Με αφορμή την έκκληση του Μεταβατικού Ανώτατου Εκτελεστικού Διευθυντή της Ελληνικής Τράπεζας, Αντώνη Ρούβας, σε όλους τους ευάλωτους δανειολήπτες ώστε να προσέλθουν στο ίδρυμα για να βρεθεί λύση με τα δάνεια τους, η Brief επικοινώνησε με επαγγελματίες στο χρηματοπιστωτικό τομέα ώστε να μας δοθούν παραδείγματα σχετικά με το ποιους θεωρούν οι τράπεζες στρατηγικούς κακοπληρωτές και ποιους ευάλωτους. 

Το όλο ζήτημα εξάλλου έχει απασχολήσει και τον χρηματοπιστωτικό τομέα, αλλά και τη Βουλή, στην οποία έχουν κατατεθεί προτάσεις νόμου σχετικές με την αναστολή εκποιήσεων. Από τη μια οι τράπεζες υποστηρίζουν ότι ενδεχόμενη αλλαγή στο νομοθετικό πλαίσιο θα ευνοήσει τους στρατηγικούς κακοπληρώτες και από την άλλη βουλευτές υποστηρίζουν πως θα πρέπει να δοθεί το δικαίωμα σε όλους να αμφισβητήσουν το οφειλόμενο ποσό μέσω εύκολων διαδικασιών. Πάντως, από πλευρά τραπεζών σημειώνεται πως το όλο ζήτημα ρυθμίζεται μέσα από τις πολιτικές των τραπεζών που αφορούν μεγάλη ευελιξία όπως υποστηρίζουν σε οφειλέτες που είναι πραγματικά ευάλωτοι. 

Να υπενθυμίσουμε πως ο κ. Ρούβας είχε σημειώσει πως για την τράπεζα στρατηγικός κακοπληρωτής μπορεί να είναι ένα ζευγάρι υπαλλήλων, οι οποίοι δεν έχουν χάσει εισοδήματα και με καταθέσεις που δεν δικαιολογεί η οικονομική τους κατάσταση τη μη καταβολή των δόσεων τους. Από την άλλη ο κ. Ρούβας αναφέρθηκε στις περιπτώσεις δανειοληπτών των οποίων η προηγούμενη οικονομική κατάσταση τους επέτρεπε τη σύναψη δανείου, ωστόσο, πλέον λόγω κακών οικονομικών συγκυριών και προσωπικών προβλημάτων δεν μπορούν να αποπληρώσουν τη δόση τους. Αυτά τα άτομα και αυτές τις περιπτώσεις όπως τόνισε ο κ. Ρούβας η Τράπεζα είναι έτοιμη να βοηθήσει, με προσωπική του μάλιστα δέσμευση. 

Στρατηγικοί κακοπληρωτές δεν είναι μόνο όσοι έχουν δάνεια εκατομμυρίων 

Η Brief συνομιλώντας με τραπεζικούς κύκλους ζήτησε όπως της δοθούν παραδείγματα σχετικά με το πότε χαρακτηρίζεται κάποιος στρατηγικός κακοπληρώτης και πότε ως ευάλωτος για δάνεια έως και €350.000. (σ.σ. το ποσό ανταποκρίνεται στις αλλαγές που θέλουν κόμματα στο νομοθετικό πλαίσιο). 

Όπως μας ειπώθηκε από τους ίδιους κύκλους, στρατηγικός κακοπληρωτής δεν είναι μόνο αυτός που οφείλει εκατομμύρια αλλά και πολύ χαμηλότερα ποσά. 

Ευάλωτος δανειολήπτης για μια τράπεζα είναι το άτομο που πλέον έχει χαμηλά εισοδήματα, που αντιμετωπίζει προβλήματα ή/και είναι συνταξιούχος και το οποίο δεν διαθέτει καμία άλλη περιουσία η οποία να δικαιολογεί τη πώληση της για εξόφληση του δανείου. 

Από την άλλη, παράδειγμα στρατηγικού κακοπληρωτή μπορεί να είναι ένας οφειλέτης με στεγαστικό δάνειο μέχρι και €350.000 το οποίο διατηρεί το εν λόγω κόκκινο δάνειο σε κάποια τράπεζα, ενώ την ίδια ώρα διατηρεί επιχειρηματικό λογαριασμό σε άλλη τράπεζα και ο οποίος δεν παρουσιάζει προβλήματα και ενώ την ίδια ώρα η αγοραστική του δύναμη και η καταναλωτική συμπεριφορά του (αγορά καινούργιων αυτοκινήτων υπερπολυτελείας, ταξίδια πολυτελείας, κοινωνική ζωή πολυτελείας), δεν δικαιολογεί σε καμία περίπτωση τη μη καταβολή των δόσεων για το στεγαστικό δάνειο.  

Κίνδυνος να αυξηθούν οι όροι για εξασφάλιση δανείων αν αλλάξει το νομικό πλαίσιο

Οι ίδιοι κύκλοι προειδοποίησαν πως εάν επέλθει αλλαγή στο νομοθετικό πλαίσιο τότε οι τράπεζες θα υποχρεωθούν να μην παραχωρούν δάνεια, ή αν παραχωρούνται αυτά θα γίνονται υπό δυσβάσταχτους όρους, κάτι που θα αδικεί και τους δανειολήπτες με καλή πρόθεση. 

Επιπλέον στο πιο πάνω είναι το παράδειγμα αρκετών χωρών της Ευρώπης όπου τράπεζα για να παραχωρήσει οικιστικό δάνειο ζητά εξασφάλιση μέχρι και 50% της αξίας του δανείου που θα παραχωρηθεί. (σήμερα στην Κύπρο αυτή η εξασφάλιση είναι από 20 με 30%). Επίσης, για το ίδιο δάνειο θα υπάρχουν πολύ υψηλά επιτόκια, ούτως ώστε η τράπεζα να καλύψει το ρίσκο που αναλαμβάνει σε περίπτωση που ο δανειολήπτης αποφασίσει να σταματήσει για οποιοδήποτε λόγο να αποπληρώνει το δάνειο του. 

Όπως προειδοποιούν, εάν τροποποιηθεί το νομοθετικό πλαίσιο των εκποιήσεων και πλέον η διαδικασία εκποίησης θα είναι χρονοβόρα με μέση περίοδο 5-6 χρόνια, ουσιαστικά το μοντέλο που περιγράψαμε πιο πάνω, και ίσως και αυστηρότερο, θα είναι μονόδρομος για τις κυπριακές τράπεζες. 

Χαράλαμπος Ζάκος