Στο μικροσκόπιο της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ελέγχου θα τεθεί σήμερα (30/1) η Επιτροπή Σιτηρών Κύπρου (ΕΣΚ), με αφορμή την Ετήσια Έκθεση του Γενικού Ελεγκτή, Οδυσσέα Μιχαηλίδη.
Κατά την εξέταση της Έκθεσης αναμένεται πως οι Βουλευτές θα θέσουν σειρά ερωτημάτων στον Πρόεδρο και μέλη της Επιτροπής Σιτηρών τόσο για την οικονομική βιωσιμότητα του Οργανισμού όσο και με την μεταρρύθμιση/μετεξέλιξη της Επιτροπής.
>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<
Ειδικότερα, οι Βουλευτές και με βάση τα ευρήματα του Γενικού Ελεγκτή θα ζητήσουν στοιχεία σε σχέση με τα εξής:
1/ Ποιά μέτρα λαμβάνει η Επιτροπή Σιτηρών για βελτίωση της οικονομικής και λειτουργικής της δραστηριότητας. Σημειώνεται πως, ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης στην Έκθεσή του διαπιστώνει, μεταξύ άλλων, ότι «η όλη εικόνα που παρουσιάζει η ΕΣΚ παραπέμπει σε κάκιστη οικονομική διαχείριση, μη αποτελεσματική αντιμετώπιση προβλημάτων, συνεχή απομείωση της κρατικής επένδυσης και γενικά σε ένα Οργανισμό που αφέθηκε να παραπαίει, χωρίς την αναμενόμενη διοικητική εποπτεία».
2/ Τι κάνει η Επιτροπή για είσπραξη των οφειλόμενων ποσών τα οποία αφορούν την παροχή πιστώσεων σε πελάτες. Σύμφωνα, πάντως, με τις εξελεγμένες οικονομικές καταστάσεις τα χρωστούμενα από εμπορικούς χρεώστες για το έτος 2016 ανέρχονταν στα €7,2 εκατ., από τα οποία €3,1 εκατ. αφορούσε σε πρόνοια για επισφαλείς απαιτήσεις.
3/ Σε ποιο στάδιο και σε ποιες ενέργειες προέβη ή/και προβαίνει η ΕΣΚ για την εφαρμογή/υλοποίηση της κυβερνητικής πολιτικής για μεταρρύθμιση ή μετεξέλιξη της, σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου.
4/ Ποια μέτρα λαμβάνει η Επιτροπή για διασφάλιση της βιωσιμότητας της, αφού τόσο ο προϋπολογισμός της για το 2019 ήταν ελλειμματικός κατά €7,4 εκατ. όσο και για το 2020 €8,4 εκατ.
Επιπρόσθετα, οι Βουλευτές-μέλη της Επιτροπής Ελέγχου αναμένεται πως θα ζητήσουν ενημέρωση και σε ό,τι αφορά την ακίνητη περιουσία που διαθέτει η Επιτροπή, καθώς και για τον προγραμματισμό σε σχέση με την διαχείριση της εν λόγω περιουσίας.
Ένα άλλο ζήτημα για το οποίο εκτιμάται πως οι Βουλευτές θα ζητήσουν ενημέρωση είναι για το κατά πόσον η Επιτροπή Σιτηρών έχει αναζητήσει οποιεσδήποτε ευθύνες αναφορικά με το κούρεμα των καταθέσεων της, καθώς και του Σχεδίου Συντάξεων. Σημειώνεται πως, η ΕΣΚ απώλεσε €6,3 εκατ., ενώ το οικείο Σχέδιο Συντάξεων €11,2 εκατ. από το κούρεμα του 2013, λόγω της μεταφοράς σημαντικών χρηματικών διαθέσιμων στις τράπεζες που υπέστησαν κούρεμα καταθέσεων.
>>> Οι οικονομικές εξελίξεις σήμερα <<<
Τα ευρήματα Οδυσσέα
Υπενθυμίζεται πως, στην έκθεση του που δημοσιοποιήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2019, ο Γενικός Ελεγκτής καταγράφει μία σειρά από ευρήματα, μεταξύ των οποίων και τα εξής:
- Η ΕΣΚ αναμένεται να αντιμετωπίσει στο εγγύς μέλλον σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας, το οποίο αναμένεται να επιδεινώνεται και να απειλήσει τη βιωσιμότητά της.
- Η πολιτική της ΕΣΚ για παροχή πιστώσεων σε πελάτες της εγκυμονεί υψηλό κίνδυνο μη είσπραξης οφειλόμενων ποσών, αφού, σύμφωνα με τις μη εξελεγμένες οικονομικές καταστάσεις που αφορούσαν στο έτος 2016, οι εμπορικοί χρεώστες ανέρχονταν στα €7,2 εκ., από τα οποία ποσό ύψους €3,1 εκ. αφορούσε σε πρόνοια για επισφαλείς απαιτήσεις.
- Μετά τις γνωστές αποφάσεις του Eurogroup, τον Μάρτιο του 2013, τόσο η ΕΣΚ όσο και το οικείο Σχέδιο Συντάξεων, υπέστησαν σοβαρή ζημιά, ύψους €6,3 εκ. και €11,2 εκ., αντίστοιχα, λόγω μεταφοράς σημαντικών χρηματικών διαθεσίμων στις τράπεζες που υπέστησαν κούρεμα καταθέσεων μόλις έναν μήνα προηγουμένως. Τη δεδομένη χρονική στιγμή, Πρόεδρος της ΕΣΚ ήταν ο τέως Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών και Διευθυντής της ΕΣΚ πρώην Διευθυντικό Στέλεχος της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, οι οποίοι θα αναμενόταν να γνώριζαν τους κινδύνους που ελλόχευαν από τη μεταφορά ποσών στα εν λόγω τραπεζικά ιδρύματα, κατά τη δεδομένη χρονική στιγμή.
- Η ΕΣΚ προχώρησε στην κατασκευή υπαίθριων αποθηκών/εξεδρών, χωρητικότητας 60.000 μ.τ., στη Μενόγεια, οι οποίες τέθηκαν σε λειτουργία το 2001, με συνολικό κόστος που ξεπερνά τα €2,3 εκ. Οι εγκαταστάσεις αυτές αξιοποιήθηκαν ικανοποιητικά μόνο κατά τα έτη 2001, 2003 και 2004, ενώ δεν φαίνεται να συνεισέφεραν ουσιαστικά σε οποιοδήποτε τομέα δράσης της ΕΣΚ. Έκτοτε, οι εγκαταστάσεις φαίνεται να μην χρησιμοποιήθηκαν και δεν προστατεύτηκαν, αφού διαπιστώθηκε η διάπραξη κλοπής υλικών και βανδαλισμών στις εν λόγω εγκαταστάσεις.Συνεπώς, η επένδυση δεν φαίνεται να αιτιολογείται, αλλά αντίθετα, ενδεχομένως να προκύπτει θέμα διασπάθισης δημόσιων πόρων.
- Δεν υπήρχαν επαρκή ελεγκτικά τεκμήρια για επιβεβαίωση του ύψους των αποθεμάτων, γεγονός που οδήγησε την Υπηρεσία μας να εκφράσει αρνητική γνώμη επί των οικονομικών καταστάσεων για το έτος 2011 και τον ιδιώτη ελεγκτή σε αδυναμία έκφρασης ελεγκτικής γνώμης, όσον αφορά στις οικονομικές καταστάσεις για τα έτη 2012 μέχρι 2015.
- Παρά τη σοβαρότητα του θέματος αδυναμίας έκφρασης ελεγκτικής γνώμης επί των οικονομικών καταστάσεων για τα έτη 2012 μέχρι 2015 και της σημαντικής καθυστέρησης που παρατηρείται στον έλεγχο των οικονομικών καταστάσεων για το έτος 2016 και την ετοιμασία των οικονομικών καταστάσεων για τα έτη 2017 και 2018, το Διοικητικό Συμβούλιο (ΔΣ) δεν φαίνεται να έλαβε οποιαδήποτε αποτελεσματικά μέτρα.
>>> Bloomberg στην ελληνική <<<
Επιπρόσθετα των πιο πάνω, η Ελεγκτική Υπηρεσία κατά τον έλεγχό της για την Επιτροπή Σιτηρών διαπίστωσε και τα εξής:
- Η Έκθεση Εσωτερικού Ελέγχου, η οποία εκπονήθηκε το 2016 στο πλαίσιο σχετικής σύμβασης, δεν έτυχε της δέουσας μελέτης και αξιοποίησης, προκειμένου να βελτιωθούν τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου και οι δικλείδες ασφαλείας στην ΕΣΚ.
- Η εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής για μεταρρύθμιση/μετεξέλιξη της ΕΣΚ και εξεύρεσης στρατηγικού επενδυτή για χρήση του σιλό Λεμεσού, θα υλοποιηθεί με την ψήφιση σειράς νομοθεσιών, οι οποίες, μέχρι σήμερα, είτε δεν ψηφίστηκαν, είτε δεν προωθήθηκαν στη Βουλή των Αντιπροσώπων για ψήφιση. Επίσης, δεν δρομολογήθηκαν έγκαιρα όλες οι απαραίτητες ενέργειες για αποτελεσματική εφαρμογή των όρων εντολής του ΔΣ, σύμφωνα με σχετικές Αποφάσεις του ΥΣ, για τη μεταρρύθμιση/μετεξέλιξη της ΕΣΚ.
- Δεν δρομολογήθηκαν έγκαιρα όλες οι απαραίτητες ενέργειες, συμπεριλαμβανομένης της διερεύνησης της αγοράς και της εκπόνησης σχετικής μελέτης, πριν τη σύναψη της σύμβασης για την αγορά συμβουλευτικών υπηρεσιών από ιδιωτικό ελεγκτικό οίκο για την εξεύρεση στρατηγικού επενδυτή, ο οποίος θα εκμισθώσει το σιλό Λεμεσού. Εγείρονται επίσης ερωτηματικά ως προς την όλη διαδικασία που ακολουθήθηκε για διερεύνηση της αγοράς, αφού αυτή δεν φαίνεται να ήταν διαφανής.
- Λόγω της αφυπηρέτησης και μη αντικατάστασης του Προϊστάμενου του Λογιστηρίου, ο οποίος ορίζεται ως ο λειτουργός που ασκεί έλεγχο πάνω στα έσοδα και τις δαπάνες της ΕΣΚ, ενδέχεται οι πληρωμές, που διενεργούνται από τις 15.3.2019, να μην είναι σύννομες.
- Ασάφεια ως προς την αρμοδιότητα χειρισμού αριθμού θεμάτων, η οποία δεικνύει ελλιπή διοικητική εποπτεία.
- Οι διαχρονικές αποφάσεις του ΔΣ, για αναστολή και όχι τον οριστικό τερματισμό της λειτουργίας του Επαρχιακού Γραφείου Λευκωσίας της ΕΣΚ, επιφέρουν πρόσθετο οικονομικό κόστος.
- Η κακή κατάσταση των εγκαταστάσεων στα σιλό Λεμεσού και Λάρνακας ενδεχομένως να θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια, τόσο του προσωπικού, όσο και του αποθέματος σιτηρών.
- Ακίνητη περιουσία της ΕΣΚ, σημαντικής αξίας, η οποία αποκτήθηκε μέσω απαλλοτρίωσης από το Κράτος, δεν χρησιμοποιήθηκε για τον σκοπό της απαλλοτρίωσης.
- Η ΕΣΚ δεν διασφαλίζει τη διακρίβωση των ζυγαριών της, με αποτέλεσμα το βάρος των φορτίων που παραλαμβάνει να αμφισβητείται και να μην είναι εφικτός ο άμεσος υπολογισμός και διεκδίκηση της οποιασδήποτε αποζημίωσης που προκύπτει λόγω ελλειμμάτων.
- Δεν διασφαλίστηκε η εναρμόνιση με τις απαιτήσεις του περί Εναρμονισμένων Απαιτήσεων και Διαδικασιών Ασφαλούς Φόρτωσης και Εκφόρτωσης των Φορτηγών Πλοίων Μεταφοράς Φορτίου Χύδην Νόμου του 2004.
>>> Διαβάστε εδώ ειδήσεις και στην αγγλική <<<
Στα σκαριά σχέδιο εθελούσιας αποχώρησης
Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί πως στον προϋπολογισμό της Επιτροπής Σιτηρών για το 2020 είχαν περιληφθεί κονδύλια για προώθηση σχεδίου εθελούσιας εξόδου υπαλλήλων και σχεδίου εθελούσιας εξόδου ωρομίσθιου προσωπικού, το οποίο, ωστόσο, δεσμεύτηκε από την Βουλή, ώστε, προτού διενεργηθεί οποιαδήποτε δαπάνη, να ληφθεί η έγκριση του Υπουργού Οικονομικών.
Εξάλλου, στο πλαίσιο της συζήτησης του προϋπολογισμού της ΕΣΚ στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών, ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Επιτροπής Σιτηρών ανέφερε ότι οι αναμενόμενες πωλήσεις για το έτος 2020 θα είναι σημαντικά χαμηλότερες. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι κυριότεροι λόγοι της συνεχιζόμενης σταδιακής μείωσης του όγκου των πωλήσεων της Επιτροπής αφορούν:
- στην αύξηση του ανταγωνισμού και στην είσοδο νέων ιδιωτών εμπόρων στον τομέα της εμπορίας, των σιτηρών,
- στην εγγενή αδυναμία της γεωγραφικής θέσης του σιλό της ΕΣΚ στο λιμάνι της Λεμεσού που αυξάνει το κόστος,
- στο γεγονός ότι οι πλείστοι εμπορευόμενοι του τομέα έχουν προχωρήσει στην κατασκευή ιδιόκτητων σύγχρονων και χαμηλού κόστους σιλό, καθώς και
- στις μεγάλες ανελαστικές δαπάνες της ΕΣΚ, οι οποίες αφορούν κατά κύριο λόγο το μισθολόγιο των υπαλλήλων και εργατών της.
>>> Όλες οι έρευνες και αναλύσεις της Brief <<<
Περαιτέρω, Πρόεδρος της Επιτροπής Σιτηρών είχε ενημερώσει την Βουλή πως, η μεταρρύθμιση/μετεξέλιξη της ΕΣΚ έχει τροχοδρομηθεί με τις αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου, οι οποίες εγκρίθηκαν κατόπιν προτάσεων του Υπουργείου Οικονομικών, ενώ το νομοθετικό πλαίσιο που αφορά την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης/μετεξέλιξης της ΕΣΚ έχει αποσταλεί στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο όπως και τα σχετικά έγγραφα για προκήρυξη δημόσιου διαγωνισμού για ανάθεση της διαχείρισης του σιλό Λεμεσού σε στρατηγικό επενδυτή.
Σημειώνεται, δε, πως στο στάδιο της περαιτέρω εξέτασης του θέματος, τα μέλη της Επιτροπής Οικονομικών απασχόλησαν ζητήματα που αφορούν, μεταξύ άλλων, το μέλλον και την μεταρρύθμιση/ μετεξέλιξη της ΕΣΚ και ζητήθηκε περαιτέρω από το Υπουργείο Οικονομικών όπως προβεί στις δέουσες ενέργειες για την επίσπευση της κατάθεσης των σχετικών νομοθετημάτων στη Βουλή.