Δεν επαληθεύθηκαν οι φόβοι για αύξηση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων, αλλά ταυτόχρονα ούτε και ο νέος δανεισμός φαίνεται να επηρεάστηκε από την αύξηση των  επιτοκίων, δείχνοντας ουσιαστικά πως ο κυπριακός τραπεζικός τομέας, μαθαίνοντας από τα λάθη του παρελθόντος χειρίστηκε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις διεθνείς κρίσεις.  

Αυτό τουλάχιστον καταδεικνύουν τόσο τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου για το 2023, όσο και οι αναφορές του ίδιου του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, Κωνσταντίνου Ηροδότου. 

Μάλιστα, ο κ. Ηροδότου στις δηλώσεις του μετά από συνάντηση του με τον Υπουργό Οικονομικών, σχολιάζοντας τα θετικά νούμερα που καταγράφηκαν, επεσήμανε πως οι κυπριακές τράπεζες και η οικονομία έμαθαν από τα λάθη του παρελθόντος, καθώς λήφθηκαν εγκαίρως μέτρα και για παραχώρηση νέων δανείων αλλά και για προστασία των δανειοληπτών. 

Οι επαναδιαπραγματεύσεις έσωσαν τις τράπεζες από νέα ΜΕΔ 

Τραπεζικοί κύκλοι μιλώντας στην Brief, ανέφεραν πως τα προληπτικά μέτρα, αλλά και η παραχώρηση νέου δανεισμού υπό αυστηρές προϋποθέσεις απέτρεψαν την αύξηση των ΜΕΔ, επαναφέροντας μετά από μια 10ετία, όπως επισημαίνουν, τη λειτουργία των τραπεζών σε ένα υγιές πλαίσιο. 

«Η οικονομία και οι τράπεζες φαίνεται πως έμαθαν από τα λάθη του παρελθόντος», όπως σημείωσαν χαρακτηριστικά, συμπληρώνοντας πως οι τράπεζες και η οικονομία επανήλθαν στην κανονικότητα, μετά από προσπάθειες πολλών ετών. 

Οι ίδιοι κύκλοι αναφέρθηκαν και στον λόγο που αποτράπηκε η αύξηση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων, ιδιαίτερα σε μια δύσκολη περίοδο για την οικονομία και τα νοικοκυριά, καθώς μέσω των επαναδιαπραγματεύσεων αποφεύχθηκε το κακό σενάριο που ήθελε νέα ροή ΜΕΔ μετά την αύξηση των επιτοκίων. 

Οι τράπεζες αλλά και οι δανειολήπτες, όπως επεξήγησαν, έτρεξαν να διευθετήσουν και να επαναδιαπραγματευθούν υφιστάμενα δάνεια τα οποία είτε είχαν καθυστερήσεις κάποιων ημερών, είτε οι ίδιοι δανειολήπτες είχαν διαπιστώσει πως δεν θα μπορούσαν να τα εξυπηρετήσουν πλήρως με βάσει τις νέες αυξήσεις. 

Τράπεζες και δανειολήπτες, όπως συμπλήρωσαν, κατάφεραν μέσα από τη γνώση που αποκτήθηκε τα προηγούμενα χρόνια να βρουν έγκαιρα τις λύσεις, είτε μέσω παγώματος επιτοκίων, είτε μέσω επέκτασης αποπληρωμής ή και εν μέρει πληρωμών, αποφεύγοντας ουσιαστικά τη μη καταβολή δόσεων και έτσι την δημιουργία νέων ΜΕΔ (ΜΕΔ χαρακτηρίζονται τα δάνεια για τα οποία δεν έχει καταβληθεί οποιοδήποτε ποσό πέραν των 90 ημερών).

Επιπλέον, όπως ανέφεραν και οι καταθέσεις των Κυπρίων φαίνεται να βοήθησαν προς αυτή την κατεύθυνση, καθώς όπως διαπιστώνεται σε αρκετές περιπτώσεις οι αποταμιεύσεις χρησιμοποιήθηκαν για εξόφληση δόσεων σε δάνεια. 

Παράλληλα, οι ίδιοι κύκλοι αναφέρθηκαν και στον νέο δανεισμό κατά το 2023, που εν αντιθέσει με τις εκτιμήσεις και τις προειδοποιήσεις που εκφράστηκαν ότι με την αύξηση των επιτοκίων οι επιχειρήσεις θα αντιμετώπιζαν δυσκολίες για την εξασφάλιση χρηματοδότησης, τελικά συρρικνώθηκε μόνο κατά 0,1% το 2023 σε σχέση με το 2022. Μάλιστα, ο νέος δανεισμός ανήλθε σε €3,2 δις, εκ των οποίων περίπου τα 2 δις αφορούσαν εταιρικά δάνεια, καταγράφοντας ετήσια άνοδο άνω του 4%. 

Τώρα, αναφορικά με τη μη μείωση των δανείων, αλλά την παράλληλη αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, επεξήγησαν πως η πτώση του πληθωρισμού επήλθε κυρίως από την αύξηση των επιτοκίων σε υφιστάμενα δάνεια, καθώς με την αύξηση των δόσεων επιτεύχθηκε η μειωμένη αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, άρα και η περιορισμένη κατανάλωση που ανατροφοδοτεί τον πληθωρισμό  

Εκτοξεύθηκαν οι επαναδιαπραγματεύσεις – Τα στοιχεία   

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, οι επαναδιαπραγματεύσεις δανείων το 2023 έφτασαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. 

Πιο συγκεκριμένα, οι επαναδιαπραγματεύσεις δανείων το 2023 εκτοξεύτηκαν στα €4.489 εκατομμύρια, καταγράφοντας άνοδο 245% σε σχέση με το 2022. 

Από τα €4,5 δις: 

• Τα 3 δις, ή το 68% του συνόλου αφορούσε επαναδιαπραγματεύσεις εταιρικών δανείων άνω του €1 εκατ., καταγράφοντας αύξηση στις επαναδιαπραγματεύσεις κατά 183%
• Σχεδόν το €1 δις (€0,92 δις) ή το 20% του συνόλου, αφορούσε επαναδιαπραγματεύσεις στεγαστικών δανείων. Εν αντιθέσει το 2022 αυτές οι επαναδιαπραγματεύσεις ήταν μόλις €107 εκατ. καταγράφοντας έτσι αύξηση κατά 761%
• Τα €380 εκατ. ή το 8,5% του συνόλου, αφορούσε επαναδιαπραγματεύσεις εταιρικών δανείων μέχρι €1 εκατ., καταγράφοντας αύξηση 417% 
• Tα €90 εκατ. ή το 2% του συνόλου, αφορούσε επαναδιαπραγματεύσεις άλλων δανείων, σε σύγκριση με €24 εκατ. που ήταν το 2022, καταγράφοντας αύξηση κατά 272% 
• Σε €39 εκατ. ή 0,9% του συνόλου, αφορούσαν καταναλωτικά δάνεια, σε σύγκριση με €19 εκατ. το 2022, καταγράφοντας αύξηση κατά 111%.

Χαράλαμπος Ζάκος