ΓΡΑΦΕΙ Ο ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΖΑΚΟΣ

Την επείγουσα αποδέσμευση κονδυλίου ύψους €191,238 ζητά το Υπουργείο Οικονομικών, ώστε να προχωρήσει με σωστή αξιολόγηση η υπό συζήτηση συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης και Hermes αναφορικά με την επέκταση της περιόδου παραχώρησης των Αεροδρομίων Λάρνακας και Πάφου. 

Ζήτημα το οποίο πριν λίγο καιρό είχε ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων τόσο από κόμματα, όσο και από τον Γενικό Ελεγκτή, με αποτέλεσμα την καταψήφιση του κονδυλίου από την Κοιν. Επιτροπή Οικονομικών. 

Το Υπουργείο Οικονομικών, λίγους μήνες μετά επαναφέρει το αίτημα, υπογραμμίζοντας πως η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών θα πρέπει να δώσει τη σύμφωνο γνώμη της, καθώς όπως προειδοποιεί σε αντίθετη περίπτωση και χωρίς την παροχή τον εν λόγω Συμβουλευτικών Υπηρεσιών, για τις οποίες απαιτείται το κονδύλι, η συμφωνία και οι συζητήσεις με την Hermes δεν μπορούν να προχωρήσουν, αφού οι όροι δεν μπορούν να αξιολογηθούν σωστά. 

Τι αναφέρει το ΥΠΟΙΚ στην επείγουσα επιστολή τους προς την Βουλή 

Η Κυπριακή Δημοκρατία, τον Μάιο 2006, ανέθεσε την κατασκευή-λειτουργία-μεταβίβαση των αεροδρομίων Λάρνακας και Πάφου στην εταιρεία Hermes Ltd, κάτω από 25ετή σύμβαση παραχώρησης. Στη σύμβαση παραχώρησης υπήρχε πρόνοια για την κατασκευή από την Hermes νέων έργων (Φάση 2) προκειμένου να αυξηθεί η δυναμικότητα των αεροδρομίων. Η Hermes δεν έχει μέχρι σήμερα εκκινήσει τη Φάση 2 παρά το γεγονός ότι τα σχετικά ορόσημα κίνησης επιβατών έχουν εκπληρωθεί, σημειώνει μεταξύ άλλων το ΥΠΟΙΚ στην επιστολή του προς την Βουλη. 

Η Herrnes, όπως συμπληρώνει το ΥΠΟΙΚ, προσέφυγε σε διαδικασία ταχείας επίλυσης διαφορών με την απόφαση, που εκδόθηκε τον Ιούνιο του 2021, να είναι απορριπτική για την εταιρεία. Παράλληλα, οι ενέργειες της Hermes για εξασφάλιση χρηματοδότησης μια τα έργα της Φάσης 2, δεν τελεσφόρησαν. Μετά τις πιο πάνω εξελίξεις, τα δύο μέρη αποφάσισαν όπως ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για την εύρεση συμβιβαστικής λύσης με σκοπό την ολοκλήρωση της Φάσης 2. Ως εκ τούτου, η διαδικασία διαιτησίας που εν τω μεταξύ (Φεβρουάριο 2021) είχε εκκινήσει η Κυπριακή Δημοκρατία, έχει ανασταλεί προσωρινά.

Περεταίρω το Υπ. Οικονομικών σημειώνει πως, η Hermes πλαισιώθηκε από την αρχή της διαδικασίας από τεχνικούς, οικονομικούς και νομικούς συμβούλους. Από πλευράς του, το κράτος πλαισιώθηκε από την αρχή της διαπραγμάτευσης από Τεχνικούς (διορίστηκαν από τα Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και "Εργων) και Νομικούς Συμβούλους (διορίστηκαν από τη Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας), λόγω της περιπλοκότητας των θεμάτων που άπτονται της διαδικασίας.

Όπως επεξηγεί, αναφορικά με Οικονομικούς Συμβούλους, λόγω και της εξειδικευμένης γνώσης που απαιτείται σε χρηματοοικονομικά μοντέλα για αερολιμένες, τον Νοέμβριο 2021, υπογράφηκε συμφωνία μεταξύ του Υπουργείου Οικονομικών και της εταιρείας παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών ΕΥ Κύπρου (ΕΥ) προκειμένου η τελευταία να συνδράμει την Κυπριακή Δημοκρατία, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων. Οι εργασίες της ΕΥ ολοκληρώθηκαν εντός του χρονοδιαγράμματος, δηλαδή μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 2021, αλλά εξαιτίας της καθυστέρησης που προέκυψε κατά τις διαπραγματεύσεις, η ΕΥ παρείχε υπηρεσίες μέχρι τον Απρίλιο 2022, χωρίς επιπλέον κόστος.

Κατά τη συνεδρία της, ημερομηνίας 11 Ιουλίου 2022, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού αποφάσισε την αποδέσμευση κονδυλίου ύψους €92.500 (€80.000+ΦΠΑ) για τις υπηρεσίες της ΕΥ που έλαβε το Υπουργείο Οικονομικών.

Τον Απρίλιο 2022, τα δύο μέρη συμφώνησαν όπως εξετάσουν τη συνομολόγηση συμφωνίας συμβιβασμού σύμφωνα με την οποία η Hermes θα κατασκευάσει τα έργα της Φάσης 2 και (α) η Κυπριακή Δημοκρατία Θα συναινέσει σε επέκταση της διάρκειας της σύμβασης παραχώρησης ώστε να διευκολύνει τη χρηματοδότηση της Φάσης 2 από δανειστές ενώ (β) η Hermes θα αποποιηθεί μια σειρά δικαιωμάτων και απαιτήσεων αποζημιώσεων από το κράτος.

Με βάση τα πιο πάνω, η Κυπριακή Δημοκρατία θα πρέπει, όπως επεξηγεί το ΥΠΟΙΚ, πριν από την υπογραφή οποιασδήποτε συμφωνίας συμβιβασμού, να αξιολογήσει κατά πόσο η αποποίηση των δικαιωμάτων και απαιτήσεων από την πλευρά της Hermes αποτελεί επαρκή αντιπαροχή για την επέκταση της διάρκειας της σύμβασης, καταλήγοντας σε συγκεκριμένες αξίες τόσο για την επέκταση της σύμβασης όσο καc για τα δικαιώματα και απαιτήσεις της Hermes. Για τον σκοπό αυτό, απαιτούνται από τον χρηματοοικονομικό σύμβουλο, εξειδικευμένες υπηρεσίες για αποτίμηση των προαναφερθεισών αξιών αλλά και παροχής υποστήριξης στην Κυπριακή Δημοκρατία κατά τη διαδικασία προ-κοινοποίησης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για έγκριση της συμφωνίας συμβιβασμού και επέκτασης της σύμβασης.

Τι είχε προηγηθεί σχετικά με το ζήτημα 

Να υπενθυμίσουμε πως η Ελεγκτική Υπηρεσία είχε καταγγείλει τον Σεπτέμβριο του 2022 ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών, ότι το Υπ. ότι σύναψε σύμβαση με χρηματοοικονομικό συμβούλο (ύψους 192,000ευρώ) από κονδύλι το οποίο ήταν δεσμευμένο (σταυρωμένο) και απαιτείτο η εκ των προτέρων αποδέσμευσή του από την Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής. 

Έπειτα, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών είχε καταψηφίσει το εν λόγω κονδύλι στις 27/9/2022 με τα Υπουργεία Μεταφορών και Οικονομικών να ανακοινώνουν την διακοπή των διαβουλεύσεων με την Hermes (για την κατασκευή της Β’ φάσης), αλλά και την αναστολή των κινήτρων επιβατικής κίνησης (απόφαση που ακύρωσαν λίγες μέρες αργότερα). 

Τα Υπουργεία Οικονομικών και Μεταφορών στην κοινή τους ανακοίνωση, απαντώντας στις κατηγορίες, ανέφεραν πως, για το ίδιο έργο, δηλαδή τη διενέργεια διαπραγματεύσεων για την επίτευξη ενδεχόμενου συμβιβασμού μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και Hermes, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού έχει, στις 6 Δεκεμβρίου 2021 και στις 11 Ιουλίου 2022, εγκρίνει την αποδέσμευση κονδυλίου για χρηματοοικονομικό σύμβουλο. Το αίτημα που εξετάστηκε από την Επιτροπή της Βουλής και είχε απορριφθεί, όπως σημειώνουν, αφορά το ίδιο έργο αλλά επιπρόσθετες υπηρεσίες χρηματοοικονομικού συμβούλου, ξεκαθαρίζοντας δε ότι, ουδεμία πληρωμή έχει πραγματοποιηθεί σε χρηματοοικονομικό σύμβουλο.