στο κράτος με την μορφή χορηγίας. Δεν επιστρέψει η Κύπρος αυτό το ποσό. Τα υπόλοιπα 227 εκατ. θα παραχωρηθούν με την μορφή δανείου τα οποία το κράτος θα πρέπει να αποπληρώσει’’.

Μόνο χορηγίες στον ιδιωτικό τομέα, όχι δάνεια

‘’Σε επίπεδο φορέων του ιδιωτικού τομέα, μιλάμε μόνο για χορηγίες. Δεν θα κληθεί δηλαδή φορέας του ιδιωτικού τομέα που θα έχει πάρει ένα ποσό στο πλαίσιο ενός σχεδίου χορηγιών να το επιστρέψει. (Αυτό θα γίνει φυσικά μόνο εάν υπάρξει κάποια παρανομία ή παρατυπία) Θα είναι όπως όλα τα άλλα σχέδια χορηγιών. Όσοι χρηματοδότηση δικαιούνται ο κάθε ιδιώτης θα το παίρνει. Δεν θα χρειαστεί να επιστραφεί στο κράτος’’

Έγκριση σε 3 μήνες

‘’Το σχέδιο έχει υποβληθεί επίσημα στις 17/5. Σύμφωνα με τον κανονισμό της ΕΕ θα γίνει λεπτομερής αξιολόγηση από την πλευρά της Ευρ. Επιτροπής για 2 μήνες περίπου. Σε αυτή την περίοδο θα υπάρξουν διαβουλεύσεις μαζί μας για να γίνουν οποιεσδήποτε αλλαγές χρειαστούν. Αφού τύχει της θετικής αξιολόγησης της επιτροπής, θα ακολουθήσει έγκριση του από το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ. Αυτό θα χρειαστεί ακόμα ένα μήνα. Σε τρεις μήνες περίπου αναμένεται η αξιολόγηση. Επειδή έχουμε ήδη κάνει σε ανεπίσημη μορφή ήδη γύρω στις 30 συναντήσεις με την Ευρ. Επιτροπή όπου συζητήσαμε με πολλή λεπτομέρεια το σχέδιο, πιστεύω ότι δεν θα υπάρξει καθυστέρηση και θα τηρηθούν τα χρονοδιαγραμματα για την έγκριση. Η υλοποίηση του σχεδίου θα είναι μέχρι τον Αύγουστο του 2026’’

Οι στόχοι του σχεδίου

‘’Κύριος στόχος η ενίσχυση της ανθεκτικότητας της οικονομίας και του δυναμικού της χώρας για οικονομική, κοινωνική αλλά και περιβαλλοντικά βιώσιμη ανάπτυξη. Σύμφωνα με τον κανονισμό της ΕΕ αναγκαστικά το σχέδιο δίνει έμφαση στην υλοποίηση των συστάσεων που δίνει η ΕΕ στην Κύπρο στα πλαίσια του ευρωπαϊκού εξαμήνου που αφορά κυρίως σε μεταρρυθμίσεις. Επίσης δίνεται και μεγάλη έμφαση στο πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό. Οι συστάσεις της ΕΕ δεν είναι κάτι αρνητικό. Είναι συστάσεις που αφορούν την εξυγίανση της οικονομίας, την αύξηση αποδοτικότητας και της ανταγωνιστικότητας. Όποτε εμπίπτουν πάρα πολύ θετικά μέσα στο σχέδιο ανάπτυξης. Είναι επίσης ευθυγραμμισμένο με τη νέα μακροχρόνια στρατηγική ανάπτυξης που είναι εκπονείται από το συμβούλιο οικονομίας και ανταγωνιστικότητας. Βασικά το σχέδιο αυτό θα είναι το εργαλείο μέσω του οποιου θα μπορούν να υλοποιηθούν οι μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που έχουν στόχο την υλοποίηση του νέου μοντέλου βιώσιμης μακροπρόθεσμης ανάπτυξης της οικονομίας.   

Πολύ σημαντικός στόχος είναι και η διαφοροποίηση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας. Στόχος δηλαδή είναι να περιοριστεί η εξάρτηση που έχουμε σήμερα από ένα μικρό αριθμό τομέων και με αυτό τον τρόπο θα περιοριστεί και το πόσο ευάλωτη είναι η Κύπρος σε περιπτώσεις εξωτερικών κρίσεων’’.

Οι άξονες του Σχεδίου

Το σχέδιο εδράζεται σε 5 άξονες πολιτικές 

 Οι άξονες πολιτικής και η κατανομή των κονδυλίων έχει ως ακολούθως:

• Δημόσια υγεία και πολιτική προστασία, διδάγματα από την κρίση €74,1 ή 6% του συνόλου
• Ταχεία μετάβαση στη Πράσινη Οικονομία €447,6 ή 36,3% του συνόλου
• Ενίσχυση Ανθεκτικότητας και της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας €449,3 ή 36,4% του συνόλου
• Προς μια ψηφιακή εποχή €89,4 ή 7,3% του συνόλου
• Απασχόληση, κοινωνική προστασία, εκπαίδευση και ανθρώπινο δυναμικό €172,9 ή 14%.

Ως αποτέλεσμα του συνόλου του σχεδίου αναμένουμε πρόσθετη ανάπτυξη της τάξης του 7% και 11.000 νέες θέσεις εργασίας. 

35 σχέδια και 400 εκατ. για ιδιωτικό τομέα

‘’Όλοι οι φορείς της οικονομίας θα επωφεληθούν. Ο ευρύτερος δημόσιος τομέας γιατί θα γίνουν επενδύσεις στον δημόσιο τομέα αλλά στην ουσία αποσκοπούν στο να γίνει πιο αποδοτική η οικονομία και να βοηθηθεί στο τέλος ο ιδιωτικός τομέας και οι πολίτες. Θα εξυπηρετούνται καλύτερα. Οι αρχές της τοπικής αυτοδιοίκησης επίσης θα επωφεληθούν. Επιπλέον θα επωφεληθούν οι επιχειρήσεις και πρώτιστα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Στο σύνολο έχουμε γύρω στα 35 σχέδια που απευθύνονται στον ιδιωτικό τομέα με σύνολο δαπάνης 400 εκατ. Ευρώ. Θα επωφεληθεί όλος ο πληθυσμός''.

Οι μεταρρυθμίσεις που θα πρέπει να γίνουν

‘’Το σχέδιο περιλαμβάνει 58 μεταρρυθμίσεις και 76 επενδύσεις συνολικά. Πρέπει να πούμε ότι όλες οι μεταρρυθμίσεις έχουν θετική επίπτωση στις επιχειρήσεις ιδιωτικού τομέα και στους πολίτες. 

Οι μεταρρυθμίσεις που θα γίνουν δίνουν έμφαση στην μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας, της τοπικης αυτοδιοικησης, των δικαστηριων, το σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτικων, την μείωση του χάσματος των δεξιοτήτων μεταξύ εκπαίδευσης και αγοράς εργασίας, θα έχουμε δραστικές αλλαγές για το πως θα προωθείται η ψηφιοποίηση της κυβέρνησης και όλα αυτά θα ωφελέσουν οριζόντια όλους τους τομείς της οικονομίας. 

Υπάρχουν γενικά τομείς που στους οποίους δίνεται αυξημένη έμφαση. Ο πρωτογενής τομέας, ο δευτερογενής με εξειδικευμένο στόχο την προώθηση της ελαφράς βιομηχανίας με έμφαση στην προώθηση εξοπλισμού πράσινης τεχνολογιας, κυρίως ΑΠΕ και ηλιακή ενέργεια. Επίσης προιοντα γεωργικής προέλευσης, τουρισμός, κυκλική οικονομία και τομείς υπηρεσιων ειδικά πληροφορικης και τηλεπικοινωνιων''

Θα χαθούν τα ποσά μετά το 2026 αν δεν γίνει εκταμίευση

‘’Αν δεν απορροφηθεί το ποσό εντός της εξαετίας, θα χαθούν τα ποσά . Θα πρέπει να αναφέρω ότι η εκταμίευση θα γίνεται ανά 6μηνο. Για καθε 3μηνο έχουμε συμφωνήσει άτυπα μέχρι στιγμής, συγκεκριμένους στόχους οι οποίοι θα πληρώνονται για να μπορέσουμε να εκτιμήσουμε αυτά τα ποσα. Θα έχουμε σύστημα παρακολούθησης της προόδου. Εάν επιτυγχάνονται οι στόχοι, θα εκταμιεύονται και τα ποσα. Καθε 6μηνο θα κάνουμε αίτηση πληρωμών μαζί με ότι έχουμε πετύχει. 

Όσον αφορά τον ιδιωτικό τομέα το κράτος θα προχωρά στην υλοποίηση του προγράμματος με εθνικούς πόρους και εκ των υστέρων θα ζητείται η εκταμίευση από την ευρωπαϊκή επιτροπή. Οπότε είναι πολύ σημαντικό να επιτυγχάνουμε τους στόχους. Το κράτος θα κάνει τις δαπάνες για τον ιδιωτικό τομέα ούτως ή άλλως. Για να μπορέσει το κράτος να πάρει τα λεφτά που θα δαπανήσει από την ΕΕ θα πρέπει να επιτευχθούν οι στόχοι έγκαιρα’’.

Δείτε πιο κάτω όλα όσα είπε η κ. Jensen στην εκπομπή ‘’Business Hour’’: