ΓΡΑΦΕΙ Ο
ΜΑΡΙΟΣ ΑΔΑΜΟΥ
Τους λόγους και τα δεδομένα βάσει των οποίων αποφασίστηκε η έξοδος της Κύπρου στις αγορές με έκδοση δύο ομολόγων για άντληση 1,75 δισεκατομμυρίων ευρώ τον Απρίλιο, αναλύει σε 8σέλιδο επεξηγηματικό του σημείωμα το Γραφείο Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους του Υπουργείου Οικονομικών.
Όπως χαρακτηριστικά τονίζει, μεταξύ άλλων, «θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι, τελικός αντικειμενικός σκοπός της διαχείρισης του δημόσιου χρέους δεν είναι η ελαχιστοποίηση του κόστους δανεισμού ενός εκάστου μεμονωμένου δανείου, όπως αφήνουν να νοηθεί τα επικριτικά δημοσιεύματα. Σκοπός είναι η ελαχιστοποίηση του μεσοπρόθεσμου κόστους εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους στο σύνολο του (δηλ. κατά μέσο όρο) σε ένα αποδεκτό επίπεδο χρηματοοικονομικών κινδύνων».
>>> Αν έχετε πρόβλημα και δεν βλέπετε φωτογραφίες, έγγραφα, πίνακες στο θέμα μπορείτε να πατήσετε εδώ <<<
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει, τον περασμένο Απρίλιο, η Κυπριακή Δημοκρατία προχώρησε με έκδοση, μεταξύ άλλων, δύο ευρωπαϊκών κυβερνητικών ομολόγων (ΕΜΤΝ) συνολικής αξίας €1,75 δις:
- ένα 7-ετές ΕΜΤΝ ονομαστικής αξίας €1,25 δις, με απόδοση 1,564% και ετήσιο
- επιτόκιο 1,5% και
- ένα 30-ετές ΕΜΤΝ ονομαστικής αξίας €0.5 δις με απόδοση
- 2,339% και ετήσιο επιτόκιο 2,25%.
Οι πιο πάνω συναλλαγές ανακοινώθηκαν στις 6 Απριλίου 2020 και εκτελέστηκαν στις 7 Απριλίου 2020, ενώ οι εν λόγω συναλλαγές διευθετήθηκαν στις 16 Απριλίου 2020 και τα αναφερόμενα ομόλογα τέθηκαν σε ισχύ την ίδια μέρα και τότε μόνο εισπράχθηκαν και τα σχετικά κεφάλαια, σημειώνει.
Τις πιο πάνω εκδόσεις ομολόγων, προσθέτει, ακολούθησαν ελάχιστα επικριτικά σχόλια με τα οποία αμφισβητήθηκε η καταλληλότητα του χρόνου έκδοσης τους, ότι δηλαδή η έξοδος της Κύπρου στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου τον περασμένο Απρίλιο (2020) ήταν πρόωρη («βεβιασμένη»).
>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<
Η απάντηση στις επικρίσεις
Όπως τονίζει το Γραφείο Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, «καταρχήν δεν πρέπει να παραβλέπεται η επικρατούσα αβεβαιότητα κατά την περίοδο της έκδοσης των αναφερόμενων ευρωπαϊκών ομολόγων (ΕΜΤΝ), όταν υπήρχαν μακροοικονομικά σενάρια για συρρίκνωση της οικονομίας που ξεπερνούσε το -13%», σημειώνοντας ότι «σε μικρότερο αλλά καθόλου αμελητέο βαθμό η εν λόγω αβεβαιότητα εξακολουθεί να υπάρχει και σήμερα, διεθνώς».
Συνεπώς, επισημαίνει, οι προβλέψεις για τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Κυβέρνησης διέπονται από την ίδια αβεβαιότητα. «Τονίζεται πάντοτε ότι, η μεσοπρόθεσμη στρατηγική διαχείρισης δημόσιου χρέους δεν ευνοεί οπορτουνιστικές (ευκαιριακές ή κερδοσκοπικές) συναλλαγές. Δηλαδή, ένα Κράτος δεν προσφεύγει στις αγορές κεφαλαίου μόνο όποτε μειώνονται τα επιτόκια. Ούτε, αν κριθεί ότι τα επιτόκια είναι ψηλά, είναι ορθολογιστικό για το Κράτος να περιμένει επ’ αόριστο μέχρι να μειωθούν τα επιτόκια», εξηγεί.
Μια τέτοια ευκαιριακή προσέγγιση, μεσοπρόθεσμα, σύμφωνα με το Γραφείο, θέτει την πιστοληπτική αξιοπιστία του Δημοσίου σε εκτεταμένους και αδικαιολόγητους κινδύνους.
Κατά το Γραφείο Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, οι εκδόσεις ομολόγων πραγματοποιούνται στη βάση των τρεχουσών χρηματοδοτικών αναγκών και των προβλεπόμενων μελλοντικών αναγκών οι οποίες, όπως είναι φυσικό, χαρακτηρίζονται από μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας, ιδίως σε περιόδους κρίσεων και αστάθειας.
>>> Οι οικονομικές εξελίξεις σήμερα <<<
Πως θα αξιοποιηθούν τα χρήματα
Σύμφωνα, εξάλλου, με το Υπουργείο Οικονομικών, το ποσό που δανείστηκε η Δημοκρατία μαζί με τα αποθεματικά που διατηρούνται, διοχετεύεται στην αναχρηματοδότηση και εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους και εν μέρει στα σχέδια στήριξης της οικονομίας.
Ειδικότερα, αναφέρεται στο επεξηγηματικό σημείωμα, με ολόκληρο το σημερινό διαθέσιμο ποσό ρευστών διαθεσίμων, θα πρέπει να καλυφθούν οι ακόλουθες του κράτους, μέχρι και το τέλος Σεπτεμβρίου 2021:
- οι ανάγκες αναχρηματοδότησης του Δημοσίου (δηλ. η αποπληρωμή του δημόσιου χρέους που λήγει) μέχρι 31/9/2021,
- το ταμειακό έλλειμμα που προέκυψε και προβλέπεται να προκύψει άμεσα ως αποτέλεσμα της πανδημίας, μέχρι 31/9/2021,
- το υπόλοιπο προβλεπόμενο ταμειακό έλλειμμα ως αποτέλεσμα των σχεδίων στήριξης της οικονομίας, μέχρι 31/9/2021, και
- οποιεσδήποτε πρόσθετες ανάγκες τυχόν προκύψουν (π.χ. ως αποτέλεσμα τυχόν νέων σχεδίων στήριξης, ενός δεύτερου κύματος πανδημίας, υλοποίησης υποχρεώσεων κυβερνητικών εγγυήσεων ή άλλων άμεσων ή έμμεσων οιονεί υποχρεώσεων) μέχρι τις 31/9/2021.
Δεν πλήγηκε η εμπιστοσύνη των επενδυτών προς την Κύπρο
Σχετικά, δε, με αναφορές που έγιναν για ενδεχόμενο πλήγμα στην εμπιστοσύνη των επενδυτών ως αποτέλεσμα της έκδοσης των κυπριακών ομολόγων τον Απρίλιο 2020, σημειώνεται ότι πλείστοι επενδυτές σε κυβερνητικά ομόλογα της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι μακροχρόνιοι επενδυτές, με στενές σχέσεις με την Κύπρο, με τους οποίους το ΓΔΔΧ διατηρεί συνεχή επαφή μέσω συναντήσεων μαζί τους στα σημαντικά χρηματοοικονομικά κέντρα (roadshows), μέσω παρουσιάσεων, ενημερωτικών δελτίων, και τηλεδιασκέψεων.
Οι εν λόγω επενδυτές, τονίζει, γνώριζαν τους λόγους αναπροσαρμογής του αρχικού Ετήσιου Χρηματοδοτικού Προγράμματος (ένεκα της αβεβαιότητας και των επιπτώσεων της πανδημίας) όπως εξάλλου έπραξαν όλα τα άλλα κράτη, και είναι πλήρως ενημερωμένοι για τα δεδομένα και τις προοπτικές της κυπριακής οικονομίας.
Παρομοίως, υπογραμμίζει, οι Οίκοι Πιστοληπτικής Αξιολόγησης διατηρούν στενή συνεργασία με το ΓΔΔΧ και τις υπόλοιπες αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών, όπως και με την Κεντρική Τράπεζα, άλλα Υπουργεία, εμπορικές τράπεζες, και οικονομικούς φορείς.
«Ο λόγος για τον οποίο η Κυβέρνηση περίμενε την έκδοση της προγραμματισμένης απόφασης του Οίκου Fitch στις 3 Απριλίου 2020 και μετά προχώρησε με την έκδοση των 2 ομολόγων ΕΜΤΝ ήταν ακριβώς για να καταστεί δυνατή η έγκαιρη ενημέρωση των επενδυτών από τον οίκο αξιολόγησης. Η ικανοποίηση των Οίκων Αξιολόγησης από την ακολουθούμενη πολιτική διαχείρισης του δημόσιου χρέους αντικατοπτρίζεται, μεταξύ άλλων, στις ίδιες τις εκθέσεις των Οίκων», ξεκαθαρίζει το Γραφείο Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους.
>>> Διαβάστε εδώ ειδήσεις και στην αγγλική <<<
Γιατί δεν αναμέναμε τις αποφάσεις της ΕΕ και του Eurogroup
Όσον αφορά προτάσεις ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έπρεπε να περιμένει πρώτα τις αποφάσεις της ΕΕ και του Eurogroup και μετά να βγει στις αγορές, το ΓΔΔΧ τονίζει ότι «το Eurogroup, την περίοδο εκείνη είχε αλλεπάλληλες συνεδριάσεις όπως και οι υπόλοιποι Θεσμοί της ΕΕ. Το Eurogroup είχε συνεδριάσει στις 24 Μαρτίου, στις 7, 8 και 9 Απριλίου και στη συνέχεια στις 8 Μάϊου 2020. Κατά τον Απρίλιο 2020 πραγματοποιήθηκαν και συνεδρίες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου».
Επιπρόσθετα, συνεχίζει, τον Απρίλιο 2020, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) λάμβανε συχνά σημαντικές αποφάσεις πολιτικής, μέχρι και το τέλος του μήνα. Δεν θα ήταν δυνατό να αναβάλλεται συνεχώς η έκδοση των ομολόγων ενόψει των συνεδριάσεων είτε του Eurogroup είτε του Συμβουλίου ή και άλλων Θεσμών όπως της ΕΚΤ.
Επιπλέον, υπογραμμίζει το ΓΔΔΧ, τίθεται και το ερώτημα «ποιος θα ήταν ο αντίκτυπος στις αγορές και κατ’ επέκταση στο κόστος δανεισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας, εάν το Eurogroup κατέληγε σε διαφωνία μεταξύ των Μελών του και σε αδιέξοδο στη λήψη οποιωνδήποτε αποφάσεων για αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας; Ποιες θα ήταν οι επιπτώσεις πάνω στις αξιολογήσεις της πιστοληπτικής ικανότητας της ΚΔ; Με ποια δεδομένα των αγορών και με τι κόστος θα μπορούσε, σε ένα τέτοιο σενάριο, να δανειστεί η Κύπρος; Πώς θα μπορούσαν, κάτω από τέτοιες συνθήκες, να υλοποιηθούν τα σχέδια στήριξης της κυπριακής οικονομίας εάν τελικά οι συνθήκες των αγορών εξελίσσονταν κατά απόλυτα αρνητικό τρόπο και ποιος θα ήταν ο αντίκτυπος πάνω στα ρευστά διαθέσιμα του Δημοσίου;», διερωτάται περαιτέρω.
Συνεπώς, τονίζει, «οι πράξεις διαχείρισης δημόσιου χρέους δεν μπορεί να ακολουθούν μια οπορτουνιστική διαδικασία. Αντίθετα, συγκροτούνται στη βάση των στόχων της μεσοπρόθεσμης στρατηγικής διαχείρισης δημόσιου χρέους και υλοποιούνται μέσω του Ετήσιου Χρηματοδοτικού Προγράμματος και των αναθεωρήσεων του».
Περαιτέρω υποδεικνύει το ΓΔΔΧ, «θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι, τελικός αντικειμενικός σκοπός της διαχείρισης του δημόσιου χρέους δεν είναι η ελαχιστοποίηση του κόστους δανεισμού ενός εκάστου μεμονωμένου δανείου, όπως αφήνουν να νοηθεί τα επικριτικά δημοσιεύματα. Σκοπός είναι η ελαχιστοποίηση του μεσοπρόθεσμου κόστους εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους στο σύνολο του (δηλ. κατά μέσο όρο) σε ένα αποδεκτό επίπεδο χρηματοοικονομικών κινδύνων».
Συνεπώς, επισημαίνει, με δεδομένη την επικρατούσα αβεβαιότητα όσον αφορά την μακροοικονομική πορεία της Κύπρου και των οικονομικών εταίρων της, αλλά και όσον αφορά το προβλεπόμενο κόστος των σχεδίων παροχών για στήριξη της οικονομίας, όπως και την εξέλιξη της πανδημίας στο μέλλον, δεν θα ήταν ποτέ δυνατό να επιτευχθεί ένα αποδεκτό επίπεδο χρηματοοικονομικών κινδύνων διατηρώντας τον ίδιο στόχο για το ύψος των αναγκαίων ρευστών διαθεσίμων της Κυβέρνησης, όπως ο εν λόγω στόχος είχε τεθεί στο αρχικό Ετήσιο Χρηματοδοτικό Πρόγραμμα το οποίο βασιζόταν πάνω στις προ της πανδημίας προβλέψεις για δημοσιονομικό πλεόνασμα.
>>> Bloomberg στην ελληνική <<<
Δεν βγήκε μόνο η Κύπρος στις αγορές
Στο επεξηγηματικό σημείωμά του το Γραφείο Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους παραθέτει και στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία η Κύπρος δεν ήταν η μόνο χώρα που βγήκε στις αγορές τον Απρίλιο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει, η Πορτογαλία προχώρησε με έκδοση ομολόγων την 1/4/2020 (€5 δις), η Λετονία στις 6/4/2020 (€1 δις), ενώ στις 7/4/2020 προχώρησαν με έκδοση τρεις χώρες: η Κύπρος (€1,75 δις), η Ιρλανδία (€6 δις), και η Σλοβενία (€2,25 δις).
Επίσης, η Ελλάδα, η οποία μάλιστα στα επικριτικά δημοσιεύματα χρησιμοποιήθηκε ως παράδειγμα εκδότη που δεν βιάστηκε να εκδώσει ομόλογα, προχώρησε με έξοδο στις αγορές στις 15/4/2020 (€2 δις), δηλαδή μια μέρα πριν από την εκκαθάριση της συναλλαγής των κυπριακών ομολόγων.
Επιπρόσθετα, τον ίδιο μήνα (Απρίλιο 2020) μεγάλος αριθμός ευρωπαϊκών Κρατών προχώρησε επίσης σε εκδόσεις κυβερνητικών ομολόγων με τη μέθοδο της δημοπρασίας (Δανία, Ισπανία, Γαλλία, Ουγγαρία, Πολωνία, Γερμανία, Ιταλία, Αυστρία, Βέλγιο, Σλοβακία, Σουηδία, κ.ά.).
Στην περίοδο Ιανουαρίου – Απριλίου 2020 πραγματοποιήθηκαν 29 κοινοπρακτικές εκδόσεις κυβερνητικών ομολόγων σε ευρώ (μεταξύ των οποίων ήταν και τα 2 κυπριακά ομόλογα) συνολικού ύψους €151,6 δις σε σύγκριση με €83,5 δις στην αντίστοιχη περίοδο του 2019. Από το ποσό των €151,6 δις, τα €53,5 δις (35,3%) εκδόθηκαν κατά τον μήνα Απρίλιο 2020, ενώ οι συνολικές εκδόσεις κυβερνητικών ομολόγων (κοινοπρακτικές και δημοπρασίες) στην περίοδο Ιανουαρίου – Απριλίου 2020, ανήλθαν στα €283 δις από τα οποία, ποσό €92 δις (σχεδόν 33%) εκδόθηκε τον Απρίλιο του 2020. Το αντίστοιχο ποσό τον Απρίλιο του 2019 ήταν μόλις €16 δις.
>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<
«Φαίνεται λοιπόν ότι δεν είναι μόνο η Κύπρος που επέλεξε την συγκεκριμένη χρονική περίοδο για έκδοση ομολόγων ΕΜΤΝ», τονίζει το ΓΔΔΧ.