Πολλά και σημαντικά μέτωπα σε εργασιακά θέματα έχει ανοιχτά αυτό το διάστημα ο Υπουργός Εργασίας Γιάννης Παναγιώτου, κάποια από τα οποία πρέπει να κλείσουν μάλιστα τους επόμενους 1-2 μήνες ή το αργότερο μέχρι το τέλος του έτους. 

Κάποια από τα θέματα, συζητήθηκαν την προηγούμενη Παρασκευή κατά την συνεδρία του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος, το οποίο θα συνεδριάσει εκ νέου τον Σεπτέμβριο για να προχωρήσουν τα θέματα. 

Γενικότερα ο Υπουργός Εργασίας κρατά κλειστά τα χαρτιά αφού δεν δίνει πολλές συγκεκριμένες λεπτομέρειες για τις ρυθμίσεις που προωθούνται.

Για όλα τα θέματα διεξάγεται παράλληλα διάλογος τόσο με τις συνδικαλιστικές όσο και με τις εργοδοτικές οργανώσεις, κάτι φυσικά που απαιτεί προσεκτικούς χειρισμούς για να ικανοποιηθούν και οι δύο πλευρές. 

Σημειώνεται ότι για τα περισσότερα θέματα έγινε ήδη αρκετή προεργασία από το Υπουργείο Εργασίας. 

Πάμε να δούμε 10 από τα σημαντικότερα ανοιχτά μέτωπα του Υπουργού Εργασίας:

1/ Στοχευμένη άρση του πέναλτι 12% στις συντάξεις στο 63ο έτος

Πρόκειται για την ανακουφιστική παρέμβαση, όπως χαρακτηρίζεται, που προωθείται στο Συνταξιοδοτικό Σύστημα για την στοχευμένη κατάργηση του πέναλτι 12% στις συντάξεις για όσους αφυπηρετούν πρόωρα στο 63ο έτος της ηλικίας τους. Η ρύθμιση θα αφορά ουσιαστικά την επικαιροποίηση της αναλογιστικής προσαρμογής για την πρόωρη αφυπηρέτηση πριν το 65ο έτος. Για το θέμα πραγματοποιήθηκε αναλογιστική μελέτη η οποία μάλιστα  θα παρουσιαστεί σήμερα Παρασκευή στη συνεδρία του Συμβουλίου του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΤΚΑ), μαζί με τις εισηγήσεις του Υπουργείο Εργασίας. 

Είναι δεδομένο ότι η ρύθμιση δεν θα αφορά όλους τους συνταξιούχους, αλλά συγκεκριμένους με πάρα πολλά χρόνια εργασίας, περισσότερα από 33. Δεν καταργείται δηλαδή για όλους το πέναλτι του 12%. 

Για το θέμα είναι σε εξέλιξη και  διάλογος με τους κοινωνικούς εταίρους και αφού ετοιμαστεί το σχετικό νομοσχέδιο, θα παρουσιαστεί στο Υπουργικό για έγκριση και ακολούθως θα κατατεθεί στη Βουλή για ψήφιση. Στόχος είναι το θέμα να κλείσει μέχρι το τέλος του έτους. 

2/ Επέκταση συλλογικών συμβάσεων με στόχο το 80%

Ένα δεύτερο ανοιχτό μέτωπο είναι η καλύτερη ρύθμιση των Εργασιακών Σχέσεων με την επέκταση των Συλλογικών Συμβάσεων στον ιδιωτικό τομέα, για προσέγγιση του Ευρωπαϊκού Στόχου του 80%. Ουσιαστικά ετοιμάζεται σχέδιο δράσης από το Υπ. Εργασίας, για προώθηση της συλλογικής διαπραγμάτευσης.  Η Κύπρος αυτή τη στιγμή σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία είναι κάτω από το 50%.

Το Υπουργείο Εργασίας είναι σε διαδικασία προετοιμασίας διαφόρων κινήτρων, με ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία, που θα δοθούν σε εργοδότες με στόχο μέσα από την συλλογική διαπραγμάτευση να διαμορφώσουν συλλογικές συμβάσεις με τους εργαζόμενους τους.

Μιλώντας για τα κίνητρα σε πρόσφατη συνέντευξη του στο ΚΥΠΕ, ο Υπ. Εργασίας ανέφερε ότι τα ποιοτικά στοιχεία μπορεί να είναι οι δυνατότητες που ένας οργανισμός ή μια επιχείρηση μπορεί να διαθέτει, για διάφορα θέματα και ποσοτικά τα οποία μπορεί να λάβουν μορφή είτε φορολογική είτε σχετική με τις εισφορές που καταβάλλονται από εργοδότες. Για το θέμα είναι σε εξέλιξη διάλογος με τους κοινωνικούς εταίρους. 

3/ Αξιολόγηση & αναπροσαρμογή κατώτατου μισθού

Αυτή την περίοδο είναι σε διαδικασία η σύσταση της  Επιτροπής Αναπροσαρμογής του Κατώτατου Μισθού, η οποία αναμένεται να συνεδριάσει σύντομα. Ουσιαστικά η Επιτροπή θα αξιολόγησει την εφαρμογή του του κατώτατου μισθού που ξεκίνησε από τον Ιανουάριο. 

Η δημιουργία της εν λόγω επιτροπής, προνοείται από το περί Κατωτάτου Ορίου Μισθών Διάταγμα του 2022 που θυμίζουμε ότι τέθηκε σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου φέτος. 

Η πρώτη αναπροσαρμογή του Εθνικού Κατώτατου Μισθού θα γίνει την 1η Ιανουαρίου του 2024. Απ’ εκεί και πέρα θα γίνεται αναπροσαρμογή του Εθνικού Κατώτατου Μισθού κάθε δύο χρόνια (2026, 2028 κ.ο.κ).

Ως γνωστό με βάση τις πρόνοιες του Διατάγματος, κάθε εργοδοτούμενος ο οποίος/ η οποία εργάζεται με πλήρη απασχόληση πρέπει να λαμβάνει αρχικό μηνιαίο μισθό ο οποίος να ανέρχεται τουλάχιστον στα €885 ακαθάριστα και μετά από 6μηνη συνεχή περίοδο απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη, ο μισθός αυτός να αυξάνεται τουλάχιστον στα €940 ακαθάριστα.

Η Επιτροπή, αφού εξετάσει τα δεδομένα εφαρμογής του Εθνικού Κατώτατου Μισθού, θα έχει ευθύνη να συντάσσει εισηγητική έκθεση η οποία θα υποβάλλεται στον Υπουργό Εργασίας τουλάχιστον δύο μήνες πριν από κάθε αναθεώρηση. Θα πρέπει επίσης να υποβάλλει την εισηγητική έκθεση στο Εργατικό Συμβουλευτικό Σώμα, το οποίο με τη σειρά του θα  συμβουλεύει τον Υπουργό Εργασίας επί του θέματος. 

Ο Υπουργός Εργασίας θα υποβάλλει αιτιολογημένη εισήγηση προς το Υπουργικό Συμβούλιο για την αναπροσαρμογή του Εθνικού Κατώτατου Μισθού περιλαμβανομένης και εισήγησης για μηδενική αναπροσαρμογή.

Τα κριτήρια για την αναπροσαρμογή θα λαμβάνουν υπόψη:

• (i)    την αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού λαμβάνοντας υπόψη και τη διαφοροποίηση στο κόστος διαβίωσης,
• (ii)    τις τάσεις στα επίπεδα απασχόλησης και ποσοστά ανεργίας,
• (iii)    τη διαφοροποίηση στην οικονομική ανάπτυξη και στα επίπεδα παραγωγικότητας,
• (iv)    τη διαφοροποίηση και τις τάσεις στα επίπεδα απολαβών και την κατανομή τους,
• (v)    τις επιπτώσεις που οποιαδήποτε μεταβολή του κατώτατου μισθού θα έχει στα επίπεδα απασχόλησης, τους δείκτες σχετικής και απόλυτης φτώχειας, το κόστος διαβίωσης και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.

4/ Ελάφρυνση των ωραρίων εργασίας των πολύτεκνων εργαζόμενων γονιών

Το Υπουργείο Εργασίας προωθεί ελάφρυνση των ωραρίων εργασίας των πολύτεκνων γονιών, ανάλογα με τον αριθμό των ανήλικων παιδιών τους. Οι ελαφρύνσεις θα ισχύουν τόσο για εργαζόμενους στον δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Για το δημόσιο τα πράγματα φαίνεται να είναι πιο απλά και να ρυθμίζονται ευκολότερα. Για τον ιδιωτικό τομέα όμως είναι πιο περίπλοκο το θέμα και είναι σε εξέλιξη προσπάθεια και μέσω διαλόγου με τους κοινωικούς εταίρους να βρεθει η λύση. Στόχος η συμφιλίωση επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. 

5/ Επικαιροποίηση νομοσχεδίου για τηλεργασία

Εγκρίθηκε ήδη από το Υπουργικό Συμβούλιο και κατατέθηκε στην Βουλή, το νομοσχέδιο για την ρύθμιση της τηλεργασίας. Αναμένεται να συζητηθεί στην αρμόδια επιτροπή και να πάει για ψήφιση στην Ολομέλεια μέσα στον Σεπτέμβριο. 

Με το νομοσχέδιο ρυθμίζονται τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις εργοδοτών και εργαζομένων όπως:

• Η χρήση της τηλεργασίας, σε εθελοντική βάση  μετά από συμφωνία εργοδοτών και εργαζομένων,
• Η υποχρεωτική χρήση τηλεργασίας όπως ήταν οι περιπτώσεις Διαταγμάτων του Υπουργού Υγείας για την περίοδο του covid.
• Απαγόρευση διακρίσεων κατά των τηλεργαζομένων
• Κόστος τηλεργασίας που θα αναλαμβάνει ο εργοδότης,
• Θέματα ωραρίου με έμφαση στο δικαίωμα αποσύνδεσης μετά τη λήξη του ωραρίου εργασίας,
• Εκ των προτέρων ενημέρωση του εργαζόμενου από τον εργοδότη για επιμέρους θέματα τηλεργασίας όπως χρονικά όρια τηλετοιμότητας, διαδικασίες  υποστήριξης, περιορισμούς χρήσης εξοπλισμού, κινδύνους από τη χρήση της τηλεργασίας, προστασία προσωπικών δεδομένων κ.λ.π.
• Εργασιακή ασφάλεια μέσω της οποίας η χρήση της τηλεργασίας δεν πρέπει να επηρεάζει υφιστάμενα δικαιώματα εργαζομένων όπως είναι ο μισθός το ωράριο κ.λ.π,
• Υποχρεώσεις και δικαιώματα τηλεργαζομένων είναι ίδιες με αντίστοιχους εργαζόμενους στις εγκαταστάσεις του εργοδότη
• Ρύθμιση θεμάτων ασφάλειας και υγείας τηλεργαζομένων
• Παροχή ευκαιριών επαγγελματικής ανέλιξης, κατάρτισης / επιμόρφωσης  σε τηλεργαζόμενους,
• Εξουσίες και τα καθήκοντα των επιθεωρητών που είναι αρμόδιοι για την εφαρμογή του νόμου
• Ποινές μέχρι και 10.000 ευρώ για τους παραβάτες.

6/ Μεταρρύθμιση Συνταξιοδοτικού

Όσον αφορά το πολύ σημαντκό θέμα της συνολικής μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού, αναμένεται μελέτη από την Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ILO). Πέραν από το σύστημα, στο πλάνο είναι και ο εκσυγχρονισμός του λογισμικού που υποστηρίζει το Συνταξιοδοτικό. Ο Υπουργός έβαλε ψηλά τον πήχη για το συγκεκριμενο θέμα, το οποίο όμως είναι σύνθετο, χρειάζεται αρκετό χρόνο ακόμα και πολλές διαβουλεύσεις. 

7/ Πληρωμές συντάξεων - επιδομάτων μέσα σε ένα μήνα

Πριν από λίγες μέρες με ρεπορτάζ στην OffsiteNews, αναφερθήκαμε στο πλάνο του Υπουργείου Εργασίας με συνθηματικό «εντός ενός μηνός».

Στόχος είναι μέσα σε ένα μήνα από την υποβολή αιτήσεων στις Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων, να εξετάζονται τα αιτήματα, οι πολίτες να ενημερώνονται ανάλογα και αν εγκριθουν, να ξεκινά η καταβολή του σχετικού επιδόματος τους. Σε περίπτωση που χρειάζονται επιπρόσθετα στοιχεία ή η αίτηση δεν εγκριθεί, και πάλι οι πολίτες θα ενημερώνονται εντός ενός μηνός. 

Το πλάνο περιλαμβάνει τα διάφορα επιδόματα των Κοινωνικών Ασφαλίσεων όπως συντάξεις, ανεργιακό,  επίδομα αναπηρίας, γονική άδεια, άδεια μητρότητας και πατρότητας, επίδομα τοκετού κ.α.

Προς αυτή την κατεύθυνση το Υπουργείο Εργασίας προχωρά με συγκεκριμένες ενέργειες με στόχο να απλοποιηθούν και να επιταχυνθούν οι διαδικασίες, έτσι ώστε μέχρι το τέλος του 2023, να μειωθούν αισθητά οι καθυστερήσεις και να προσεγγιστεί ο συγκεκριμένος στόχος του ενός μηνός.

8/ Ρύθμιση ευέλικτων μορφών εργασίας στο Δημόσιο & 4ημερη εργασία

Το Υπουργείο Οικονομικών σε συνεννόηση και με το Υπ. Εργασίας, επεξεργάζεται πλαίσιο για ευέλικτες μορφές εργασίας στη δημόσια διοίκηση. Στόχος η αξιοποίηση των σύγχρονων μορφών τεχνολογίας που επιτρέπουν την εξ αποστάσεως εργασία και από την δημόσια υπηρεσία και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα.

Μελετάται επίσης και η 4ημερη εργασία στη δημόσια υπηρεσία. Εκπονούνται μελέτες από συμβούλους που ασχολούνται με το θέμα. 

9/ Μονιμοποίηση Αορίστου χρόνου εργαζομένων

Το επόμενο διάστημα αναμένονται εξελίξεις και τους με τους αορίστου εργαζόμενους στη Δημόσια Υπηρεσία. Η ΠΑΣΥΔΥ μετά από συνεννόηση με τα Υπουργεία Εργασίας και Οικονομικών, ετοιμάζει σχετικό νομοσχέδιο/πρόταση σε συνεργασία με νομικούς. Εφόσον η πρόταση της ΠΑΣΥΔΥ κριθεί από την Νομική Υπηρεσία ως συνταγματικά συμβατή, θα προχωρήσει η κατάθεση Νομοσχεδίου στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Στόχος του νομοσχεδίου θα είναι η μονιμοποίηση των 10 περίπου χιλιάδων εργαζομένων Αορίστου χρόνου στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Το νομοσχέδιο θα δίνει ευκαιρίες ανέλιξης (προαγωγής) στους αορίστου. Με την προαγωγή τους θα μονιμοποιούνται. 

10/ Συμβάσεις σε εκπαιδευτικούς απογευματινών προγραμμάτων ΥΠΑΝ

Ως γνωστό τερματίστηκε η αγορά υπηρεσιών για τα 12 από τα 14 απογευματινά προγράμματα του Υπουργείου Παιδείας. Στους εκπαιδευτικούς των προγραμμάτων του ΥΠΑΝ, θα προσφερθούν συμβάσεις μισθωτού από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Το Υπουργείο Εργασίας σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών και το το Υπουργείου Παιδείας, αναζητούν το πώς θα εφαρμστεί το νέο πλάνο. Ήδη όπως έγινε γνωστό για τα προγράμματα ΔΡΑΣΕ και τα Ολοήμερα, οι προσλήψεις θα γίνονται από τους καταλόγους Διοριστέων και Διορισίμων. Είναι σε εξέλιξη διάλογος για να βρεθεί η φόρμουλα για τα υπόλοιπα προγράμματα. 

Σωτήρης Νικηφόρου