Οι τράπεζες πρέπει να λάβουν άμεσα μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, δήλωσε ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Κωνσταντίνος Ηροδότου, κατά τη διάρκεια συνεδρίου για την κλιματική αλλαγή που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα στη Λευκωσία, αναδεικνύοντας τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες, τις αλλαγές στο ρυθμιστικό πλαίσιο και τις εποπτικές δράσεις που έχουν αναληφθεί μέχρι σήμερα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Κεντρικής Τράπεζας, στην ομιλία του, ο κ. Ηροδότου ανέφερε ότι ο κλιματικός κίνδυνος αποτελεί σημαντική πρόκληση για τον τραπεζικό τομέα, τόσο λόγω των φυσικών κινδύνων όσο και των κινδύνων μετάβασης, και σε αυτό το πλαίσιο, οι τράπεζες θα πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την ενσωμάτωση του κλιματικού κινδύνου στις πρακτικές και τις πολιτικές διαχείρισης κινδύνων, να αναλύσουν και να τμηματοποιήσουν τα χαρτοφυλάκιά τους, να κατανοήσουν τις στρατηγικές μετάβασης των πελατών τους και να συλλέξουν πληροφορίες σχετικά με το κλίμα για τις εξασφαλίσεις.

Πρόσθεσε ότι η διαχείριση του κλιματικού κινδύνου από τις τράπεζες βρίσκεται επίσης στην κορυφή της εποπτικής ατζέντας, καθώς αποτελεί μία από τις τρεις εποπτικές προτεραιότητες του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού SSM για τα έτη 2023 έως 2025, ενώ παράλληλα, οι οδικοί χάρτες των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών ενσωματώνουν οριζόντια τους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους σε όλα τα τραπεζικά και επενδυτικά προϊόντα και δραστηριότητες ως μέρος του προγράμματος εργασίας τους για το 2023, με την επικαιροποίηση και ενίσχυση όλων των σχετικών τμημάτων του εποπτικού και ρυθμιστικού πλαισίου.

Αναφερόμενος στο ρυθμιστικό πλαίσιο, ο κ. Ηροδότου είπε ότι βασική κατεύθυνση της ΕΕ αποτελεί η ρύθμιση της πράσινης μετάβασης των τραπεζών και η ενίσχυση της διαφάνειας μέσω ενιαίων απαιτήσεων δημοσιοποίησης, με στόχο να λειτουργήσει ως εποικοδομητικός πυλώνας προς την επίτευξη των ευρωπαϊκών πράσινων πολιτικών, οι οποίες στοχεύουν στην επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.

Οι πράσινες χρηματοπιστωτικές αγορές αναπτύσσονται με ταχείς ρυθμούς λόγω του αυξημένου όγκου των αμοιβαίων κεφαλαίων και των πράσινων ομολόγων της ζώνης του ευρώ, συνέχισε, με τα υπό διαχείριση περιουσιακά στοιχεία στους τομείς τους Περιβάλλοντος, Κοινωνίας και Διακυβέρνηση (ESG) να έχουν σχεδόν διπλασιαστεί από περίπου 0,8 τρισεκατομμύρια ευρώ το 2019 σε 1,6 τρισεκατομμύρια ευρώ το 2021, και σημείωσε ότι, δεδομένων των κινδύνων χρηματοπιστωτικής σταθερότητας που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή, είναι σημαντικό να προωθηθούν προϊόντα που συμβάλλουν στη διαμόρφωση μιας πιο πράσινης οικονομίας.

Ο Διοικητής της ΚΤΚ πρόσθεσε ότι ακόμη ένα σημαντικό ορόσημο είναι η αναθεώρηση της Οδηγίας Ενυπόθηκου Δανεισμού, σύμφωνα με την οποία, η Επιτροπή διερευνά τρόπους στήριξης της υιοθέτησης ενεργειακά αποδοτικών ενυπόθηκων δανείων, των λεγόμενων «πράσινων ενυπόθηκων δανείων», τα οποία αποτελούν σημαντική εξέλιξη για ένα χωρίς αποκλεισμούς και βιώσιμο χρηματοδοτικό πλαίσιο, σημειώνοντας ότι η ΕΚΤ έχει θέσει προθεσμίες για τις τράπεζες να εκπληρώσουν σταδιακά όλες τις εποπτικές προσδοκίες έως το τέλος του 2024.

Σε ό,τι αφορά τις δράσεις που ανέλαβε η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου στον τομέα αυτό, η κ. Ηροδότου ανέφερε ότι το 2021 διενεργήθηκε οριζόντια επισκόπηση όπου ζητήθηκε από τα ιδρύματα να προβούν σε αυτοαξιολόγηση των πρακτικών τους σχετικά με τους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους σε σχέση με τις προσδοκίες που καθορίζονται στον Οδηγό που εξέδωσε η ΕΚΤ.

Πρόσθεσε ότι η άσκηση αποκάλυψε ότι απαιτούνται σημαντικές προσπάθειες, καθώς μέχρι τότε είχαν ληφθεί ελάχιστες μόνο δράσεις, και ότι η ΚΤΚ ζήτησε στη συνέχεια από τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα να αναπτύξουν σχέδια υλοποίησης προκειμένου να προωθήσουν τη διαχείριση των κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα και το περιβάλλον.

Επιπλέον, τα βασικά ευρήματα της αξιολόγησης κοινοποιήθηκαν στις τράπεζες με την παράκληση να αντιμετωπίσουν τις βασικές ελλείψεις και είτε να υποβάλουν εκ νέου τα σχέδια υλοποίησής τους, είτε να υποβάλουν έκθεση προόδου με λεπτομερέστερο χρονοδιάγραμμα, προκειμένου να αξιολογηθεί πρωτίστως η λειτουργικότητά τους, καθώς και η ικανότητά τους να εναρμονιστούν με τις προθεσμίες της ΕΚΤ για το θέμα.

«Η ΚΤΚ, σύμφωνα με τις εποπτικές προτεραιότητες του SSM και της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών, δεσμεύεται να αναλάβει περαιτέρω δράσεις προκειμένου να διασφαλίσει ότι το κυπριακό τραπεζικό σύστημα συνάδει με τις κατευθυντήριες γραμμές και τις προθεσμίες της ΕΚΤ σε σχέση με τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα», τόνισε ο κ. Ηροδότου, προσθέτοντας ότι για τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα, στόχος είναι οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές και προθεσμίες να εφαρμόζονται με τρόπο που να είναι ανάλογος με τη φύση, την κλίμακα και την πολυπλοκότητα των δραστηριοτήτων τους.

Είπε επίσης ότι το γεγονός ότι ορισμένες κυπριακές τράπεζες έχουν αρχίσει να κάνουν απτά βήματα προς την κατεύθυνση της μετάβασής τους στην κλιματική αλλαγή είναι μια θετική εξέλιξη, ωστόσο, καθώς οι κυπριακές τράπεζες βρίσκονται ακόμη στην αρχή της καμπύλης μάθησης και πίσω από τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές, τις προέτρεψε να ενεργήσουν ταχύτερα και πιο αποφασιστικά για να ανταποκριθούν στις προσδοκίες των εποπτικών αρχών για την ενσωμάτωση των κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα στο συνολικό πλαίσιο διαχείρισης κινδύνων.

Σύμφωνα με τον κ. Ηροδότου, η ΚΤΚ ηγείται της προσπάθειας για χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό στη χώρα, προσθέτοντας ότι η ικανότητα των ατόμων να κατανοούν και να διαχειρίζονται τα οικονομικά τους με σύνεση και αποτελεσματικότητα, επεκτείνεται και σε θέματα βιωσιμότητας. «Με τις τάσεις της αγοράς να εστιάζουν στα πράσινα ομόλογα και τα πράσινα δάνεια, καθώς και τον κίνδυνο του "greenwashing", είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τα άτομα να αναπτύξουν δεξιότητες και να αποκτήσουν γνώσεις σχετικά με τους κανονισμούς, τους κανόνες και τα πρότυπα για προϊόντα και υπηρεσίες με βιώσιμα χαρακτηριστικά, ώστε να λαμβάνουν συνετές και τεκμηριωμένες αποφάσεις για οικονομικά θέματα», πρόσθεσε.

Είπε επίσης ότι η ΚΤΚ ηγείται και συντονίζει το έργο της ad-hoc Επιτροπής που διαμόρφωσε μία Εθνική Στρατηγική για την προώθηση του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού και της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης στην Κύπρο και τώρα προτίθεται να αξιοποιήσει τον ηγετικό της ρόλο στην ad-hoc Επιτροπή για να διασφαλίσει ότι τα άτομα κατανοούν τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά προϊόντα και τη χρήση τους για την προώθηση των στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης.

Επιπλέον, ανέφερε ότι η ΚΤΚ είναι μεγάλος υποστηρικτής στην Κύπρο της εκστρατείας ευαισθητοποίησης Global Money Week, η οποία συντονίζεται ετησίως από τον ΟΟΣΑ και στοχεύει στην προώθηση εκστρατειών ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων των βιώσιμων χρηματοοικονομικών προϊόντων, διαδραματίζοντας καθοριστικό ρόλο στην ενσωμάτωση των παραγόντων ESG στις χρηματοοικονομικές αποφάσεις των ατόμων.

«Οι προκλήσεις στις οποίες αναφέρθηκα, απαιτούν άμεση δράση και σημαντικές προκαταρκτικές επενδύσεις πριν από την αξιοποίηση των οφελών. Ο εφησυχασμός δεν αποτελεί βιώσιμη επιλογή. Είμαστε βέβαιοι ότι ο κυπριακός τραπεζικός τομέας θα ανταποκριθεί σε όλες τις σχετικές ρυθμιστικές και εποπτικές προσδοκίες και θα παραμείνει ανθεκτικός απέναντι στους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους», κατέληξε ο Διοικητής της ΚΤΚ.

Η ομιλία του ΔΚΤ στην Αγγλική: 

Your Excellency Deputy Minister to the President,

Distinguished Guests,

Ladies and Gentlemen,

I would like to thank KPMG for inviting me to speak at this event. It is with great pleasure and honour that I am here with you today, to discuss the key emerging topic of Environmental, Social and Governance (ESG) risk.

ESG has been prominent for a long time now. The risks associated to ESG go beyond changing the risk profile for the banking and financial sectors, calling for assertive actions by all stakeholders.

Today, I will focus on how climate change affects the banking sector. I will then touch upon how the regulatory environment around climate and environmental related risks is unfolding and then will move on to outline the supervisory actions taken both at the Eurozone and national level, on climate change initiatives.

Dear guests,

I will be very direct and clear right from the outset. The global ambition to meet the Paris Agreement goals should be stepped up; the rate of change towards a net-zero economy should be accelerated; and all stakeholders play a key role in driving the world towards net-zero carbon emissions. Otherwise, the costs to society over the longer term will be severe.

Climate change is no longer a problem of the future. Global warming and extreme weather events are now part of our current reality, the impacts of which are no longer hypothetical. Acute and chronic physical events, the need to transition to a low carbon economy, the need for a more resource efficient and sustainable economy, as well as the impact from other environmental challenges, are leading to, and will continue to cause, profound economic transformations that will impact the financial sector.

Climate risk poses a significant challenge for the banking sector. This is through both physical risks and transition risks. Physical risks typically emanate from extreme weather events, such as wildfires and floods, which could damage physical assets, thereby affecting financial exposures such as collateral values. Transition risks typically refer to financial losses that can result from the process of adjustment towards a lower carbon and a more environmentally sustainable economy. The latter may increase the credit risk of both corporates and households.  In this respect, banks should step up their efforts to embed climate risk into their risk management practices and policies, analyse and segment their portfolios, understand their customers’ transition strategies and collect climate related information on collaterals. A lot needs to be done. It is evident from the European Central Bank (ECB) top down climate stress test that acting earlier is expected to be significantly less costly than acting later.

In addition, the banks should be mindful to retain their access to the capital markets at a reasonable cost. The recent tendency of investors towards investing in green bonds has made it evident that banks need to keep up with their peers and meet specific requirements. In this respect, we look forward to the implementation of the new regulation to establish an official European Union (EU) standard for European Green Bonds, based on the EU Taxonomy, that is the classification of the sustainability criteria. At the same time practices providing misleading information on their green actions, known as greenwashing, should be guarded against and avoided. The ability to provide adequate disclosures to the market, in order to fairly price bank issuances, is evident.

In order to achieve this, banks across Europe have a lot of work to do in terms of data collection. Data availability and quality are one of the key challenges for banks in their green transition. This has been evident and specifically pointed out in all the exercises carried out by the Single Supervisory Mechanism (SSM) so far, on which I will refer to later.

The management of climate risk by banks is on the top of the supervisory agenda. In particular, it is one of the three supervisory priorities of the SSM for the years 2023 to 2025. At the same time, the roadmaps of the European Supervisory Authorities, embed climate and environmental risks horizontally in all banking and investment products and activities as part of their 2023 work program, by updating and enhancing all relevant parts of the supervisory and regulatory framework.

European regulation

The key direction of the EU, is to regulate the green transition of the banks and enhance transparency through uniform disclosure requirements. The aim is clear, and it is to act as a constructive pillar towards the achievement of the European green policies, which aim at reaching climate neutrality by 2050.

In November 2020 the ECB issued a guide for the banking sector on the key supervisory expectations around climate and environmental related risk management and disclosure. The Guide was issued to ensure that Eurozone banks are indeed in a position to manage climate and environmental risks, and it demonstrated the ECB’s commitment to making the financial system more resilient to these risks. The Guide outlines the supervisory expectations for banks with reference to their business environment and strategy, governance, risk management framework and disclosures.

In addition, the European Banking Authority (EBA) has also taken further actions with its road map on ESG risks, covering the three pillars of the banking framework (market discipline, supervision and prudential requirements). This includes, inter alia, fostering transparency and market discipline on ESG issues through enhanced disclosures, ensuring robust management of ESG risks and identifying possible measures to address emerging risks such as greenwashing.

In this regard, guidelines covering the disclosures on climate and environmental risks have been published by the EBA, to improve transparency and overall consistency.

In parallel, in June 2022, the Basel Committee amended the Basel Framework to reflect better the climate related financial risks and improve risk management and supervisory practices in that respect.  

Furthermore, as part of the European Commission Action Plan on Sustainable Finance (which aims to connect finance with the specific needs of the European and global economy for the benefit of the planet and our society) a number of regulations have been developed. For example, the Sustainable Finance Disclosures Regulation (SFDR) requires banks that provide portfolio management and investment advice services, to disclose to clients information in a standardised format on how they integrate ESG factors in their policies and in their decisions. Banks are obliged to provide information about their policies to identify the principal adverse sustainability factors and indicators in the range of available sustainable investments. The new proposal on Corporate Sustainability Due Diligence requires banks to demonstrate what actions they take to protect the environment and to disclose these actions in their financial statements.

Green financial markets are growing rapidly, due to increased volumes of euro area ESG funds and green bonds. In particular, ESG assets under management, almost doubled from approximately 0,8 trillion euro in 2019 to 1,6 trillion euro in 2021. Given the financial stability risks stemming from climate change, it is important to promote products that help to green the economy. According to ECB reports, investors are willing to pay a ‘greenium’ to hold green bonds, which is the premium for green bonds compared with conventional bonds with a similar risk profile and characteristics.

Another key milestone is the review of the Mortgage Credit Directive, whereby, the Commission explores ways to support the uptake of energy efficient mortgages, the so-called ‘green mortgages’, which constitute an important development for an inclusive and sustainable finance framework.

Further to the regulatory landscape, the SSM took a series of supervisory actions. These include the performance of targeted exercises across all SSM institutions, including a stress test on climate and environmental risks. The ultimate goal of these exercises was to get banks up to speed with supervisory expectations.

The 2022 thematic review demonstrated that certain financial institutions are deploying leading practices in one or more areas, leading the way towards full alignment with the expectations of the ECB Guide. As such, and in line with the wish from the banking industry for insights on good practices, a compendium of good practices observed in some banks was published. The good practices outlined, merely serve as an illustration that could help institutions make progress on managing climate and environmental risks and show that swift progress is possible.

For example, most banks have put in place organisational architecture to address climate-related risks in line with the regulatory expectations. However, banks’ approaches still lack sophistication and granular information that is required for active management of the risk profile of institutions.

As such, a lot still needs to be done. Hence, the ECB has set deadlines for banks to progressively meet all supervisory expectations by the end of 2024.

More recently, and in light of the disclosure requirements for significant institutions which include granular templates and tables on climate risk, another assessment was carried out by the ECB. This exercise was based on climate related and environmental risk disclosures on significant institutions and a sample of less significant institutions of the European banking sector, in order to assess their readiness.

The outcome of this exercise revealed that although most banks have now improved their public disclosures to address climate and environmental risks, the majority of them only disclose the least basic information for most of the expectations as outlined in the ECB’s Guide. In addition, the quality of such information remains low and is unlikely to provide market participants with insights on which they can act.

Actions taken by the Central Bank of Cyprus

From our end, the Central Bank of Cyprus (CBC) has also taken various actions in this area.

In particular, in 2021 a horizontal review was carried out where institutions were requested to perform a self-assessment on their practices on climate related and environmental risks against the expectations set out in the Guide issued by the ECB. The purpose of the self-assessment was to evaluate the level of preparedness of the institutions to adequately identify, measure and manage climate related and environmental risks and to identify key areas where improvement is warranted.

The exercise revealed that significant efforts are needed as only minimal action had been taken up to that date. As such, the CBC subsequently requested that the less significant institutions develop an implementation plan in order to advance the management of climate related and environmental risks, clearly outlining a road map with verifiable milestones that would describe a robust process for its implementation and monitoring.

The CBC assessed the plans of some banks as somehow ambitious, with most banks being assessed as lacking adequate substantiation, especially in terms of actions of the plans’ implementability.

The key findings from the evaluation were communicated to the banks with a request for them to address the key shortcomings and either re-submit their implementation plans accordingly, or submit a progress report with a more detailed timeline in order to enable us to primarily assess their operationalisation as well as their ability to be in line with ECB’s deadlines on the topic. We are now finalising our evaluation of their re-submissions and progress reports. Our intention is to include these plans in the ongoing supervisory work in order to ensure timely and adequate implementation and adherence to the supervisory expectations.

The CBC, in line with the supervisory priorities of the SSM and the EBA, is committed to take further actions in order to ensure that the Cyprus banking system is in line with the ECB’s guidelines and deadlines in relation to the transition to a low-carbon economy. For the less significant institutions, the aim is for these guidelines and deadlines to be applied in a manner that is proportionate to their nature, scale and complexity of their activities.

The fact that certain Cyprus banks have started making tangible steps towards their climate change transition is a positive development. Nevertheless, Cyprus banks are still early on the learning curve and behind their European peers. We acknowledge the challenge associated with this risk, especially for smaller banks, however, they must act faster and more decisively to meet our supervisory expectations of incorporating climate-related risks into their overall risk management frameworks.

Moreover, I would like to refer to a topic which is close to my heart, that of financial literacy. The CBC is leading the effort of financial literacy in our country. The ability of individuals to understand and manage their finances prudently and effectively, extends to sustainability issues. With the market trends focusing on green bonds and green loans, as well as the risk of greenwashing, it is sine qua non for individuals to develop skills and acquire knowledge on regulations, norms and standards for products and services with sustainable characteristics, in order to make prudent and informed decisions about financial matters.

The CBC has been leading and coordinating the work of the ad-hoc Committee which formulated a National Strategy for the promotion of financial literacy and financial education in our country. It now intends to utilise its leading role at the ad-hoc Committee to ensure that individuals understand sustainable financial products and their use for promoting sustainable development goals. In addition, the CBC is a big supporter of the Global Money Week in Cyprus, a public-awareness campaign coordinated by the OECD annually that aims to promote information campaigns including sustainable finance products. This initiative plays a key role in the integration of ESG factors into the financial decisions of individuals.

Conclusion

Let me now conclude.

I cannot stress this enough; it is of utmost importance to realise that the transition towards a low-carbon economy requires the contribution of all of us. The efforts towards the greener transition should be collective. It is not only banks that need to contribute. Other stakeholders, and each one of us separately, play a critical role towards achieving this goal. 2023 is a crucial year for translating ambitions into sound internal practices.

The challenges I have referred to, require immediate action and significant up-front investment before reaping the benefits. Banks should thus proceed without delay to their green transition in order to address the current and potential future climate risks. We acknowledge the challenge that this poses especially for smaller banks. However, we expect them to act more decisively in the said direction.

Complacency is not a viable option. We are confident that the Cyprus banking sector will adhere to all relevant regulatory and supervisory expectations and remain resilient towards climate and environmental risks.

ΚΥΠΕ