ΓΡΑΦΕΙ Η
ΑΝΝΗ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ

Πολλοί από εμάς εξακολουθούν να θυμούνται την οικονομική κρίση που πέρασε η Κύπρος το 2013 με το κούρεμα καταθέσεων στις τράπεζες και το κλείσιμο της Λαϊκής Τράπεζας.

Οι επιπτώσεις στην κυπριακή οικονομία ήταν τόσο μεγάλες, που η Κύπρος παρουσίασε, μεταξύ άλλων, την μεγαλύτερη αύξηση της ανεργίας. Συγκεκριμένα, μέσα σε ένα χρόνο το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε από 13,9% σε 17,5%, σύμφωνα με στοιχεία που κατέγραψε η Eurostat.

Δυστυχώς, οι οικονομικές κρίσεις είναι αρκετά συχνές στην ιστορία και συχνά προκαλούν οικονομικά «τσουνάμι» στις πληγείσες οικονομίες. 

>>>Διαβάστε ακόμη: Ranking: 8 χαρακτηριστικά τουριστικά μέρη πριν/μετά τον κορωνοϊό <<<

Το εβδομαδιαίο Ranking της Brief σας παρουσιάζει μια σύντομη περιγραφή των πέντε πιο καταστροφικών οικονομικών κρίσεων της σύγχρονης εποχής, καθώς και τις ανησυχίες για τον πιθανό αντίχτυπο που μπορεί να επιφέρει το «Lockdown» λόγο της πανδημίας του κορωνοϊού.

Οι 5 πιο καταστροφικές οικονομικές κρίσεις & ο COVID-19
1/ Η πιστωτική κρίση το 1772
2/ Η Μεγάλη Ύφεση το 1929–39
3/ Σοκ στην τιμή του πετρελαίου ΟΠΕΚ+ το 1973
4/ Η ασιατική κρίση το 1997
5/ Η χρηματοπιστωτική κρίση το 2007–08
5+1/ Η κρίση του «Lockdown» λόγω κορωνοϊού

1/ Η πιστωτική κρίση το 1772

Αυτή η κρίση ξεκίνησε στο Λονδίνο και γρήγορα εξαπλώθηκε στην υπόλοιπη Ευρώπη. Στα μέσα της δεκαετίας του 1760, η Βρετανική Αυτοκρατορία είχε συσσωρεύσει έναν τεράστιο πλούτο μέσω των αποικιακών περιουσιών και του εμπορίου της. Αυτό δημιούργησε μια αύρα υπερβολικής αισιοδοξίας και μια περίοδο ταχείας πιστωτικής επέκτασης από πολλές βρετανικές τράπεζες. 

Η διαφημιστική εκστρατεία έληξε απότομα στις 8 Ιουνίου 1772, όταν ο Alexander Fordyce - ένας από τους συνεργάτες του βρετανικού τραπεζικού οίκου Neal, James, Fordyce και Down - έφυγε στη Γαλλία για να ξεφύγει από την αποπληρωμή του χρέους του. Οι ειδήσεις εξαπλώθηκαν γρήγορα και πυροδότησαν έναν τραπεζικό πανικό στην Αγγλία, καθώς οι πιστωτές άρχισαν να σχηματίζουν μεγάλες γραμμές μπροστά από τις βρετανικές τράπεζες για να απαιτήσουν άμεσα αναλήψεις μετρητών. 

Η επακόλουθη κρίση εξαπλώθηκε γρήγορα στη Σκωτία, στις Κάτω Χώρες, σε άλλα μέρη της Ευρώπης καθώς και στις βρετανικές/αμερικανικές αποικίες. Οι ιστορικοί ισχυρίστηκαν ότι οι οικονομικές επιπτώσεις αυτής της κρίσης ήταν ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που συνέβαλαν στις διαμαρτυρίες της Βοστώνης και στην Αμερικανική Επανάσταση.

>>>Διαβάστε ακόμη: Ranking: Οι 10 αεροπορικές εταιρίες που εξακολουθούν να πετούν<<<

2/ Η Μεγάλη Ύφεση το 1929–39 

Αυτή ήταν η χειρότερη οικονομική καταστροφή του 20ού αιώνα. Πολλοί πιστεύουν ότι η Μεγάλη Ύφεση προκλήθηκε από τη συντριβή της Wall Street του 1929 («Wall Street Crash») και αργότερα επιδεινώθηκε από τις κακές πολιτικές αποφάσεις της κυβέρνησης των ΗΠΑ. 

Η οικονομική κρίση διήρκεσε σχεδόν 10 χρόνια και είχε ως αποτέλεσμα μαζική απώλεια εισοδήματος, ρεκόρ ανεργίας και απώλεια παραγωγής, ειδικά σε βιομηχανικά έθνη.  Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το ποσοστό ανεργίας έφτασε σχεδόν το 25% στην κορυφή της κρίσης το 1933.

>>>Διαβάστε ακόμη: Ranking: Οι 10 χώρες με τον περισσότερο ιατρικό εξοπλισμό<<<

3/ Σοκ στην τιμή του πετρελαίου ΟΠΕΚ+ το 1973

Αυτή η κρίση ξεκίνησε όταν οι χώρες μέλη του ΟΠΕΚ (Οργάνωση των χωρών εξαγωγής πετρελαίου) - κυρίως αποτελούμενες από αραβικά έθνη - αποφάσισαν να αντιδράσουν εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών ως απάντηση στην αποστολή προμηθειών όπλων στο Ισραήλ κατά τη διάρκεια του τέταρτου αραβικού-ισραηλινού πολέμου. 

Οι χώρες του ΟΠΕΚ κήρυξαν εμπάργκο πετρελαίου, σταματώντας απότομα τις εξαγωγές πετρελαίου προς τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους. Αυτό προκάλεσε σημαντικές ελλείψεις πετρελαίου και σοβαρή αύξηση των τιμών του πετρελαίου και οδήγησε σε οικονομική κρίση στις ΗΠΑ και σε πολλές άλλες ανεπτυγμένες χώρες.

Αυτό οδήγησε στην ταυτόχρονη εμφάνιση πολύ υψηλού πληθωρισμού (που προκλήθηκε από την άνοδο των τιμών της ενέργειας) και της οικονομικής στασιμότητας (λόγω της οικονομικής κρίσης). 

Ως αποτέλεσμα, οι οικονομολόγοι ονόμασαν την εποχή μια περίοδο «στασιγκισμού» (στασιμότητα και πληθωρισμός) και χρειάστηκαν αρκετά χρόνια για να ανακάμψει η παραγωγή και ο πληθωρισμός να πέσει στα επίπεδα ακρίβειας.

>>>Διαβάστε ακόμη:Ranking: Οι 11 εταιρίες που προσλαμβάνουν εν καιρώ κορωνοϊού <<<

4/ Η ασιατική κρίση το 1997

Αυτή η κρίση ξεκίνησε στην Ταϊλάνδη το 1997 και γρήγορα εξαπλώθηκε στην υπόλοιπη Ανατολική Ασία και στους εμπορικούς της εταίρους. Οι κερδοσκοπικές ροές κεφαλαίων από ανεπτυγμένες χώρες προς τις οικονομίες της Ανατολικής Ασίας της Ταϊλάνδης, της Ινδονησίας, της Μαλαισίας, της Σιγκαπούρης, του Χονγκ Κονγκ και της Νότιας Κορέας (γνωστές τότε ως «ασιατικές τίγρεις») είχαν πυροδοτήσει μια εποχή αισιοδοξίας που είχε ως αποτέλεσμα την υπερβολική επέκταση της πίστωσης και υπερβολική συσσώρευση χρέους σε αυτές τις οικονομίες. 

Τον Ιούλιο του 1997, η Ταϊλανδική κυβέρνηση έπρεπε να εγκαταλείψει τη σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία της έναντι του δολαρίου ΗΠΑ που διατηρούσε για τόσο καιρό, επικαλούμενη έλλειψη πόρων σε ξένο νόμισμα. Αυτό ξεκίνησε ένα κύμα πανικού στις ασιατικές χρηματοπιστωτικές αγορές και γρήγορα οδήγησε στην εκτεταμένη αναστροφή ξένων επενδύσεων δισεκατομμυρίων δολαρίων. 

Καθώς ο πανικός ξεδιπλώθηκε στις αγορές και οι επενδυτές ήταν επιφυλακτικοί για πιθανές χρεοκοπίες των κυβερνήσεων της Ανατολικής Ασίας, άρχισαν να εξαπλώνονται φόβοι για παγκόσμια οικονομική κατάρρευση. Χρειάστηκαν χρόνια για να επιστρέψουν τα πράγματα στο φυσιολογικό. 

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έπρεπε να παρέμβει για να δημιουργήσει πακέτα διάσωσης για τις οικονομίες που πλήττονται περισσότερο για να βοηθήσει αυτές τις χώρες να αποφύγουν την χρεοκοπία.

>>>Διαβάστε ακόμη:Ranking: Οι 14 χειρότερες πανδημίες στην ιστορία και ο κορωνοϊός <<<

5/ Η χρηματοπιστωτική κρίση το 2007–08

Αυτή η κρίση προκάλεσε μεγάλη ύφεση, ήταν η πιο σοβαρή χρηματοπιστωτική κρίση μετά τη Μεγάλη Ύφεση το 1929, και προκάλεσε καταστροφή στις χρηματοπιστωτικές αγορές σε όλο τον κόσμο. 

Προκαλούμενη από την κατάρρευση της «φούσκας» στέγασης στις ΗΠΑ, η κρίση είχε ως αποτέλεσμα την κατάρρευση της Lehman Brothers (μιας από τις μεγαλύτερες επενδυτικές τράπεζες στον κόσμο), έφερε πολλά βασικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και επιχειρήσεις στο χείλος της κατάρρευσης και απαιτούσε κρατικές ενισχύσεις πρωτοφανών αναλογιών. 

Χρειάστηκε σχεδόν μια δεκαετία για να επιστρέψουν τα πράγματα στο φυσιολογικό, «θερίζοντας» εκατομμύρια θέσεις εργασίας καθώς και δισεκατομμύρια δολάρια εισοδήματος στην πορεία.

>>>Διαβάστε ακόμη: Ranking: Τα 15 καλύτερα αεροδρόμια στον κόσμο<<<

5+1/ Η κρίση του «Lockdown» του κορωνοϊού

Όσον φορά την κρίση του κορωνοϊού ή την κρίση του «Lockdown», είναι πολύ νωρίς να προσδιοριστεί πόση ζημιά έχει ήδη προκληθεί ή αν θα προκληθεί περαιτέρω. Οι αναλυτές θεωρούν βέβαιο ότι θα είναι μεγαλύτερη κρίση απ' αυτή του 2007-08. 

Όπως ανακοίνωσε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ο νέος κορωνοϊός αναμένεται να φέρει αρνητικές συνέπειες στην παγκόσμια οικονομία το πρώτο τρίμηνο του 2020. 

Από την άλλη, το IMF ανακοίνωσε ότι η μεγάλη κρίση του «Lockdown» μπορεί να αποδειχτεί χειρότερη από την οικονομική κρίση του 1930.