Συνέντευξη στην
ΜΑΡΙΑΝ ΑΝΔΡΕΟΥ 
Ο Υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης μιλάει στην Brief και αναλύει τα επόμενα βήματα και παραθέτει τις εκτιμήσεις του όσον αφορά την κρίση που προκάλεσε ο κορωνοϊός, την οικονομική ύφεση, η οποία όπως όλα δείχνουν θα είναι πολύ βαθύτερη από εκείνη που ζήσαμε την περασμένη δεκαετία αλλά και για το πότε εκτιμάται η επιστροφή στην ανάπτυξη.

• Τι βλέπει ο ίδιος και πότε υπολογίζει να αρχίσει η ανάκαμψη;
• Κατά πόσο εύκολα θα επανέλθει η οικονομική πραγματικότητα, τουλάχιστον σε έναν ικανοποιητικό βαθμό κανονικότητας;
• Θα βρεθεί η «Θεϊκή αναλογία» στη δανειοδότηση με κρατικές εγγυήσεις;
• Πόσες είναι οι αντοχές του κράτους για περαιτέρω ενίσχυση στην περίπτωση που κληθεί να επεκτείνει τα σχέδια που εξήγγειλε;
• Πώς σχολιάζει την αξιολόγηση από τον Οίκο Fitch;

Ο κ. Πετρίδης σημειώνει παράλληλα και καταγράφει με έντονο τρόπο τον ρόλο που διαδραμάτισε μέχρι στιγμής η ΕΕ αλλά και τα όσα θα ανέμενε, τόσο η Κύπρος, όσο και τα υπόλοιπα κράτη μέλη από αυτή.

Ακολουθεί αυτούσια η συνέντευξη του Υπουργού Οικονομικών:

Με τα σημερινά δεδομένα, συμφωνώ ότι το τέλος της κατηφόρας θα είναι το τέταρτο τρίμηνο του έτους.

Ερ.: Αναλυτές εκτιμούν ότι η κρίση αυτή είναι πολύ διαφορετική από την κρίση του 2008 καθώς τώρα η παγκόσμια οικονομία δέχθηκε συνολικό και ακαριαίο χτύπημα και μάλιστα την ίδια σχεδόν ώρα ανά το παγκόσμιο. Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ εκτιμά επιστροφή στην ανάπτυξη κατά το 4ο τρίμηνο του 2020. Εσείς τι εκτιμάτε; 
Απ.: Αναμφίβολα αυτή η κρίση είναι διαφορετική από ό,τι έχουμε ζήσει μέχρι σήμερα. Η κρίση δεν είναι απότοκο των όποιων δομικών προβλημάτων στην οικονομία αλλά μια κρίση που οφείλεται στο ότι ένα μεγάλο μέρος της οικονομίας σταματά να λειτουργεί αναγκαστικά, κυρίως λόγω των περιορισμών που το κράτος επιβάλλει για θέματα δημόσιας υγείας. Ουδέποτε στις άλλες περιόδους κρίσεων στο παρελθόν ένα τόσο μεγάλο μέρος της οικονομίας σταματούσε να παράγει εισοδήματα και να επιφέρει έσοδα στο κράτος για να ασκήσει τις όποιες πολιτικές του. Και λόγω τις παγκόσμιας φύσης της κρίσης, τα πράγματα είναι ακόμη πιο δύσκολα. Άρα και η όποια πρόβλεψη για οικονομική ανάκαμψη εξαρτάται σε απόλυτο σχεδόν βαθμό από τις εξελίξεις στον χώρο της υγείας και τους συνεπαγόμενους περιορισμούς αλλά και από το πως εξελίσσεται η πανδημία. Δυστυχώς το τελευταίο διάστημα οι προβλέψεις για το μέγεθος της κρίσης αλλά και η διάρκεια της, αναθεωρούνται συνεχώς προς τα κάτω. Με τα σημερινά δεδομένα, συμφωνώ ότι το τέλος της κατηφόρας θα είναι το τέταρτο τρίμηνο του έτους.

>>> Όλες οι οικονομικές εξελίξεις σήμερα <<<

Ερ.: Θα επανέλθει εύκολα η οικονομική κανονικότητα; 
Απ.: Όπως είπα η ανάκαμψη είναι δύσκολο να προβλεφθεί σήμερα. Αλλά με την άρση των περιορισμών η οικονομία πιστεύω θα ανακάμψει γρήγορα, εφόσον η διάρκεια της κρίσης περιοριστεί σε διάστημα δύο ή τριών μηνών. Αν όμως η κρίση συνεχιστεί παρατεταμένα, τότε και η ανάκαμψη θα είναι πιο δύσκολη αφού οι απώλειες όσον αφορά τις χρεοκοπίες και την ανεργία, αλλά και τα μακροοικονομικά δεδομένα θα είναι τέτοια που θα είναι πολύ πιο δύσκολο να αντιμετωπιστούν γρήγορα.

Δυστυχώς η ΕΕ δεν έχει διαθέσιμο προϋπολογισμό για να στηρίξει με επιδοτήσεις τα κράτη μέλη έτσι ώστε να διεκπεραιώσουν τις πολιτικές τους. Αυτό δεν υπάρχει σε ευρωπαϊκό επίπεδο

Ερ.: Ποια είναι τα πλάνα της ΕΕ; Θα βοηθήσει και με ρευστότητα ή μόνο μέσω χαλαρώσεων; 
Απ.: Η ΕΕ δεν έχει αυτή τη στιγμή τους πόρους και τα εργαλεία να παρέμβει με ουσιαστικό τρόπο όπως όλα τα κράτη μέλη θα ήθελαν. Αυτό που έχει επιτευχθεί σήμερα είναι απλά να απαλλάξει τα κράτη μέλη από κάποιες υποχρεώσεις που αφορούν τους δημοσιονομικούς τους στόχους και να απαλλάξει σε κάποιο βαθμό τα κράτη μέλη από την υποχρέωση να μην στηρίζουν τις επιχειρήσεις λόγω του ευρωπαϊκού πλαισίου των κρατικών ενισχύσεων. Αυτό δίνει μεν στα κράτη μέλη την ευχέρεια να στηρίξουν την αγορά, αλλά μέσα από δική τους χρηματοδότηση, αν έχουν τις αντοχές ή τα δημοσιονομικά περιθώρια.  Δυστυχώς η ΕΕ δεν έχει διαθέσιμο προϋπολογισμό για να στηρίξει με επιδοτήσεις τα κράτη μέλη έτσι ώστε να διεκπεραιώσουν τις πολιτικές τους. Αυτό δεν υπάρχει σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Υποστηρίζουμε τις προσπάθειες για ευρωομόλογο, αλλά πολύ φοβάμαι ότι η όποια κατάληξη δεν θα γίνει όσο γρήγορα θέλουμε για να αντιμετωπίσουμε την κρίση. Όσον αφορά το SURE fund της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, βάσει του οποίου η Επιτροπή θα δανειστεί περίπου €100 δις, αυτό είναι θετικό ωστόσο τα κράτη μέλη δεν θα αντλήσουν μεγάλη βοήθεια. Ως Κύπρος, θα μας αναλογούσε ένα ποσό της τάξης των 50 εκ. ευρώ περίπου που αντιλαμβάνεστε ότι υπό τις συνθήκες αυτές δεν θα ήταν καταλυτικό στην αντιμετώπιση της κρίσης. Καλή κίνηση επίσης είναι η προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) να αγοράσει ομόλογα ύψους 750 εκ. ευρώ από τις αγορές, κάτι που στοχεύει στο να καθησυχάσει τις αγορές σε αυτή την κρίσιμη περίοδο για να αυξηθούν οι δυνατότητες των κρατών μελών του ευρώ για δανεισμό. Σημαντική και συγκεκριμένη βοήθεια θα είναι η ενεργοποίηση του ESM, έστω και με όρους, κάτι το οποίο συζητείται αυτό το διάστημα και θα ξέρουμε πιο συγκεκριμένα πράγματα μετά το Eurogroup της Δευτέρας (6/3). Όλες οι πρωτοβουλίες που λαμβάνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι θετικές και όλες έχουν την δική τους συνεισφορά, αλλά δυστυχώς, τα εργαλεία που έχει η ΕΕ αυτή τη στιγμή δεν είναι τέτοια που να επέτρεπαν να γίνει μια καθοριστική και καταλυτική παρέμβαση προς αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της κρίση.

>>> Όλη η σημερινή πολιτική επικαιρότητα <<<

Με το σχέδιο διασφαλίζουμε ότι θα δοθούν δάνεια από τη διαθέσιμη ρευστότητα των τραπεζών, κυρίως σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και σε αυτοεργοδοτούμενους

Ερ.: Θα βρεθεί η χρυσή τομή στην δανειοδότηση με κρατικές εγγυήσεις; 
Απ.: Ελπίζω και το προσπαθώ. Γιατί οι τράπεζες από μόνες τους δεν θα δώσουν τα πολύ χαμηλά επιτόκια τα οποία διασφαλίζονται μέσω του σχεδίου. Ούτε θα πάρουν μόνες τους το αυξημένο ρίσκο να δώσουν τέτοια δάνεια σε πολλές επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν προβλήματα τώρα υπό τον φόβο ότι η κρίση θα τους κάνει μη βιώσιμους. Με το σχέδιο διασφαλίζουμε ότι θα δοθούν δάνεια από τη διαθέσιμη ρευστότητα των τραπεζών, κυρίως σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και σε αυτοεργοδοτούμενους. Το πιο πιθανόν είναι ότι χωρίς το σχέδιο θα δανειοδοτηθούν μόνο οι μεγάλες επιχειρήσεις και οι πολύ καλοί πελάτες των τραπεζών.

Επίσης διευκρινίζω ότι η κρατική ενίσχυση δεν αφορά τις τράπεζες αλλά τις επιχειρήσεις και το ευρωπαϊκό πλαίσιο είναι σαφές. Είναι ένα σχέδιο με το οποίο αναγκάζονται και οι τράπεζες να λάβουν συγκεκριμένο ρίσκο αφού η κυβέρνηση εγγυάται το 70% και η τράπεζα το 30% του δανείου.

Η κρατική ενίσχυση όπως και η τραπεζική ενεργοποιείται προς όφελος του δανειολήπτη όταν αυτός στο τέλος της περιόδου παρουσιάσει αδυναμίες αποπληρωμής. Αυτά προσπαθώ να εξηγήσω, αλλά υπάρχει πολλή παραπληροφόρηση και παραφιλολογία. Προσδοκώ ότι θα γίνουν κατανοητά ούτως ώστε να περάσει το σχέδιο έστω και με αλλαγές. Δεν μπορούμε ως χώρα να στερήσουμε στους εαυτούς μας και στους μικρομεσαίους μας αυτό το όπλο.

Το πακέτο στήριξης θα επεκταθεί, έστω και αναθεωρημένο, ενόσω υπάρχουν κλειστές δουλειές, ενόσω διαρκούν οι περιορισμοί, ενόσω διαρκεί η κρίση

Ερ.: Όσον αφορά το πακέτο στήριξης που ανακοίνωσε η κυβέρνηση για στήριξη των επιχειρήσεων και των εργαζομένων, θεωρείτε ότι ενδεχομένως χρειαστεί επέκτασή του; Για πόσο χρονικό διάστημα το κράτος έχει την οικονομική δυνατότητα να επεκτείνει τα μέτρα;
Απ.: Θα επεκταθεί, έστω και αναθεωρημένο, ενόσω υπάρχουν κλειστές δουλειές, ενόσω διαρκούν οι περιορισμοί, ενόσω διαρκεί η κρίση. Οι αντοχές μας φυσικά, που δεν είναι απεριόριστες σε μια περίοδο μη εσόδων για το κράτος, θα εξαρτηθούν από την διάρκεια της μη λειτουργίας της οικονομίας. Οι αντοχές της οικονομίας θα εξαρτηθούν επίσης και από το κατά πόσο θα περάσει και το σχέδιο εγγυήσεων μέσω δανεισμού ή αν ακολουθήσουμε οδούς και πολιτικές ανέφικτες και μη υλοποιήσιμες που θα χρεοκοπήσουν την χώρα.

Σε αυτές τις στιγμές αβεβαιότητας οι Οίκοι αντανακλούν στις αξιολογήσεις τους τον κάθε οικονομικό κραδασμό στην οικονομία, και μάλιστα οι αξιολογήσεις θα είναι πιο συχνές

Ερ.: Πώς κρίνετε την χθεσινή αξιολόγηση των Fitch και τι πρέπει να περιμένουμε και άλλους Οίκους...
Απ.: Θεωρω πολύ θετική την αξιολόγηση του οίκου Fitch. Σε αυτες τις πολύ δυσξοκες οικονομικες συνθήκες όχι μόνο διατήρησε την πιστοληπτική ικανότητα της Κύπρου αλλά έθεσε τον ορίζοντα από θετικό σε σταθερό και όχι αρνητικό λόγω των επιπτώσεων από το Κορωνοιο και, κάτι που δεν έγινε σε αξιολογήσεις άλλων χωρών. Είναι πολύ σημαντικό να διατηρήσουμε την διεθνή μας αξιοπιστία όσο καλύτερα μπορούμε υπό αυτές τις πολύ δυσμενείς οικονομικές συνθήκες, και για να το επιτύχουμε αυτό πρέπει να προτάσσουμε και της ενδεδειγμένες και σύμφωνα με της δυνατότητες μας οικονομικές πολιτικές διαχείρισης της κρίσης. Σε αυτές τις στιγμές αβεβαιότητας οι Οίκοι αντανακλούν στις αξιολογήσεις τους τον κάθε οικονομικό κραδασμό στην οικονομία, και μάλιστα οι αξιολογήσεις θα είναι πιο συχνές.

Αν συμπεριφερθούμε υπεύθυνα και μείνουμε σπίτι θα βγούμε νικητές σε θέματα υγείας. Αν συμπεριφερθούμε υπεύθυνα και ακολουθήσουμε υπεύθυνες πολιτικές οικονομικής διαχείρισης της κρίσης θα βγούμε νικητές και σε αυτό το πεδίο, έστω και με απώλειες.

Ερ.: Ποιο το μήνυμά σας προς τα νοικοκυριά, εργαζόμενους, μικρομεσαίους αλλά και τις επιχειρήσεις της Κύπρου;
Απ.: Βιώνουμε μια βαθιά κρίση ως αποτέλεσμα, όχι των αδυναμιών της δικής μας οικονομίας αλλά μιας αναπάντεχης κρίσης δημόσιας υγείας. Προτεραιότητα μας είναι η δημόσια υγεία και να σωθούν ζωές, γιατί αυτό είναι το πολυτιμότερο αγαθό. Και λόγω αυτής της προτεραιότητας θα υποστούμε βαριές οικονομικές επιπτώσεις. Επιπτώσεις που όλοι πρέπει να επιμεριστούμε με βάση τις δυνατότητες μας. Το κράτος, οι εργοδότες, οι εργαζόμενοι, με βάση ένα δίκαιο κοινωνικό καταμερισμό. Αυτό είναι που προσπαθούμε να κάνουμε. Αν συμπεριφερθούμε υπεύθυνα και μείνουμε σπίτι θα βγούμε νικητές σε θέματα υγείας. Αν συμπεριφερθούμε υπεύθυνα και ακολουθήσουμε υπεύθυνες πολιτικές οικονομικής διαχείρισης της κρίσης θα βγούμε νικητές και σε αυτό το πεδίο, έστω και με απώλειες. Αυτό είναι το μήνυμα μου.