UPD: Φωτοβολταϊκά: Όσοι δεν υπόγραψαν ακόμη με ΑΗΚ κινδυνεύουν

ΣΕΠΑΕΚ: Βάλτε έξυπνους μετρητές να λυθεί το θέμα με φωτοβολταϊκά
 

Γράφει ο Χαράλαμπος Ζάκος
Αν και εξαιρετικά σπάνιο εντούτοις ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ) την Δευτέρα (23/1) υποχρεώθηκε να αποσυνδέσει από το δίκτυο διανομής της ΑΗΚ φωτοβολταϊκά συστήματα με εγκατεστημένη ισχύ 7,14kWp – 499kWp. Δηλαδή συστήματα που αφορούν εμπορικούς, αλλά και σε κάποιες περιπτώσεις οικιακούς ιδιοκτήτες. 

Ζήτημα το οποίο επαναφέρει στην επικαιρότητα την ανάγκη για αναβάθμιση του δικτύου της ΑΗΚ, ιδιαίτερα μετά τη μεγάλη ζήτηση για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών. Μια αναβάθμιση ώστόσο που όπως ανέφερε ξανά η Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου δεν μπορεί να πράξει μόνη της. (Διαβάστε εδώ αναλυτικό ρεπορτάζ)

Μιλώντας στην Brief πηγή από τον ΔΣΜΚ επεξήγησε πως αν και ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς ακολουθά τέτοιες πρακτικές, δηλαδή τον περιορισμό και αποσύνδεση συστημάτων φωτοβολταϊκών για σκοπούς ασφαλούς λειτουργίας του Ηλεκτρικού Συστήματος, εντούτοις είναι από τις ελάχιστες φορές – αν όχι η μοναδική φορά – που χρειάστηκε η αποσύνδεση συστημάτων μικρότερης ισχύς, αφού παρουσιάστηκε πρόβλημα στην αποσύνδεση συστημάτων άνω των 500kWp. 

Την ίδια ώρα ωστόσο, έστω και αν αυτό συμβαίνει σε εξαιρετικές περιπτώσεις, ούτε οι εμπορικοί αλλά ούτε και οικιακοί χρήστες εξαιρούνται από τέτοιες αποφάσεις, και ειδικά αν συνυπολογιστεί η ραγδαία αύξηση στην χρήση φωτοβολταϊκών, που θα αυξάνει έτσι και τους περιορισμούς.   

Μάλιστα, όπως μας επεξηγήθηκε ο περιορισμός της ηλεκτροπαραγωγής από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας είναι απόλυτα αναγκαίος ώστε να διαφυλαχθεί η ασφαλής λειτουργία του συστήματος. 

Στο ερώτημα γιατί δεν απενεργοποιούνται συμβατικές μονάδες παραγωγής ώστε να μην χρειάζεται η αποσύνδεση των ΑΠΕ από το δίκτυο της ΑΗΚ μας ειπώθηκε πως κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει καθώς για λόγους ασφαλείας είναι απαραίτητο να λειτουργεί ένας ελάχιστος αριθμός συμβατικών μονάδων παραγωγής.  

Ειδικότερα, όπως διευκρινίζει ο ΔΣΜΚ ο ελάχιστος αυτός αριθμός σε καθημερινή βάση και η αντίστοιχη ελάχιστη συμβατική παραγωγή του Συστήματος, εξαρτάται κυρίως από την προβλεπόμενη καμπύλη συνολικής ζήτησης, τις διαθέσιμες συμβατικές μονάδες παραγωγής καθώς και τυχόν περιορισμούς στην ικανότητά τους για μέγιστη και ελάχιστη παραγωγή και άλλα τεχνικά χαρακτηριστικά. Επιπλέον, λαμβάνονται υπόψη οι τεχνικοί περιορισμοί του Συστήματος Μεταφοράς που προκύπτουν από την ανάγκη διατήρησης του κριτηρίου ασφάλειας και αξιοπιστίας Ν-1, δηλαδή σε κάθε χρονική στιγμή το δίκτυο μεταφοράς χρειάζεται να λειτουργεί με τέτοιο τρόπο ώστε η διακοπή μιας ηλεκτρικής σύνδεσης να μην οδηγεί σε διακοπή της ηλεκτρικής τροφοδότησης ή/και σε ακραίες περιπτώσεις, σε ολική σβέση του Συστήματος.

Σημαντικός παράγοντας, όπως επεξηγεί ο ΔΣΜΚ σε ανακοίνωση του, για τον Καταρτισμό του Προγράμματος Παραγωγής, αποτελεί η ικανότητα του Συστήματος για συγχρονισμό επιπρόσθετων μονάδων παραγωγής για κάλυψη των απογευματινών αιχμών, που σε πολλές περιπτώσεις αυτή η ανάγκη αγγίζει και τα επιπλέον 400MW. Ως εκ τούτου, ο αριθμός των συμβατικών μονάδων που μπορούν να ενταχθούν στο Σύστημα σε λίγες ώρες είναι πρακτικά περιορισμένος. Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι η μεταβλητότητα των καιρικών συνθηκών που επηρεάζουν τις αυξομειώσεις της παραγωγής των ΑΠΕ, οι οποίες πρέπει να καλυφθούν από αντίστοιχη αυξομείωση της συμβατικής παραγωγής. Ο ΔΣΜΚ είναι υπεύθυνος, ανά πάσα στιγμή της ημέρας να ικανοποιεί τη ζήτηση του Συστήματος, διατηρώντας επαρκές λειτουργικό περιθώριο για την ικανοποιητική ρύθμιση της συχνότητας και του ρυθμού μεταβολής του φορτίου και για την κάλυψη τυχόν απώλειας της εκάστοτε μεγαλύτερης μονάδας παραγωγής. Συνεπώς, η ελάχιστη αναγκαία παραγωγή δεν είναι ένας μονοσήμαντος, στατικός αριθμός αλλά αλλάζει δυναμικά ανάλογα με τα όσα αναφέρονται πιο πάνω.

Θα αυξάνονται οι περικοπές λόγω της αύξησης σε φωτοβολταϊκά 

Μάλιστα, την ίδια ώρα όπως σημειώνει ο ΔΣΜΚ σε σχετική του ανακοίνωση «λόγω της συνεχόμενης σημαντικής αύξησης της εγκατεστημένης φωτοβολταϊκής ισχύος και μέχρι την εισαγωγή άλλων πόρων που θα παρέχουν ευελιξία στο Ηλεκτρικό Σύστημα, όπως Συστήματα Αποθήκευσης Ηλεκτρικής Ενέργειας, ο περιορισμός ηλεκτροπαραγωγής ΑΠΕ θα γίνεται όλο και πιο συχνός, και το επίπεδο περικοπών της ηλεκτροπαραγωγής των ΑΠΕ θα είναι εκ των πραγμάτων σταδιακά αυξανόμενο, καθότι το ηλεκτρικό Σύστημα της Κύπρου είναι μικρό και απομονωμένο». 

Μάλιστα, λόγω των πιο πάνω ο ΔΣΜΚ έχει προχωρήσει και σε εκτίμηση για τις περικοπές ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ κατά το 2023: 

(*) Οι περικοπές υπολογίζονται επί του συνόλου των ΑΠΕ, αλλά επί της ουσίας αφορούν μόνο τις μονάδες ΑΠΕ που ελέγχονται από τα ΣΤΗΔΕ Συστήματος Μεταφοράς και Συστήματος Διανομής. Σήμερα, τα ελεγχόμενα ΦΒ αφορούν περίπου το 50% της εγκατεστημένης ισχύος. Ως εκ τούτου, η πραγματική περικοπή στα ελεγχόμενα ΑΠΕ θα είναι σαφώς αυξημένη και ενδέχεται να ξεπεράσει το επίπεδο του 6%.

Ο προγραμματισμός παραγωγής έγινε βάσει της υφιστάμενης λογικής, λαμβάνοντας υπόψη την Πολιτική Λειτουργικού Περιθωρίου και την Πολιτική Ελάχιστα Ενταγμένων Μονάδων του ΔΣΜΚ.

Οι πραγματικές περικοπές αναμένεται να είναι μεγαλύτερες από την εκτίμηση, καθώς δεν έχει ληφθεί υπόψη αστοχία στην πρόβλεψη της διείσδυσης των ΑΠΕ ή/και της ζήτησης φορτίου, και η μειωμένη ευελιξία του συστήματος κυρίως λόγω μη/μερικής διαθεσιμότητας συμβατικών μονάδων παραγωγής.

(**) Μηνιαία βαθμιαία αύξηση της εγκατεστημένης ΦΒ ισχύος βάσει πρόβλεψης του ΔΣΔ. Τον Ιανουάριο 2023 λήφθηκε υπόψη εγκατεστημένη ισχύς 400 MWp και τον Δεκέμβριο του 2023 λήφθηκε υπόψη εγκατεστημένη ισχύς 510 MWp. Η εγκατεστημένη αιολική ισχύς θεωρήθηκε αμετάβλητη.