ΓΡΑΦΕΙ Ο ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΖΑΚΟΣ
Εμπλοκή φαίνεται να προκύπτει στο ζήτημα με το 19% ΦΠΑ στην Α’ Κατοικία, καθώς όπως διαμηνύουν τα κόμματα το νομοσχέδιο που ζήτησαν οι Βρυξέλλες να ψηφιστεί και να εφαρμοστεί δεν μπορεί να γίνει - ως έχει – αποδεκτό.
Ειδικότερα, όπως ανέφεραν κομματικές πηγές στην Brief το νομοσχέδιο, το οποίο έπρεπε να είχε εφαρμοστεί μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου του 2023, δεν φαίνεται να εξασφαλίζει την απαραίτητη πλειοψηφία στην Ολομέλεια.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές τα κόμματα ενδεχομένως να προχωρήσουν με συγκεκριμένες τροπολογίες επί του νομοσχεδίου, οι οποίες θα είναι ομόφωνες, ούτως ώστε να γίνει προσπάθεια για αλλαγή των όσων ζητούν οι Βρυξέλλες.
Από την άλλη αν και το Υπουργείο Οικονομικών διαμήνυσε αρκετές φορές προς της Βουλή ότι οι Βρυξέλλες δεν πρόκειται να αποδεχθούν αλλαγές στο νομοσχέδιο, εντούτοις, πληροφορίες θέλουν τον νέο Υπουργό Οικονομικών, Μάκη Κεραυνό, να παρουσιάζεται πιο πρόθυμος σε σχέση με τον προκάτοχο του, Κωνσταντίνο Πετρίδη, για να συζητήσει εκ νέου το ζήτημα.
Πάντως οι ίδιες πληροφορίες σημείωσαν πως η «εναλλακτική στάση» του Υπουργού Οικονομικών είναι και κατόπιν συνεννόησής του με τον Νίκο Χριστοδουλίδη.
Αυτό που φαίνεται να προκύπτει βάσει των πιο πάνω είναι ότι η Βουλή μέσω ομόφωνης απόφασης θα επιφέρει αλλαγές στο νομοσχέδιο, ούτως ώστε να δοθεί η δυνατότητα στον νέο Υπουργό Οικονομικών να διαπραγματευτεί εκ νέου με τις Βρυξέλλες τους όρους για το ΦΠΑ στην Α’ κατοικία.
Πάντως, πηγή της Brief κληθείσα να σχολιάσει για το τι θα γίνει στο ενδεχόμενο που οι Βρυξέλλες δεν κάνουν αποδεχτές τις αλλαγές και προχωρήσει στο επόμενο στάδιο της διαδικασίας επί παραβάσει, είπε πως τότε η Βουλή θα αναγκαστεί τελικά να υπερψηφίσει το νομοσχέδιο που είχε συμφωνηθεί ούτως ώστε η Κύπρος να μην κληθεί να πληρώσει σοβαρότατο χρηματικό πέναλτι.
Αυτά εξάλλου τα σενάρια φαίνεται πως θα συζητηθούν σήμερα (3/4) στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών μεταξύ των μελών της Επιτροπής, στην οποία έχουν κατατεθεί μάλιστα και 2 σχετικές προτάσεις νόμου από ΑΚΕΛ και Οικολόγους.
Πρόβλημα η αξία, τα τετραγωνικά και η μεταβατική περίοδος
Η κύρια διαφωνία των κομμάτων προκύπτει στην αξία και στα τετραγωνικά που ορίζονται ως οροφή στο νέο νομοσχέδιο για να μπορεί να ισχύει ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ 5%, αφού όπως αναφέρουν λόγω των αυξήσεων στα κατασκευαστικά υλικά και λόγω πληθωρισμού, οι αξίες που θα εφαρμοστούν δεν αντικατοπτρίζουν τις πραγματικές τιμές που ισχύουν σήμερα, ενώ ταυτόχρονα ο περιορισμός και στα τ.μ. ειδικά στα διαμερίσματα προκαλεί προβλήματα σε οικογένειες οι οποίες αναζητούν μεγαλύτερα διαμερίσματα για στέγαση. Όπως μας μεταφέρθηκε οι πολίτες με το νέο νομοσχέδιο θα επωμιστούν πέραν από τις αυξήσεις και 19% ΦΠΑ ανεβάζοντας το κόστος για στέγαση στο κατακόρυφο. Να υπενθυμίσουμε πως μέχρι σήμερα δεν υπήρχε οροφή στα τετραγωνικά που θα μπορούσε να χτίσει κάποιος για να ισχύει ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ 5% για τα πρώτα 200 τ.μ.
Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί πως το ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών, Γιώργος Παντελή, απαντώντας σε σχετικό ερώτημα της Brief για την αξία των ακινήτων στα οποία θα εφαρμόζεται ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ 5%, είπε πως η αξία θα αναθεωρείται κάθε χρόνο με βάση τις περσινές τιμές. Κάτι ωστόσο που δεν ικανοποιεί τα κόμματα.
Την ίδια ώρα, άλλο ζήτημα που πονοκεφαλιάζει τους αρμοδίους είναι και η μεταβατική περίοδος που θα δοθεί ώστε να ισχύσει ο ΦΠΑ 19%, καθώς στη μία περίπτωση είτε θα έχουμε βροχή αιτήσεων για άδειες οικοδομής πριν την εφαρμογή του νομοσχεδίου, και στην άλλη περίπτωση εάν δεν δοθεί αρκετός χρόνος τότε ίσως να επηρεαστεί και η αγορά ακινήτων και αναπτύξεις που βρίσκονται υπό σχεδιασμό.
Πώς θα μεταβληθεί ο ΦΠΑ στην Α’ κατοικία με την εφαρμογή του νομοσχεδίου
Ειδικότερα, στην περίπτωση που θα εφαρμοστεί το νομοσχέδιο, οι πολίτες θα κληθούν να πληρώνουν 19% ΦΠΑ για όλα τα τετραγωνικά αν η οικία τους θα υπερβαίνει τα 220 τ.μ. (η αλλαγή που θέλει η ΕΕ είναι όπως το 5% ΦΠΑ να ισχύει για κατοικίες έως και 220 τ.μ. με το 5 % να εφαρμόζεται στα πρώτα 170 τ.μ. και το 19% για τα υπόλοιπα 50 τ.μ.. Όμως στην περίπτωση που η οικία θα υπερβαίνει τα 220 τ.μ. αυτόματα θα χάνεται το δικαίωμα του 5% ΦΠΑ και έως εκ τούτου ο ιδιοκτήτης θα πληρώνει 19% για όλα τα τετραγωνικά. Για παράδειγμα αν κάποιος κτίσει οικία 250 τ.μ. θα πληρώσει 19% ΦΠΑ και για τα 250 τ.μ.. Επίσης, τίθεται οροφή στην αξία της οικίας η οποία δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις €350.000).
Το ίδιο θα ισχύει και για διαμερίσματα με δικαίωμα 5% ΦΠΑ για συνολικό εμβαδόν έως και 110 τ.μ. (τα πρώτα 90 τ.μ. με 5% ΦΠΑ και τα υπόλοιπα 20 τ,μ, με 19% ΦΠΑ, και αν υπερβαίνουν τα 110 τ.μ. δεν παραχωρείται κανένα δικαίωμα για μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ. Η αξία του διαμερίσματος δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις €200.000).
Με πρόταση νόμου το ΑΚΕΛ και Κίνημα Οικολόγων
Όπως αναφέραμε και πιο πάνω για το ζήτημα έχουν κατατεθεί δύο ξεχωριστές προτάσεις νόμου, μία από το ΑΚΕΛ και μία από το Κίνημα Οικολόγων, ζητώντας ουσιαστικά αλλαγές στο εμβαδό και στην αξία των ακινήτων τα οποία θα εμπίπτουν στον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ 5% για Α’ κατοικία.
Σε προηγούμενες του δηλώσεις στην Brief o βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ανδρέας Καυκαλιάς ανέφερε πως η πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ κατατέθηκε από το 2018 – το διάστημα δηλαδή που βρισκόταν σε ισχύ το πρόγραμμα πολιτογραφήσεων – με σκοπό την διόρθωση στρεβλώσεων, όπως σημειώνει, που εντοπίστηκαν στη χρήση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ από επενδυτές. Ωστόσο, όπως σημείωσε την ίδια ώρα, το ΑΚΕΛ στο νέο νομοσχέδιο που θα συζητηθεί και θα εφαρμοστεί θα κάνει εισηγήσεις, καθώς όπως συμπληρώνει υπάρχει ανοικτό ζήτημα με την αξία των ακινήτων, αφού από την μια λόγω των κατασκευαστικών υλικών οι τιμές έχουν αυξηθεί και ενώ όπως συμπληρώνει η αξία θα έπρεπε να υπολογίζεται ανά τετραγωνικό μέτρο.
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων, Σταύρος Παπαδούρης, ο οποίος με δική του πρόταση νόμου ζητά όπως ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ ύψους 5% να εφαρμόζεται για τα πρώτα 180 τ.μ. δομήσιμου εμβαδού, σε περίπτωση παράδοσης ή ανέγερσης κατοικίας της οποίας το συνολικό δομήσιμο εμβαδόν δεν υπερβαίνει τα 220 τ.μ., νοουμένου ότι η αξία της κατοικίας δεν υπερβαίνει τις €300.000 για την ανέγερση κατοικίας και τις €450.000 για την αγορά κατοικίας. Όπως επεξήγησε στην Brief o κ. Παπαδούρης όταν κάποιος θα αγοράσει έτοιμη κατοικία την ίδια ώρα στη τιμή θα προστεθεί και αυτή του οικοπέδου, άρα δεν μπορεί να ισχύει η ίδια αξία για κάποιον που θα προχωρήσει με ανέγερση κατοικίας και ενώ έχει το οικόπεδο, σε σχέση με κάποιον που θα το πληρώσει στην τελική τιμή. Όπως είπε το ζήτημα θα πρέπει να συζητηθεί ούτως ώστε να μην χρειαστεί η πολιτική να διαφοροποιηθεί ξανά.
Τι είχε προηγηθεί
Υπενθυμίζεται πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε κατεπείγουσα επιστολή προς το Υπουργείο Οικονομικών και το καλούσε να ψηφιστεί εντός 2 μηνών (από τις 15 Δεκεμβρίου 2022) η νομοθεσία μέσω της οποία θα περιορίζεται το 5% ΦΠΑ σε οικίες έως και 170 τ.μ. και σε διαμερίσματα έως 90 τ.μ. (διαβάστε ΕΔΩ αναλυτικό ρεπορτάζ).
Ειδικότερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαβίβασε τη θέση της προς το Υπουργείο Οικονομικών με επιστολή της ημερομηνίας 15 Δεκεμβρίου 2022, μέσω της οποίας δηλώνει τη σύμφωνο γνώμη της για την τροποποίηση της νομοθεσίας και καλεί την Κυπριακή Δημοκρατία να ψηφίσει και να εφαρμόσει τη συγκεκριμένη νομοθεσία εντός 2 μηνών από την ημερομηνία παραλαβής της επιστολής. Δηλαδή, η νέα νομοθεσία θα έπρεπε να εφαρμοστεί έως τις 15 Φεβρουαρίου 2023.
Στην περίπτωση που η Κυπριακή Δημοκρατία δεν συμμορφωθεί τότε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προχωρήσει αμέσως στο επόμενο στάδιο της διαδικασίας επί παραβάσει. Δηλαδή, η Κύπρος θα κληθεί να πληρώσει σοβαρότατο χρηματικό πέναλτι.