Με θετικό πρόσημο κλείνει η χρονιά τον τουρισμό, σύμφωνα με τον Γενικό Διευθυντή του ΠΑΣΥΞΕ, Φιλόκυπρο Ρουσουνίδη, ο οποίος μιλώντας την Brief προβαίνει σε απολογισμό για το 2023, ενώ εκφράζει παράλληλα συγκρατημένη αισιοδοξία για το 2024, κάνοντας αναφορά στις μεγάλες προκλήσεις που παραμένουν και ταλανίζουν τον τομέα της φιλοξενίας.

>>> Διαβάστε ακόμη: Εργοδότες: Πολύ καλές οι προοπτικές για οικονομία το ‘24, αλλά οι προκλήσεις είναι μεγάλες <<<

Σύμφωνα με τον κ. Ρουσουνίδη, το 2023 «φαίνεται ότι σε ό,τι αφορά την τουριστική εισροή, θα είμαστε ελαφρά πιο πάνω από τη χρονιά ρεκόρ του 2019, ενώ όσον αφορά στα έσοδα, επίσης, είμαστε λίγο πιο πάνω από το 2019». Αυτό βέβαια, τόνισε, με δύο υποσημειώσεις. 

«Η πρώτη μεν που αφορά τα έσοδα, η αύξηση σε κάποιο βαθμό οφείλεται και στον υψηλό πληθωρισμό που οδήγησαν και στην αύξηση των τιμών. Από την άλλη, οι αυξημένες αφίξεις δεν αντανακλούνται σε αυξημένες διανυχτερεύσεις και στις πληρότητες των τουριστικών καταλυμάτων και των ξενοδοχείων μας, διότι πρώτον υπάρχει μία διαρροή στην κατεχομένη μας πατρίδα δυστυχώς και δεύτερον υπάρχει και μία διαρροή και προς καταλύματα βραχυπρόθεσμης μίσθωσης, τα λεγόμενα Airbnb, τα πλείστα εκ των οποίων λειτουργούν εκτός των θεσμικών πλαισίων», εξήγησε. 

Αυτά τα επισημαίνουμε, επεσήμανε, «για να μην θεωρηθεί ότι οι αυξήσεις αυτές και τα πολύ καλά νούμερα, τα είδαμε και στις ξενοδοχειακές μονάδες», σημειώνοντας ότι «σε γενικές γραμμές, όμως, θα έλεγα ότι η φετινή χρονιά ήταν καλύτερη από την περσινή, όμως, οικονομικά ομιλούντες, η κερδοφορία για τις επιχειρήσεις θα είναι μικρότερη σε σχέση με πέρσι».

Οι προκλήσεις

Όσον αφορά το 2024 και τις προκλήσεις για τον τουρισμό, ο Γενικός Διευθυντής του ΠΑΣΥΞΕ ανέφερε πως «το υψηλό κόστος της εφοδιαστικής αλυσίδας, τα αυξημένα επιτόκια, το τεράστιο κόστος που αφορά την ενέργεια, καθώς και η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού -η κυριότερη, ίσως, πρόκληση που καλούμαστε να διαχειριστούμε-, συνεχίζουν και την νέα σεζόν».

Ειδικότερα και σε ό,τι αφορά την έλλειψη προσωπικού, ο κ. Ρουσουνίδης τόνισε πως «είναι σε τέτοιο βαθμό που εάν δεν αντιμετωπιστεί κι εάν δεν δοθούν οι λύσεις άμεσα, θα στολάρει την ανάπτυξη, θα στολάρει και θα επιβραδύνει τις νέες επενδύσεις και βεβαίως δεν θα μπορούμε να ανταποκριθούμε ως βιομηχανία, στο επίπεδο που θα θέλαμε. Και κυρίως, σε χρονιές κατά τις οποίες χώρες ανταγωνιστικές προς εμάς θα επανατοποθετηθούν τουριστικά και συνεπώς οφείλουμε να το αναδείξουμε και να φροντίσουμε να το επιλύσουμε, ούτως ώστε να καταφέρουμε να είμαστε σε ένα πολύ καλό επίπεδο, προκειμένου να κερδίσουμε κι άλλο μερίδιο της αγοράς για να καλύψουμε τις ενδεχόμενες απώλειες από τον πόλεμο του Ισραήλ», υπέδειξε. 

Την ίδια ώρα, ο ΓΔ του ΠΑΣΥΞΕ εξέφρασε βεβαιότητα ότι θα υπάρξουν απώλειες από την αγορά του Ισραήλ, αναφέροντας χαρακτηριστικά πως «εμείς σαν τουριστικός φορέας δεν υπολογίζουμε την αγορά του Ισραήλ για το 2024, η οποία να υπενθυμίσω η δεύτερη μεγαλύτερη μας αγορά μετά την απώλεια της ρωσικής αγοράς, η οποία ήταν κι αυτή η δεύτερη μεγαλύτερη τουριστική αγορά. Ουσιαστικά, βλέπουμε μία βιομηχανία, η οποία μέσα σε δύο χρόνια χάνει back to back την δεύτερη μεγαλύτερη της αγορά προσέλκυσης τουρισμού και φθάνουμε στο τέλος του 2023 και βλέπουμε ότι είμαστε ελαφρώς πιο πάνω από την χρονιά-ρεκόρ του 2019». 

Αρά, επεσήμανε, «αυτό αποδεικνύει την ανθεκτικότητα της τουριστικής βιομηχανίας, καθώς και το πόσο σημαντικός πυλώνας είναι τόσο για τα δημόσια οικονομικά, όσο και για τα νοικοκυριά, αφού 1 στους 4, είτε έμμεσα είτε άμεσα, απασχολείται από την τουριστική βιομηχανία και για αυτό η έκκλησή μας προς όλους, είναι να εγκύψουμε άπαντες πάνω από τη βιομηχανία, να την προστατέψουμε, να τηρήσουμε υπεύθυνη στάση και στάση ευθύνης, και να της δώσουμε τα εφόδια για να συνεχίσει η ανάπτυξη και η ανάκαμψη». 

Όλα αυτά, υπέδειξε, «χωρίς ανθρώπινο δυναμικό δεν θα είναι δυνατά», υπογραμμίζοντας ότι «πρέπει να γίνει κατανοητό και αντιληπτό ότι το θέμα της έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού δεν είναι κυπριακό, αλλά πανευρωπαϊκό, καθώς και ότι δυστυχώς είμαστε μία χώρα του ενός εκατομμυρίου κι έχουμε τουρισμό τεσσάρων εκατομμυρίων και ξεκάθαρα δεν μπορούν να καλυφθούν οι ανάγκες της βιομηχανίας μόνο από γηγενή πληθυσμό, δηλαδή από συμπατριώτες μας και μόνο και ως εκ τούτου είναι αδήριτη ανάγκη και μονόδρομος η εισαγωγή ειδικευμένου ή/και ανειδίκευτου ξένου εργατικού δυναμικού από τρίτες χώρες». 

«Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονίσω ότι η εισαγωγή ξένου εργατικού δυναμικού από τρίτες χώρες, δεν αποτελεί επιλογή φθηνότερου εργατικού δυναμικού τουλάχιστον για τον τομέα της φιλοξενίας, αλλά αντίθετα το κόστος του είναι μεγαλύτερο από του οποιουδήποτε συμπατριώτη μας. Λέγοντας αυτά, να ξεκαθαρίσω ακόμη ότι δεν υπάρχει επιχειρηματίας του κλάδου που να προτιμήσει ξένο ανθρώπινο δυναμικό από τους συμπατριώτες μας. Σε καμία περίπτωση και επί τούτου είμαι κατηγορηματικός», συμπλήρωσε.

Οι προοπτικές

Ερωτηθείς για τις προοπτικές του τουρισμού το 2024, ο ΓΔ του ΠΑΣΥΞΕ τόνισε ότι «είμαστε πολύ συγκρατημένα αισιόδοξοι ότι θα μπορέσουμε να κρατήσουμε τη βιομηχανία στις ράγες της ανάπτυξης και της ανάκαμψης. Αυτό απορρέει, κυρίως, από τα ταξίδια που πραγματοποιήσαμε πρόσφατα στο εξωτερικό και στις κατ’ ιδίαν συναντήσεις που είχαμε με τους μεγάλους τουριστικούς μας εταίρους, από τις οποίες διαφάνηκε πως, εξαιρουμένης της αγοράς του Ισραήλ, όλες οι αγορές της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης, καθώς και των σκανδιναβικών χωρών, θα κινηθούν στα ίδια επίπεδα με τα φετινά κι ενδεχομένως και με κάποιους αυξητικούς ρυθμούς, τους οποίους βέβαια θα αναμένουμε να δούμε κι ευελπιστούμε να πετύχουμε, ούτως ώστε να μπορέσουμε να καλύψουμε τις απώλειες που θα έχουμε από την αγορά του Ισραήλ που ήδη αναμένουμε ότι θα υπάρξουν, απλά απομένει να φανεί το μέγεθος και η έκταση των απωλειών».

Απ’ εκεί και πέρα, συνέχισε, «επαναλαμβάνω, εμείς κρατάμε τα θετικά μηνύματα που πήραμε, όσον αφορά τόσο τις κρατήσεις όσο και τη ζήτηση για την νέα χρονιά, αλλά και τα μηνύματα που πήραμε για τις προσφερόμενες υπηρεσίες και το τουριστικό προϊόν που προσφέραμε και ειδικότερα τα θετικά μηνύματα για την τιμολογιακή πολιτική των Κύπριων επιχειρηματιών, αφού αντιλήφθηκαν και οι ίδιοι ότι οι αυξήσεις που καταγράφηκαν είναι πολύ χαμηλότερες σε σχέση με άλλους ανταγωνιστικούς προορισμούς, καθώς οι επιχειρήσεις στην προσπάθειά τους να παραμείνουν ανταγωνιστικές, απορρόφησαν μεγάλο μέρος των αυξήσεων λόγω του πληθωρισμού».

«Τα μηνύματα είναι θετικά, αλλά είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι διότι η αγορά του Ισραήλ, που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη τουριστική αγορά, δεν είναι εύκολο να υπερκαλυφθεί. Θα γίνει, όμως, προσπάθεια από τώρα, υπάρχει πλάνο, κι ευελπιστούμε ότι τις απώλεις που θα έχουμε, σε ένα βαθμό θα τις καλύψουμε. Λέγοντας αυτά, πρώτος στόχος μας για την νέα χρονιά, θα ήταν να φθάσουμε κοντά στα φετινά νούμερα», κατέληξε ο κ. Ρουσουνίδης.

*Διαβάστε αύριο στην Brief τις προοπτικές και τις προκλήσεις για τον τομέα των ακινήτων το 2024.

ΜΑΡΙΟΣ ΑΔΑΜΟΥ