Ενδιαφέροντα στοιχεία καταδεικνύει έρευνα της BOC η οποία παρουσιάστηκε εντός της τράπεζας, αναφορικά με την έγκριση του Διατάγματος από το Υπουργικό για χρήση κάρτας σε όλα τα σημεία λιανικής αλλά και σε άλλες επιχειρήσεις, και πως αυτή η απόφαση έχει να κάνει τόσο με την φοροδιαφυγή, όσο και με την αδήλωτη εργασία. 

>>> Διαβάστε επίσης: Πόσο «μαύρο χρήμα» κυκλοφορεί στην Κύπρο <<<

Σύμφωνα λοιπόν με την έρευνα, ένα από τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με την μείωση της χρήσης ρευστού, έχει να κάνει και με την φοροδιαφυγή. 

Το βασικότερο ζήτημα της φοροδιαφυγής

Όπως σημειώνεται σε μεγάλο βαθμό, στον δημόσιο διάλογο η συζήτηση έχει εστιαστεί στην φοροδιαφυγή με επίκεντρο τα σημεία πώλησης. Εμμέσως αφήνεται να νοηθεί πως το βασικότερο ζήτημα είναι οι μικροπωλητές (περίπτερα, αυτοεργοδοτούμενοι και άλλοι) που ενδέχεται να πωλούν αγαθά ή υπηρεσίες σε ρευστό και χωρίς αποδείξεις, με αποτέλεσμα να φοροδιαφεύγουν (εταιρικό, ΦΠΑ, φόρος εισοδήματος και άλλα).

Παράλληλα, σύμφωνα πάντα με την έρευνα, η αυξημένη χρήση ρευστού στην Κύπρο έχει και μια άλλη σημαντική διάσταση, καθώς η μείωση της χρήσης ρευστών και η στροφή σε άλλα μέσα, όπως για παράδειγμα η χρήση πιστωτικής κάρτας, θα επηρεάσει την αδήλωτη και παράνομη εργασία. 

Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι η αδήλωτη εργασία πληρώνεται σχεδόν αποκλειστικά με ρευστό. 

Διπλάσιο το ποσοστό στην πληρωμή μισθών στην Κύπρο σε σχέση με την Ευρωζώνη

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, τα στοιχεία τα οποία προέρχονται από έρευνα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, στην οποία αναφέρεται πως το 30% των νοικοκυριών της Κύπρου λαμβάνει τουλάχιστον από το 25% των εσόδων του σε ρευστό. Πρόκειται για ποσοστά πολύ υψηλότερα από άλλες χώρες της Ευρωζώνης.

Μάλιστα, η πληρωμή μισθών σε ρευστό είναι σχεδόν διπλάσια από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης (16%).

Αυτό το στοιχείο καταδεικνύει και το μέγεθος της αδήλωτης και παράνομης εργασίας, που έχει τρομερές προεκτάσεις σε άλλα ζητήματα όπως την εκμετάλλευση εργαζομένων, τις κοινωνικές ασφαλίσεις, τα δικαιώματα, αλλά και την φοροδιαφυγή γενικότερα. Επιπλέον, δυσχεραίνουν την χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και την γενικότερη σχέση τους με το χρηματοπιστωτικό σύστημα. 

Πού βρίσκεται η φοροδιαφυγή - Μειώσεις στις χρεώσεις για χρήση κάρτας στους εμπόρους

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η προστασία της εργασίας και η πάταξη της παράνομης και αδήλωτης εργασίας, αποτελούν ένα από τους βασικότερους στόχους της στροφής προς το ηλεκτρονικό και το πλαστικό χρήμα. Η εστίαση, δηλαδή, δεν είναι τόσο στην φοροδιαφυγή του μικροπωλητή, αλλά στην συνολική χρησιμότητα που έχει στην οικονομία το ρευστό, το οποίο είναι εντελώς ανώνυμο.

Με αυτό τον τρόπο, αποτελεί μέρος και του κοινωνικού προγράμματος: Όσο μειώνεται η χρησιμότητα του ρευστού (cash), τόσο μειώνεται και η ελκυστικότητα των πληρωμών «κάτω από το τραπέζι», συμπεριλαμβανομένης, πάνω από όλα, της αδήλωτης και παράνομης εργασίας.

Μέρος αυτής της προσπάθειας, ήταν και οι δραματικές μειώσεις που έχουν αποφασιστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στις χρεώσεις που επιβάλλονται για την χρήση κάρτας στους εμπόρους.

Το Διάταγμα δεν μπορεί να ανατρέψει την αδήλωτη εργασία

Σύμφωνα με την έρευνα αυτό το μέτρο (δηλαδή το Διάταγμα του Υπουργείου οικονομικών για υποχρεωτική αποδοχή πληρωμών με πιστωτική κάρτα από επιχειρήσεις) δεν είναι σε θέση να ανατρέψει την αυξημένη αδήλωτη και παράνομη εργασία στην Κύπρο, ιδίως από τη στιγμή που εξαιρείται  από το Διάταγμα του Υπουργείου Οικονομικών, η μεταποίηση. 

Ωστόσο, όπως σημειώνεται, αποτελεί σημαντικό μέτρο στο πλαίσιο της ευρύτερης στροφής της οικονομίας προς την ψηφιακή εξυπηρέτηση. Εντός του πλαισίου μιας ευρύτερης στρατηγικής από πλευράς της πολιτείας για ενίσχυση της ψηφιακής εξυπηρέτησης, μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό μέτρο με θετικές κοινωνικές προεκτάσεις όσον αφορά στην εκλογίκευση της αγοράς εργασίας και την πάταξη φαινομένων που δυσχεραίνουν και την χρηματοδότηση των ΜμΕ από πλευράς του τραπεζικού συστήματος. 

Θα πληρώνεις με κάρτα κομμώτριες, αισθητικούς, μηχανικούς

Να υπενθυμίσουμε πως σύμφωνα με πληροφορίες της Βrief και όπως αναφέραμε σε προηγούμενο μας ρεπορτάζ, στο Διάταγμα θα αναφέρονται αναλυτικά και ανά κατηγορία οι επιχειρήσεις που θα πρέπει υποχρεωτικά να αποδέχονται πληρωμή με τη χρήση πιστωτικής κάρτας.

Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν πως στις επιχειρήσεις που υποχρεωτικά να αποδέχονται κάρτα συγκαταλέγονται τα κουρεία, κομμωτήρια, κέντρα αισθητικής αλλά και μηχανικοί.

Παράλληλα, υποχρεωτική πληρωμή με πιστωτική κάρτα θα γίνεται και σε εξειδικευμένα καταστήματα φρουταριών και ψαραγορών (δηλαδή η αποδοχή με πληρωμή με πιστωτική κάρτα δεν θα γίνεται για αγορές στις λαϊκές)

Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι για υδραυλικές, κλιματιστικές και ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις ΔΕΝ θα είναι υποχρεωτική η αποδοχή πληρωμής με πιστωτική κάρτα. 

Να σημειώσουμε ότι το διάταγμα καθυστερεί να δημοσιοποιηθεί καθώς, το αρμόδιο Υπουργείο προχωρά με κάποιες αλλαγές της τελευταίας στιγμής, οι οποίες ενεδεχομένως να διαφοροποιήσουν το είδος των επιχειρήσεων που τελικά θα πρέπει υποχρεωτικά να δέχονται πληρωμή με πιστωτική κάρτα. 

Πότε πρέπει να συμμορφωθούν οι επιχειρήσεις

Να σημειώσουμε αρχικά, ότι σύμφωνα με το διάταγμα όπως εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο την 16η Ιουνίου 2021, αναφέρει ότι υποχρεώνονται οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα υπηρεσιών και το λιανικό εμπόριο, να αποδέχονται πληρωμή με κάρτα, και να ενημερώνουν σχετικά με σαφή τρόπο τους καταναλωτές. 

Οι επιχειρήσεις υποχρεούνται να συμμορφωθούν εντός τριών (3) μηνών από την ημερομηνία δημοσίευσης του Διατάγματος.

Όσον αφορά νεοσύστατες επιχειρήσεις, κατά τη διάρκεια των τελευταίων τριάντα (30) ημερών προ της παρέλευσης της προθεσμίας των τριών (3) μηνών, οφείλουν να συμμορφωθούν εντός τεσσάρων (4) μηνών από τη δημοσίευση του Διατάγματος, ενώ επιχειρήσεις που θα προβούν σε έναρξη δραστηριότητας ή σχετική μεταβολή μετά την παρέλευση της προθεσμίας των τριών (3) μηνών, οφείλουν να συμμορφωθούν εντός ενός (1) μηνός από την έναρξη ή τη μεταβολή των δραστηριοτήτων τους.

Εξαιρούνται της υποχρέωσης αποδοχής πληρωμής με κάρτα, επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους  τομείς της μεταποίησης, παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, νερού, μεταφορές, και ενημέρωσης και επικοινωνίας (εκδοτικές δραστηριότητες, παραγωγή ταινιών, ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών, προγραμματιστές ηλεκτρονικών υπολογιστών). 

Σύμφωνα με το Υπουργείο, το μέτρο αυτό βοηθά στην πάταξη της φοροδιαφυγής, τη διαφύλαξη των δημοσίων εσόδων, την ενίσχυση της προστασίας του πολίτη όπως επίσης και τη διευκόλυνση της εξυπηρέτησης των πολιτών.