Η πανδημία του κορωνοϊού, η οποία πλήττει σημαντικά, σχεδόν, όλους τους τομείς της οικονομίας και δοκιμάζει τις αντοχές του συστήματος υγείας στην Κύπρο, επηρεάζει και την προσπάθεια προώθησης αρκετών μεταρρυθμίσεων στον τόπο μας.

Μεταξύ άλλων, έχουν «παγώσει» οι συζητήσεις για την μεταρρύθμιση της Δημόσιας Υπηρεσίας, της Δικαιοσύνης και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, καθώς και άλλων αρκετά σημαντικών μεταρρυθμίσεων για ενίσχυση της φοροεισπρακτικής ικανότητας του κράτους, κ.ά.

>>> Διαβάστε ακόμη: ΑΝΑΛΥΣΗ: Πανδημία με μεταδοτικότητα στα δημόσια οικονομικά <<<

Για όλες τις προαναφερθείσες μεταρρυθμίσεις η Κυβέρνηση, μετά από πολύμηνες αλλά και πολύχρονες, σε κάποιες περιπτώσεις, διαβουλεύσεις, ετοίμασε και προώθησε στην Βουλή σχετικά νομοσχέδια, όμως, λόγω των προληπτικών μέτρων που λαμβάνονται για τον κορωνοϊό, το νομοθετικό έργο έχει σταματήσει και το Κοινοβούλιο πραγματοποιεί έκτακτες συνεδρίες για εξέταση και ψήφιση νομοθετημάτων που κατατίθενται με την διαδικασία του κατ’ επείγοντος και σχετίζονται με την προσπάθεια άμβλυνσης των προβλημάτων που προκαλεί η πανδημία.

Συνεπεία των προαναφερθέντων ουδείς είναι σε θέση αυτή την στιγμή να προσδιορίσει τον ακριβή χρόνο υλοποίησης αυτών των μεταρρυθμίσεων, αφού για να εφαρμοστούν στην πράξη πρέπει πρώτα να ψηφιστούν από την Ολομέλεια της Βουλής.

Μεταρρύθμιση Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Πάντως, παρότι είναι γνωστές οι δυσκολίες για προώθηση των μεταρρυθμίσεων, η Κυβέρνηση έχει αρχίσει να ασκεί μία κάποια πίεση, με τον Υπουργό Εσωτερικών, Νίκο Νουρή, κατά την πρόσφατη τηλεδιάσκεψη της αρμόδιας Κοινοβουλευτικής Επιτροπής, όπως πληροφορείται η Brief, να τονίζει την ανάγκη για την όσο το δυνατόν πιο σύντομη έναρξη της μελέτης και συζήτησης των νομοσχεδίων για την μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Αξίζει να σημειωθεί πως, τα δύο νομοσχέδια που ετοίμασε η Κυβέρνηση μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης κατατέθηκαν στην Βουλή στα μέσα Μαρτίου και δεν κατέστη εφικτή η έναρξη της συζήτησης τους στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών.

>>> Διαβάστε ακόμη: 17 νέοι Δήμοι: Θα είναι μπλε ή κόκκινοι; (Έρευνα/Ποσοστά/Video) <<<

Τα δύο νομοσχέδια –«ο περί Δήμων Νόμος του 2020» και «ο περί Κοινοτήτων Νόμος του 2020», στοχεύουν στον εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου που αφορά στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, ώστε οι Δήμοι να καταστούν οικονομικά αυτόνομοι, διοικητικά αυτοτελείς και βιώσιμοι με την μείωση τους σε 17 από 30 που είναι σήμερα, ενώ προωθείται η σύσταση και λειτουργία 32 τοπικών συμπλεγμάτων παροχής υπηρεσιών.

Σημειώνεται, δε, πως για το θέμα στις 3 Μαρτίου υπογράφηκε συμφωνία για τα εργασιακά θέματα ανάμεσα στο Υπουργείο Εσωτερικών, την Ένωση Δήμων και των Συντεχνιών της ΣΕΚ και της ΠΕΟ. Με βάση τη συμφωνία, διασφαλίζεται πως κανένας εργαζόμενος δεν θα απολυθεί από την εφαρμογή της μεταρρύθμισης ενώ παράλληλα διασφαλίζονται τα εργασιακά και συνταξιοδοτικά τους ωφελήματα.

Μεταρρύθμιση Δικαιοσύνης
Άλλη μία μεγάλη μεταρρύθμιση που «πάγωσε» είναι και αυτή της Δικαιοσύνης, για την οποία η Κυβέρνηση έχει ετοιμάσει μία σειρά από νομοσχέδια, κάποια εκ των οποίων, μάλιστα, βρίσκονται στο τελικό στάδιο της εξέτασής τους και αναμένετο ότι θα ψηφίζονταν πριν τις διακοπές του Πάσχα.

Αυτό ανέμενε, τουλάχιστον, ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Σαββίδης, ο οποίος σε δηλώσεις του στις 15 Ιανουαρίου, είχε εκφράσει την ελπίδα ότι η ψήφιση των νόμων για τη μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης θα γίνει πριν από το Πάσχα.

Όπως είχε πει, κατά την συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών την ίδια μέρα, είχε ολοκληρωθεί η κατ’ άρθον συζήτηση του πιο σοβαρού από τα νομοσχέδια που αφορούν την δομική αλλαγή των Δικαστηρίων, δηλαδή, τη σύσταση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου και του Εφετείου. 

Επίσης, η νομοθεσία καθορίζει τις αρμοδιότητές των προαναφερθέντων Δικαστηρίων καθώς και το ποιοι διορίζουν τους Δικαστές σε όλα τα επίπεδα και γενικά τα πλείστα θέματα της δομικής αλλαγής της μεταρρύθμισης.

Σημειώνεται πως, στο πακέτο νομοσχεδίων για μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης περιλαμβάνονται και «ο περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας της Σχολής Δικαστών Νόμος» αλλά και τροποποίηση του «περί Δικαστηρίων Νόμου» με σκοπό την υποχρεωτική παρακολούθηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων από Δικαστές.

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Μεταρρύθμιση Δημόσιας Υπηρεσίας
Πέραν των προαναφερθέντων, στον «πάγο» μπήκε και η πολυαναμενόμενη μεταρρύθμιση της Δημόσιας Υπηρεσίας, για την οποία είχε αρχίσει εκ νέου η συζήτηση στις 3 Φεβρουαρίου 2020, μετά από 4 ολόκληρα χρόνια συζητήσεων και αντεγκλήσεων ανάμεσα σε Κυβέρνηση και Δημοσίους Υπαλλήλους.

Υπενθυμίζεται πως, για το θέμα η Κυβέρνηση ετοίμασε και προώθησε στην Βουλή τρία νομοσχέδια:

• Ο περί Δημόσιας Υπηρεσίας (Τροποποιητικός) Νόμος του 2019.
• Ο περί Αξιολόγησης Υποψηφίων για Προαγωγή, Διατμηματική Προαγωγή και Πρώτο Διορισμό και Προαγωγή Νόμος του 2019.
• Οι περί Δημόσιας Υπηρεσίας (Αξιολόγηση Υπαλλήλων) Κανονισμοί του 2019.

Ο «περί Δημόσιας Υπηρεσίας (Τροποποιητικός) (Αρ. 4) Νόμος του 2019» στοχεύει στην τροποποίηση του «περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου», ώστε στο πλαίσιο της προσπάθειας μεταρρύθμισης της δημόσιας υπηρεσίας: 
(α) να ανατεθεί στην Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας (ΕΔΥ) ευθύνη της παρακολούθησης της ορθής εφαρμογής του συστήματος αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων
(β) να εισαχθούν εσωτερικές δικλείδες ασφαλείας σχετικά με τις διαδικασίες της ΕΔΥ προς διασφάλιση της συμμόρφωσης με τους τύπους, το νομικό πλαίσιο και τις αρχές που διέπουν την επιλογή των υποψηφίων,
(γ) να εισαχθεί νέα κατηγορία θέσεων στη δημόσια υπηρεσία που αφορά διατμηματική προαγωγή και
(δ) να εισαχθούν ρυθμίσεις αναφορικά με τον διορισμό ερευνώντος λειτουργού προς διερεύνηση πειθαρχικών παραπτωμάτων.

Ο «περί Αξιολόγησης Υποψηφίων για Προαγωγή, Διατμηματική Προαγωγή και Πρώτο Διορισμό και Προαγωγή στη Δημόσια Υπηρεσία Νόμος του 2019», αποσκοπεί στην θέσπιση νομοθεσίας που να ρυθμίζει τον τρόπο αξιολόγησης υποψηφίων για την πλήρωση θέσεων προαγωγής, διατμηματικής προαγωγής και πρώτου διορισμού και προαγωγής στη δημόσια υπηρεσία.

Το τρίτο νομοσχέδιο, οι «περί Δημόσιας Υπηρεσίας (Αξιολόγηση Υπαλλήλων) Κανονισμοί του 2019» αποσκοπούν στην εισαγωγή νέου συστήματος αξιολόγησης της απόδοσης των δημοσίων υπαλλήλων.

Αναλυτικά οι πρόνοιες των τριών νομοσχεδίων ΕΔΩ.

Αξίζει, εξάλλου, να αναφερθεί πως σε σχέση με τη μεταρρύθμιση της Δημόσιας Υπηρεσίας, αναμενόταν πριν την εκδήλωση της πανδημίας του κορωνοϊού στην Κύπρου, η διεξαγωγή διαλόγου μεταξύ του Υπουργείου Οικονομικών και της ΠΑΣΥΔΥ, για το θέμα των διατμηματικών προαγωγών.

>>> Διαβάστε εδώ ειδήσεις και στην αγγλική <<<

Στην αναμονή και οι υπάλληλοι αορίστου χρόνου
Επιπρόσθετα των προαναφερθέντων, στο περίμενε αυτή την στιγμή βρίσκονται και χιλιάδες εργαζόμενοι στο Δημόσιο με το καθεστώς των υπαλλήλων αορίστου χρόνου, αφού ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί η νομοτεχνική επεξεργασία της σχετικής πρότασης νόμου που κατέθεσε ο Βουλευτής της Αλληλεγγύης, Μιχάλης Γιωργάλλας, από το Υπουργείο Οικονομικών και την Νομική Υπηρεσία.

Υπενθυμίζεται πως η πρόταση νόμου που τιτλοφορείται ως ο «περί Δημόσιας Υπηρεσίας (Τροποποιητικός) (Αρ. 3) Νόμος του 2019», στοχεύει στην τροποποίηση του «περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου», ώστε οι υπάλληλοι αορίστου χρόνου να καταστούν μόνιμοι δημόσιοι υπάλληλοι.

Υπενθυμίζεται, ακόμη, πως στις 24 Φεβρουαρίου εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας είχε αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο για ρύθμιση του θέματος των εκτάκτων και αορίστου χρόνου εργαζομένων στο Δημοσία, μετά από τροποποίηση και επεξεργασία της πρότασης νόμου του κ. Γιωργάλλα.

Αλλαγές στο φορολογικό σύστημα και ενίσχυση εισπραξιμότητας κράτους
Σε εκκρεμότητα ενώπιον της Βουλής βρίσκεται και νομοσχέδιο μέσω του οποίου προωθούνται έξι τροποποιήσεις της βασικής νομοθεσίας και με τις οποίες δίνονται στο Τμήμα Φορολογίας ενισχυμένες εξουσίες για πάταξη της φοροδιαφυγής και αύξηση των κρατικών εσόδων.

Στο νομοσχέδιο προτείνεται, μεταξύ άλλων, η υποχρεωτική για όλους τους φορολογούμενους υποβολή δήλωσης εισοδήματος με ηλεκτρονικά μέσα, η δυνατότητα των φορολογουμένων να υποβάλουν αναθεωρημένη φορολογική δήλωση, η μη επιστροφή ποσού φόρου αν ο φορολογούμενος δεν έχει υποβάλει δήλωση ΦΠΑ και η δυνατότητα εισόδου λειτουργών του Τμήματος Φορολογίας στα υποστατικά φορολογούμενου χωρίς οποιαδήποτε προειδοποίηση, προηγουμένως.

Επίσης, η Κυβέρνηση πέραν του πιο πάνω νομοσχεδίου έχει προωθήσει στην Βουλή και άλλα δύο σχετικά νομοσχέδια μέσω των οποίων, μεταξύ άλλων, προωθούνται αυξημένα πρόστιμα και επιβαρύνσεις.

Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση που συνοδεύει τα δύο νομοσχέδια που τιτλοφορούνται ως «ο περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Τροποποιητικός) (Αρ.3) Νόμος του 2019» και «ο περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Τροποποιητικός) (Αρ.4) Νόμος του 2019», αυτά στοχεύουν στην βελτίωση της φοροεισπραξιμότητας και την πάταξη της απάτης στον Τομέα του Φ.Π.Α.  

Με τα εν λόγω νομοσχέδια, προστίθεται, επιδιώκονται επίσης ορισμένες διορθώσεις της νομοθεσίας που είναι νομοτεχνικής φύσης, όπως και βελτιώσεις στις διαδικασίες είσπραξης του Φ.Π.Α.

Αναλυτικά οι πρόνοιες των νομοσχεδίων ΕΔΩ.

>>> Bloomberg στην ελληνική <<<

Στο «περίμενε» και η σύσταση Ενιαίας Εποπτικής Αρχής για Ασφάλειες-Ταμεία Συντάξεων
Στην Βουλή, επίσης, βρίσκονται για συζήτηση και εξέταση και τρία νομοσχέδια με τα οποία προωθείται η σύσταση Ενιαίας Εποπτικής Αρχής Ασφαλιστικών Εταιρειών και Ταμείων Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών. Τα νομοσχέδια είναι:

• «Ο περί της Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων Κύπρου Nόμος του 2019»,
• «Ο περί Ασφαλιστικών και Αντασφαλιστικών Εργασιών και Άλλων Συναφών Θεμάτων (Τροποποιητικός) Νόμος του2019» και
• «Ο περί της Ίδρυσης, των Δραστηριοτήτων και της Εποπτείας των Ταμείων Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών (Τροποποιητικός) Νόμος του 2019».

Σύμφωνα με εισηγητική έκθεση που συνοδεύει τα νομοσχέδια, η προτεινόμενη μεταρρύθμιση προέκυψε από τις συστάσεις της μελέτης για την ενοποίηση και ενδυνάμωση της εποπτείας των Ασφαλιστικών Εταιρειών και Ταμείων Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών που έλαβε μορφή Έκθεσης (Final Report on the Integration of the Pension Funds and Insurance Sectors Supervisory Authorities and on improving the quality of supervision) που διενεργήθηκε από εμπειρογνώμονες της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων καθώς και από την αντίστοιχη Ισπανική αρχή. 

Περαιτέρω σημειώνεται ότι, η συνάφεια των θεμάτων υποδεικνύεται από το γεγονός ότι η αρμόδια Ευρωπαϊκή Ρυθμιστική Αρχή είναι η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων, η οποία ασχολείται και με τα δύο θέματα.

Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε την ενίσχυση της εποπτείας των Ταμείων Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών και των Ασφαλιστικών Εταιρειών με τη δημιουργία νέας Ανεξάρτητης Εποπτικής Αρχής.

Αναλυτικά το τι προβλέπουν τα νομοσχέδια ΕΔΩ.

>>> Οι οικονομικές εξελίξεις σήμερα <<<

Άλλα νομοσχέδια
Πέραν των πιο πάνω, στη Βουλή έχουν κατατεθεί και εκκρεμεί η εξέτασή τους μία σειρά από άλλα νομοσχέδια. Μερικά εξ αυτών είναι:

1/ Ο «περί της Διευκόλυνσης των Επενδύσεων Νόμος του 2019»: Σκοπό του νομοσχεδίου είναι η απλοποίηση της  διαδικασίας αδειοδότησης και μείωσης της γραφειοκρατίας για στρατηγικούς επενδυτές. Αναλυτικά οι λεπτομέρειες ΕΔΩ.

2/ Ο «περί των Μικρών Διαχειριστών Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων Νόμος του 2019»: Σκοπός του νομοσχεδίου είναι η ρύθμιση των Διαχειριστών Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων «κάτω από τα όρια» που προβλέπει η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2011/61/ΕΕ σχετικά με τους Διαχειριστές Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων (ΔΟΕΕ).

3/ Ο «περί Επιβολής Τέλους Χαρτοσήμων Νόμος του 2019»: Σκοπός του νομοσχεδίου είναι η κατάργηση και η αντικατάσταση του υφιστάμενου νόμου με σκοπό την απλοποίηση του πλαισίου επιβολής τέλους χαρτοσήμου, επικεντρωμένο σε συμβάσεις που αφορούν μεταβιβάσεις ακίνητης ιδιοκτησίας καθώς και συμβάσεις σε άλλους τομείς αξίας άνω των πενήντα χιλιάδων ευρώ (€50.000). Επίσης γίνετε αποϋλοποίηση των χαρτοσήμων με ηλεκτρονική χαρτοσήμανση που μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή με Διάταγμα του Υπουργού Οικονομικών. Αναλυτικά οι προωθούμενες αλλαγές ΕΔΩ.