Του ΣΩΤΗΡΗ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ
Την 1η Φεβρουαρίου, ο απερχόμενος Υπουργός Εργασίας Κυριάκος Κούσιος, στην ομιλία του στα πλαίσια του απολογισμού του Υπουργείου στη διακυβέρνηση Αναστασιάδη ανέφερε:
«Δεν υπάρχει περίπτωση να εγκαταλείψω το Υπουργείο χωρίς να υιοθετηθεί νέα στρατηγική απασχόλησης και αυτό το μήνυμα θέλω να είναι ξεκάθαρο σε κάθε κατεύθυνση. Αυτή η Κυβέρνηση έχει την εκτελεστική εξουσία μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου. Μέχρι τις 28 του Φεβράρη θα εκτελώ τα καθήκοντα μου ως Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και δεν πρόκειται να αναβάλω την οποιαδήποτε εκτέλεση των καθηκόντων μου και να την δώσω στον επόμενο. Δεν μπορεί να μείνουν τομείς όπως η γεωργοκτηνοτροφία και η τουριστική βιομηχανία χωρίς εργάτες, την ώρα που δεν υπάρχει ενδιαφέρον από Κύπριους εργαζόμενους».
Έτσι λοιπόν και έκανε. Στην τελευταία του συνεδρία το Υπουργικό Συμβούλιο του Νίκου Αναστασιάδη, υιοθέτησε τη νέα επικαιροποιημένη πολιτική για την απασχόληση ξένου προσωπικού από τρίτες χώρες. Μια απόφαση που έφερε αντιδράσεις από τις Συντεχνίες που από τη μια καταγγέλουν ότι δεν έγινε κανένας κοινωνικός διάλογος για το θέμα και από την άλλη ότι αποδυναμώνεται ο ρόλος τους και δεν εξασφαλίζεται ότι οι επιχειρήσεις θα συνάπτουν και θα τηρούν συλλογικές συμβάσεις. Από την άλλη οι εργοδότες θεωρούν ως θετικά στοιχεία την απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών αλλά δεν τους ικανοποιούν οι περιορισμοί με τα ποσοστά και οι προϋποθέσεις για συλλογικές συμβάσεις.
Τι αποφασίστηκε
Βασικά σημεία
- Κατ’ αρχάς πρέπει να αποδυκνύεται ότι μια επιχείρηση δεν μπορεί να βρει ντόπιο ή κοινοτικό προσωπικό (από ΕΕ)
- Παραμένει το 30% ως ποσοστό για επιχειρήσεις που θέλουν να εργοδοτήσουν προσωπικό από τρίτες χώρες. Έως το 30% δεν υπάρχει η υποχρέωση για συλλογικές συμβάσεις. Ωστόσο, όταν μια επιχείρηση εφαρμόζει κλαδική ή επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση θα μπορεί να εργοδοτεί έως και 50% του προσωπικού της από ξένους
- Νε την επικαιροποιημένη στρατηγική, έγινε μια επέκταση στον γεωργοκτηνοτροφικό τομέα και έχουν συμπεριληφθεί και οι επιχειρήσεις ανακύκλωσης και συναφών επαγγελμάτω
- Ουσιαστικά καταργούνται οι τριμερείς τεχνικές επιτροπές στις οποίες συμμετείχαν και οι συντεχνίες και εξέταζαν τα αιτήματα και τις ανάγκες των κλάδων για προσωπικό από τρίτες χώρες. Έτσι όπως υποστηρίζουν και οι συντεχνίες, ουσιαστικά αποδυναμώνεται ο ρόλος τους. Οι αποφάσεις για τις αδειοδοτήσεις θα εξαρτώνται αποκλειστικά πλέον από το Υπουργείο Εργασίας. Αντί αυτών των Επιτροπών, θεσμοθετείται μια Επιτροπή που απαρτίζεται από τους κοινωνικούς εταίρους και τους λειτουργούς του Υπουργείου Εργασίας, η οποία θα συμβουλεύει τον Υπουργό Εργασίας για τα θέματα πολιτικής εργοδότησης εργατικού δυναμικού από τρίτες χώρες και ταυτόχρονα η Επιτροπή θα δέχεται παράπονα ή καταγγελίες που θα εξετάζει και θα ενημερώνει τον Υπουργό.
- Απλοποιούνται και επιταχύνονται οι διαδικασίες αδειοδότησης. Με τη νέα απόφαση εντός 4 εβδομάδων θα παίρνουν απάντηση οι αιτητές. Με την υφιστάμενη στρατηγική καθυστερούσαν πολύ οι διαδικασίες.
- Επιπλέον οι επιχειρήσεις θα πρέπει να έχουν κοινοποιημένη κενή θέση απασχόλησης για 2 εβδομάδες αντί για 6 που ίσχυε μέχρι τώρα.
- Θα τηρείται μητρώο στο Υπ. Εργασίας με τα στοιχεία και τις απαιτούμενες άδειες των επιχειρήσεων για να μην χρειάζεται να τα υποβάλλουν σε κάθε αίτησή τους
>> Δείτε ΕΔΩ αυτούσια τη νέα στρατηγική για απασχόληση ξένου εργατικού δυναμικού
Οι δηλώσεις Κούσιου
Όπως δήλωσε ο κ. Κούσιος παραμένει η πρόνοια για τις επιχειρήσεις να εργοδοτούν ως 30% του δυναμικού τους με ξένο εργατικό δυναμικό, ωστόσο, όταν μια επιχείρηση εφαρμόζει κλαδική ή επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση θα μπορεί να εργοδοτεί έως και 50% του προσωπικού της από ξένους, πάντα όμως με την προϋπόθεση όταν δεν μπορεί να βρει ντόπιο ή κοινοτικό εργατικό δυναμικό.
Ο Υπουργός Εργασίας σημείωσε πως αυτή η προσθήκη αφορά και σχετική οδηγία της ΕΕ για να φτάσουν τα κράτη μέλη να έχουν πυκνότητα συλλογικών συμβάσεων μέχρι και 80%, και εξέφρασε την πεποίθηση πως αυτή η προσθήκη θα είναι προς αυτή την κατεύθυνση ώστε να έχουμε συλλογικές συμβάσεις στις επιχειρήσεις που θα βοηθήσουν και την εργατική ειρήνη.
Ο κ. Κούσιος είπε πως με την επικαιροποιημένη στρατηγική, έγινε μια επέκταση στον γεωργοκτηνοτροφικό τομέα και έχουν συμπεριληφθεί και οι επιχειρήσεις ανακύκλωσης και συναφών επαγγελμάτων.
Επιπλέον απλοποιούνται επιταχύνονται οι διαδικασίες για εξασφάλιση της απαιτούμενης άδειας.
Σημαντική παράμετρος είναι και το γεγονός ότι καταργούνται ειδικές επιτροπές που συμμετείχαν κατά τις προηγούμενες διαδικασίες έγκρισης αδειών και στις οποίες συμμετείχαν και οι συντεχνίες. Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε την έντονη αντίδραση των συντεχνιών που καταγγέλουν επίσης παντελή έλλειψη διαλόγου και απαράδεκτη μονοημερή ενέργεια από τον Υπουργό Εργασίας.
ΟΕΒ: Ικανοποιήση για την απλοποίηση και επιτάχυνση διαδικασιών - Όχι όμως με περιορισμούς και πρόνοια για συμβάσεις - Περιμένει την πρακτική εφαρμογή
Η Brief επικοινώνησε με την κ. Λένα Παναγιώτου, Διευθύντρια Εργασιακών Σχέσεων ΟΕΒ για μια πρώτη αντίδραση για την απόφαση της κυβέρνησης.
Οι διαφωνίες της ΟΕΒ
«Δεν μας ικανοποιούν οι ποσοστώσεις που υπάρχουν στην απόφαση και μάλιστα διαφοροποιημένες με το 30% και το 50%. Εμείς ζητήσαμε να μην υπάρχουν οι περιορισμοί αφού αποδεδειγμένα υπάρχουν μεγάλες ανάγκες για εργοδότηση ατόμων από τρίτες χώρες αφού δεν υπάρχει ενδιαφέρον από άτομα στην Κύπρο ή την ΕΕ. Εμείς ζητήσαμε να καλύπτονται όλες οι ανάγκες στο βαθμό που αποδυκνείονται ότι υπάρχουν ανάγκες. Με τις ποσοστώσεις διαφωνήσαμε ως ΟΕΒ εξ αρχής. Επιπλέον όσον αφορά τον περιορισμό για συλλογικές συμβάσεις πρέπει να αναφέρουμε ότι υπάρχουν επιχειρήσεις που δεν εχουν συλλογικες συμβάσεις. Οι ανάγκες καθορίζονται με τα δεδομένα κάθε επιχείρησης και όχι από το αν έχεις συμβάσεις ή όχι. Γι’ αυτό είναι πρόβλημα για εμάς οι περιορισμοί που τέθηκαν. Γιατί μια επιχείρηση να μπορεί να πάρει λιγότερους αν έχει περισσότερες ανάγκες».
Μιλώντας για τα θετικά της νέας στρατηγικής η κ. Παναγιώτου σημείωσε: «Είναι σημαντική η μείωση χρονοδιαγραμμάτων για την υποβολή αίτησης και την έγκριση. Οι διαδικασίες πάντα ήταν πρόβλημα. Με τη νέα απόφαση εντός 4 εβδομάδων θα παίρνεις απάντηση στην αίτησή σου. Με την υφιστάμενη στρατηγική αργούσε πάρα πολύ η απάντηση. Επιπλέον η κενή θέση απασχόλησης θα πρέπει να είναι κοινοποιημένη για 2 εβδομάδες αντί 6 εβδομάδες που ίσχυε μέχρι σήμερα. Τα χρονοδιαγράμματα και οι δικαδίσειες βελτιώθηκαν αλλά πρέπει να την δουμε και στην πράξη να εφαρμόζονται. Να τηρηθούν τα όσα αποφασίστηκαν».
Τόνισε επίσης ότι είναι σημαντικό το γεγονός ότι δεν υπάρχει περιορισμός σε επαγγελματικούς κλάδους. Θετικό όπως είπε είναι και το γεγονός ότι το Υπ. Εργασίας θα τηρεί μητρώο για τα έγγραφα κάθε επιχειρήσης και δεν θα χρειάζεται κάθε φορά να υποβάλεις όλα τα δικαιολογητικά.
Η κ. Παναγιώτου επεσήμανε ότι είναι πολύ σημαντική η περίοδος που πάρθηκε η απόφαση. «Είμαστε πολύ κοντά στην έναρξη της τουριστικής περιόδου και είναι γνωστές οι μεγάλες ανάγκες που υπάρχουν σε προσωπικό στην τουριστική βιομηχανία και ειδικότερα στον κλάδο της φιλοξενίας. Είναι σημαντικό να προχωρήσουν γρήγορα οι διαδικασίες».
Οι μεγαλύτερες ανάγκες
Όπως είπε η κ. Παναγιώτου, οι μεγαλύτερες ανάγκες σε προσωπικό εντοπίζονται στην εστίαση, στα ξενοδοχεία, γενικά σε ότι έχει σχέση με την αλυσίδα τροφίμων καθώς και τεχνικό προσωπικό σε βιομηχανίες.
ΓΓ ΠΕΟ: Δεν αντιμετωπίζεται το σοβαρό πρόβλημα της μη τήρησης συμβάσεων
Η ΓΓ της ΠΕΟ Σωτηρούλα Χαραλάμπους μιλώντας στην Brief σημείωσε ότι η κίνηση του Υπουργού Εργασίας να αποφασίσει αλλαγή στη στρατηγική χωρίς διάλογο δείχνει υποτίμηση του κοινωνικού διαλόγου. Παράλληλα ακυρώνει τις τριμερείς τεχνικές επιτροπές στις οποίες συμμετείχαν οι συντεχνίες και είχαν λόγο στις αδειοδοτήσεις με τον έλεγχο των αναγκών σε κάθε κλάδο. Επιπλέον δεν αντιμετωπίζεται το πρόβλημα τήρησεις των συλλογικών συμβάσεων.
«Η απόφαση ήρθε λίγες μέρες πριν αποχωρήσει η κυβέρνηση και χωρίς να κληθούμε για καμία συζήτηση. Περαν από το θέμα της διαδικασίας που δειχνει μια υποτίμηση του κοινωνικού διαλόγου, είναι φυσικά και το θέμα της ουσίας. Ουσιαστικά η κυβέρνηση έκανε αυτό που είχε προθεση εξ αρχής.Ακυρώνει τις τριμερείς τεχνικές επιτροπές που λειτουργούσαν για να εξετάζουν τα αιτήματα σε κάθε κλάδο.
Το ζήτημα που έπρεπε να αντιμετωπίσει η νέα στρατηγική, είναι να διασφαλίζεται ότι ότι όντως εφαρμόζονται οι συλλογικές συμβάσεις στις επιχειρήσεις στις οποίες διαπιστώνεται ότι υπάρχει ανάγκη για να δοθούν άδειες για ξένο προσωπικό.
Ήταν το πιο βασικό πρόβλημα και δεν το αντιμετωπίζει η νέα στρατηγική. Αποδέχεται και υιοθετεί το Υπουργείο μια προβληματική κατάσταση. Επιχειρήσεις χωρίς συμβάσεις, έκαναν μια απλή σύμβαση από μόνες τους, χωρίς διάλογο με τους εργαζόμενους και έπαιρναν άδειες. Που πάει η ουσία της συλλογικής σύμβασης χωρίς διάλογο. Αυτό είναι το βασικό πρόβλημα. Να μην χρησιμοποιούνται οι ξένοι εργάτες ως μηχανισμός απορρύθμισης και φθηνής εργασίας, δεν το αντιμετωπίζει η νέα στρατηγική.
Αναμένουμε από τη νέα κυβέρνηση να τοποθετηθεί με αυτές τις ρυθμίσεις. Θα θέσουμε άμεσα στο νέο ή νέα Υπουργό Εργασίας το θέμα και να γίνει η συζήτηση που ποτέ δεν έγινε. Εμείς εάν αντοπίσουμε σε χώρους εργασίας που υπάρχει σύμβαση και δεν εφαρμόζεται και δίνονται άδειες θα τοποθετηθούμε. Γενικότερα οι αδειες να δινονται εφόσον διαπιστώνονται οι πραγματικές ανάγκες».
Η ανακοίνωση της ΠΕΟ
Η ανάγκη για εκσυγχρονισμό της Στρατηγικής απασχόλησης ξένου εργατικού δυναμικού ήταν πάγια αξίωση της ΠΕΟ αφού διαπιστώναμε αδυναμίες και στρεβλώσεις μετά από 30 χρόνια εφαρμογής της.
Οι στρεβλώσεις και τα προβλήματα που συσσωρεύτηκαν είχαν σαν αποτέλεσμα να παραβιάζεται η φιλοσοφία κάτω από την οποία δημιουργήθηκε η στρατηγική.
Η σημερινή απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, που να σημειωθεί είναι από τις τελευταίες πολιτικές πράξεις της απερχόμενης κυβέρνησης, όχι μόνο δεν απαντά στις ανησυχίες και τις τεκμηριωμένες θέσεις του συνδικαλιστικού κινήματος αλλά αντίθετα επιδεινώνει τα υφιστάμενα προβλήματα.
Ουσιαστικά η μονομερής απόφαση της Κυβέρνησης, είναι η δημιουργία ενός ακόμα μηχανισμού απορρύθμισης των εργασιακών σχέσεων και εκμετάλλευσης των εργαζομένων.
Περαιτέρω υποβαθμίζει και υποτιμά τον ρόλο των κοινωνικών εταίρων στην όλη διαδικασία, καταργεί τις τεχνικές επιτροπές και υποσκάπτει τον κοινωνικό διάλογο.
Η σπουδή του Υπουργού Εργασίας και της Κυβέρνησης να σπεύσουν στην τελευταία συνεδρία του Υπουργικού Συμβούλιου να εγκρίνουν την νέα Στρατηγική, στοχεύει στην εξυπηρέτηση των εργοδοτών και την επιβράβευση κακών εργοδοτικών πρακτικών.
Αναμένουμε μετά την επίσημη ανάληψη της εξουσίας από το νέο Πρόεδρο και με τη σύσταση του Υπουργικού Συμβουλίου, η νέα κυβέρνηση να τοποθετηθεί ξεκάθαρα για το θέμα.
Η ΠΕΟ θα θέσει κατά προτεραιότητα το θέμα στην νέα κυβέρνηση αξιώνοντας την απόσυρση της και την έναρξη κοινωνικού διαλόγου.
Αναπληρωτής ΓΓ ΣΕΚ: Να ανακαλέσει την απόφαση η νέα κυβέρνηση
Ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας της ΣΕΚ Μιχάλης Μιχαήλ, μιλώντας στην Brief, ανέφερε ότι η νέα κυβέρνηση πρέπει να ανακαλέσει και να επανεξετάσει την απόφαση, ζητώντας να γίνει διάλογος για το θέμα. Αναφέρθηκε στην αποδυναμώση του ρόλου των Συντεχνιών με την κατάργηση των Τεχνικών Επιτροπών ενώ σημείωσε ότι το ζήτημα πρέπει να εξεταστεί παράλληλα και με το μεταναστευτικό, κάτι που αποτελεί και θέση του νέου Προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη.
«Θα αναμένουμε από τη νέα κυβέρνηση να ανακαλέσει την απόφαση και να την επανεξετάσει. Δεν έγινε κανένας κοινωνικός διάλογος. Δώσαμε απόψεις πάνω στο ανεπαρκές έγγραφο που μας έδωσε πριν λίγες μέρες αλλά τονίσαμε ότι χρειαζόταν διάλογος. Πώς γίνεται αυτό το σοβαρό θέμα να ρυθμίστηκε χωρίς κανένα διάλογο, όταν για το θέμα της ΑΤΑ μετά από 6 μήνες διάλογο δεν βρέθηκε λύση και η κυβέρνηση δεν υπέβαλε πρόταση για να το ρυθμίσει αφού έλεγε ότι δεν μπορεί να δεσμεύσει την κυβέρνηση με ένα τόσο σοβαρό θέμα;
Δεν είπαμε ποτέ ότι δεν υπάρχουν ανάγκες σε κάποιους κλάδους για να δοθούν άδειες απασχόλησης. Χρειάζεται όμως διάλογος να δούμε αν υπάρχουν και άλλες λύσεις. Αναφέραμε για παράδειγμα ότι πρέπει να εξεταστεί παράλληλα και με το μεταναστευτικό, κάτι το οποίο είναι και θέση του νέου Προέδρου του κ. Χριστοδουλίδη. Έχουμε πολύ μεγάλο ποσοστό μετανάστες και αιτητές πολιτικού ασύλου. Μπορούν να γίνουν κάποιες ρυθμίσεις. Φυσικά να δοθούν άδειες όπου υπάρχουν ανάγκες. Να δούμε όμως τις ανάγκες στις τεχνικές επιτροπές που συμμετέχουν και οι συντεχνίες. Στη νέα στρατηγική δεν έχουν το δικαίωμα οι συντεχνίες να συμμετέχουν στη διαδικασία εξετάσεις των αιτήσεων. Θα είναι καθαρά απόφαση του Υπουργείου Εργασίας. Αποδυναμώνεται ο ρόλος των τεχνικών επιτροπών και των συντεχνιών.
Πρέπει να δούμε πως καλύπτονται οι ανάγκες, πώς ενδυναμώνουμε την ποιότητα του προϊόντος, πώς διασφαλίζουμε ότι οι εργαζόμενοι θα απολαμβάνουν αξιοπρεπών όρων εργοδότησης. Θα ζητήσουμε συνάντηση και με τη νέα κυβέρνηση για να δούμε το θέμα».
Η ανακοίνωση της ΣΕΚ για το θέμα:
Απαρέσκεια και απογοήτευση εκφράζει η ΣΕΚ γιατί το υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε σήμερα στην τελευταία του συνεδρία τη νέα στρατηγική απασχόλησης αλλοδαπών εργαζομένων από Τρίτες Χώρες, υιοθετώντας πρόταση του υπουργού Εργασίας Κυριάκου Κούσιου.
Η ΣΕΚ διαφωνεί με τη συγκεκριμένη απόφαση γιατί αυτή δεν αποτελεί προϊόν κοινωνικού διαλόγου και διαβούλευσης, (ως είθισται), ενώ εκφράζει τη λύπη της και την οργή της γιατί ο υπουργός Εργασίας αγνόησε επικίνδυνα και προκλητικά το συνδικαλιστικό κίνημα το οποίο τον κάλεσε αρχές Φεβρουαρίου 2023 να αποφύγει βεβιασμένες ενέργειες στο συγκεκριμένο θέμα.
Η σημερινή απόφαση του υπουργικού συμβουλίου αποτελεί πισώπλατη μαχαίρια στο σώμα του κοινωνικού διαλόγου που για χρόνια αποτελούν σοβαρό προαπαιτούμενο για τη διαχείριση κορυφαίων ζητημάτων που απασχολούν την κοινωνία.
Η απόφαση είναι μονομερής και δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή, ενώ η υλοποίηση της θα συμβάλει ακόμα περισσότερο στην απορρύθμιση της αγοράς εργασίας.
Η απόφαση στερείται και ηθικής τεκμηρίωσης, αφού λήφθηκε στην τελευταία συνεδρία του υπουργικού συμβουλίου, την ώρα που η απερχόμενη κυβέρνηση υποστήριζε πως για άλλα θέματα όπως η αποκατάσταση της ΑΤΑ δεν μπορεί να ληφθεί απόφαση που θα δεσμεύει την επόμενη κυβέρνηση. Για το θέμα των ξένων εργατών από Τρίτες χώρες ήδη δέσμευσαν τη νέα κυβέρνηση χωρίς καμία αναστολή.
Η ΣΕΚ καλεί την νέα κυβέρνηση να ανακαλέσει τη συγκεκριμένη απόφαση παραμένοντας συνεπής στις προεκλογικές της διακηρύξεις οι οποίες διασυνδέουν το συγκεκριμένο θέμα με την ευρύτερη μεταναστευτική πολιτική.
>> Δείτε ΕΔΩ αυτούσια τη νέα στρατηγική για απασχόληση ξένου εργατικού δυναμικού