• Σταδιακά θα δούμε κι’ άλλες αυξήσεις επιτοκίων μέχρι τέλος του 2023
• Τα ψηλά επιτόκια διατηρούν τις προσδοκίες για πληθωρισμό υπό έλεγχο
• Τι φέρνουν μαζί τους και πώς συντηρείται ο φαύλος κύκλος

ΓΡΑΦΕΙ Η ΧΡΥΣΩ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ

Σταδιακές αυξήσεις επιτοκίων μέχρι το τέλος του χρόνου θα αποφασίζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με στόχο ο πληθωρισμός να μειωθεί κάτω από το 2%. Οι κινήσεις αυτές γίνονται για να περιοριστεί ο δανεισμός και να μειωθεί η κατανάλωση και η ζήτηση σε προϊόντα και υπηρεσίες. 

Ωστόσο, αυτές οι αυξήσεις  θα μετακυληθούν σε όλα τα υπόλοιπα επιτόκια δανείων, όπως είναι τα στεγαστικά και τα επιχειρηματικά και συνεπώς θα αυξηθεί και η δόση κάθε δανειολήπτη.

Όπως δήλωναν τραπεζικές πηγές «όσοι δεν μπορούν να πληρώνουν πλέον το δάνειό τους λόγω του αυξημένου επιτοκίου, μπορούν να προχωρήσουν σε αναδιάρθρωση για επιμήκυνση του».

Οι τελευταίες κινήσεις της ΕΚΤ για αύξηση των επιτοκίων γίνονται ώστε οι πιστώσεις να γίνουν ακριβότερες και να ηρεμήσει η οικονομία, κατευνάζοντας και τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό.

Ο πληθωρισμός επιδεινώθηκε με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και την αύξηση των τιμών κυρίως της ενέργειας και των τροφίμων.

Υπό έλεγχο

Οικονομικοί αναλυτές εξηγούσαν στη Brief ότι «η αύξηση των επιτοκίων δεν θα επιλύσει από μόνη της τα προβλήματα. Ωστόσο, τα υψηλότερα επιτόκια διατηρούν τις προσδοκίες για έναν πληθωρισμό υπό έλεγχο. Για παράδειγμα, εάν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις θεωρήσουν ότι ο υψηλός πληθωρισμός θα γίνει μόνιμο φαινόμενο, οι εργαζόμενοι θα ζητήσουν υψηλότερους μισθούς και οι εργοδότες θα προχωρήσουν και θα αυξήσουν τις τιμές. Με την αύξηση των επιτοκίων, η ΕΚΤ θεωρεί ότι διασφαλίζει πως  οι επιχειρήσεις, οι εργαζόμενοι και οι επενδυτές θα αισθάνονται σιγουριά ότι ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει στο 2% μεσοπρόθεσμα».

Τι σημαίνει πρακτικά ένας υψηλός πληθωρισμός;

Πρώτο, οδηγεί σ’ έναν φαύλο κύκλο αυξήσεων των τιμών. 
Δεύτερο, περιορίζει την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, δηλαδή οι καταναλωτές αγοράζουν λιγότερα αγαθά με τα χρήματά τους.
Επίσης, η αύξηση των τιμών πολλών καταναλωτικών ειδών συνεπάγεται απώλεια αγοραστικής δύναμης. 
Όταν όλα ακριβαίνουν, ο εργαζόμενος ζητά αύξηση από τον εργοδότη του. Ο εργοδότης αυξάνει τις τιμές της επιχείρησής του για να καλύψει τις αυξήσεις μισθών και αυτό οδηγεί τις τιμές πολλών ειδών να αυξηθούν περαιτέρω και ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται.

Αποπληθωρισμός και παρενέργειες

Από την άλλη, ο αποπληθωρισμός (ο μέσος όρος των τιμών των προϊόντων και υπηρεσιών μειώνεται) δημιουργεί άλλες αρνητικές συνέπειες:
•    Η οικονομία επιβραδύνεται καθώς οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις μειώνουν τις δαπάνες και τις επενδύσεις τους. 
•    Oι δανειολήπτες αντιμετωπίζουν αυξημένες δυσκολίες στην αποπληρωμή των δανείων τους αφού οι δόσεις αυξάνονται.
•    Τα φορολογικά έσοδα καταγράφουν μείωση καθώς μειώνονται οι μισθοί και οι δαπάνες και οι επιχειρήσεις εισπράττουν λιγότερα. 
•    Το δημόσιο χρέος θα πρέπει να αποπληρωθεί, έτσι μειώνονται οι δημόσιες δαπάνες για τις υποδομές και την υγεία. 
Επομένως, οι αρνητικές συνέπειες του αποπληθωρισμού γίνονται αισθητές σε όλους.

Γιατί η ΕΚΤ θέτει ως στόχο τον ρυθμό πληθωρισμού στο 2% μεσοπρόθεσμα και όχι άλλο ποσοστό; Σύμφωνα με έγγραφα των τεχνοκρατών της Ε.Ε.: 

•    Για να υπάρχει ασφάλεια έναντι πιθανών κινδύνων αποπληθωρισμού.
•    Για να υπάρχουν περιθώρια για διαφορές πληθωρισμού μεταξύ των χωρών της ζώνης του ευρώ.

Ο στόχος του 2% για τον πληθωρισμό χαρακτηρίζει ως ένας αριθμός που βοηθά τους καταναλωτές να προβλέπουν πώς θα αλλάξουν οι τιμές με την πάροδο του χρόνου.

Οι τεχνοκράτες εξηγούν ότι «οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τις προσδοκίες τους για τον πληθωρισμό για να λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με τις δαπάνες, τα δάνεια και τις επενδύσεις τους».