ΓΡΑΦΕΙ Η ΧΡΥΣΩ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ

Η παγκόσμια οικονομία εισέρχεται σε περίοδο ύφεσης το 2023, ο πληθωρισμός θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα και η περίοδος των μηδενικών επιτοκίων έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Η ακρίβεια καλπάζει, ο φετινός χειμώνας εισέρχεται με διαφαινόμενες ελλείψεις στον τομέα της ενέργειας και η κρίση τροφίμων συνεχίζεται ακάθεκτη. 

Πρώτο, τα κυπριακά νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις βρίσκονται ενώπιον των υψηλών τιμών των τροφίμων και της ενέργειας.

Δεύτερο, ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη βρίσκεται σε υψηλά επίπεδο όπως επίσης και στην Κύπρο.

Τρίτο, η αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών μειώνεται συνεχώς.

Τέταρτο, οι λιανικές πωλήσεις συνεχίζουν μια ακάθεκτη ανοδική πορεία, πριν την έναρξη της περιόδου θέρμανσης και οι αγοραστές μειώνουν τις αγορές τους.

Πέμπτο, οι καταναλωτές επιλέγουν καταστήματα, μεταξύ των οποίων και υπεραγορές, με  μειωμένες τιμές.

Το Υπουργείο Οικονομικών ήδη παραδέχεται ότι υπάρχει παρατεταμένη περίοδος υψηλού πληθωρισμού και υψηλών επιτοκίων με αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη (κίνδυνος στασιμοπληθωρισμού) και των επιπτώσεων από τις διαταράξεις στην εφοδιαστική αλυσίδα. Το Υπουργείο προδιαγράφει:

•    Την απώλεια δημοσιονομικών εσόδων συρρίκνωσης της οικονομικής δραστηριότητας από πιθανή «αναζωπύρωση» της πανδημίας του κορωνοϊού (COVID-19). 

•    Την αύξηση δαπανών για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους λόγω αύξησης των επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και της σταδιακής απόσυρσης του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της (ΕΚΤ). 

•    Την αύξηση Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ) λόγω των αυξήσεων των επιτοκίων της ΕΚΤ και του οικονομικού αντίκτυπου της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. 

•    Την αύξηση κόστους για τα κατασκευαστικά έργα τα οποία η Κυπριακή Δημοκρατία έχει δεσμευτικές υποχρεώσεις να διεκπεραιώσει.

>>>Δείτε ακόμη: €5 εκατ. για τους Διαχειριστές των ΜΕΔ του ΟΧΣ

Οι προκλήσεις
 
Όλες αυτές οι προκλήσεις θα βρίσκονται υψηλά στην ατζέντα του νέου προέδρου της Δημοκρατίας και του Υπουργού Οικονομικών ο οποίος και πρέπει να παλέψει για τη διατήρηση υγειών δημόσιων οικονομικών, τη συνέχιση της πτωτικής πορείας του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ και την υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Ήδη, ο νυν Υπουργός Οικονομικών καταγράφοντας τις κύριες προκλήσεις για το 2023 αναφέρθηκε στην ενίσχυση της πράσινης οικονομίας, του ψηφιακού μετασχηματισμού στη συνέχιση και έναρξη σημαντικών έργων.

Ο προϋπολογισμός του 2023 περιλαμβάνει μέτρα για τη συγκράτηση της απασχόλησης και του ύψους των επιδομάτων/αποζημιώσεων/οικονομικών ωφελημάτων, τη συνέχιση της απαγόρευσης πλήρωσης κενών μόνιμων θέσεων Πρώτου Διορισμού, Πρώτου Διορισμού και Προαγωγής και Προαγωγής στο δημόσιο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. 

Το Υπουργείο Οικονομικών έχει δεδηλωμένη πρόθεση να μην παραχωρήσει γενικές αυξήσεις σε μια προσπάθεια συγκράτησης άλλων άμεσων ή έμμεσων μισθολογικών αυξήσεων για το 2023 και για κάλυψη των αναγκών της δημόσιας υπηρεσίας σε προσωπικό μέσω της πλήρωσης μόνιμων θέσεων και όχι μέσω της πρόσληψης Εργοδοτούμενων Ορισμένου Χρόνου.

«Η σημαντική αύξηση των τιμών της ενέργειας αναμένεται να μειώσει την αγοραστική δύναμη των εισοδημάτων που, μαζί με την αύξηση των επιτοκίων, θα έχουν ως αποτέλεσμα τον αρνητικό επηρεασμό της εγχώριας ζήτησης παρά την αξιοποίηση των αποταμιεύσεων που συσσωρεύθηκαν λόγω πανδημίας. Επίσης, παρά την άμβλυνσή τους, οι διαταραχές στην αλυσίδα προσφοράς πρώτων υλών και αγαθών εξακολουθούν να επηρεάζουν την οικονομική δραστηριότητα και να συμβάλουν στην άνοδο των τιμών, με αναμενόμενη σταδιακή διόρθωση κατά το 2023», επισημαίνει το Υπουργείο.

Σύμφωνα με τις κυβερνητικές εκτιμήσεις το 2023 και το 2024, η ανάπτυξη του ΑΕΠ αναμένεται να ανέλθει στο 2,5% και 3,1%, αντίστοιχα. Η προς τα κάτω αναθεώρηση σε σχέση με τις προηγούμενες προβλέψεις αποδίδεται στις δυσμενείς προοπτικές στο εξωτερικό περιβάλλον, λόγω και των αρνητικών επιπτώσεων του πολέμου και σε μεσοπρόθεσμες επιπτώσεις (scarring effects), κυρίως στον κύκλο εργασιών των τομέων των επαγγελματικών υπηρεσιών.