Στο 72% ανήλθε η υλοποίηση των αναπτυξιακών δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού του 2023, σε σχέση με 70% το 2022 και με 69% του ετήσιου μέσου όρου της τελευταίας δεκαετίας, σύμφωνα με έκθεση που δημοσιοποίησε την Τετάρτη (14/2) το Γενικό Λογιστήριο.

Οι αναπτυξιακές δαπάνες για το 2023 (πραγματικές) ανήλθαν στο €1,03 δισεκατομμύρια σε σχέση με €782,11 εκατομμύρια το 2022 και €639,54 εκ. το 2021.

Η αυξημένη υλοποίηση των αναπτυξιακών δαπανών το 2023 σε σχέση με το 2022 οφείλεται κυρίως, σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο, στην αυξημένη υλοποίηση των κεφαλαιουχικών δαπανών, ένεκα των δαπανών για οδικό δίκτυο που ανήλθε σε 85% (2022: 75%), κατά πρώτο λόγο, αλλά και των δαπανών για κατασκευαστικά έργα που ανήλθε σε 75% (2022: 59%) και αφορά κυρίως την χορηγία που δόθηκε στη ΔΕΦΑ για να την χρησιμοποιήσει ως ίδια κεφάλαια στην ΕΤΥΦΑ για την υλοποίηση των απαιτούμενων υποδομών για έλευση υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Κύπρο, ύψους €30,5 εκ., και στην αυξημένη υλοποίηση των δαπανών για εργα και σχέδια συγχρηματοδοτούμενα από ευρωπαϊκούς πόρους, η οποία ανήλθε σε 66% (2022: 56%).

Η υλοποίηση των κεφαλαιουχικών δαπανών για το έτος 2023 ανήλθε στα €474 εκ., των συγχρηματοδοτούμενων και άλλων χρηματοδοτικών δαπανών στα €227 εκ., των χορηγιών, συνεισφορών και επιχορηγήσεων στα €212 εκ., των κοινωνικών παροχών στα €81 εκ. και των λοιπών αναπτυξιακών δαπανών στα €43 εκ. 

Ο κρατικός προϋπολογισμός, ο οποίος ετοιμάζεται σε ταμειακή βάση, παρουσιάζει για το έτος 2023 αύξηση στα έσοδα κατά 14% (2023: €9,77 δις, 2022: €8,56 δις) και αύξηση στις δαπάνες της τάξεως του 8% (2023: €12 δις, 2022: €11,14 δις).

Σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο, η προϋπολογιζόμενη αύξηση στα έσοδα οφείλεται κυρίως σε άνοδο των άμεσων και έμμεσων φόρων κατά €0,96 δις και €0,53 δις, αντίστοιχα, ενώ η προϋπολογιζόμενη αύξηση στις δαπάνες οφείλεται κυρίως στην αύξηση της μισθοδοσίας, συντάξεων και φιλοδωρημάτων κατά €0,24 δις

Σε σχέση με την υλοποίηση του κρατικού προϋπολογισμού, στο τέλος του έτους 2023 τα συνολικά έσοδα ανήλθαν σε €9,94 δις, το οποίο αντιστοιχεί σε 102% του προϋπολογισμού (2022: €9,26 δισ, 108%) και οι πραγματικές δαπάνες ανήλθαν σε €10,92 δις, ποσό το οποίο αντιστοιχεί σε υλοποίηση ύψους 91% (2022: €10,16 δις, 91%).

Η υλοποίηση του κρατικού προϋπολογισμού σε σχέση με τις δαπάνες βρίσκεται στα ίδια επίπεδα με το περσινό έτος (2023: 91%, 2022: 91%), ενώ παρουσιάζει μείωση σε σχέση με τα έσοδα (2023: 102%, 2022: 108%).

Ανάλυση εσόδων

Σύμφωνα με την έκθεση του ΓΛ, οι έμμεσοι φόροι αυξήθηκαν κατά €0,5 δις (43%) σε σχέση με το 2022, κυρίως λόγω της αύξησης των εσόδων από το ΦΠΑ κατά €0,42 δις (2023: €2,96 δις, 2022: €2,54 δις).

Οι άμεσοι φόροι αυξήθηκαν κατά €0,24 δις (8%) σε σχέση με το 2022, κυρίως λόγω του φόρου εισοδήματος νομικών και φυσικών προσώπων (2023: €2,89 δις, 2022: €2,61 δις).

Οι αναλήψεις δανείων για το έτος ανήλθαν στα €1,14 δις (2022: €1,15 δις), εκ των οποίων €0,99 δις οφείλεται στην έκδοση Ευρωπαϊκών Μεσοπρόθεσμων Γραμμάτιων ονομαστικής αξίας €1 δις, €0,13 δις προέκυψαν από δανεισμό από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ενώ ποσό ύψους €0,03 δις από την έκδοση ομολόγων φυσικών προσώπων.

Ανάλυση δαπανών

Αναφορικά με την μισθοδοσία, συντάξεις και φιλοδωρήματα, η υλοποίηση στο τέλος του έτους δείχνει μια αύξηση ύψους 10% (€0,29 δις), από €2,91 δις το 2022 σε €3,20 δις το 2023.

Η αποπληρωμή δανείων και τόκων στο τέλος του 2023 ανήλθαν στα €2,53 δις (2022: €2,44 δις), εκ των οποίων τα €1,1 δις (2022: €1,1 δις) αφορούν την αποπληρωμή δανείων εξωτερικού, τα €0,8 δις τόκους δανεισμού και επιβαρύνσεις (2022: €0,5 δις) και τα €0,63 δις (2022: €0,84 δις) την αποπληρωμή δανείων εσωτερικού.

Σύμφωνα με το ΓΛ, οι αυξημένες εκροές σε σχέση με τους τόκους οφείλονται κυρίως στην πληρωμή των τόκων των επενδύσεων του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων (€0,38 δις), στη βάση της τριμερούς διευθέτησης μεταξύ Κεντρικής Τράπεζας, Υπουργείου Οικονομικών και των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

Σε σχέση με τις κοινωνικές παροχές, οι δαπάνες για το έτος ανήλθαν σε €1,8 δις (2022: €1,73 δις).

Η αύξηση της τάξεως των €0,07 δις (4%) οφείλεται στις αυξημένες δαπάνες για παροχές κοινωνικής πρόνοιας κατά €0,04 δις (2023: €0,70 δις, 2022: €0,66 δις) και στις αυξημένες δαπάνες για τις παροχές υγείας κατά €0,03 δις (2023: €0,76 δις, 2022: €0,73 δις). 

Σύμφωνα με το ΓΛ, η υλοποίηση στο τέλος του έτους δείχνει μια αύξηση ύψους 7% (€0,11 δις) από €1,47 δις το 2022 σε €1,58 δις το 2023, η οποία οφείλεται κυρίως στην αύξηση της κυβερνητικής εισφοράς στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων κατά €0,7 δις (13%) και στην επιδότηση του κόστους κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας για αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων, κατά €0,03 δις (2023: €0,07 δις, 2022: €0,04 δισ).

Οι λειτουργικές και άλλες δαπάνες για το έτος ανήλθαν σε €1,09 δις (2022: €1,11 δις).

ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ