ΓΡΑΦΕΙ Ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΑΓΓΕΛΟΔΗΜΟΥ

Τρία σημεία θα πρέπει να τύχουν ιδιαίτερης προσοχής ως προς τον χειρισμό τους, ώστε να μην προκύψουν δυσάρεστες συνέπειες για την οικονομία στο άμεσο αλλά και πιο μακροπρόθεσμο μέλλον. Τα τρία αυτά σημεία, είναι ο πληθωρισμός, η επικείμενη αύξηση των δανειστικών επιτοκίων και το υψηλό δημόσιο χρέος.

Με αφορμή και την έκδοση της ενδιάμεσης έκθεσης του Δημοσιονομικού Συμβουλίου για το 2022, ζητήσαμε από τον οικονομολόγο Γιάννη Τελώνη να καταγράψει τα τρία σημεία τα οποία προκαλούν ένα βαθμό ανησυχίας για την πορεία της οικονομίας. Μιλώντας στην Brief, ο κ. Τελώνης αναφέρθηκε: (α) Στην παρατεταμένη άνοδο του πληθωρισμού και τα φαινόμενα ακρίβειας που παρατηρούνται, εξέλιξη που διαβρώνει τα εισοδήματα των μισθωτών και δημιουργεί προβλήματα στην αγορά. (β) Στην επικείμενη αύξηση των επιτοκίων. Όπως είπε ο κ. Τελώνης, πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί, ιδιαίτερα στα δανειστικά επιτόκια ώστε να μην δημιουργήσουμε νέα κόκκινα δάνεια με την αύξηση των δόσεων. (γ) Στη σωστή διαχείριση του δημόσιου χρέους το οποίο βρίσκεται σε αρκετά ψηλά επίπεδα και δεν πρέπει να ξεφύγει για να μην δημιουργηθούν μεγαλύτερα προβλήματα.

Αναλυτικότερα, όπως ανέφερε ο κ. Τελώνης ένεκα των αυξήσεων στις διεθνείς τιμές της ενέργειας και κατ’ επέκταση των πρώτων υλών, παρουσιάζονται φαινόμενα ακρίβειας και παρατεταμένη άνοδος του πληθωρισμού, η οποία όπως επισήμανε είναι καθαρά εισαγόμενη. Εμείς, πρόσθεσε, δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα, πέραν του ότι πρέπει να διαχειριζόμαστε με σύνεση τα έξοδα μας, ενώ από πλευράς του κράτους θα πρέπει να υπάρξει αυστηρά στοχευμένη στήριξη προς τις ασθενέστερα οικονομικές ομάδες των συμπολιτών μας. Άλλωστε, όπως τόνισε και το Δημοσιονομικό Συμβούλιο, τα περιθώρια για δημοσιονομική πολιτική δεν είναι απεριόριστα και τα οριζόντια μέτρα αντενδείκνυνται ως αναποτελεσματικά και σπάταλα, παρά τη δημοφιλία τους.

Το δεύτερο σημείο, το οποίο θα πρέπει να τύχει εξίσου σημαντικής προσοχής είναι αυτό της επικείμενης αύξησης των επιτοκίων. Όπως είναι γνωστό η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προανήγγειλε την αύξηση των επιτοκίων της στις 21 Ιουλίου - όταν θα πραγματοποιηθεί η επόμενη συνεδρίαση της για τη νομισματική πολιτική - κατά 25 μονάδες βάσης (ένα τέταρτο της ποσοστιαίας μονάδας), καθώς αναθεώρησε σημαντικά προς τα πάνω την πρόβλεψη της για τον πληθωρισμό και προς τα κάτω την πρόβλεψη για την ανάπτυξη. Νέα αύξηση των επιτοκίων αναμένεται και τον Σεπτέμβριο, το μέγεθος της οποίας θα εξαρτηθεί από την πορεία του πληθωρισμού, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να αυξήσει τα βασικά επιτόκια κατά μισή ποσοστιαία μονάδα.
Όπως ανέφερε ο κ. Τελώνης, ειδικά για τα δανειστικά επιτόκια τα οποία θα κινηθούν ανοδικά θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί, καθώς ορισμένοι δανειολήπτες πιθανό να μην αντέξουν την αύξηση των δόσεων ή την επιμήκυνση τους και να οδηγηθούν στα κόκκινα, να καταστούν δηλαδή μη εξυπηρετούμενα. Βέβαια, συμπλήρωσε, δεν θα πρέπει να αναμένουμε ότι αυτό θα γίνει άμεσα, καθώς θα υπάρξει μια περίοδος προσαρμογής έξι μηνών με ένα χρόνο, ωστόσο θα πρέπει να το έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας ότι ενδεχομένως να υπάρξει και αυτό το φαινόμενο.
Όσον αφορά δε τα καταθετικά επιτόκια, αναμένεται με τη σειρά τους να κινηθούν προς τα πάνω εξέλιξη που ενδέχεται να τερματίσει αυτό το «φόρο» που πλήρωναν ορισμένοι με το αρνητικό επιτόκιο στις καταθέσεις τους.  Βέβαια, δεν θα πρέπει να αναμένουμε εντυπωσιακά πράγματα, αλλά είναι ένα βήμα στο να ξεφύγουμε από αυτή την κατάσταση που επικρατούσε με τα αρνητικά επιτόκια.

Τέλος, ο κ. Τελώνης αναφέρθηκε στο δημόσιο χρέος, τονίζοντας ότι η Κύπρος, η Ελλάδα και η Ιταλία είναι οι πλέον υπερχρεωμένες χώρες στην ΕΕ και αυτό θα πρέπει να το προσέξουμε ιδιαίτερα. Με την άνοδο των επιτοκίων, σημείωσε θα πρέπει να δούμε το κυβερνητικό τοκοχρεωλύσιο, καθώς αυξάνεται σημαντικά το κόστος για την κυβέρνηση. Ορθά, πρόσθεσε, το υπουργείο Οικονομικών κινήθηκε έγκαιρα και αναδιαμόρφωσε τις δανειστικές μας ανάγκες με πιο μακροχρόνια ομόλογα, ωστόσο και πάλι το θέμα του υψηλού δημόσιου χρέους είναι κάτι που πρέπει να προσέχουμε ιδιαίτερα και να γίνεται σωστή διαχείριση ώστε να μην ξεφύγει και να δημιουργηθούν μεγαλύτερα προβλήματα. Οι κυβερνητικές δαπάνες από τη μια και οι παροχές από την άλλη, ιδιαίτερα τώρα που εισερχόμαστε σε προεκλογική περίοδο και συνήθως ανοίγουν οι κάνουλες των κυβερνητικών ταμείων, θα πρέπει προσεχθούν ιδιαίτερα, τόνισε ο κ. Τελώνης.