-
Ανακάτεμα της τράπουλας από πιθανή διακοπή ή παρεμπόδιση της κυκλοφορίας στα Στενά του Ορμούζ
-
Η βαθύτερη σύγκρουση αυξάνει τον κίνδυνο αυξημένης αστάθειας στις αγορές πετρελαίου
Η επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ και αντιστρόφως εγείρει την πιθανότητα η σύγκρουση των δυο να διαταράξει τη ναυτιλία μέσω των Στενών του Ορμούζ, μια στενή πλωτή οδός στα νότια σύνορα της χώρας μέσω της οποίας ρέει καθημερινά περισσότερο από το ένα τέταρτο του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου πετρελαίου - συμπεριλαμβανομένου του αργού πετρελαίου και άλλων καυσίμων π.χ. η βενζίνη.
«Εάν η σύγκρουση κλιμακωθεί περαιτέρω, το Ιράν έχει τη δυνατότητα να επιτεθεί σε πετρελαιοφόρα που περνούν από τα Στενά χρησιμοποιώντας drones, πυραύλους ή υποβρύχια», δήλωσε στο CNN ο Simone Tagliapietra, ανώτερος συνεργάτης στο think tank Bruegel που εδρεύει στις Βρυξέλλες. «Ένα χειρότερο σενάριο θα σήμαινε τον πλήρη αποκλεισμό των Στενών από την Τεχεράνη», πρόσθεσε, «αν και η πιθανότητα κάποιου από αυτά τα αποτελέσματα είναι προς το παρόν χαμηλή».
«Είναι το σημαντικότερο σημείο ασφυξίας στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου», δήλωσε στο CNN ο Richard Bronze, συνιδρυτής και αναλυτής στην εταιρεία δεδομένων Energy Aspects. «Οποιαδήποτε σημαντική διακοπή θα είχε τεράστιο αντίχτυπο στον παγκόσμιο εφοδιασμό πετρελαίου και τις τιμές του πετρελαίου».
Ο μεγάλος παραγωγός
Το Ιράν θεωρείται μεγάλος παραγωγός και μέλος του Οργανισμού Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών, αλλά εξάγει το μεγαλύτερο μέρος του πετρελαίου του στην Κίνα λόγω των μακροχρόνιων διεθνών κυρώσεων. «Ωστόσο, μια μείωση των ιρανικών εξαγωγών πετρελαίου θα είχε μαζικές επιπτώσεις στην παγκόσμια αγορά», σύμφωνα με τον Bronze, «καθώς η Κίνα θα αναγκαζόταν να ανταγωνιστεί άλλες χώρες για προμήθειες από αλλού».
«Το Ιράν εξάγει ως και 1,5 εκατομμύρια βαρέλια αργού ημερησίως», είπε ο Bronze, «που ισοδυναμεί με το 1,5% της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου. Η χώρα παρήγαγε συνολικά 3,25 εκατομμύρια βαρέλια αργού ημερησίως τον Μάρτιο, σύμφωνα με στοιχεία του IEA».
Από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία παρουσιάστηκε αναστάτωση τις ενεργειακές αγορές παγκοσμίως, η Ουάσιγκτον χαλάρωσε την επιβολή των κυρώσεων στο πετρέλαιο του Ιράν για να διατηρήσει σταθερές τις παγκόσμιες προμήθειες και τις τιμές και του καυσίμου.
Οι εξαγωγείς πετρελαίου της Μέσης Ανατολής
«Ωστόσο, μια νέα καταστολή θα δημιουργούσε ανοδική πίεση στις παγκόσμιες τιμές σε μια ακατάλληλη στιγμή», διευκρίνισε ο Ταλιαπιέτρα. Οι ΗΠΑ απέχουν μόλις μήνες από τις προεδρικές εκλογές και το ιστορικό του προέδρου Τζο Μπάιντεν σχετικά με τις τιμές της βενζίνης και τον πληθωρισμό γενικότερα, θα εξεταστεί προσεκτικά.
Η διακοπή ή η παρεμπόδιση της κυκλοφορίας στα Στενά του Ορμούζ θα άλλαζαν το παιχνίδι. «Είναι η κύρια ή η μοναδική οδός για τους εξαγωγείς πετρελαίου της Μέσης Ανατολής, συμπεριλαμβανομένων των μελών του ΟΠΕΚ, της Σαουδικής Αραβίας, του Κουβέιτ και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων», επισήμανε ο Bronze.
«Μια άλλη πιθανότητα είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο σημαντικότερος σύμμαχος του Ισραήλ, να αντεπιτεθούν καταστέλλοντας ξανά τις εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν», σύμφωνα με την Tagliapietra.
Παρά το μπαράζ από μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους του Ιράν, η σύγκρουση είχε σχετικά περιορισμένο αντίκτυπο στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου την περασμένη Δευτέρα 15 Απριλίου, χωρίς ωστόσο να μπορεί κάποιος να προχωρήσει σε ασφαλείς εκτιμήσεις για τη συνέχεια. «Οι έμποροι ανάμεναν μια επίθεση αντιποίνων από το Ιράν μετά τον βομβαρδισμό της πρεσβείας του στη Δαμασκό στις αρχές Απριλίου καθώς και προβλήματα στις παγκόσμιες προμήθειες τους επόμενους μήνες», ανάφεραν αναλυτές στο CNN.
Οι τιμές του πετρελαίου έχουν ήδη αυξηθεί απότομα από τις αρχές Φεβρουαρίου. Το Brent έχει σκαρφαλώσει πέραν του 16% σε αυτό το διάστημα - κλείνοντας πάνω από τα 90 δολάρια το βαρέλι στις αρχές Απριλίου για πρώτη φορά από τον Οκτώβριο - ενώ το WTI αυξήθηκε σχεδόν κατά 19% φτάνοντας τα 85 δολάρια το βαρέλι.
«Ο λόγος που βλέπουμε τις τιμές του πετρελαίου να πέφτουν λίγο μέχρι στιγμής είναι ότι αυτές οι τιμές είχαν ήδη αυξηθεί εν αναμονή μιας επίθεσης (από το Ιράν)», δήλωσε ο Bronze στην Energy Aspects.
Η αμερικανική οικονομία βρυχάται
«Πρόκειται για μια εποχική άνοδο της ζήτησης καθώς πλησιάζει το καλοκαίρι, η αμερικανική οικονομία βρυχάται ενώ τα σημάδια μιας βελτιωμένης κινεζικής οικονομίας, παρουσιάζουν αισιόδοξες προβλέψεις για τις τιμές», πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι «οι παρατεταμένοι περιορισμοί των εξαγωγών από τον ΟΠΕΚ και τους συμμάχους συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας - έχουν διατηρήσει περιορισμένες τις παγκόσμιες προμήθειες του αργού πετρελαίου».
Σύμφωνα με τον ΔΟΕ, η παραγωγή από παραγωγούς εκτός ΟΠΕΚ, με γνώμονα τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βραζιλία, τη Γουιάνα και τον Καναδά, αναμένεται να πλησιάσει την κάλυψη της παγκόσμιας αύξησης της ζήτησης πετρελαίου φέτος και το επόμενο έτος.
Οι εντάσεις μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν έχουν κλιμακωθεί από τις 7 Οκτωβρίου, όταν η παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς εξαπέλυσε επίθεση στο Ισραήλ, σκοτώνοντας πέραν των 1.200 ατόμων. Η επίθεση πυροδότησε μια καταστροφική απάντηση από το Ισραήλ - που σκότωσε πέραν των 30.000 ατόμων - στη Γάζα, που ελέγχεται από τη Χαμάς.
Το Ισραήλ έχει κατηγορήσει εδώ και καιρό το Ιράν ότι εμπλέκεται σε μια μορφή πολέμου υποστηρίζοντας ομάδες - συμπεριλαμβανομένης της Χαμάς - που έχουν εξαπολύσει επιθέσεις στις ακτές του. Η Τεχεράνη αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμειξη στις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου.
Χρύσω Αντωνιάδου